Energetyka rozproszona na Pomorzu Gdańsk 14.09.2017r.
Pomorskie jest regionem uzależnionym od zewnętrznych dostaw energii. Około 50% energii elektrycznej importujemy z centralnej i południowej Polski (70% w roku 2011) Bilans energii na Pomorzu Odczuwany brak bezpieczeństwa dostaw niedostatecznie rozwinięty system infrastruktury przesyłowej. 24% energii elektrycznej generowane jest przez źródła odnawialne Istnieje potencjał na rozwój biogazowni, energia elektryczna możliwa do uzyskania z biogazu mogłaby zaspokoić ok. 23% zapotrzebowania. http://www.wiking.edu.pl/
Źródła energii na Pomorzu Opracowanie własne na podstawie Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2030 Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt) Biogazownie wysypiskowe i rolnicze Turbiny wiatrowe Elektrownia szczytowo-pompowa Elektrownie wodne Elektrownie fotowoltaiczne
Źródła energii na Pomorzu Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt) Biogazownie wysypiskowe i rolnicze Turbiny wiatrowe Elektrownia szczytowo-pompowa Elektrownie wodne Elektrownie fotowoltaiczne
Źródła energii na Pomorzu Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt) Biogazownie wysypiskowe i rolnicze Turbiny wiatrowe Elektrownia szczytowo-pompowa Elektrownie wodne Elektrownie fotowoltaiczne
Źródła energii na Pomorzu Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt) Biogazownie wysypiskowe i rolnicze Turbiny wiatrowe Elektrownia szczytowo-pompowa Elektrownie wodne Elektrownie fotowoltaiczne
Źródła energii na Pomorzu Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt) Biogazownie wysypiskowe i rolnicze Turbiny wiatrowe Elektrownia szczytowo-pompowa Elektrownie wodne Elektrownie fotowoltaiczne
Rozwój energetyki rozproszonej w Danii Źródło: Jan Kiciński, Instytut Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk
WYSPA ENERGETYCZNA* niezależny energetycznie, lokalny system grupujący ograniczoną ilość producentów, konsumentów oraz prosumentów - możliwość regulacji energii produkowanej i zużywanej w ramach systemu, w czasie rzeczywistym, - możliwość współpracy z innymi, niezależnymi systemami i/lub lokalnymi dystrybutorami energii *Definicja przyjęta w dokumencie Regionalny Program Strategiczny w zakresie energetyki i środowiska Ekoefektywne Pomorze ; UMWP, Gdańsk, 2013
Na podstawie ustawy o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2017 poz. 1148) Klaster energii cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego. Obejmuje wytwarzanie i równoważenie zapotrzebowania, dystrybucję lub obrót energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł lub paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv,. Obszar działania tego klastra nie przekracza granic jednego powiatu lub 5 gmin
Dofinansowanie w ramach RPO WP 2014-2020 10.4 Gniewino Wnioski złożone w ramach RPO WP 2014-2020 10.3.1 Słupsk Potęgowo Przywidz Miastko Osada Burego Misia Lubań Bolesławowo Skórcz
Pomorskie klastry energii wyspy energetyczne MIASTKO Budowa dużego systemu energetycznego wielu źródeł: m.s.c, el-pv, EW, MEW, kolektory, biogazownia Klaster energii POTĘGOWO Budowy sieci ciepłowniczej wraz węzłami cieplnymi w Gminie Potęgowo Klaster energii GNIEWINO Budowa lokalnego systemu energetycznego l.s.c, el-pv, EW, kotłownia na biomasę, kolektory Klaster energii BOLESŁAWOWO Budowa biogazowni rolniczej oraz instalacji fotowoltaicznej na terenie ZS Rolniczych w Bolesławowie wyspa energetyczna
Pomorskie klastry energii wyspy energetyczne Słupsk Kogeneracja oparta o biogaz wytwarzany przez osady ściekowe, rozwój sieci ciepłowniczej, w okolicy turbiny wiatrowe i instalacje fotowoltaiczne Klaster energii PRZYWIDZ Przywidzka wyspa energetyczna - Zielona Brama : biogazownia, el-pv, kot. opalana biomasą, EW, magazyn energii, E-SzPom, pompy ciepła Mikro klaster energii SKÓRCZ Budowa lokalnego systemu energetycznego z trigeneracją: m.s.c, trigeneracja na gaz ziemny, el- PV, kolektory Klaster energii LUBAŃ Budowa lokalnego systemu energetycznego: l.s.c, biogazownia, el-pv, kolektory, EW Klaster energii OSADA BUREGO MISIA Budynki Fundacji Wspólnoty Burego Misia: biogazownia, el-pv, PC, kot. opalana biomasą Mikro wyspa energetyczna 13
Zalążek klastra energii w Słupsku Jako początek budowy lokalnego systemu energetycznego? możliwość stworzenia stałej nadwyżki ciepła Odległość pomiędzy producentem energii (oczyszczalnia) o odbiorcą publicznym (Centrum zdrowia, rehabilitacji i rekreacji) - efektywna dystrybucja ciepła. stabilne źródło energii (3 kogeneratory) Spółka Wodociągi Słupsk ma status przedsiębiorstwa energetycznego i koncesje na wytwarzanie energii z prawami do certyfikatów OZE i CHP, co poprawia ekonomikę. wykorzystania bioodpadów jako zasobów dla źródła energii odnawialnej. możliwość stworzenia klastra energetycznego Energia wytworzona jest energią tańszą od sieciowej OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW W SŁUPSKU CIEPŁOCIĄG 1,51 km 3 FALE AQUAPARK KOTŁOWNIA REJONOWA
Szersze spojrzenie NordGlass Lokalna sieć elektroenergetyczna z wykorzystaniem potencjału turbin wiatrowych, CHP, inne OZE? Efektywny system ciepłowniczy i chłodniczy w oparciu o wysokosprawna kogenerację? TURBINY WIATROWE BALTIC WIND ŁOSOŚ Paula Fish LEAN HYDRO NAVAL Duzy potencjał wytwórczy i konsumpcyjny na małej powierzchni niski koszt sieci dystrybucyjnej? FASER PLAST M&S CHP OCZYSZCZALNIA SŁUPSKA STREFA EKONOMICZNA FOTOWOLTAIKA PARR S.A. KAMIR GPZ GRUNWALDZKA PARK WODNY 3FALE WODOCIĄGI ENGIE - OSD
Zalążek gminnego miniklastra energii w Gminie Potęgowo POTĘGOWO Biogazownia na odpady po produkcji spożywczej o mocy 2,5 MWe
Zalążek gminnego miniklastra energii w gminie Przywidz POTĘGOWO Biogazownia na odpady po produkcji spożywczej o mocy 2,5 MWe
Projekty mikrobiogazowni w województwie pomorskim (w realizacji) Biogazownia rolnicza PODR w Lubaniu Moc elektryczna 10 kw Biogazownia na odpady rolnicze w Zespole Szkół Rolniczych Bolesławowie Moc elektryczna 40 kw
Koncepcja zagospodarowania osadów ściekowych w województwie pomorskim
Rekomendacje do budowy instalacji fermentacji osadów ściekowych z kogeneracją USTKA 48 000 RLM 29,3 SŁUPSK 201 600 RLM 21,5 ŁEBA 21 900 RLM 29,3 LĘBORK 41 600 RLM 37,3 GNIEWINO 13 400 RLM 43,5 J.GÓRA 12 600 RLM 64,4 ŻARNOWIEC 26 700 RLM 9,3 SWARZEWO 55 700 RLM 32,9 G.DĘBOGÓRZE 440 000 RLM 29,8 ISTNIEJĄCA FERMENTACJA WRAZ Z PRODUKCJA ENERGII Z BIOGAZU KĘPICE 12 000 RLM 37,6 MIASTKO 17 000 RLM 33,8 DĘBNICA KASZUNSKA 11 700 RLM 23,9 BYTÓW 20 700 RLM 48,0 SIERAKOWICE 10 400 RLM 24,8 KOŚCIERZYNA 25 000 RLM 58,8 KARTUZY 32 300 RLM 24,4 TCZEW 65 100 RLM 52,7 GDAŃSK 734 700 RLM 20,5 STEGNA 14 400 RLM 34,1 MALBORK 71 100 RLM 30,7 NOWY DWÓR 35 500 RLM 21,3 WSTĘPNIE REKOMENDACJE DO BUDOWY FERMANTACJI Z KOGENERACJĄ PRZECHLEWO 10 300 RLM 44,0 BRUSY 11 300 RLM 25,5 CZERSK 17 600 RLM 51,2 STAROGARD 51 500 RLM 28,4 PELPLIN 11 700 RLM 43,7 SZTUM 30 200 RLM 23,2 PRABUTY 12 800 RLM 45,1 CZARNE 11 200 RLM 18,6 CZŁUCHÓW 17 400 RLM 48,7 CHOJNICE 64 000 RLM 31,3 KWIDZYN 448 800 RLM BD
zł/rok Analiza opłacalności instalacji fermentacji osadów ściekowych 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 RLM Roczny koszt inwestycji - C Przychody po odliczeniu kosztów eksploatacyjnych
Korzyści z klastrów energii Wykorzystanie lokalnego potencjału Likwidacja ubóstwa energetycznego Rozwijanie sąsiedzkiej współpracy Ograniczanie niskiej emisji poprawa jakości powietrza Produkcja energii na miejscu bez konieczności przesyłania Rozwój rodzimych technologii rynku pracy i edukacji Poprawa warunków zasilania i zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego
Gdzie lokalizować klastry energii? w sąsiedztwie lub na terenie gminnej oczyszczalni ścieków przeróbka sadów ściekowych; na terenie RIPOK dostępność energii z odpadów; przy istniejących PEC efektywniejsze wykorzystanie ciepła + OZE + magazyn ciepła; we współpracy z lokalnym przedsiębiorcą posiadającym nadwyżki energii odpadowej; we współpracy z rolniczą biogazownią przemysłową; we współpracy z gospodarstwem rolnym posiadającym zasoby energii w odpadach rolniczych; przy obiektach komunalnych zaopatrzonych w OZE i posiadających niewykorzystane nadwyżki energii (np. obiekty szkolne i sportowe); przy obiektach turystycznych i hotelowych posiadających w ofercie aqua atrakcje; przy obiektach rehabilitacyjnych i sanatoryjnych; Inicjatywy klastrowe mogą i powinny liczyć na samorządy! Samorządy mogą inicjować te przedsięwzięcia!
Siedziba WFOŚiGW w Gdańsku
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku Ul. Rybaki Górne 8 80-765 Gdańsk 58-743-18-00 Wykorzystano częściowo materiały z prezentacji: Zbigniewa Borkowskiego Agnieszki Przesmyckiej Andrzeja Wójtowicza Tadeusza Żurka www.wfos.gdansk.pl fundusz@wfos.gdansk.pl Tel. 58-743-18-00