C Z Ę Ś Ć IV MOŻLIWOŚCI WSPÓŁPRACY GMINY KOŚCIERZYNA Z SĄSIADUJĄCYMI GMINAMI W ZAKRESIE GOSPODARKI ENERGETYCZNEJ, STOSOWANIA ŚRODKÓW POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ W ROZUMIENIU USTAWY Z DNIA 15 KWIETNIA 2011 R. O EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ ORAZ STAN ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY SPOWODOWANY PRZEZ SYSTEMY ENERGETYCZNE GMINY Gdańsk, kwiecień 2016
C Z Ę Ś Ć IV - SPIS TREŚCI 1. CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA GMINY KOŚCIERZYNA ORAZ SĄSIADUJĄCYCH GMIN... 3 1.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY KOŚCIERZYNA... 3 1.2. CHARAKTERYSTYKA GMIN SĄSIADUJĄCYCH Z GMINĄ KOŚCIERZYNA... 7 2. POTENCJALNE MOŻLIWOŚCI, ZAKRES WSPÓŁPRACY GMINY KOŚCIERZYNA Z SĄSIADUJĄCYMI GMINAMI W RÓŻNYCH SEKTORACH ENERGETYCZNYCH... 20 2.1. ZAOPATRZENIE W CIEPŁO... 20 2.2. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ... 20 2.3. ZAOPATRZENIE W PALIWA GAZOWE... 21 2.4. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII (OZE)... 21 2.5. UWAGI I WNIOSKI... 22 3. MOŻLIWOŚCI STOSOWANIA ŚRODKÓW POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ W ROZUMIENIU USTAWY Z DNIA 15 KWIETNIA 2011 R. O EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ... 23 4. STAN ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY SPOWODOWANY PRZEZ SYSTEMY ENERGETYCZNE MIASTA I GMINY... 25 4.1. ŹRÓDŁA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ... 25 4.2. ANALIZA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ W LATACH 2014-2015... 25 4.3. ANALIZA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ W ROKU 2021... 26 4.4. ANALIZA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ W ROKU 2031... 26 4.5. OCENA POPRAWY STANU POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO... 27 4.6. WNIOSKI DOTYCZĄCE STANU AKTUALNEGO POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO... 29 2
1. CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA GMINY KOŚCIERZYNA ORAZ SĄSIADUJĄCYCH GMIN 1.1. Charakterystyka gminy Kościerzyna Gmina wiejska Kościerzyna leży w południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego w Powiecie Kościerskim, na pograniczu Pojezierza Kaszubskiego (Szwajcarii Kaszubskiej) i Borów Tucholskich. Na terenie gminy znajduje się kilka większych jezior Pojezierza Kaszubskiego, tj. m.in. Gołuń, Sudomie, Garczyn i w bardzo niewielkim zakresie jezioro Wdzydze. Gmina Kościerzyna sąsiaduje bezpośrednio z następującymi gminami i miastami: - od strony wschodniej z gminami Nowa Karczma i Liniewo, - od strony południowej i południowego-wschodu z gminami Stara Kiszewa i Karsin, - od strony zachodniej z gminami Dziemiany i Lipusz, - od strony północnej i północnego-wschodu z gminami Stężyca, Sulęczyno i Somonino należącymi do powiatu kartuskiego, - otacza miasto Kościerzyna. Lokalizację gmin sąsiadujących z gminą Kościerzyna na terenie województwa pomorskiego przedstawiono na rysunku nr 1.1. Powierzchnia gminy w aktualnych granicach administracyjnych wynosi 309,19 km 2. Na obszarze gminy zlokalizowane jest 74 miejscowości wiejskich w 36 sołectwach. Siedziba gminy zlokalizowana jest w mieście Kościerzyna. Według stanu na dzień 31.12.2015 r. gmina liczy 15.404 mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi blisko 50 osób na 1 km 2. Lasy i grunty leśne zajmują powierzchnię ok. 14.923 ha (48% powierzchni gminy), zaś użytki rolne ok. 11.772 ha (znaczna większość to grunty orne), co stanowi ok. 38% powierzchni, natomiast wody zajmują powierzchnię ok. 1.879 ha, co stanowi ok. 6% powierzchni gminy. Tereny zurbanizowane zajmują około 1.474 ha i stanowią ok. 5% powierzchni. Nieużytki oraz pozostałe tereny obejmują obszar około 871 ha, co stanowi ponad 3% obszaru gminy. Gmina Kościerzyna jest typową gminą rolniczo turystyczną. Główne sektory gospodarki gminy ukierunkowane są na: turystykę, rolnictwo oraz różnego rodzaju drobne usługi. Na terenie gminy funkcjonują także zakłady przemysłowe o znaczeniu ponadlokalnym, zajmujące się produkcją ceramiki, drzewną i materiałów budowlanych. Rolnictwo jest dominującą formą działalności gospodarczej. Gospodarstwa rolne i podmioty działające w otoczeniu rolnictwa, w tym turystyka stanowią potencjał gospodarczo ekonomiczny gminy. Dogodne warunki dla rozwoju gospodarki rolnej na obszarze gminy stwarzają gleby. Na terenie gminy Kościerzyna występują zróżnicowane warunki glebowe. Dominują gleby brunatne wyługowane i brunatne kwaśne oraz gleby bielicowe i pseudobielicowe. Znaczne powierzchnie zajmują także gleby pochodzenia organogenicznego torfowo-mułowe, murszowotorfowe i torfy. Na terenie gminy Kościerzyna, na koniec 2014 r., zarejestrowanych było 1.203 przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, głównie w sektorach handlu, budownictwa oraz transportu, w tym 1.018 podmiotów stanowią osoby fizyczne 3
prowadzące działalność gospodarczą, co stanowi prawie 85%. W sektorze rolniczym i leśnym działalność gospodarczą prowadzi 28 przedsiębiorstw, w sektorze przemysłowym i budownictwie 487, natomiast pozostałą działalność prowadzi 688 przedsiębiorców. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą to przede wszystkim małe zakłady usługowe, rzemieślnicze i handlowe, działające w sferze budownictwa, handlu oraz usługach zakwaterowania i gastronomicznych. Największą grupę reprezentuje branża budownictwa. Gmina Kościerzyna położona jest przy drodze krajowej nr 20 relacji Stargard Szczeciński Kościerzyna Gdynia, drogach wojewódzkich: nr 214 Łeba Kościerzyna Warlubie, nr 221 - Gdańsk Kościerzyna i nr 235 - Korne Chojnice oraz sieć 7 dróg powiatowych i gminnych. Długość drogi krajowej na terenie gminy wynosi 20 km, natomiast dróg wojewódzkich wynosi 24 km. Na obszarze gminy Kościerzyna znajdują się linie kolejowe znaczenia lokalnego, tj. nr 201 - Nowa Wieś Wielka Bydgoszcz - Kościerzyna Gdynia oraz nr 211 - Kościerzyna Lipusz Chojnice. Gmina Kościerzyna nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża ropy naftowej, gazu ziemnego oraz innych paliw kopalnych, natomiast prowadzone są prace poszukiwawcze dotyczące tzw. gazu łupkowego. Na terenie wsi Łubiana znajduje się lokalnych system ciepłowniczy. Aktualnie brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Kościerzyna z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną brak jest możliwości przesyłanie czynnika grzewczego w ramach lokalnych systemów ciepłowniczych. Gmina Kościerzyna jest częściowo zgazyfikowana. Gaz ziemny doprowadzony jest do wsi Łubiana. Istnieje możliwość współpracy gminy Kościerzyna z sąsiadującymi gminami w zakresie doprowadzenia gazu przewodowego ziemnego wysokometanowego E (dawne oznaczenie GZ-50) do lub z gmin sąsiednich, w celu dalszego rozwoju systemu gazowniczego oraz ewentualnego podłączenia innych miejscowości gminy Kościerzyna do systemu gazowniczego. W zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną gminy powiatu kościerskiego i kartuskiego współpracują przy rozbudowie i modernizacji systemów elektroenergetycznych, stanowiących wspólną infrastrukturę gmin. Gminy zainteresowane są prowadzeniem prac modernizacyjnych polepszających bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej. Na terenie gminy Kościerzyna występują w niewielkim zakresie urządzenia energetyczne niewielkiej mocy, które są zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących takie nośniki energii, jak: różnego rodzaju biomasę, biogaz, energię słoneczną czy energię wiatru. Na terenie gminy zlokalizowanych jest kilka elektrowni wodnych o całkowitej mocy 33 kw. Do innych takich źródeł należą małe indywidualne kotły i piece grzewcze na biomasę w gospodarstwach wiejskich, pompa ciepła zainstalowana w budynku użyteczności publicznej, a także kolektory słoneczne zainstalowane w budynkach indywidualnych. Gmina Kościerzyna posiada na swoim terenie bardzo korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń typu OZE, min.: parki wiatrowe, kotłownie na biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa 4
fotowoltaiczne), pompy ciepła oraz małe urządzenia wykorzystujące energię wiatru, ewentualnie kompleksy agroenergetyczne i biogazownie, ze szczególnym uwzględnieniem małych biogazowni rolniczych. Z uwagi na aktualne przepisy prawne istnieją bardzo ograniczone możliwości rozwoju energetyki wodnej opartej o małe elektrownie wodne. Rozwój energetyki alternatywnej tzn. energii wiatru, słońca, spalanie biomasy oraz zagospodarowanie gruntów pod uprawy energetyczne, może być motorem rozwoju gminy, jeżeli takie przedsięwzięcia będą traktowane jako priorytetowe i wspólne dla gmin sąsiadujących. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy kilku sąsiadujących gmin w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety). Inwestycje tego typu powinny być traktowane jako przedsięwzięcia priorytetowe i wspólne dla kilku gmin sąsiadujących. Dotychczasowe wspólne przedsięwzięcia i zdobyte w nich doświadczenia na polu np. gospodarki odpadami pozwalają patrzeć optymistycznie na możliwości realizacji wspólnych przedsięwzięć w tym zakresie w perspektywie kilkunastu lat. 5
Rys. nr 1.1 Lokalizacja gmin sąsiadujących z gminą Kościerzyna na terenie województwa pomorskiego 6
1.2. Charakterystyka gmin sąsiadujących z gminą Kościerzyna Gmina miejska Kościerzyna Gmina miejska Kościerzyna leży w południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, w centralnej części Powiatu Kościerskiego, sąsiaduje z gminą Kościerzyna i jest stolicą powiatu. Przez teren miasta przepływają dwie małe rzeki, tj. Bibrowa będącą dopływem Wierzycy i Kamionka będącą dopływem Wdy oraz trzy jeziora, tj. Gałęźne, Kapliczne i Wierzysko. Na obszarze miasta znajduje się także rezerwat przyrody Strzelnica oraz 6 pomników przyrody. Powierzchnia gminy miejskiej wynosi 15,86 km 2, a zamieszkuje ją około 23,7 tys. osób. Gęstość zaludnienia wynosi 1487 osób na 1 km 2. W Kościerzynie jest około 8 tys. mieszkań, wśród których przeważa niska, jednorodzinna zabudowa. Duże osiedle z budynkami wielorodzinnymi znajduje się w północno zachodniej części miasta. Powierzchnia lasów na terenie gminy wynosi 91,83 ha, co stanowi blisko 5,8% powierzchni miasta, grunty rolne zajmują powierzchnię 803 ha, co stanowi 60,6% powierzchni miasta, natomiast grunty zbudowane i zurbanizowane zajmują powierzchnię 579 ha, co stanowi 36,5% powierzchni miasta i ich udział nieustanie się zwiększa. Grunty pod wodami zajmują powierzchnię 78 ha, stanowiącą 4,9% powierzchni miasta. Gmina ma charakter usługowy. Funkcjonuje tu ok. 2430 podmiotów gospodarczych, przede wszystkim usługowo handlowych i drobnej wytwórczości, w tym w sektorze rolniczym 13, przemysłowym 226 i budowlanym 419. Na terenie miasta Kościerzyna brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym. Zakładem, który ma znaczenie lokalne jest Miejskie Przedsiębiorstwo Infrastruktury KOS-EKO sp. z o.o. Dominują przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 osób i głównie działają w sektorach: handlu hurtowym i detalicznym, naprawie pojazdów, budownictwie i transporcie, itp. Kościerzyna jest ważnym lokalnym węzłem kolejowo drogowym. Krzyżują się tu linie kolejowe nr: 201 (Nowa Wieś Wielka Gdynia) i 211 (do Chojnic) oraz drogi: krajowa nr 20 (ze Stargardu do Gdyni) z drogami wojewódzkimi nr 214 (z Łeby do Warlubia) i 221 (z Gdańska). Gmina miejska Kościerzyna nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie miasta Kościerzyna funkcjonuje miejski system ciepłowniczy, zaopatrujący w ciepło około 45% potrzeb cieplnych miasta. Ciepło produkowane jest w trzech źródłach ciepła, tj. ciepłowni K-1 przy ul. Tetmajera 3 o łącznej mocy zainstalowanej 25,82 MWt, gdzie realizowane jest współspalanie miału węglowego i biomasy, kotłowni K-2 przy ul. Świętopełka o mocy zainstalowanej 1,35 MWt, opalanej miałem węglowym i biomasą oraz kotłowni K-3 przy ul. Piechowskiego 36 (Szpital Specjalistyczny), gdzie paliwem jest gaz ziemny. Kotłownia K-1 jest źródłem podstawowym, natomiast kotłownie K-2 i K-3 mogą pracować jako kotłownie szczytowe w okresie największego zapotrzebowania lub jako źródła podstawowe w okresie letnim. Długość sieci ciepłowniczej wynosi ok. 24 km, z czego ok. 84% stanowią sieci preizolowane. 7
Z uwagi na koszty przesyłu oraz gęstość zabudowy na terenach wiejskich, praktycznie nie istnieje możliwość współpracy z gminą Kościerzyna w zakresie zaopatrzenia w ciepło. Kościerzyna zaopatrywana jest w energię elektryczną przez ENERGA-Operator S.A. z jednego Głównego Punktu Zasilania (GPZ) zasilanego za pomocą trzech linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia, tj. linii 110 kv Kościerzyna-Starogard, linii 110 kv Kościerzyna-Sierakowice i linii 110 kv Kościerzyna-Kiełpino. Średnie napięcie 15 kv jest obniżane do napięcia 0,4 kv w 101 stacjach transformatorowych 15/0,4 kv. Miasto zaopatrywane jest w gaz ziemny przez Polska Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Gdańsku, z gazociągu wysokiego ciśnienia przebiegającego na terenie gminy Kościerzyna, skąd zasilana jest stacja redukcyjno-pomiarowa zlokalizowana na terenie miasta. W zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną i paliwa gazowe istnieje pełna współpraca pomiędzy gminą Kościerzyna i miastem Kościerzyna. Systemy elektroenergetyczne zasilające te gminę i miasto są powiązane ze sobą i wzajemnie się uzupełniają. Również system sieci gazowych wysokiego i średniego ciśnienia jest tak zorganizowany, że dostarcza gaz ziemny bezpośrednio do miasta, jak i na teren gminy. Na terenie miasta Kościerzyny nie ma urządzeń energetycznych małej mocy (elektrowni wodnych i wiatrowych) ani większych kotłowni opalanych paliwem odnawialnym (np. biomasą), natomiast funkcjonuje współspalanie w kotłowni K-1 oraz kocioł na biomasę w kotłowni K-2. Gmina miejska Kościerzyna posiada na swoim terenie bardzo ograniczone warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii (OZE). Preferowanymi urządzeniami typu OZE mogą być np. systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i pompy ciepła oraz w ograniczonym zakresie kotłownie na biomasę. Gmina posiada opracowany i zatwierdzony zgodnie z wymaganiami Prawa Energetycznego Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Kościerzyna. Gmina wiejska Nowa Karczma Gmina wiejska Nowa Karczma położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, we wschodniej części powiatu kościerskiego. Gmina Nowa Karczma graniczy z gminą Kościerzyna od strony zachodniej. Na obszarze gminy Nowa Karczma znajduje się 27 miejscowości wiejskich i 17 sołectw. Gmina liczy ok. 6,76 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 113,09 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi blisko 60 osób na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 8.468 ha, co stanowi blisko 75 % powierzchni gminy, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 2,29 tys. ha, co stanowi 20,2% powierzchni gminy, wody zajmują blisko 249 ha, co stanowi blisko 2,2% powierzchni gminy, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 300 ha, co stanowi ok. 2,7% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystyczno-rolniczy. Większość mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na 8
terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilkanaście małych zakładów produkcyjno-usługowych. Gmina Nowa Karczma nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie gminy nie ma miejscowości, w której eksploatowany jest centralny system ciepłowniczy obejmujący produkcję i dystrybucję ciepła. Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Nowa Karczma z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną brak jest możliwości przesyłanie czynnika grzewczego w ramach lokalnych systemów ciepłowniczych. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne lub przemysłowe oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Źródła ciepła o większej mocy produkują ciepło dla: Spółdzielni Mieszkaniowej Wierzyca w Grabowie Kościerskim o mocy ok. 1,6 MW opalana węglem, Zakładu Prefabrykacji BARKOCZYN Sp. z o.o. w Nowym Barkoczynie o mocy ok. 0,3 MW opalana węglem, Zespołu Szkół w Nowej Karczmie o mocy 500 kw opalana węglem, Zespołu Szkół w Grabowie Kościerskim o mocy 440 kw opalana węglem, Zespołu Szkół w Lubaniu o mocy 171 kw opalana węglem, Urzędu Gminy w Nowej Karczmie o mocy 100 kw opalana olejem opałowym. Gmina Nowa Karczma nie jest zgazyfikowana. Przez obszar gminy przebiega gazociąg przesyłowy wysokiego ciśnienia DN150 o długości 14,13 km doprowadzający gaz do Kościerzyny po trasie Pszczółki Kościerzyna Lubiana Bytów. Brak jest możliwość współpracy gminy Nowa Karczma z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. Na terenie gminy Nowa Karczma są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, biogaz, energia wody). Do największych źródeł należą systemy kolektorów słonecznych, np. zainstalowanych w Gminnej hali Sportowej w Nowej Karczmie oraz kilka mniejszych kotłowni opalanych biomasą, a także elektrownia wodna Skrzydłówko, której właścicielem są osoby prywatne, o mocy nominalnej 0,032 MW funkcjonująca na rzece Wietcisa. Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i w ograniczonym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru. Za obszar, gdzie energetyka wiatrowa może być rozwijana jest Grabowo Kościerskie, dla którego Rada Gminy Nowa Karczma dnia 6 sierpnia 2014r. podjęła uchwałę nr XLII/272/2014 w sprawie przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania dopuszczającego na tym terenie budowę źródeł energii elektrycznej, w tym elektrowni wiatrowych. 9
Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Nowa Karczma i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą. Gmina wiejska Liniewo Gmina wiejska Liniewo położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, we wschodniej części powiatu kościerskiego. Gmina Liniewo graniczy z gminą Kościerzyna na niewielkim odcinku od strony zachodniej. Na obszarze gminy Liniewo znajduje się 21 miejscowości wiejskich i 16 sołectw. Gmina liczy ok. 4,71 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 110,03 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi ponad 42 osoby na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 7.042 ha, co stanowi około 64 % powierzchni gminy, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 2,68 tys. ha, co stanowi około 24,4% powierzchni gminy, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, wody, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 1.280 ha, co stanowi ok. 11,6% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystyczno-rolniczy. Większość mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilkanaście średnich i małych zakładów produkcyjno-usługowych. Gmina Liniewo nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych, natomiast są prowadzone przez PGNiG S.A. prace dotyczące poszukiwania gazu ze złóż łupkowych. Na terenie Gminy Liniewo istnieją dwa lokalne systemy ciepłownicze, jeden w miejscowości Orle zasilany z o mocy 1,8 MW i drugi w miejscowości Głodowo zasilany z kotłowni o mocy 0,5 MW. Długość sieci ciepłowniczej w miejscowości Orle wynosi 1,3 km, natomiast w miejscowości Głodowo 0,2 km. Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Liniewo z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną brak jest możliwości przesyłanie czynnika grzewczego w ramach lokalnych systemów ciepłowniczych. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne lub przemysłowe oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Gmina Liniewo nie jest zgazyfikowana, natomiast przez północny fragment Gminy Liniewo, w okolicach wsi Chrósty Wysińskie, przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia. Brak jest możliwość współpracy gminy Liniewo z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. 10
Na terenie gminy Liniewo są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa). Zainstalowane źródła odnawialne to głownie kolektory słoneczne używane do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz kotłownie na biomasę w budynkach indywidualnych oraz panele fotowoltaiczne zainstalowane w obiektach użyteczności publicznej, tj. w Zespole Oświatowym w Liniewie i Remizie w Wysinie. Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i w ograniczonym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Liniewo i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą. Gmina wiejska Stara Kiszewa Gmina wiejska Stara Kiszewa położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, w południowo-wschodniej części powiatu kościerskiego. Gmina Stara Kiszewa graniczy z gminą Kościerzyna od strony północno-zachodniej. Na obszarze gminy Stara Kiszewa znajduje się 29 miejscowości wiejskich i 20 sołectw. Gmina liczy ok. 6,61 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 212,73 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi ponad 31 osoby na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 10.062 ha, co stanowi około 47,3 % powierzchni gminy, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 9,04 tys. ha, co stanowi około 42,5% powierzchni gminy, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, wody, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 2.174 ha, co stanowi ok. 10,2% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystyczno-rolniczy. Większość mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilkanaście średnich i małych zakładów produkcyjno-usługowych. Gmina Stara Kiszewa nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie Gminy Stara Kiszewa istnieje lokalny system ciepłowniczy, gdzie dostawa ciepła realizowana jest z kotłowni węglowej zaopatrującej w ciepło budynki wielorodzinne Spółdzielni Mieszkaniowej Wierzyca w Starej Kiszewie. Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Stara Kiszewa z sąsiadującymi gminami w 11
zakresie zaopatrzenia w energię cieplną brak jest możliwości przesyłanie czynnika grzewczego w ramach lokalnych systemów ciepłowniczych. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne lub przemysłowe oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Gmina Stara Kiszewa nie jest zgazyfikowana. Brak jest możliwość współpracy gminy Stara Kiszewa z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. Na terenie gminy Stara Kiszewa są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, wody, itp.). Zainstalowane źródła odnawialne to głownie kolektory słoneczne używane do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz kotłownie na biomasę w budynkach indywidualnych, dwie elektrownie wodne na rzece Wierzyca, jedna w miejscowości Zamek Kiszewski o mocy 70 kw i druga w miejscowości Ruda Młyn o mocy 20 kw, pompa ciepła woda-powietrze w Publicznej Szkole Podstawowej w Górze, instalacja solarna do przygotowania c.w.u. w Zespole Szkół w Starych Polaszkach (12 kolektorów). Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i w ograniczonym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Stara Kiszewa i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą. Na terenie gminy na obszarze 285 ha uprawiane są rośliny wieloletnie przeznaczone na cele energetyczne (topola energetyczna). Gmina wiejska Karsin Gmina wiejska Karsin położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, w południowej części powiatu kościerskiego. Gmina Karsin graniczy z gminą Kościerzyna od strony północnej. Na obszarze gminy Karsin znajduje się 52 miejscowości wiejskich i 11 sołectw. Gmina liczy ok. 6,25 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 169,2 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi prawie 37 osoby na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 6.244 ha, co stanowi około 36,9 % powierzchni gminy, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 8.606 ha, co stanowi około 50,9% powierzchni gminy, wody zajmują 1.032 ha, tj. 6,1% powierzchni gminy, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 1.038 12
ha, co stanowi ok. 6,1% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystycznorolniczy. Niemal 26% terytorium gminy obejmuje Wdzydzki park Krajobrazowy, natomiast cały jej obszar należy do Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie. Głównym źródłem dochodów jest na terenie gminy przetwórstwo drewna, następnie turystyka i rolnictwo. Ziemia jest tu głównie piątej i szóstej klasy. Znaczna część mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług leśnych, budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilkana średnich i małych zakładów produkcyjno-usługowych. Gmina Karsin nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie Gminy Karsin nie istnieje scentralizowana dostawa ciepła do odbiorców, co oznacza brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Karsin z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną brak jest możliwości przesyłanie czynnika grzewczego w ramach lokalnych systemów ciepłowniczych. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Gmina Karsin nie jest zgazyfikowana. Brak jest możliwość współpracy gminy Karsin z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. Na terenie gminy Karsin są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, wody, itp.). Zainstalowane źródła odnawialne to głownie kolektory słoneczne używane do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz kotłownie na biomasę w budynkach indywidualnych. Brak informacji o innych źródłach odnawialnych. Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i w ograniczonym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Karsin i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą. 13
Gmina wiejska Dziemiany Gmina wiejska Dziemiany położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, w południowo-zachodniej części powiatu kościerskiego. Gmina Dziemiany graniczy z gminą Kościerzyna od strony północno-wschodniej. Na obszarze gminy Dziemiany znajduje się 41 miejscowości wiejskich i 8 sołectw. Gmina liczy ok. 4,25 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 124,97 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi około 34 osoby na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 3.187 ha, co stanowi około 25,5 % powierzchni gminy, z czego grunty rolne obejmują obszar 2.408 ha, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 7.249 ha, co stanowi około 58% powierzchni gminy, wody zajmują obszar 999 ha, co stanowi 8% obszaru gminy, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 1.065 ha, co stanowi ok. 8,5% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystyczno-rolniczy. Większość mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług związanych z przemysłem drzewnym, budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilkanaście średnich i małych zakładów produkcyjno-usługowych. Gmina Dziemiany nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie Gminy Dziemiany istnieje lokalny system ciepłowniczy, gdzie dostawa ciepła realizowana jest z kotłowni węglowej zaopatrującej w ciepło budynki wielorodzinne Spółdzielni Mieszkaniowej w Dziemianach. Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Stara Kiszewa z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną brak jest możliwości przesyłanie czynnika grzewczego w ramach lokalnych systemów ciepłowniczych. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne lub przemysłowe oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Gmina Dziemiany nie jest zgazyfikowana. Brak jest możliwość współpracy gminy Dziemiany z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. Na terenie gminy Dziemiany są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, wody, itp.). Zainstalowane źródła odnawialne to głownie kolektory słoneczne używane do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz kotłownie na biomasę w budynkach indywidualnych oraz budynkach użyteczności publicznej. Pompy ciepła zainstalowane są m.in. w kościele w Dziemianach oraz w nielicznych budynkach indywidualnych. Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i 14
ogniwa fotowoltaiczne) i w ograniczonym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Dziemiany i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą. Gmina wiejska Lipusz Gmina wiejska Lipusz położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, w zachodniej części powiatu kościerskiego. Gmina Lipusz graniczy z gminą Kościerzyna od strony wschodniej. Na obszarze gminy Lipusz znajduje się 36 miejscowości wiejskich i 8 sołectw. Gmina liczy ok. 3,57 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 109,2 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi prawie 33 osoby na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 2.448 ha, co stanowi około 22,4 % powierzchni gminy, w tym grunty orne zajmują powierzchnię 1.672 ha, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 7.531 ha, co stanowi około 69% powierzchni gminy, wody zajmują powierzchnię 448 ha, co stanowi 4,1% powierzchni gminy, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 493 ha, co stanowi ok. 4,5% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystyczno-rolniczy. Prawie cała powierzchnia gminy objęta jest ochrona w obrębie Lipuskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu i Gowidlińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Południowo-wschodni fragment gminy stanowi część Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Znaczna część mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług związanych z przemysłem drzewnym, budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilkanaście średnich i małych zakładów produkcyjnousługowych. Gmina Lipusz nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie Gminy Lipusz nie istnieje scentralizowany system zaopatrzenia odbiorców w ciepło. Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Lipusz z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Gmina Lipusz nie jest zgazyfikowana. Brak jest możliwość współpracy gminy Lipusz z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. 15
Na terenie gminy Lipusz są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, wody, itp.). Zainstalowane źródła odnawialne to głownie kolektory słoneczne używane do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz kotłownie na biomasę w budynkach indywidualnych i użyteczności publicznej (2 budynki użyteczności publicznej). Kotłownia na biomasę o mocy 150 kw zaopatruje w ciepło ośrodek zdrowia i Gminy Ośrodek Sportu i Rekreacji. Pompy ciepła są zainstalowane w Zespole Szkół w Lipuszu o mocach 70 kw i 40 kw oraz w budynku Urzędu Gminy o mocy 42,5 kw. Na terenie gminy pracuje jedna elektrownia wodna na rzece Czarna Wda w budynku zabytkowego młyna o mocy 32 kw. Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i w ograniczonym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Lipusz i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą. Gmina wiejska Stężyca Gmina wiejska Stężyca położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, w południowo-zachodniej części powiatu kartuskiego. Gmina Stężyca graniczy z gminą Kościerzyna od strony południowej. Na obszarze gminy Stężyca znajduje się 57 miejscowości wiejskich i 18 sołectw. Gmina liczy ok. 9,87 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 159,93 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi prawie 62 osoby na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 8.538 ha, co stanowi około 53 % powierzchni gminy, w tym grunty orne zajmują 6.815 ha, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 5.082 ha, co stanowi około 32% powierzchni gminy, wody zajmują 1.591 ha, co stanowi ok. 10% powierzchni gminy, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 782 ha, co stanowi ok. 5% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystyczno-rolniczy. Większość mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilkanaście średnich i małych zakładów produkcyjno-usługowych. Gmina Stężyca nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych, natomiast są prowadzone prace dotyczące poszukiwania gazu ze złóż łupkowych. 16
Na terenie Gminy Stężycy nie istnieje scentralizowany system zaopatrzenia odbiorców w ciepło. Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Stężyca z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Gmina Stężyca nie jest zgazyfikowana. Brak jest możliwość współpracy gminy Stężyca z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. Na terenie gminy Stężyca są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, wody, itp.). Zainstalowane źródła odnawialne to głownie kolektory słoneczne używane do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz kotłownie na biomasę w budynkach indywidualnych. Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i w ograniczonym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru, w tym budowa farm wiatrowych, które są planowane na terenie gminy. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Stężyca i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą lub w Kartuzach. Gmina wiejska Sulęczyno Gmina wiejska Sulęczyno położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, w południowo-zachodniej części powiatu kartuskiego. Gmina Sulęczyno graniczy z gminą Kościerzyna od strony południowej. Na obszarze gminy Sulęczyno znajduje się 25 miejscowości wiejskich i 9 sołectw. Gmina liczy ok. 5,33 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 131,31 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi prawie 41 osoby na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 5.909 ha, co stanowi około 45 % powierzchni gminy, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 4.990 ha, co stanowi około 38% powierzchni gminy, w tym grunty orne zajmują powierzchnię 4.858 ha, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, wody, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 2.232 ha, co stanowi ok. 17% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystycznorolniczy. Większość mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilka średnich i małych zakładów produkcyjno-usługowych. 17
Gmina Sulęczyno nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie Gminy Sulęczyno nie istnieje scentralizowany system zaopatrzenia odbiorców w ciepło. Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Sulęczyno z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Gmina Sulęczyno nie jest zgazyfikowana. Brak jest możliwość współpracy gminy Sulęczyno z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. Na terenie gminy Sulęczyno są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, wody, itp.). Zainstalowane źródła odnawialne to głownie kolektory słoneczne używane do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz kotłownie na biomasę w budynkach indywidualnych Brak jest informacji o innych źródłach odnawialnych. Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i w ograniczonym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Sulęczyno i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą lub do ciepłowni w Kartuzach. Gmina wiejska Somonino Gmina wiejska Somonino położona jest południowo - środkowej części Województwa Pomorskiego, w południowej części powiatu kartuskiego. Gmina Somonino graniczy z gminą Kościerzyna od strony południowej. Na obszarze gminy Somonino znajduje się 22 miejscowości wiejskich i 10 sołectw. Gmina liczy ok. 10,09 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię 112,11 km 2. Gęstość zaludnienia wynosi ponad 90 osoby na 1 km 2. Na terenie gminy użytki rolne zajmują 6.054 ha, co stanowi około 54 % powierzchni gminy, w tym grunty orne zajmują powierzchnię 4.147 ha, tereny leśne i zadrzewienia zajmują 3.812 ha, co stanowi około 34% powierzchni gminy, natomiast pozostałe grunty, tj. nieużytki, wody, tereny zabudowane i komunikacyjne zajmują około 1.345 ha, co stanowi ok. 12% całkowitej powierzchni gminy. Gmina ma charakter turystyczno- 18
rolniczy. Większość mieszkańców prowadzi własne gospodarstwa rolne lub pracuje w różnych sektorach usług budowlanych, turystyki, handlu i usług rolniczych. Na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych o znaczeniu ponadlokalnym, natomiast jest kilkanaście średnich i małych zakładów produkcyjno-usługowych. Gmina Somonino nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie Gminy Somonino nie istnieje scentralizowany system zaopatrzenia odbiorców w ciepło. Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy gminy Somonino z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się przede wszystkim w oparciu o kotłownie lokalne oraz własne, indywidualne źródła ciepła. Gmina Somonino nie jest zgazyfikowana, natomiast gaz ziemny doprowadzony jest do miejscowości Somonino, natomiast niewielu mieszkańców korzysta z gazu przewodowego. Przy rozwoju sieci gazowej istnieje potencjalna możliwość współpracy gminy Somonino z gminą Kościerzyna w zakresie wspólnej gazyfikacji. Na terenie gminy Somonino są zlokalizowane i eksploatowane urządzenia energetyczne małej mocy zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, wody, itp.). Zainstalowane źródła odnawialne to głownie kolektory słoneczne używane do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz kotłownie na biomasę w budynkach indywidualnych. Gmina posiada na swoim terenie korzystne warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń energetycznych małej i średniej mocy zaliczanych do grupy OZE takich jak: kotłownie na biogaz i biomasę, systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) i w pewnym zakresie urządzenia wykorzystujące energię wiatru. Planowane są inwestycje w zakresie energetyki wiatrowej, m.in. farma wiatrowa o mocy 3,6 MW. Dynamiczny rozwój energetyki bazującej na odnawialnych źródłach energii, stwarza nowe możliwości współpracy z gminą Somonino i innymi sąsiadującymi gminami w zakresie pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw ekologicznych, głównie biomasy (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety), z możliwością ich dostawy np. do ciepłowni w Kościerzynie, gdzie eksploatowane są kotły na biomasę oraz stosowane jest współspalanie miału węglowego z biomasą lub ciepłowni w Kartuzach. 19
2. POTENCJALNE MOŻLIWOŚCI, ZAKRES WSPÓŁPRACY GMINY KOŚCIERZYNA Z SĄSIADUJĄCYMI GMINAMI W RÓŻNYCH SEKTORACH ENERGETYCZNYCH 2.1. Zaopatrzenie w ciepło W chwili obecnej brak jest współpracy w zakresie dostawy ciepła z sąsiednimi gminami, ponieważ ciepło wytwarzane jest w lokalnych systemach ciepłowniczych obsługujących tylko odbiorców w gminie Kościerzyna oraz w indywidualnych źródłach. Z uwagi na uwarunkowania techniczne i ekonomiczne brak jest możliwości bezpośredniej współpracy w zakresie bezpośredniego zaopatrzenia w ciepło pomiędzy gminą Kościerzyna a sąsiednimi gminami. 2.2. Zaopatrzenie w energię elektryczną Możliwości współpracy w zakresie gospodarki energią elektryczną Ponieważ elektroenergetyka jest przedsięwzięciem o zasięgu regionalnym i ponadregionalnym, a prognoza zużycia energii elektrycznej wynikająca między innymi z Założeń polityki energetycznej Polski do 2030 wskazuje na fakt, że do roku 2027 zużycie energii elektrycznej wzrośnie o około 50%. Struktura zużycia będzie bardzo zbliżona do aktualnie występującej. Rozwój elektroenergetyki można i powinno się prognozować w oparciu o rozwój źródeł, ponieważ wskutek ich naturalnego zużycia, uciążliwości ekologicznej oraz ekonomicznej nieefektywności zaistnieje konieczność ich modernizacji. Dzięki współczesnym technologiom można odejść od modelu ogromnych urządzeń na rzecz lokalnych źródeł energii elektrycznej, zlokalizowanych na obrzeżach miasta lub na terenach wiejskich i zasilających obiekty lokalne w energię elektryczna i ciepło użytkowe. W takim przypadku wprowadzenie gospodarki skojarzonej może być w pełni uzasadnione z punktu widzenia podniesienia efektywności energetycznej. Rozwój systemu opartego na układach skojarzonych może nastąpić na terenach przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę oraz w przypadku budowy biogazowni. Tego rodzaju obiekty zapewnią w pierwszej kolejności dostawę energii elektrycznej na lokalnym rynku gminy Kościerzyna. Inwestycje i eksploatacja systemów elektroenergetycznych są przedsięwzięciami o zasięgu regionalnym i ponadregionalnym, dlatego modernizacja systemów elektroenergetycznych na obszarze powiatów kościerskiego i kartuskiego wymusza ścisłą współpracę poszczególnych gmin sąsiadujących, opisanych powyżej, w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną. Inwestycje modernizacyjne determinują również ścisłą współpracę tych gmin. Decydujące znaczenie w realizacji zaopatrzenia w energię elektryczną w tym rejonie ma Koncern Energetyczny ENERGA - właściciel całości systemu energetycznego. Polityka tej firmy decydować będzie zarówno o wielkości produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (MEW, siłownie wiatrowe, bloki kogeneracyjne), jak możliwości dystrybucji energii na obszarze sąsiadujących gmin. 20
2.3. Zaopatrzenie w paliwa gazowe W ramach zaopatrzenia w paliwa gazowe istnieją duże możliwości współpracy i wspólnego działania kilku gmin, w ramach budowy nowych odcinków sieci gazowych wysokiego i średniego ciśnienia umożliwiających rozwój systemu gazowniczego na terenie gminy Kościerzyna oraz gmin sąsiadujących, na terenie których brak jest systemu sieci gazowych. Prowadzone aktualnie oraz planowane prace termomodernizacyjne obiektów mieszkalnych, przemysłowych i użyteczności publicznej a także wprowadzanie odnawialnych źródeł energii prowadzi do znacznego obniżenia bilansu zapotrzebowania odbiorców na paliwa gazowe. Obniżenie zużycia gazu ziemnego może rzutować na ograniczenie nowych inwestycji w sektorze paliw gazowych, natomiast potencjalny rozwój układów skojarzonych w oparciu o paliwa gazowe oraz rozpoczęcie wydobywania gazu ze złóż łupkowych może zwiększyć zakres inwestycji w tym sektorze. Możliwa jest także współpraca gminy Kościerzyna z sąsiednimi gminami w zakresie wytwarzania biogazu lub biometanu i ewentualny przesył biogazu na teren gminy Kościerzyna w celu jego energetycznego wykorzystania lub z terenu gminy do gmin sąsiednich. 2.4. Odnawialne źródła energii (OZE) Możliwości współpracy w zakresie odnawialnych źródeł energii Możliwości te dotyczą przede wszystkim współpracy w zakresie pozyskiwania, przerobu i zaopatrzenia w biomasę (słomę, odpady drewniane) dla zasilania lokalnych źródeł ciepła, zlokalizowanych na terenie gminy Kościerzyna oraz sąsiednich gminach. Na obszarach gminy Kościerzyna oraz sąsiadujących gmin należy wykorzystać lokalny potencjał istniejących zasobów biomasy (odpady drzewne, sprasowana słoma, rośliny energetyczne). W tym celu należy opracować strategiczny plan pozyskania biomasy na wybranych terenach gminy, bazując na tzw. roślinach energetycznych, jak również plan pozyskania biopaliw płynnych (np. biodisel, ekopal, bioetanol, itp.). Potencjalne zasoby energetyczne biomasy (głównie odpady drzewne i sprasowana słoma) w każdej gminie powiatów kościerskiego i kartuskiego są znaczne i pozwalają na jej energetyczne wykorzystanie. W przypadku znalezienia inwestora prywatnego wskazane jest powstanie na terenach gminy Kościerzyna kompleksu agroenergetycznego lub biogazowni. Tego rodzaju obiekt stanowiłby źródło dostawy biogazu do kotłowni gazowych i nowych źródeł ciepła lub po oczyszczeniu biometanu, który mógłby zostać wprowadzony do sieci gazowej, po jej ewentualnym zbudowaniu. Powinien również powstać program budowy lokalnych kotłowni opalanych biomasą lub biogazem w wybranych rejonach gminy Kościerzyna. W tym celu należy poddać konwersji na biopaliwa (biogaz, biomasa), wybrane kotłownie węglowe oraz kotłownie aktualnie opalane olejem opałowym. Nowe kotłownie powinny być opalane wybranym rodzajem biopaliwa, tj.: biogazem, odpadami drzewnymi, zrębkami z roślin energetycznych lub uszlachetnioną formą biomasy, tj. granulatem, brykietami itp. Zmodernizowane systemy grzewcze mogą być wspomagane również instalacjami solarnymi oraz pompami ciepła. Inwestycje te powinny być realizowane sukcesywnie w dwóch lub trzech etapach. 21