FORMULRZ NYH 1 NTUR 2000 STNROWY FORMULRZ NYH L OSZRÓW SEJLNEJ OHRONY (OSO) L OSZRÓW SEŁNIJĄYH KRYTERI OSZRÓW O ZNZENIU WSÓLNOTOWYM (OZW) I L SEJLNYH OSZRÓW OHRONY (SOO) 1. IENTYFIKJ OSZRU 1.1. TY 1.2. KO OSZRU 1.3. T OROWNI 1.4. T KTULIZJI K LH020047 200310 201003 1.5 OWIĄZNI Z INNYMI OSZRMI NTUR 2000 L020007 1.6. INSTYTUJ LU OSO ZIERJĄ INFORMJE: Joanna otocka Klub rzyrodników, ul. 1 maja 22, 66200 Świebodzin, Waldemar ena, ul. Olszewskiego 9, 59900 Zgorzelec, K. Świerkosz; K. Struś., T. Zając. K. Zając WZS woj. dolnośląskiego; IO N, Kraków. 1.7. NZW OSZRU: 1.8. WSKZNIE I ZKLSYFIKOWNIE OSZRU: T ZROONOWNI JKO OZW T ZTWIERZENI JKO OZW 200703 200812 T ZKLSYFIKOWNI JKO OSO T ZTWIERZENI JKO SOO wydrukowano przy uŝyciu programu Ostoje wersja 3.0 20101008
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 2 2. OŁOśENIE OSZRU 2.1. OŁOśENIE ENTRLNEGO UNKTU OSZRU ŁUGOŚĆ GEOGRFIZN SZEROKOŚĆ GEOGRFIZN E 15 22 45 N 50 50 11 2.2. OWIERZHNI (ha): 2.3. ŁUGOŚĆ OSZRU (km): 4 765,0 2.4. WYSOKOŚĆ (m n.p.m.): MINIMLN MKSYMLN ŚRENI 700 1126 880 2.5. REGION MINISTRYJNY (NUTS) Kod Nazwa regionu % L515 Jeleniogórski 100 2.6. REGION IOGEOGRFIZNY Nazwa regionu biogeograficznego Kontynentalny 2 / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 3 3. INFORMJ RZYRONIZ 3.1. Typy SIELISK znajdujące się na terenie obszaru Natura 2000 oraz ocena znaczenia obszaru dla tych siedlisk 3.1.a. Typy SIELISK wymienione w Załączniku I yrektywy Rady 92/43/EWG Stopień Względna Stan Ocena Kod Nazwa siedliska % pokrycia Reprezen. powierzch zachow. ogólna 4070 Zarośla kosodrzewiny (inetum mugo) 0,01 6230 Górskie i niŝowe murawy bliźniczkowe (Nardion płaty bogate florystycznie) 0,07 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) 0,07 6430 Ziołorośla górskie (denostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (onvolvuletalia sepium) 0,05 6520 Górskie łąki konietlicowe uŝytkowane ekstensywnie (olygonotrisetion) 0,30 7110 Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (Ŝywe) 0,31 7120 Torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji 0,14 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przewaŝnie z roślinnością z Scheuchzerioaricetea) 1,22 8110 iargi i gołoborza krzemianowe 0,01 9110 Kwaśne buczyny (LuzuloFagenion) 0,01 910 ory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosietuletum pubescentis, Vaccinio uliginosiinetum, ino 9,45 9410 Górskie bory świerkowe (iceion abietis część zbiorowiska górskie) 1,80 3.1 / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 3 3.2. GTUNKI, których dotyczy rtykuł 4 yrektywy Rady 79/409/EWG i gatunki wymienione w Załączniku II yrektywy Rady 92/43/EWG oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków 3.2.a. TKI wymienione w Załączniku I yrektywy Rady 79/409/EWG KO NZW OULJ OEN ZNZENI OSZRU OSIŁ MIGRUJĄ opulacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Rozrodcza Zimująca rzelotna 075 Haliaeetus albicilla 103 Falco peregrinus 127 Grus grus 217 Glaucidium passerinum 223 egolius funereus 224 aprimulgus europaeus 236 ryocopus martius 338 Lanius collurio 409 Tetrao tetrix tetrix 3.2.b. Regularnie występujące taki Migrujące nie wymienione w Załączniku I yrektywy Rady 79/409/EWG KO NZW OULJ OEN ZNZENI OSZRU OSIŁ MIGRUJĄ opulacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Rozrodcza Zimująca rzelotna 136 haradrius dubius 153 Gallinago gallinago 168 ctitis hypoleucos 261 Motacilla cinerea 344 Nucifraga caryocatactes 369 Loxia curvirostra 3.2.c. SSKI wymienione w Załączniku II yrektywy Rady 92/43/EWG KO NZW OSIŁ OULJ MIGRUJĄ OEN ZNZENI OSZRU opulacja Stan zach. Izolacja Rozrodcza Zimująca rzelotna 1308 arbastella barbastellus 50100i 1324 Myotis myotis 50100i 1352 anis lupus R 1355 Lutra lutra 510i 1361 Lynx lynx R Ogólnie 3.2.d. ŁZY i GY wymienione w Załączniku II yrektywy Rady 92/43/EWG KO NZW OULJ OEN ZNZENI OSZRU OSIŁ MIGRUJĄ opulacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Rozrodcza Zimująca rzelotna 3.2.e. RYY wymienione w Załączniku II yrektywy Rady 92/43/EWG KO NZW OULJ OEN ZNZENI OSZRU 3.2 / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 3 OSIŁ MIGRUJĄ opulacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Rozrodcza Zimująca rzelotna 3.2.f. EZKRĘGOWE wymienione w Załączniku II yrektywy Rady 92/43/EWG KO NZW OULJ OEN ZNZENI OSZRU OSIŁ MIGRUJĄ opulacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Rozrodcza Zimująca rzelotna 3.2.g. ROŚLINY wymienione w Załączniku II yrektywy Rady 92/43/EWG KO NZW OULJ OEN ZNZENI OSZRU opulacja opulacja Stan zach. Izolacja Ogólnie 3.2 / 2
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 3 3.3. Inne waŝne gatunki zwierząt i roślin TKI opulacja Motywacja SSKI Sorex alpinus opulacja Motywacja ŁZY Rana temporaria Triturus alpestris opulacja Motywacja GY Lacerta vivipara Vipera berus opulacja Motywacja RYY Salmo trutta morpha fario opulacja Motywacja EZKRĘGOWE rgiope bruennichi ordulegaster bidentatus Leucorrhinia dubia apilio machaon Somatochlora alpestris Sympetrum danae opulacja Motywacja ROŚLINY ndromeda polifolia etula nana arex limosa arex pauciflora hrysosplenium oppositifolium ryptogramma crispa actylorhiza maculata repanocladus fluitans rosera anglica rosera rotundifolia Empetrum nigrum ssp. hermaphroditum Juniperus communis Luzula sudetica Lycopodiella innundata Lycopodium annotinum opulacja a Motywacja 3.3 / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 3 Lycopodium clavatum Menyanthes trifoliata Meum athamanticum Oxycoccus palustris inus mugo otamogeton alpinus Scheuchzeria palustris Sphagnum balticum Sphagnum cuspidatum Sphagnum fuscum Sphagnum magellanicum Sphagnum papillosum Sphagnum rubellum Sphagnum russowii Vaccinium uliginosum Viola biflora 3.3 / 2
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 4 4. OIS OSZRU 4.1. OGÓLN HRKTERYSTYK OSZRU Klasy siedlisk % pokrycia Lasy iglaste 33 % Siedliska leśne (ogólnie) 64 % Siedliska łąkowe i zaroślowe (ogólnie) 1 % Wysokogórskie murawy i górskie łąki 2 % Suma pokrycia siedlisk 100 % OIS OSZRU W granicach obszaru znajduje się cała "wewnętrzna" część Gór Izerskich, od Wysokiego Grzbietu na południe, do Izery stanowiącej granicę państwową, opierając się na wschodzie o drogę E65 (droga krajowa nr 3) i tor nieczynnej linii kolejowej. Jest to granitowa część Gór Izerskich, która na większości obszaru stanowi geomorfologicznie starą powierzchnią zrównania. echuje ją łagodna rzeźba, wraz z bardzo wilgotnym klimatem sprzyjająca tworzeniu się torfowisk. Obszar obejmuje całą górnoreglową część Gór Izerskich, w sposób wyjątkowy na tle innych pasm sudeckich obniŝającą swój zasięg w Górach Izerskich do około 800 m n.p.m. ObniŜenie zasięgu regla górnego w całych Górach Izerskich jest związane z oziębiającym wpływem rozległych kotlin górskich połoŝonych na duŝej wysokości n.p.m. (po polskiej stronie głównie Hala Izerska, ale takŝe źródliskowe partie łonki, Kamionka, Tracznika i Koziego otoku. Kotliny te cechują się "kontynentalizmem" klimatu: na skutek połoŝenia den kotlinowatych obniŝeń na znacznej wysokości są miejscem powstawania zimowych i letnich zmrozowisk w czasie wyŝowej pogody. To one właśnie są odpowiedzialne za ogólne ochłodzenie klimatu wewnętrznych partii Gór Izerskich, a co za tym idzie za obniŝenie zasięgu wysokościowego świerkowych borów górnoreglowych. Torfowiska w Górach Izerskich są związane przede wszystkim właśnie z obszarem regla górnego, cechującym się ponadto bardzo wysokimi opadami, porównywalnymi z najwyŝszymi partami Karkonoszy (rzędu 1300 1400 mm rocznie efekt tzw. nadoceanizmu gór). Obecności torfowisk sprzyja ponadto łagodna rzeźba tej części Gór Izerskich. Opisany splot czynników sprawia, Ŝe stopień zatorfienia piętra regla górnego w Górach Izerskich sięgał 40%, co jest wartością porównywalną z wartością podawaną dla Finlandii. Niestety, z racji prowadzenia intensywnej gospodarki leśnej w tym rejonie juŝ od poł. XIX w. powierzchnia obszaru zatorfionego bardzo się skurczyła. Jednak i dziś torfowiska nie stanowią izolowanych obiektów, lecz łączą się w kompleksy. WyróŜnia się trzy hydrologicznogeomorfologiczne typy torfowisk: torfowiska grzbietowe (torfowiska wysokie i bory na torfie), torfowiska stokowe oraz dolinowe (dla dwóch ostatnich typów są to torfowiska wysokie, przejściowe i bory na torfie). onadto rolę dodatkowego "łącznika" w tym systemie pełniły bory górnoreglowe w podzespole torfowcowym, jednak rola ta wskutek wieloletniego prowadzenia gospodarki leśnej w tym rejonie oraz po wystąpieniu w tym obszarze klęski zamierania drzewostanów i po później podjętych intensywnych pracach zalesieniowych, jest obecnie bardzo mocno zaburzona. 4(1) / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 4 4. OIS OSZRU 4.2. WRTOŚĆ RZYRONIZ I ZNZENIE Obszar obejmuje największy w olsce kompleks torfowisk górskich, w skład których wchodzą torfowiska wysokie Ŝywe w ich regionalnej, sudeckiej odmianie, torfowiska przejściowe, bory na torfie oraz torfowiska zdolne do regeneracji. Wymienione siedliska pokrywają trzy typy torfowisk: dolinowe, stokowe i grzbietowe. Są one głownym celem ochrony w tym obszarze. Torfowiska izerskie naleŝą do unikatowego w skali kraju typu torfowisk górskich. Unikatowe są równieŝ przejawy erozji bocznej rzek podcinających złoŝa torfowe (naturalne odsłonięcia profili torfowych). onadto w obszarze zidentyfikowano siedem innych typów siedlisk z załącznika I yrektywy Habitatowej. Stwierdzono teŝ występowanie kilku gatunków z załacznika I yrektywy tasiej (m.in. cietrzewia Tetrao tetrix i Ŝurawia Grus grus). 4.3. ZGROśENI Najcenniejsze torfowiska, połoŝone wzdłuŝ Izery, objęte ochroną rezerwatową, nie są w chwili obecnej zagroŝone bezpośrednimi negatywnym działaniami. roblemem natomiast pozostaje cała część znajdująca się poza rezerwatem. Głównym zagroŝeniem jest przede wszystkim prowadzenie normalnej gospodarki leśnej, dlatego konieczne są regulacje w lanach Urządzania (częściowo juŝ realizowane) oraz edukacja gospodarzy terenu co do sposobów gospodarowania w obrębie siedlisk przyrodniczych róŝnych typów, włącznie z borami na torfie. Konieczne takŝe jest opracowanie planu poprawy warunków wodnych oraz stanu roślinności dla torfowisk połoŝonych poza rezerwatem. ojawia się takŝe problem presji inwestorskiej związanej z rozbudową bazy turystycznej, oraz zwiększająca się penetracja ludzka (turystyka piesza, rowerowa, narciarska, grzybiarze, jagodziarze) dlatego konieczne są regulacje ogólne dla zasad, jakimi powinien rządzić się ruch turystyczny w obszarze. WSZYSTKIE inwestycje nie słuŝące ochronie przyrody, jak: turystyczne oraz remonty dróg, linii kolejowej, itp. wymagają zastosowania procedury OOŚ. onadto wśród zagroŝeń długofalowo działających, nie powstających bezpośrednio w obszarze, naleŝy przypomnieć o zanieczyszczeniach powietrza. To one były główną przyczyną klęskowego zamierania lasu w Górach Izerskich i Karkonoszach. Nie zbadano do tej pory, jaki wpływ miały one na torfowiska. onadto charakter zanieczyszczeń moŝe się zmieniać. Jednym z aspektów zmian wywołanych przez nie moŝe moŝe być eutrofizacja siedlisk. Ewentualne stosowanie środków chemicznych w hodowli lasu (wapnowanie, środki owadobójcze, itp.) jest niedopuszczalne. 4.4. STTUS OHRONNY Rezerwat "Torfowiska doliny Izery" 529,23 ha, powstały w 2007 r. z dwóch mniejszych rezerwatów: "Torfowiska Izerskiego" (44,50 ha, 1969 r.) i "Torfowisk doliny Izery" (484,73 ha, 2000 r.) 4.5. STRUKTUR WŁSNOŚI Własność Skarnu aństwa 97% 4.6. OKUMENTJ ŹRÓŁ NYH Matuła J., Wojtuń., Tomaszeska K., śołnierz L. 1997 Torfowiska polskiej częsci Karkonoszy i Gór Izerskich nnales Silesiae 27 123140 Migoń., otocki J. 1996 Rozwój morfotektoniczny centralnej części Gór Izerskich cta Univ. Wratislav. 1808 race Inst. Geogr. ser Geogr. Fiz. 8 6980 otocka J. 19961997 Flora i zbiorowiska roślinne wybranych torfowisk Gór Izerskich. cta Univ Wratislav. race ot. 70: 141179 + 73: 115142 otocka J. 2000. Stan zachowania oraz geomorfologiczne i hydrologiczne uwarunkowania rozmieszczenia torfowisk w Górach Izerskich. rzyr. Sudet. Zach. 3: 3544. otocka J. 2001. Torfowiska polskiej strony Gór Izerskich charakterystyka obiektów. rzyr. Sudet. Zach. 4: 4358. otocka J. 2004 Góry Izerskie kraina torfowisk Fabiszewski J. (ed.) Walory botaniczne wybranych pasm Sudetów. race Wrocł.TN 213 2343 otocki J., otocka J. 2000. olina Izery objęta ochroną. rzyr. Sudet. Zach. 3: 4554. Tołpa S. 1949 Torfowiska Karkonoszy i Gór Izerskich Roczn. Nauk Roln. 52 573 Tomaszewska K. 2000 Zbiorowiska subfosylne wybranych torfowisk Gór Izerskich Opera orcontica 37 390395 4(2) / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 4 Wojtuń., Matuła J., Tomaszewska K., śołnierz L. 1998. rojekt powiększenia rezerwatu Torfowisko Izerskie i zmiany jego nazwy na Torfowiska oliny Izery. R Wrocław, olnośląski Urząd Wojew. Wrocław. Msc. Wojtuń., Matuła J., śołnierz L., Raj. 2000. Rezerwat Torfowiska oliny Izery. rzewodnik po ścieŝce przyrodniczej. Wrocław Jelenia Góra. 4(2) / 2
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 5 5. STTUS OHRONNY OSZRU ORZ OWIĄZNI Z OSTOJMI ORINE IOTOES 5.1. ESYGNOWNE FORMY OHRONY N OZIOMIE KRJOWYM I REGIONLNYM: KO % OKRYI L01% L02% 5.2. OWIĄZNI OISNEGO OSZRU Z INNYMI TERENMI: desygnowanymi na poziomie krajowym lub regionalnym KO FORMY OHRONY NZW OSZRU TY RELJI % OKRYI L01 Karkonoski ark Narodowy L02 Torfowiska oliny Izery + desygnowanymi na poziomie międzynarodowym NZW STTUSU OHRONY NZW OSZRU TY RELJI % OKRYI 5.3. OWIĄZNI OISNEGO OSZRU Z OSTOJMI ORINE IOTOES: KO ORINE TY RELJI % OKRYI 5 / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 6 6. ZIŁLNOŚĆ ZŁOWIEK N TERENIE OSZRU I W JEGO OTOZENIU I INNE ZYNNIKI WŁYWJĄE N TEN OSZR 6.1. GŁÓWNE ZYNNIKI I ROZJE ZIŁLNOŚI ZŁOWIEK ORZ ROENT OWIERZHNI OSZRU IM OLEGJĄY Wpływy i działalność na terenie obszaru: kod nazwa intensywność % obszaru wpływ 141 Zarzucenie pasterstwa 5 160 Gospodarka leśna ogólnie 70 161 Zalesianie 20 163 Odnawianie lasu po wycince (nasadzenia) 30 164 Wycinka lasu 10 166 Usuwanie martwych i umierających drzew 60 501 ŚcieŜki, szlaki piesze, szlaki rowerowe 90 502 rogi, autostrady 5 600 Infrastruktura sportowa i rekreacyjna 60 602 Kompleksy narciarskie 60 702 Zanieczyszczenie powietrza 100 810 Odwadnianie 50 890 Inne spowodowane przez człowieka zmiany stosunków wodnych 40 900 Erozja 3 0 976 Szkody wyrządzane przez zwierzynę łowną 25 Wpływy i działalność wokół obszaru: kod nazwa intensywność % obszaru wpływ 600 Infrastruktura sportowa i rekreacyjna 6.2. ZRZĄZNIE OSZREM SRWUJĄY NZÓR (INSTYTUJ LU OSO): ZRZĄZNIE OSZREM I LNY: 6 / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 7/8 7. MY OSZRU Mapy fizyczne obszaru Numer mapy Skala rojekcja Opis M3343 1: 50000 UWG 1992 Yes M3343 1: 50000 UWG 1992 Yes Zdjęcia lotnicze obszaru Numer Obszar Temat ata 8. ZJĘI OSZRU Numer Obszar Temat utor ata 7/8 / 1
OSZR: LH020047 NTUR 2000 FORMULRZ NYH 4.7 4. OIS OSZRU 4.7. HISTORI 20100226 R Korekta wartości (z 4984.9ha na 4765.0ha) zgodnie z warstwą wektorową przekazaną do KE 29.10.2009 20100722 H Zmiana wartości "pokrycie %" dla siedlisk w związku z korekta granic obszaru podczas konsultacji wewnątrzresortowych. 4.7 / 1