Od Kopernika do Heweliusza Festiwal TOURNÉE de CARILLON 2009 wyrusza w trasę Już za kilka dni, od 27 do 31 lipca, wyruszy w drogę Festiwal Tournée de Carillon. Będzie to pierwsza trasa i próba ogniowa najnowszego i bodaj najpiękniejszego mobilnego instrumentu w Europie i zarazem pierwszego polskiego carillonu mobilnego. Niejedną próbę ogniową przeżyć natomiast musiała ciągnąca instrument zabytkowa ciężarówka MAN, niegdyś bojowy wóz Straży Pożarnej. Carillon mobilny GDAŃSK jest własnością Muzeum Historycznego Miasta Gdańska i po dwóch instrumentach stacjonarnych, na wieżach Ratusza i kościoła św. Katarzyny, jest to trzeci carillon w mieście. W tej chwili wciąż są to jedyne koncertowe instrumenty w Polsce i krzewienie kultury carillonowej, a co za tym idzie wysokiej kultury muzycznej, poprzez koncerty bezpośrednio na ulicy, dla tłumów słuchaczy, jest głównym celem Festiwalu. Być może dzięki muzyce mobilnego carillonu uda się dotrzeć do mieszkańców i władz innych miast, że instrument taki może stać się najbardziej charakterystyczną ikoną dźwiękową ich grodu. Być może uda się wskrzesić do gry koncertowej instrument na Jasnej Górze w Częstochowie, być może urzeczywistni się marzenie wielu mieszkańców Torunia o zakupie carillonu przez miasto. I to właśnie do grodu Kopernika wyrusza gdański instrument na swoje pierwsze tournée. Muzyczna premiera instrumentu odbyła się 24 maja na Długim Targu w Gdańsku. Grała carillonistka Miasta Gdańska, Monika Kaźmierczak, która również będzie gwiazdą Festiwalu. Instrument składa się z 48 dzwonów o łącznej wadze 4.868 kg. Najcięższy z nich waży 845 kg a najlżejszy 9 kg. To już, a może dopiero, czwarty taki instrument, który mogą zobaczyć mieszkańcy kilku miast Polski. W roku 2006, z okazji Światowego Kongresu Carillonowego w Gdańsku, koncertował instrument holenderski z Royal Eijsbouts, a w latach 2007 i 2008 podczas festiwalu zorganizowanego przez Fundację Pro Futuro z Torunia, najpierw czeski carillon z Pragi, a potem francuski instrument mobilny z Douai. Organizatorem tegorocznej tury jest Polskie Stowarzyszenie Carillonowe, a mecenasami Festiwalu Urząd Miasta Torunia i Muzeum Historyczne Miasta Gdańska. Dyrektorem artystycznym Tournée, jest toruńska kompozytorka, Magdalena Cynk. I właśnie te dwa miasta, Toruń i Gdańsk, obejmuje pierwsza tura Festiwalu, choć w miarę pozyskiwanych środków możliwe są późniejsze recitale i koncerty w innych miastach. Tegoroczny Festiwal wpisuje się w obchody Międzynarodowego Roku Astronomii 2009, a patronat honorowy przyjęło Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Rok Astronomii ustanowiony decyzją Zgromadzenia Ogólnego ONZ ma upamiętniać przede wszystkim 400. rocznicę pierwszych obserwacji nieba dokonanych przy użyciu lunety przez Galileusza, a także 40. rocznicę pierwszego lądowania ludzi na Księżycu. Dwaj najwięksi polscy astronomowie, Mikołaj Kopernik i Jan Heweliusz, są nierozerwalnie związani z dziełem Galileusza. To przez swoją lunetę, obserwując fazy Wenus i księżyce Jowisza Galileusz mógł uzyskać całkowitą pewność, że jednak się kręci, a Heweliusz sztukę budowy teleskopów rozwinął do najwyższego podówczas poziomu, dokonując nimi swoich odkryć w Gdańsku. Tym dwóm astronomom Festiwal pragnie na początek złożyć swój muzyczny ukłon właśnie w ich miastach rodzinnych. 29 lipca o godz. 18 na Rynku Staromiejskim w Toruniu i 30 lipca o godz. 20 na Długim Targu w Gdańsku, odbędą się główne koncerty festiwalowe O obrotach, o tytule zaczerpniętym z dzieła Mikołaja Kopernika, z udziałem carillonu mobilnego GDAŃSK i orkiestry. Koncert ma być muzyczną ilustracją heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego znanego obydwu astronomom, od Słońca, do Saturna. Wykorzystane będą kompozycje Gustava Holsta Planety oraz Georga Fryderyka Haendla Muzyka sztucznych ogni i Muzyka na wodzie specjalnie zaaranżowane na tę okazję przez Tomasza Cywińskiego z Torunia, który będzie dyrygował carillonem i orkiestrą. Specjalny kosmiczny akcent uzupełni toruńskie niebo, gdzie z towarzyszeniem carillonu zostanie wykonana
Planetoida 12999 Toruń, Magdaleny Cynk, a być może i mieszkańcy Gdańska doczekają się podobnej niespodzianki. W koncertach, obok carillonu, wystąpi orkiestra dęta blaszana z sekcją perkusyjną złożona z gdańskiego kwintetu Hevelius Brass i toruńskiego oktetu Copernicus Ensemble. Carillonistka miasta Gdańska, Monika Kaźmierczak przygotowała specjalny księżycowy repertuar, mający przypominać lądowanie załogi Apollo 11 na Księżycu, w 40. rocznicę tego wydarzenia. Usłyszymy w nim m.in. takie hity jak Fly me to the Moon Franka Sinatry i Moonlight Shadow Mike a Oldfielda. Recital będzie nosił tytuł Selenografia, tak jak jedno z najważniejszych dzieł Jana Heweliusza i wykonany zostanie w specjalnie dobranych, kosmicznych miejscach, na skwerze przy kościele św. Katarzyny w Gdańsku, gdzie Heweliusz jest pochowany, oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika przy ulicy Gagarina w Toruniu. Pozostałe recitale nawiązywać będą do tradycji koncertów parkowych. Instrument koncertować będzie w zabytkowych parkach na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu i przed katedrą w Oliwie, ale także przed sopockim molo, we Wrzeszczu i na Westerplatte. Poza Moniką Kaźmierczak, w recitalach 27 i 28 lipca w Toruniu, i 31 lipca w Trójmieście, za klawiaturą carillonu, zobaczymy również inną gdańszczankę, Annę Kasprzycką oraz toruniankę Magdalenę Cynk. Bezpośrednio po Tournée rozpocznie się XI Gdański Festiwal Carillonowy na instrumencie z wieży gdańskiego Ratusza. HARMONOGRAM KONCERTÓW I WYDARZEŃ TORUŃ Poniedziałek 27 lipca godz. 12 KONFERENCJA PRASOWA w obserwatorium astronomicznym UMK w Piwnicach: niezwykłe spotkanie carillonu najcięższego akustycznego instrumentu muzycznego, z radioteleskopem największym astronomicznym instrumentem badawczym (gratka dla fotografów) godz. 15-19 (co godzina) Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu (wjazd od ul. Rybaki) recitale parkowe Wtorek 28 lipca godz. 12 Lasek na Bielanach (ul. Gagarina, za Aulą UMK) Selenografia recital z okazji 40. rocznicy lądowania ludzi na Księżycu godz. 15-19 obserwatorium astronomiczne UMK w Piwnicach próby z orkiestrą Środa 29 lipca Rynek Staromiejski godz. 12 wjazd i pokaz instrumentu godz. 13 konferencja prasowa przy instrumencie godz: 15 próba akustyczna godz. 18 O obrotach koncert na cześć Międzynarodowego Roku Astronomii GDAŃSK Czwartek 30 lipca Długi Targ godz. 10 pokaz instrumentu godz. 12 konferencja prasowa przy instrumencie godz. 20 O obrotach koncert na cześć Międzynarodowego Roku Astronomii Piątek 31 lipca godz 11 ul. Katarzynki (przy kościele św. Katarzyny Selenografia recital z okazji 40. rocznicy lądowania ludzi na Księżycu godz 13 Sopot (Przy molo) godz. 15 Gdańsk-Oliwa (przed Katedrą) godz. 17 Gdańsk-Wrzeszcz (ul. Hubala, przy Sanktuarium Miłosierdzia Bożego)
godz. 19 Gdańsk-Westerplatte recitale parkowe Sobota niedziela 1-2 sierpnia XI Gdański Festiwal Carillonowy
REPERTUAR I WYKONAWCY KONCERT O OBROTACH na cześć Międzynarodowego Roku Astronomii Wykonawcy: Monika Kaźmierczak (carillon); Hevelius Brass: Paweł Hulisz (trąbka), Piotr Kowalkowski (trąbka), Michał Szczerba (waltornia), Bogdan Kwiatek (puzon), Łukasz Gruba (tuba); Copernicus Ensemble: Jacek Wieczorek (trąbka), Grzegorz Radziejewski (puzon), Leopold Kornaus- Sułkowski (puzon), Robert Józefowicz (waltornia), Andrzej Sekuła (waltornia) oraz Wojciech Fiebig, Paweł Witulski i Tomasz Bartecki (instrumenty perkusyjne) Dyrygent: Tomasz Cywiński Program heliocentryczny : 1. SŁOŃCE: George Fryderyk Haendel, Muzyka ogni sztucznych, fragmenty (opr. Tomasz Cywiński) 2. MERKURY, WENUS: Gustav Holst, Planety część. 4. i 2. (opr. Tomasz Cywiński) 3. ZIEMIA: George Fryderyk Haendel, Muzyka na wodzie, fragmenty (opr. Tomasz Cywiński) 4. KSIĘŻYC: Ludwig van Beethoven, Sonata księżycowa, cz. 1 5. MARS: Gustav Holst, Planety: cz. 1 (opr. Tomasz Cywiński) 6. PLANETOIDY: Magdalena Cynk, 12999 Toruń i 764 Gedania (prawykonanie) 7. JOWISZ, SATURN: Gustav Holst, cz. 3. i 5. (opr. Tomasz Cywiński) RECITAL SELENOGRAFIA z okazji 40. rocznicy lądowania załogi Apollo 11 na Księżycu Wykonawca: Monika Kaźmierczak (carillon) W programie księżycowym : 1. Savage Garden, To The Moon And Back 2. Antonin Dvorak, Rusałka aria Rusałki Mesicku na nebi hlubokem ( Miesiączku, powiedz mi ) 3. Robert Schumann, Mond, meiner Seele Liebling (op. 104 nr 1) 4. Mike Oldfield, Moonlight Shadow 5. Wolfgang Amadeusz Mozart, tematy z Symfonii nr 40 Jowiszowej 6. Varius Manx, Piosenka księżycowa 7. Frank Sinatra, Fly Me To The Moon 8. Henry Mancini, Moonriver
9. Claude Debussy, Claire de Lune 10. Jerry Bock, Sunrise, Sunset
RECITAL PARKOWY Wykonawcy: Anna Kasprzycka, Magdalena Cynk, Monika Kaźmierczak (carillon) W programie: 1. Jan Sebastian Bach, chorał "Jesus bleibet meine Freude" (arr. Fred Mariot) 2. Johnson Roy Hamlin, Victimae paschali 3. Claude Debussy, Clair de lune ze Suity Bergamasque (arr. Jef Rottiers) 4. Francis Poulenc, O magnum misterium (arr. Anna Kasprzycka) 5. Wacław z Szamotuł, Już się zmierzcha (arr. Anna Kasprzycka) 6. Lou Reed, Perfect Day 7. Matthias Vanden Gheyn, preludium III, V, VI 8. Fernando Sor, Andante Largo 9. George Friedrich Haendel, Suite d-moll 10. Francisco Tarrega, Capricho Arabe 11. Jurriaan Andriessen, Les cloches des clochards [3 movements] 12. Jan Sebastian Bach, Preludium C (WK) 13. Gary White, Vigil 14. Esprit Philippe Chedeville, Suita 15. Piosenki dla dzieci (Księżyc raz odwiedził staw, Idzie niebo ciemną nocą, Ach śpij, kochanie, Słoneczko już gasi złoty blask) ORGANIZATOR: Polskie Stowarzyszenie Carillonowe 80-856 Gdańsk, ul. Profesorska 3 PATRONAT HONOROWY: Polskie Towarzystwo Astronomiczne FESTIWAL ZORGANIZOWANY ZE ŚRODKÓW: Urzędu Miasta Torunia oraz Muzeum Historycznego Miasta Gdańska Bliższe i aktualne informacje o Festiwalu: www.carillon.pl oraz Rzecznik prasowy Festiwalu: Maciej Mikołajewski mamiko@astri.uni.torun.pl, tel. kom. 509 441717 Dyrektor Artystyczny Festiwalu: Magdalena Cynk mcynkm@gimakad.torun.pl, tel. kom. 501 153208
Prezes Polskiego Stowarzyszenia Carillonowego: Grzegorz Szychliński zegary@mhmg.gda.pl, tel. +58 3056492