CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl E-mail: sekretariat@cbos.pl BS/118/2000 OCENY DZIAŁALNOŚCI RZĄDU I OPOZYCJI W POLSCE, CZECHACH I NA WĘGRZECH KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 2000 PRZEDRUK MATERIAŁÓW CBOS W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE DANYCH EMPIRYCZNYCH JEST DOZWOLONE WYŁĄCZNIE Z PODANIEM ŹRÓDŁA
W bieżącym roku już po raz drugi publikujemy porównania ocen działalności rządu i opozycji w Polsce, Czechach i na Węgrzech 1. Dzięki porozumieniu pomiędzy CBOS, IVVM (Instytutem Badania Opinii Społecznej w Pradze) oraz TÁRKI (Centrum Informatyki i Badań Społecznych w Budapeszcie) możliwe jest włączenie porównywalnych pytań do sondaży przeprowadzanych regularnie przez te trzy ośrodki. Uzyskane odpowiedzi na pytania, które zadawane były już kilka razy, umożliwiają prześledzenie zmian. Należy pamiętać, że w Polsce, Czechach i na Węgrzech u władzy są obecnie ugrupowania polityczne wywodzące się z różnych opcji. Na Węgrzech rządzi koalicja partii prawicowych, w Republice Czeskiej władzę sprawuje rząd utworzony przez Partię Socjaldemokratyczną, w naszym kraju mamy obecnie rząd mniejszościowy utworzony przez ugrupowanie prawicowe. Na Węgrzech główną opozycją są partie lewicowe, w Czechach zaś w opozycji są ugrupowania prawicowe, ale także partia komunistyczna. OCENY DZIAŁALNOŚCI RZĄDU Najlepiej oceniany jest rząd Viktora Orbana na Węgrzech - lepiej niż pół roku temu. Gabinety rządowe Polski i Czech - podobnie jak w poprzednim sondażu - wypadają gorzej. W obu krajach tylko nieco ponad jedna czwarta ankietowanych dobrze ocenia działalność swego rządu. Ostatnie półrocze przyniosło jednak wyraźną poprawę ocen wyników działalności rządu Milosza Zemana w Czechach, podczas gdy w naszym kraju mamy 1 Badanie Omnibus przeprowadzono w dniach 13-18 lipca 2000 na reprezentatywnej próbie kwotowej dorosłych mieszkańców Polski (N=1000); badanie IVVM od 26 czerwca do 3 lipca 2000 (N=969); badanie TÁRKI w dniach 6-17 lipca 2000 (N=1526).
- 2 - do czynienia w ostatnim okresie raczej ze stabilizacją opinii o rządzie. Trzeba podkreślić, że - mimo różnic - we wszystkich trzech krajach dominują negatywne oceny działalności rządu. Ponad połowa dorosłych Czechów, Węgrów i Polaków uważa, że wyniki pracy ich rządu są złe. Tabela 1 Czechy Węgry Polska Oceny działalności rządu 1999 2000 1999 2000 1999 2000 II VII I VII II VII I VII II VII I VII w procentach 33 19 23 28 52 36 33 37 34 32 28 28 41 62 61 56 36 51 56 53 54 54 58 58 26 19 16 16 12 13 12 10 12 14 14 14 RYS. 1. OCENY DZIAŁALNOŚCI RZĄDU (LIPIEC 2000) IVVM, TÁRKI, CBOS CZECHY WĘGRY POLSKA 56% 28% 53% 37% 58% 28% 16% 10% 14% OCENY DZIAŁALNOŚCI OPOZYCJI W Czechach niezmiennie od roku dominują negatywne oceny działalności opozycji parlamentarnej. Obecnie tyle samo osób (po 56%) źle ocenia zarówno opozycję, jak i rząd. Można, że w porównaniu z pozostałymi krajami scena polityczna w Czechach postrzegana jest wyjątkowo niekorzystnie, co świadczy o kryzysie zaufania do instytucji politycznych.
- 3 - Tabela 2 Czechy Węgry Polska Oceny działalności 1999 2000 1999 2000 1999 2000 opozycji parlamentarnej II VII I VII II VII I VII II VII I VII w procentach - 17 19 18 37 32 36 38 40 33 36 30-56 56 56 38 39 39 40 31 33 33 36-27 27 26 25 28 25 22 29 34 31 34 RYS. 2. OCENY DZIAŁALNOŚCI OPOZYCJI PARLAMENTARNEJ (LIPIEC 2000) IVVM, TÁRKI, CBOS CZECHY WĘGRY POLSKA 56% 18% 40% 38% 36% 30% 26% 22% 34% Na Węgrzech dobre i złe oceny działalności opozycji parlamentarnej niemal się równoważą. W Polsce natomiast więcej jest negatywnych niż pozytywnych opinii na ten temat, przy czym bardzo duży odsetek ankietowanych nie ma wykrystalizowanych poglądów. Trzeba też zauważyć, że działalność opozycji w Polsce - w przeciwieństwie do sytuacji na Węgrzech - jest obecnie wyraźnie gorzej oceniana niż pół roku temu, ale nie towarzyszy temu poprawa ocen rządu.!!! W trzech porównywanych krajach dominują negatywne oceny działalności gabinetów rządowych. Stosunkowo najlepiej działalność swego rządu oceniają Węgrzy, podczas gdy
- 4 - w Polsce i w Czechach tylko nieco ponad jedna czwarta ankietowanych uważa, że wyniki działalności rządu są dobre. Na Węgrzech i w Czechach widoczna jest poprawa ocen rządu w ostatnim półroczu, natomiast w Polsce utrzymują się niskie notowania rządu. Opozycję parlamentarną najlepiej postrzegają Węgrzy, nieco gorzej Polacy, a najgorzej Czesi. W Czechach dobrych opinii o rządzie jest więcej niż pozytywnych ocen opozycji, co wiąże się z poprawą notowań gabinetu Milosza Zemana. Na Węgrzech pozytywne i negatywne oceny działalności opozycji równoważą się, a dobrych opinii o opozycji jest równie dużo jak o rządzie. W Polsce negatywne oceny opozycji nieco przeważają nad pozytywnymi, ale - podobnie jak na Węgrzech - porównywalne są odsetki osób wyrażających dobre opinie o działalności rządu i opozycji. Opracował Włodzimierz DERCZYŃSKI