42. Sympozjum Speleologiczne Tarnowskie Góry, 24-26 października 2008 r. KOMUNIKAT 2. PROGRAM SYMPOZJUM: 23.10.2008 r. (czwartek) moŝliwość wcześniejszego zakwaterowania dla tych, którzy chcą przyjechać wcześniej 24.10.2008 r. (piątek) 8:00 9:00 śniadanie 9:00 10:00 rejestracja uczestników 10:00 16:00 Sesja terenowa A: Podziemia Wzgórza Zamkowego w Będzinie oraz Kopalnia Ćwiczebna w Dąbrowie Górniczej walory przyrodniczo-historyczne oraz problemy udostępnienia turystycznego Prowadzą: Adam Polonius, Janusz Chmura, Andrzej J.Wójcik 16:00 16:45 obiad + rejestracja uczestników cd. 17:00 20:00 I sesja referatowa 17:00 17:15 Jerzy Głazek, Adam Polonius - Otwarcie Sympozjum i rozpoczęcie sesji referatowej 17:15 17:30 Ryszard Chybiorz Tarnowskie Góry na mapach górniczych i geologicznych 17:30-17:45 Andrzej J. Wójcik, Janusz Chmura Kopalnia Ćwiczebna w Dąbrowie Górniczej 17:45-18:00 Janusz Chmura Adaptacja sztolni będzińskich na podziemną trasę turystyczną 18:00-18:15 Joachim Szulc Trias obszaru śląsko-dąbrowskiego wprowadzenie 18:15-18:30 Jacek Gubała, Izabela śuławnik Motywy i symbole jaskiniowe (podziemne) w wybranych dziełach kultury i sztuki 18:30-18:45 Przerwa - WernisaŜ prac plastycznych pt. Podziemne impresje Autorzy: Werner Lubos, Anna Wojtaszek, Karolina Urbańska, Izabella śuławnik 18:45-19:00 Andrzej Tyc - Zjawiska krasowe triasu śląsko-dąbrowskiego 19:00-19:15 Łukasz Polonius, Adam Polonius Obiekty turystyczne w obrębie Podziemi Bytomsko-Tarnogórskich 19:15-19:30 Kłys Grzegorz Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie jako środowisko Ŝycia 19:30-19:45 Tadeusz Molenda Podstawowe właściwości fizykochemiczne wód starych sztolni górniczych (na przykładzie podziemi bytomsko- tarnogórskich) 19:45-20:00 Janusz Chmura - Problemy zabezpieczania i rewitalizacji podziemnych obiektów zabytkowych 20:00-20:45 - Kolacja 21:00 22:00 zebranie sprawozdawcze Sekcji Speleologicznej Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Mikołaja Kopernika. 1
20.10.2007 r. (sobota) 8:00 8:45 śniadanie 9:00 13:00 Sesja terenowa B: spływ łodziami Sztolnią Czarnego Pstrąga oraz zwiedzanie Zabytkowej Kopalni Srebra + zjazd do Szybu Staszic (dla części uczestników) rozwój górnictwa srebra oraz cynku cynku-ołowiu na Górnym Śląsku Prowadzą: przewodnicy Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej 13:00 13:45 obiad 14:00 II Sesja Referatowa 14:00 14:15 Helena Hercman, Michał Gradziński & Pavel Bella Rozwój Jaskini Brestovskiej (Słowackie Tatry Zachodnie) w świetle U-Th wieku nacieków i jej związek z rozwojem Doliny Zimnej Wody Orawskiej 14:15 14:30 Helena Hercman, Jacek Pawlak - Wiele profili izotopowych jeden zapis paleoklimatyczny? Jak moŝna to przetestować? 14:30 14:45 Jerzy Grodzicki - Uwagi o rozwoju jaskiń w strukturze płaszczowinowej Czerwonych Wierchów w Tatrach czyli jak fabrykować fakty, by potwierdzić wyznawaną teorię 14:45 15:00 GraŜyna Bzowska, Adam Polonius, Jacek RóŜkowski Składniki podrzędne w krasowiejących wapieniach skalistych i wodach szczelinowo krasowych Jury Krakowskiej 15:00 15:15 Krzysztof Jóźwiak, Jacek RóŜkowski, Wiaczesław Andrejczuk Uwarunkowania geogeniczne rozpuszczania skał gipsowych w zlewni potoku skorocickiego (Niecka Nidy) w świetle modelowania hydrogeochemicznego 15:15 15:30 Wojciech Preidl, Andrzej J. Wójcik - Geomechaniczne problemy stateczności stropu w Jaskini Szachownica 15:30-15:45 Przerwa 15:45 16:00 Wojciech Rogala - Kopalne formy krasowe w zachodniej części WyŜyny Śląskiej: typologia i znaczenie dla rekonstrukcji rozwoju rzeźby i zmian klimatu 16:00 16:15 Grzegorz Sujka, Helena Hercman - Datowanie kości kopalnych metodą U-Th: nowe perspektywy 16:15 16:30 Wojciech Rogala - Nowe obserwacje w Jaskiniach Kochanowskich: przyczynek dla rekonstrukcji paleogeograficznych Sudetów Środkowych 16:30 16:45 Jan Urban, Andrzej Kasza - Jaskinie w piaskowcach i piaskowcach kwarcytowych Gór Świętokrzyskich 16:45 17:00 Radosław Dobrowolski - Model glacjalnej transformacji rzeźby krasowej w lubelsko-wołyńskim obszarze krasowym 17:00-17:15 Przerwa 17:15 17:30 Grzegorz Klassek, Tomasz Mleczek - Eksploracja i inwentaryzacja jaskiń polskich Karpat Fliszowych (wrzesień 2007 r. - sierpień 2008 r.) 17:30 17:45 Adam Nadachowski, Grzegorz Lipecki, Krzysztof Stefaniak, Michał Lorenc i Piotr Wojtal - Kiedy wymarł niedźwiedź jaskiniowy (Ursus spelaeus) w Polsce? 17:45 18:00 Jarosław Kur - Nowoczesne metody badań w biospeleologii 18:00 18:15 Andrzej Tyc - Ascenzyjny etap speleogenezy WyŜyny Krakowsko- Częstochowskiej - zapis w morfologii jaskiń i rzeźbie terenu 18:15 18:30 ElŜbieta Dumnicka - Skąposzczety potoku powierzchniowego i wód Jaskini Miecharskiej (Beskid Śląski). 18:30-19:00 dyskusja i sesja posterowa 19:00-20:00 (bezpośrednio po sesji) Uroczystość wręczenia medali im M. Markowicz- Łohinowicz 20:00 24:00 Uroczysta kolacja 2
22.10.2007 r. (niedziela) 8:00 8:45 śniadanie 9:00 15:00 Sesja terenowa C Nie udostępnione turystycznie fragmenty wyrobisk Podziemi Bytomsko-Tarnogórskich, powierzchniowe wyrobiska uŝytku ekologicznego Blachówka oraz kamieniołomu Dolomity w Suchej Górze problemy geologicznogeomorfologiczne Prowadzą: Andrzej Tyc, Grzegorz Kłys, Łukasz Polonius 15:00 zakończenie Sympozjum przy Ośrodku Towarzystwa Salezjańskiego istnieje moŝliwość dowozu chętnych do dworca kolejowego i autobusowego w Tarnowskich Górach Miejsce sympozjum i dojazd Zakwaterowanie i wyŝywienie uczestników przewidziane jest w Domu Wycieczkowym Salezjańskiego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, 42-604 Tarnowskie Góry, ul. Jana Śniadeckiego 1; tel. 032 393 23 94, e-mail: biuro@salezjanie.tgory.pl, strona internetowa: http://www.salezjanie.tgory.pl. Ośrodek jest zlokalizowany w Zespole Przyrodniczo-Krajobrazowym Park w Reptach i Dolina Dramy w bezpośrednim sąsiedztwie Górnośląskiego Centrum Rehabilitacji Repty. Jak informowaliśmy w pierwszym komunikacie, ośrodek dysponuje trzema standardami pokojów. Jednak w międzyczasie zmienił się cennik i ceny pokojów nieco wzrosły: standard turystyczny (najtańsze) 20zł, typ studio (3 pokoje+łazienka) 30zł, pokoje z łazienkami 1os 60zł, 2os 100zł/pok. Natomiast nieco tańsze są posiłki. Całkowity koszt uczestnictwa kształtuje się następująco: Opłata konferencyjna Opłata konferencyjna zniŝkowa Nocleg (1 doba) Śniadanie Obiad Kolacja Kolacja 25.10.2008 70 zł 50 zł 20, 30, 50 (60)zł 8 zł 10 zł 7 zł 60 zł Opłata konferencyjna obejmuje: udział w sympozjum, materiały sympozjalne, udział w sesjach terenowych (wraz z przejazdami i biletami na podziemne trasy turystyczne). Opłata zniŝkowa przysługuje członkom Sekcji Speleologicznej PTP im. Kopernika. Osoby, które nie zamówiły wyŝywienia, a chcą wziąć udział w uroczystej kolacji, proszone są o wniesienie u organizatorów opłaty za kolację w dniu 25.10.2007 w wysokości 60 PLN. Sesje referatowe odbędą się w sali konferencyjnej Towarzystwa Salezjańskiego (ten sam ośrodek, w którym będziemy zakwaterowani). W ośrodku nie będzie moŝliwości przygotowywania posiłków we własnym zakresie. 3
Dojazd do Tarnowskich Gór we własnym zakresie. Do Tarnowskich Gór moŝna dojechać pociągiem z Katowic (www.rozkład.pkp.pl) lub pospiesznym autobusem nr 820 (Katowice ul. Stawowa Tarnowskie Góry Dworzec Kolejowy www.kzkgop.com.pl). Spod dworca kolejowego w Tarnowskich Górach bezpośrednio pod siedzibę Towarzystwa Salezjańskiego moŝna dojechać autobusami miejskimi nr 1, 614, 780 (www.mzkp.pn.pl). W związku z dobrym skomunikowaniem autobusami miejskimi, organizatorzy zrezygnowali z dowozu uczestników spod dworca wynajętym busem. Jadąc samochodem, z obwodnicy Tarnowskich Gór trzeba zjechać w kierunku Pyskowic (przez Zbrosławice) i w Starych Tarnowicach (dzielnica T. Gór) skręcić w lewo do Ośrodka Towarzystwa Salezjańskiego (patrz załączona mapka). PoniewaŜ zjazd do Ośrodka jest źle oznakowany, w razie kłopotów z jego lokalizowaniem naleŝy pytać o Górnośląskie Centrum Rehabilitacji albo o Sztolnię Czarnego Pstrąga. Informacje dla autorów prezentacji Sala konferencyjna (na co dzień kaplica) będzie wyposaŝona w rzutnik multimedialny, rzutnik do przeźroczy i rzutnik folii. Autorów posiadających przygotowane prezentacje elektroniczne (w MS PowerPoint) prosimy o zostawianie ich podczas rejestracji na opisanych płytkach CD. Czas wystąpień sympozjalnych nie powinien przekraczać 12 minut! Informacje dla uczestniczących w sesjach terenowych Opłata za uczestnictwo w sympozjum nie zawiera ubezpieczenia (zainteresowani proszeni są o indywidualne ubezpieczenie). Wszyscy uczestnicy sesji terenowych Sympozjum powinni mieć źródło światła umoŝliwiające poruszanie się w jaskiniach (latarkę ręczną lub czołówkę, zapasowe baterie). Dodatkowe źródło światła nie jest konieczne w trakcie zwiedzania podziemnych tras turystycznych. W korytarzach nie udostępnionych dla ruchu turystycznego moŝe występować duŝa ilość rozmiękłej gliny i woda, dlatego naleŝy zabrać gumowce (konieczne w podziemiach Blachówki) lub solidne buty terenowe. W korytarzach tych istnieje równieŝ niebezpieczeństwo osypywania się gruzu ze stropu, dlatego warto zabrać ze sobą kask ochronny. Uwaga! Istnieje moŝliwość zwiedzenia podszybia i jego najbliŝszego otoczenia, szybu Staszic, który nigdy nie był udostępniony dla zwiedzających. Jednak ze względów proceduralnych oraz technicznych tą część podziemi tarnogórskich moŝe odwiedzić tylko 20 osób (być moŝe uda się zwiększyć limit o kilka osób). W związku z powyŝszym chętni do jego zwiedzenia proszeni są o jak najszybsze zgłoszenie się, przy czym pierwszeństwo będą mieli członkowie Sekcji Speleologicznej PTP im. Kopernika. ORGANIZATORZY SYMPOZJUM Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika Polskie Towarzystwo Ochrony Zabytków Podziemnych HADES-Polska, Kraków Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec Komitet Badań Czwartorzędu PAN, Warszawa 4
Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków Instytut Geologii Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań KOMITET ORGANIZACYJNY Adam Polonius Łukasz Polonius Andrzej Tyc Janusz Chmura Andrzej J.Wójcik Grzegorz Kłys Jerzy Parusel Helena Hercman Jerzy Głazek Jan Urban Mariusz Szelerewicz 5