Elvira Lindo Przełożyła Anna Trznadel-Szczepanek Ilustrował Julian Bohdanowicz n a s z a k s i e g a r n i a
Tytuł oryginału hiszpańskiego Los trapos sucios 1997 by Elvira Lindo Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2003 Projekt okładki Maciej Szymanowicz www.maszynowicz.com Ilustracja na okładce Julian Bohdanowicz
ROZDZIAŁ PIERWSZY Tajemne sprawki Któregoś dnia mama Diego Maradony oznajmiła mojej mamie w sklepie mięsnym: Diego mówi, że jak mu kupię przenośny komputer, to opisze swoje życie. W końcu to, o czym opowiada twój Mateuszek, mogło się przydarzyć każdemu. Bardzo dobrze, ale musisz być przygotowana na to, że twój syn się podpisze i to wielkimi literami Diego Maradona. Mój Mateuszek ujawnił na samym początku, że mówią na niego Okularnik. Wykluczone! On się nazywa Diego Sandoval. Na to mama jej zasunęła: Ale sama przyznasz, że nikt w Carabanchel (Górnym) nie wie, kto to jest Diego Sandoval. I wszystkie panie powtórzyły chórem: Sama przyznasz, sama przyznasz! Tak to już jest na naszym osiedlu: tu nikt nikogo nie oszuka, bo uwielbiamy rąbać sobie prawdę prosto w oczy. 9
Mój kolega Diego Maradona nigdy nie opisze swojego życia, bo mama mu nie pozwoli zacząć autobiografii słowami: Nazywam się Diego Sandoval, ale wszyscy koledzy mówią na mnie Diego Maradona, bo moje imię kojarzy im się z nazwiskiem sławnego piłkarza. A poza tym trzeba mieć dużo odwagi, żeby napisać autobiografię. Kiedy ukazuje się kolejny tom wielkiej encyklopedii mojego życia, jestem okropnie zawstydzony, bo zdradzam w nim nasze najskrytsze tajemnice. Nie tylko ja to przeżywam; mamie też jest łyso, kiedy pan Marcin ze sklepu rybnego mówi: Pani Kasiu, czy pani nie przesadza z tymi kuksańcami? Mateuszkowi gorzej przez to idzie w szkole.
Tak jest wtrąca się jakaś pani. Ja, jak już muszę mojemu synowi przylać, daję mu w tyłek i zawsze kapciem, żeby nie skrzywdzić ani jego, ani siebie. Kelnerzy pytają mojego tatę w barach przy autostradzie: Mateusz, to ile jeszcze musisz zapłacić za tę ciężarówkę? Pani Lusia też wolałaby nie rozgłaszać na prawo i lewo, że pan Barnaba puszcza bąki i nosi perukę. Mama próbuje ją udobruchać: Moja droga, przecież i tak wszyscy wiedzą, że nosi perukę, bo ta, którą wkłada w niedzielę, jest innego koloru. A co do bąków każdy z nas A dziadkowi wisi, że wypaplałem wszystkie jego sekrety. Ja tam przed nikim nie ukrywam, że mam sztuczną szczękę, choruję na prostatę, chrapię, aż się szyby w oknie trzęsą, i przesiaduję po całych dniach w barze. Odkąd staruszki z Klubu Emeryta wiedzą o moich wadach, lgną do mnie jak muchy. Od razu urosłem w ich oczach, kiedy przestały mnie uważać za chodzącą doskonałość. Głupek też jest zadowolony, nie spodobało mu się tylko to, że w drugim tomie ujawniłem jego prawdziwe imię. Najchętniej pozostałby typowym czterolatkiem posiadającym jakąś tajemnicę. Ale nawet gdyby Diego Maradona opisał na przenośnym komputerze najbardziej wstydliwe szczegóły ze swo- 11
jego życia, i tak nic by mu z tego nie przyszło. Najprawdziwsza prawda jest taka, że to, co czytasz, nie zostało napisane przeze mnie, tylko przez kobietę, której nazwisko możesz przeczytać na stronie tytułowej tej książki. Poznałem ją wiele lat temu. Po całej kuli ziemskiej szukała odpowiedniego dziecka i w końcu wybrała mnie. Przyszła do nas do domu, postawiła na stole magnetofon kasetowy i zaczęła mnie bezlitośnie wypytywać. Podczas gdy ja mówiłem, ona objadała się rogalikami z czekoladą, które mama kupiła w spożywczym pani Pelagii. Mama i pani Lusia obserwowały ją ukradkiem. Kiedy wyszła, pani Lusia orzekła: Niezły ma apetyt! Opowiedziałem tej pani mnóstwo rzeczy, również takich, o których według mamy nie powinno się nikomu mówić. Ma to swoją dobrą stronę, bo rodzina García Moreno jest teraz znana na całym świecie, ale ma też i złą: nic na tym nie zyskaliśmy, ponieważ ta kobieta nie zapłaciła nam złamanego grosza, chociaż opływa podobno w luksusy dzięki dolarom, które zgarnęła za moje historyjki. Niedawno do nas zadzwoniła. Mama powiedziała: Zaraz tu będzie. Znowu napcha sobie kieszenie. Tym razem poszliśmy do baru. Mama, pani Lusia, dziadek, Głupek i ja Pośrodku stołu jak zwykle stanął magnetofon kasetowy. Kobieta ze strony tytułowej spytała mamę i panią Lusię, czy mogłyby usiąść przy innym stoliku. 12
Żeby dzieciak się nie krępował Kiedy zostaliśmy sami, twarzą w twarz, kobieta oznajmiła mi, że tym razem muszę odsłonić najbardziej osobiste szczegóły z życia mojej rodziny i znajomych, ponieważ nasze historyjki rywalizują z telewizyjnymi reality show, z filmami seksu i przemocy, z dreszczowcami. Musisz mi opowiedzieć o wszystkich waszych tajemnych sprawkach. Dobrze, ale pod jednym warunkiem Jakim? Zrobię wszystko, czego zażądasz oświadczyła kobieta. Napięcie sięgnęło szczytu. 13
Moje imię ma być wypisane na stronie tytułowej wielkimi literami, a twoje malutkimi, tak żeby ludzie myśleli, że to ja napisałem tę książkę. To albo nic. Zastanawiała się nad tym przez pięć przeklętych minut. No dobrze, zgoda. Poprosiłem ją też, żeby moje imię zapalało się i gasło jak neon, ale odparła, że to jest technicznie niewykonalne. W tym momencie pociągnąłem spory łyk mojej drugiej whisky (to znaczy drugiej coca coli) i zacząłem jej opowiadać o tych wydarzeniach z mojego życia, które dotychczas nigdy nie przekroczyły granic Carabanchel (Górnego) i które masz w tej chwili przed oczami. Dziadek szepnął mi na pociechę: Nie przejmuj się, Mateuszku, nie znam takiej rodziny, która nie miałaby czegoś do ukrycia. Kobieta poszła sobie razem z magnetofonem i po pewnym czasie przysłała mi tę książkę, czwartą z kolei. Nie wiem, czy jeszcze zobaczymy tę panią, bo kiedy po trzygodzinnym nagraniu podeszła do kontuaru, żeby uregulować rachunek, pan Eustachy zażądał: Jedenaście tysięcy peset. Okazało się, że musi zapłacić także o czym nikt jej nie uprzedził za mojego tatę, pana Barnabę, Kamila, dziadka Kamila, Uszatka, Grację González, Zuzię, narzeczonego mamy Uszatka, mamę Uszatka, panią Pelagię, wychowawczynię naszej klasy, Maćka, jego siostrę 14
Olę, Aśkę, która kiedyś była gruba, Kubę Martíneza i Tinę (która zjadła parę krewetek). Kobietę kompletnie zatkało; wyleciała z baru prawie bez pożegnania. Obraziła się? zapytałem mamę. A niech się obraża. Przecież coś nam się należy za to, że dzięki Mateuszkowi ma z czego żyć. I wszyscy stuknęliśmy się kieliszkami, nie zaprzątając sobie więcej głowy autorką tej straszliwej książki.
Wydawnictwo Nasza Księgarnia Sp. z o.o. 02 868 Warszawa, ul. Sarabandy 24c tel.: 22 643 93 89, 22 331 91 49 faks: 22 643 70 28 e mail: naszaksiegarnia@nk.com.pl Dział Handlowy tel. 22 331 91 55, tel./faks: 22 643 64 42 Sprzedaż wysyłkowa tel. 22 641 56 32 e-mail: sklep.wysylkowy@nk.com.pl www.nk.com.pl Książkę wydrukowano na papierze Ecco-Book Ceram 70 g/m 2 wol. 2,0. Redaktor prowadzący Anna Garbal Opieka redakcyjna Joanna Kończak Redakcja Małgorzata Grudnik-Zwolińska Redakcja techniczna, DTP Joanna Piotrowska Korekta Joanna Morawska ISBN 978-83-10-12543-9 PR I N T E D I N P OL A N D Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2013 r. Druk: Zakład Graficzny COLONEL, Kraków