PRZEWODNIK PO PRAKTYKACH STUDENCKICH ROK AKADEMICKI 2015/2016
1. WPROWADZENIE Praktyka studencka to ważny etap kształcenia, który wymaga starannego przygotowania. Poradnik zawiera najistotniejsze kwestie związane z realizacją obowiązków oraz zadań studentów i osób sprawujących opiekę nad przebiegiem praktyk. Ujęto w nim zagadnienia na temat celów praktyk i ich przebiegu, wskazówek związanych z właściwym wypełnianiem oraz prowadzeniem dziennika praktyk oraz innych kwestii dotyczących dokumentowania odbytej praktyki. W poradniku znajdują się też zalecenia i porady skierowane do studentów odbywających praktyki w poszczególnych placówkach edukacyjnych i jednostkach związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym. 2. CEL I PROGRAM PRAKTYK Celem praktyk studenckich jest przygotowanie przyszłych absolwentów studiów pierwszego i drugiego stopnia Uczelni Nauk Społecznych do zawodu, poprzez wzbogacenie procesu dydaktycznego o wiedzę zdobytą w miejscu odbywania praktyk i umożliwienie osiągnięcia efektów kształcenia przewidzianych w programach studiów przypisanych praktykom. Praktyki studenckie stwarzają warunki do wyzwalania aktywności studentów oraz kształtowania umiejętności pracy w zespole pracowniczym są zatem kluczowym elementem kształcenia w przypadku kierunków studiów o profilu praktycznym. Zaliczenie praktyk jest warunkiem zaliczenia semestru, na którym przewidziano zakończenie ich realizacji. Każda praktyka przypisana jest do określonego modułu kształcenia w programie studiów. Praktyki studenckie realizowane są zarówno na studiach licencjackich, jak i magisterskich, na wszystkich kierunkach studiów i we wszystkich realizowanych programach.
Odbywanie praktyki zawodowej w toku studiów podzielono na cztery etapy: I. Praktyka zawodowa związana z kierunkiem studiów realizowana podczas 2 semestru studiów; II. Praktyka zawodowa w zakresie programu studiów/specjalności podczas 3 i 4 semestru studiów; III. Praktyka zawodowa w zakresie specjalności/specjalizacji realizowana podczas 5 semestru studiów; IV. Praktyka dyplomowa realizowana podczas 6 semestru studiów. Każdy etap praktyki podzielony został na dwie części: Praktykę kierowaną realizowaną w grupach z bezpośrednim udziałem studentów i nauczyciela akademickiego. Zajęcia organizowane są w grupach, podobnie jak zajęcia dydaktyczne. Studenci studiów niestacjonarnych (e-learningowych) są zobligowani do zadeklarowania miejsca odbywania praktyki. Praktyki kierowane dla studentów niestacjonarnych organizowane są zarówno w Łodzi, jak i w ośrodkach partnerskich na terenie całego kraju. Wyboru miejsca odbywania praktyki kierowanej dokonuje się za pośrednictwem platformy e-learningowej, z oferty przedstawionej przez Uczelnię. Szczegółowe informacje dotyczące procedury zapisów omówione zostaną w dalszej części poradnika. Praktykę indywidualną realizowaną przez studenta indywidualnie w placówce wskazanej przez nauczyciela akademickiego prowadzącego Praktykę kierowaną i pod jego opieką (studenci prowadzą wówczas samodzielne działania polegające na realizacji konkretnych zadań zawodowych dobieranych stosownie do obranych specjalności; o miejscu i czasie realizacji praktyki decyduje nauczyciel prowadzący praktykę kierowaną, sposób realizacji praktyki podlega ocenie nauczyciela akademickiego kierującego praktyką kierowaną).
Studenta UNS obowiązują praktyki w wymiarze 450 godzin (18 punktów ECTS). Praktyka na studiach licencjackich, na wszystkich specjalnościach, rozpoczyna się od drugiego semestru (pierwszy rok studiów) i trwa do szóstego semestru (trzeci rok studiów). Praktyka jest rozliczana co semestr. 3. WYMIAR PRAKTYK DLA POSZCZEGÓLNYCH KIERUNKÓW I SPECJALNOŚCI Bezpieczeństwo wewnętrzne (Ochrona i obrona narodowa, Zarządzanie kryzysowe w administracji) Semestr II 50 godzin: 20 godzin praktyka kierowana 30 godzin praktyka indywidualna Semestr III 100 godzin: Semestr IV 100 godzin: Semestr V 100 godzin: Semestr VI 100 godzin:
Pedagogika (Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna) Semestr II 50 godzin: 20 godzin praktyka kierowana 30 godzin praktyka indywidualna (hospitacyjna) Semestr III 100 godzin: metodyczna I (przedszkole lub szkoła podstawowa) Semestr IV 100 godzin: 50 godzin praktyka indywidualna metodyczna I (przedszkole lub szkoła podstawowa) 20 godzin praktyka indywidualna metodyczna II (przedszkole lub szkoła podstawowa) Semestr V 100 godzin: metodyczna II (przedszkole lub szkoła podstawowa) Semestr VI 100 godzin: 30 godzin praktyka indywidualna metodyczna II (przedszkole lub szkoła podstawowa) 40 godzin praktyka indywidualna uzupełniająca
Pedagogika (Trening interpersonalny i mediacje) Semestr II 50 godzin: 20 godzin praktyka kierowana 30 godzin praktyka indywidualna Semestr III 100 godzin: Semestr IV 100 godzin: Semestr V 100 godzin: Semestr VI 100 godzin: 4. ZALECENIA DOTYCZĄCE ODBYWANIA PRAKTYK NA KIERUNKU PEDAGOGIKA W RAMACH POSZCZEGÓLNYCH SPECJALNOŚCI GŁÓWNYCH Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna Jest to specjalność nauczycielska przygotowująca do nauczania w szkole podstawowej w klasach I III oraz w przedszkolu i nadająca uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela; Absolwent tej specjalności jest przygotowany do pracy na stanowiskach nauczyciela i wychowawcy w: o placówkach wychowania przedszkolnego,
o szkołach na stanowisku nauczyciela kształcenia zintegrowanego w klasach I III, o szkołach na stanowisku wychowawcy/nauczyciela świetlicy, o placówkach opiekuńczo-wychowawczych w charakterze wychowawcy lub nauczyciela, o organizacjach społecznych, fundacjach i stowarzyszeniach; Praktyka hospitacyjna i praktyka w zakresie specjalności głównej muszą odbywać się w placówkach systemu oświaty: w przedszkolu lub w szkole podstawowej, w klasach I III; Student jest zobligowany do odbycia praktyki zawodowej wybranej placówce w łącznym wymiarze godzinowym zgodnym z wymiarem określonym dla całego programu studiów. Trening interpersonalny i mediacje Jest to specjalność w sposób szczególny przygotowująca do prowadzenia działań edukacyjnych, wspomagających rozwój jednostek i grup, w formach zajęć o charakterze treningowym i przygotowująca do kierowania małymi grupami o celach edukacyjnych. Studia nie prowadzą do nabycia przez studenta szczegółowych certyfikatów i kwalifikacji do prowadzenia konkretnych metod treningowych; Student nabywa umiejętności niezbędne do kierowania niewielkimi zespołami edukacyjnymi, kompetencje umożliwiające efektywny kontakt z uczestnikami zajęć w typowych sytuacjach profesjonalnych oraz kwalifikacje pozwalające na planowanie ścieżki rozwoju poszczególnych uczestników z uwzględnieniem rozpoznawania i rozwiązywania typowych problemów indywidualnych i społecznych; Praktyka w zakresie specjalności głównej musi odbywać się w firmach edukacyjnych (szkoleniowych i opiekuńczo-wychowawczych), organizacjach społecznych, fundacjach i stowarzyszeniach
edukacyjnych, w których prowadzone są zajęcia o charakterze treningowym i szkoleniowym w małych grupach; Student jest zobligowany do odbycia praktyki indywidualnej w wybranej placówce w łącznym wymiarze godzinowym zgodnym z wymiarem określonym dla całego programu studiów.
5. ZALECENIA DOTYCZĄCE ODBYWANIA PRAKTYK NA KIERUNKU BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE W RAMACH POSZCZEGÓLNYCH SPECJALNOŚCI GŁÓWNYCH Ochrona i obrona narodowa Jest to specjalność w sposób szczególny przygotowująca do podejmowania działań związanych z przeciwdziałaniem zagrożeniom zewnętrznym i wewnętrznym państwa. Student jest przygotowany do realizacji zadań związanych z obroną kraju oraz do pracy/służby w podmiotach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Specjalność Ochrona i obrona narodowa precyzyjnie kształtuje studentów i przygotowuje ich do efektywnej egzystencji w warunkach wszelkiego rodzajów kryzysów i wojen oraz ciągłego modelowania zewnętrznej i wewnętrznej polityki bezpieczeństwa państwa. Praktyka w zakresie specjalności głównej musi odbywać się w instytucjach ukierunkowanych na przeciwdziałanie przestępczości zorganizowanej: sądach powszechnych, prokuraturze, urzędach celnych, izbach celnych, żandarmerii wojskowej oraz służbach ochrony bezpieczeństwa publicznego: policji, straży granicznej, straży miejskiej, firmach ochroniarskich. Student jest zobligowany do odbycia praktyki indywidualnej w wybranej jednostce w łącznym wymiarze godzinowym zgodnym z wymiarem określonym dla całego programu. Zarządzanie kryzysowe w administracji Jest to specjalność w sposób szczególny przygotowująca do przeciwdziałania zagrożeniom i zapewnienia bezpieczeństwa ludności oraz środowisku. Specjalność ta przygotowuje studentów do podejmowania działań umożliwiających i zapewniających sprawne
funkcjonowania administracji państwowej w przypadku wystąpienia zdarzeń o charakterze kryzysowym. Absolwenci przygotowani są do sprawnego i skutecznego zarządzania kadrami w sytuacjach kryzysowych, koordynowania pracy między wszystkimi szczeblami administracji publicznej oraz podmiotami spoza tego obszaru. Praktyka w zakresie specjalności głównej musi odbywać się w instytucjach ukierunkowanych na zarządzanie kryzysowe: wojsko polskie, policja, państwowa straż pożarna, ochotnicza straż pożarna, straż graniczna, komórki organizacyjne zarządzania kryzysowego w urzędach miast, urzędach marszałkowskich, urzędach wojewódzkich, oraz w instytucjach zajmujących się ochroną informacji niejawnych: sądy powszechne, prokuratury, policja, państwowa straż pożarna, urzędy miasta, urzędy marszałkowskie, urzędy wojewódzkie, urzędy skarbowe. Student jest zobligowany do odbycia praktyki indywidualnej w wybranej jednostce w łącznym wymiarze godzinowym zgodnym z wymiarem określonym dla całego programu studiów.
6. REALIZACJA PRAKTYK SCHEMAT DZIAŁANIA 1. Miejsce odbywania praktyki kierowanej Zapisy do poszczególnych grup odbywają się automatycznie wraz z deklaracją wyboru specjalności, Studenci odbywają praktyki kierowane w Łodzi, co wydłuża czas trwania zjazdów dydaktycznych oraz zaliczeniowych o jeden dzień. 2. Spotkanie organizacyjne z opiekunem praktyk Opiekun (nauczyciel akademicki) szczegółowo omawia Program praktyk i udziela wstępnych wskazówek merytorycznych, informuje o prawach, obowiązkach oraz warunkach realizacji i zaliczenia praktyk, w kursie na platformie e-learningowej zamieszcza terminarz spotkań, dane kontaktowe oraz praktyczne informacje dotyczące realizacji zadań. 3. Pobranie i zapoznanie się z dokumentacją przebiegu praktyk Przed rozpoczęciem praktyki Student pobiera z Biura Praktyk UNS lub z odpowiedniego kursu na platformie e-learningowej Dzienniczek praktyk, zawierający szczegółowe wytyczne dotyczące przebiegu i realizacji praktyk. 4. Praktyka kierowana ma charakter zajęć grupowych, odbywających się pod kierunkiem nauczyciela akademickiego Opiekuna Praktyk, obywa się w terminach, miejscach i formach wskazanych przez Opiekuna Praktyk.
5. Praktyka indywidualna Student powinien skontaktować się z Opiekunem Praktyk wyznaczonym przez UNS w celu poinformowania Opiekuna o wstępnych ustaleniach dotyczących przebiegu praktyki indywidualnej (miejsce odbywania, terminy, nazwisko opiekuna z ramienia placówki partnerskiej), przed rozpoczęciem praktyki Student pobiera z Biura Praktyk UNS imienne skierowanie (konieczna jest akceptacja Opiekuna praktyki przedstawionej przez studenta placówki) oraz porozumienie w sprawie praktyk, miejsce odbywania praktyki musi być zgodne ze wskazaniami opisanymi w podrozdziale Zalecenia dotyczące odbywania praktyk w ramach poszczególnych specjalności. 6. Obowiązki studenta podczas praktyki Do obowiązków Studenta podczas odbywania praktyki należy: wykonywanie zadań wynikających z programu oraz uwag bezpośredniego opiekuna w miejscu praktyki, zapoznanie się ze specyfiką placówki i jej funkcjonowaniem w aspekcie formalnoprawnym i merytorycznym, aktywny udział w bieżących, ważnych z punktu widzenia funkcjonowania placówki, wydarzeniach, w szczególności takich jak kursy, szkolenia, konferencje, narady, wyjazdy, zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w jednostce/placówce, prowadzenie hospitacji zajęć, asystowanie i prowadzenie zajęć według scenariuszy/konspektów uzgodnionych z opiekunem praktyki, łączenie wiedzy teoretycznej z praktyką w zakresie stosowania metod oraz technik nauczania i wychowania, ćwiczenie umiejętności dokonywania trafnych obserwacji, opanowywanie umiejętności przygotowywania materiałów do pracy (konspektów, scenariuszy,
programów, planów), ćwiczenie umiejętności korzystania z dostępnych źródeł informacji i narzędzi, wykonywanie takich samych zadań, jakie wykonują osoby zatrudnione w danym miejscu, zachowanie dyscypliny pracy, obowiązującej wszystkich pracowników instytucji, w których Student odbywa praktykę, prowadzenie na bieżąco dziennika praktyk (uzyskanie potwierdzenia rozpoczęcia i zakończenia praktyki, zaliczenia praktyki przez instytucjonalnego opiekuna praktyk wraz z uzyskaniem opinii z instytucji przyjmującej praktykanta, uzupełnianie kart tygodniowych potwierdzonych przez instytucjonalnego opiekuna praktyk), prowadzenie teczki metodycznej, w której Student gromadzi dodatkowe dokumenty i materiały przygotowywane na potrzeby odbywania praktyk (scenariusze zajęć, konspekty, karty obserwacji, narzędzie ewaluacji etc.) do wglądu Opiekuna praktyk z ramienia Uczelni. 7. Zaliczenie praktyki Bezpośrednio po zakończeniu praktyki student składa Dzienniczek Praktyk oraz scenariusze zajęć, konspekty, karty obserwacji, narzędzie ewaluacji itp. na załączonej do dzienniczka płycie (jeśli Opiekun praktyki nie zaleci inaczej) Opiekunowi Praktyk z ramienia Uczelni w celu uzyskania zaliczenia odbytej praktyki oraz potwierdzenia realizacji efektów kształcenia przypisanych praktykom, Dzienniczek praktyk przekazany zostaje do Biura Praktyk w celu dokonania wpisu do systemu informatycznego Uczelni.
7. WARUNKI ZWALNIANIA STUDENTÓW Z OBOWIĄZKU ODBYWANIA PRAKTYK Możliwość zwolnienia z odbywania praktyk określana jest odrębnie dla każdego etapu praktyki. Podstawą zwolnienia z odbywania danego etapu praktyki jest złożenie podania do Kierownika Biura Praktyk UNS z załączonym zaświadczeniem z miejsca pracy potwierdzającym zatrudnienie studenta na stanowisku o charakterze odpowiadającym programowi modułu kształcenia, w którym zaplanowano dany etap praktyki oraz informującym o okresie zatrudnienia, wymiarze zatrudnienia i zakresie obowiązków. Dla Studentów prowadzących działalność gospodarczą wymogiem jest złożenie wydruku z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo informacji uzyskanej z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego oraz referencji tej działalności. Wzór podania stanowi załącznik do Regulaminu praktyk. Decyzję o zwolnieniu studenta z praktyk podejmuje Rektor po konsultacji z nauczycielem akademickim prowadzącym Praktykę kierowaną. Zwolnienie z praktyk oznacza uznanie osiągnięcia przez studenta efektów kształcenia przewidzianych programem studiów i zaliczenie czasu pracy zawodowej jako czasu poświęconego na osiągnięcie założonych praktycznych efektów kształcenia. Jeśli wymiar godzinowy i okres zatrudnienia są nie mniejsze niż wymiar godzinowy danego etapu praktyki, istnieje także możliwość uzyskania przez studenta przewidzianych programem studiów dla danego etapu praktyki punktów ECTS. Powyższa procedura zwolnienia z odbywania praktyk określa przyjęte przez UNS zasady uznawania praktycznego wykształcenia nieformalnego w systemie szkolnictwa wyższego. 14