ZARZĄDZAJ SOBĄ WYKORZYSTAJ SWÓJ CZAS CZĘŚĆ I. W jaki sposób precyzować swoje cele zawodowe i planować ich realizację. DOBRY PLAN TO WARUNEK DOTARCIA DO CELU. Planowanie to aktywne wykorzystywanie zdobytej wiedzy i doświadczenia, w celu dokonania wyboru dalszej drogi życiowej, a następnie podjęcie decyzji, co do ostatecznego celu naszego działania i możliwych sposobów jego osiągnięcia. Dobrze skonstruowany plan działania ułatwia pokonywanie przeszkód, pozwala określić, jak wiele już osiągnęliśmy, zmusza do konsekwencji i wytrwania w dążeniu. Ponadto posiadanie planu działania ogranicza stres związany z trudną sytuacją, w której się znaleźliśmy. Każdorazowy zrealizowany krok daje zadowolenie i wiarę we własne możliwości i kompetencje. CEL JEST TYM, DO CZEGO SIĘ DĄŻY, CO SIĘ CHCE OSIĄGNĄĆ; PUNKT, MIEJSCE, DO KTÓREGO SIĘ ZMIERZA 1. Wyznaczenie celów porządkuje funkcjonowanie człowieka w szerokim tego słowa znaczeniu: pobudza do długotrwałych działań, pomaga w odkrywaniu własnych możliwości. Można powiedzieć, że stawianie celów nadaje sens życiu i przyszłości. ETAPY PODEJMOWANIA DECYZJI ZAWODOWYCH. Zanim zaczniesz określać swoje cele zawodowe i planować działania, dobrze się przygotuj. Podejmowanie decyzji zawodowych wiąże się często z licznymi zadaniami, które Cię czekają, należy dobrze przeanalizować informacje o sobie, swoje mocne strony i oczekiwania względem pracy, posiadać wiedzę dotyczącą współczesnego świata pracy, tendencji, prognoz; zweryfikować informacje o zawodach, stanowiskach pracy, które Cię interesują. Precyzowanie ostatecznego celu i planowanie to właściwie ostatnie etapy dłuższego procesu. Sprawdź Sam: 1 wg. Słownika Języka Polskiego
Zadania, które Cię czekają podczas podejmowania decyzji zawodowych: ODKRYWAJ Obserwuj, opisuj, pytaj SIEBIE swoje zainteresowania wartości posiadaną wiedzę umiejętności potrzeby i oczekiwania ŚWIAT PRACY działania w różnych zawodach tendencje na rynku pracy jak zmieniają się zawody, nowe zawodów i specjalności organizacje, firmy oczekiwania i potrzeby pracodawców ZROZUM Porządkuj informacje, interpretuj je w stosunku do siebie jakie masz pomysły na siebie (kilka opcji)? co jest dla Ciebie interesujące? jak wyobrażasz sobie swoją przyszłość? SPRAWDŹ Dowiaduj się, szukaj czym to tak naprawdę jest i jak to funkcjonuje? czy masz kompetencje aby to robić, jeśli nie to jak je zdobyć? czy naprawdę chcesz to robić? WYBIERZ Porównuj, oceniaj, eliminuj oceń i rozważ swoje pomysły, podejmij decyzję, sprecyzuj swój cel, DZIAŁAJ Planuj i wprowadzaj w życie zdobywaj środki do realizacji (mobilizuj osobiste zasoby i zasoby środowiska), planuj poszczególne etapy, przewiduj możliwe trudności,
ROZPOCZNIJ PLANOWANIE OD SPRECYZOWANIA CELU DZIAŁANIA. Cel musi być indywidualny, sprecyzowany dla Ciebie. Jeśli nowy cel ustalisz według techniki SMART masz duże szanse, że go osiągniesz. Wyznaczanie celów w ten sposób wymaga dogłębnego zanalizowania tego, co chcemy osiągnąć a tym samym osiągnięcie tak wyznaczonego celu zapewni nam większą satysfakcję, gdyż będzie to dokładnie to, czego naprawdę zamierzaliśmy dokonać. CEL WEDŁUG MODELU S.M.A.R.T. S specific SPECYFICZNY Prosty, zrozumiały, konkretny M measurable MIERZALNY Tak sformułowany, aby można było go zmierzyć, skontrolować postępy realizacji celu A ambitious AMBITNY Atrakcyjny, nie może być za trudny do realizacji ale również za łatwy. Powinien stanowić wyzwanie R realistic REALNY Już kiedyś go ktoś osiągnął. Musisz wierzyć, że możesz go osiągnąć T time TERMINOWY Określony w czasie, posiadający termin realizacji. Taki cel mobilizuje do działania. PLANOWANIE MOŻNA PODZIELIĆ NA: Krótkoterminowe (od 1-go dnia do kilku miesięcy) sprawy bieżące oraz z krótkim terminem realizacji, cele cząstkowe prowadzące do osiągnięcia celów średnio/długoterminowych; Średnioterminowe (od paru miesięcy do roku) plan, co musisz zrobić w tym roku, by zrealizować plan pięcioletni. Planujemy tak np.: wakacje, zasoby finansowe, szkolenia; Długoterminowe (do 5 lat) ludzie, którzy potrafią planować i planują długoterminowo, częściej osiągają sukcesy. Postępowanie służące realizacji celu, rozłożone w czasie to np. nauka języka; Strategiczne (5 lat i więcej) pokazuje ci, co chcesz osiągnąć w życiu. Ważne są tu wartości, którymi się kierujesz, twoje priorytety, kierunek, w którym dążysz (np. będę profesorem wyższej uczelni); PAMIĘTAJ O TYM, ABYŚ CEL ZAPISAŁ NA KARTCE. SŁOWO ZAPISANE MA MAGICZNĄ MOC. Może Ci do tego posłużyć poniższa Karta celów, zapisz w niej swój zawodowy cel. Postaraj się go określić precyzyjnie według poznanej już techniki SMART:
ĆWICZENIE: KARTA CELÓW CEL 1: DATA REALIZACJI: CECHY DOBREGO PLANU: Ważne jest, aby plan był zapisany oraz zawierał konkretne czynności, które mamy zamiar podejmować, Podejmowane działania powinny być uporządkowane w sposób logiczny, Dobrze jest mieć określone konkretne ramy czasowe poszczególnych etapów realizacji celu, Zawiera określenie zasobów, czyli co mam, a czego mi brakuje oraz to kto może mi pomóc w realizacji, Określa po czym poznam, że cel został zrealizowany, jaka zmiana nastąpi, Zawiera motywację: Dlaczego chcę to osiągnąć? Co się stanie jeśli tego nie osiągnę, Uwzględnia bariery i trudności do pokonania. Zastanów się teraz przez chwilę nad swoim celem, postaraj się uwzględnić poniższe obszary, przeanalizuj swoje zasoby. Pomoże Ci w tym ćwiczenie: Realizacja celu ĆWICZENIE: REALIZACJA CELU ZASOBY (MOJE MOCNE STRONY/CO/KTO MOŻE MI POMÓC?) CELE ROZWOJOWE (CO CHCĘ ROZWINĄĆ/CO MI JEST POTRZEBNE DO REALIZACJI CELU): PRZESZKODY, KTÓRE MOGĘ NAPOTKAĆ: POMYSŁY, MOŻLIWOŚCI PRZEZWYCIĘŻENIA TYCH PRZESZKÓD: GDY OSIĄGNĘ SWÓJ CEL: JAKIE BĘDĄ KONSEKWENCJE: KIEDY MI SIĘ NIE UDA GO OSIAGNĄĆ:
KILKA PRAKTYCZNYCH RAD PRZY PLANOWANIU Nie oglądaj się na innych umiej sam sobie radzić! Pamiętaj zawsze o celu działania! Przed działaniem namyśl się! Myśl także w czasie działania! Lepiej zapobiegać niepożądanym zdarzeniom niż na nie bezczynnie czekać A teraz samodzielnie zaplanuj poszczególne działania na drodze do realizacji twojego celu zawodowego. Bardzo ważne, abyś zapisał swój plan i określił przedziały czasowe poszczególnych kroków. ĆWICZENIE: DZIAŁANIA W RAMACH REALIZACJI CELU : A. Działania edukacyjne przykłady: ukończenie kursu, szkoły lub kontynuacja nauki, zdobycie umiejętności, wiedzy, podwyższenie kwalifikacji, zdanie egzaminu, zdobycie informacji na temat instytucji szkoleniowych, B. Działania zawodowe przykłady: zdobycie doświadczenia, odbycie stażu, przygotowania zawodowego, ukończenie praktyki, wolontariatu, podjęcie współpracy z doradcą w zakresie np. poszukiwania pracy, stworzenia dokumentów aplikacyjnych, pozyskanie informacji dotyczących poszukiwania pracy, analiza rynku, analiza branżowa, C. Działania o charakterze osobistym przykłady: kształtowanie cech charakteru, organizacja życia rodzinnego, analiza mocnych i słabych stron, kalkulacja kosztów, praca nad motywacją i organizacją czasu, JAK ZWIĘKSZYĆ I UTRZYMAĆ MOTYWACJĘ W DĄŻENIACH DO REALIZACJI CELU? Mów innym o tym, co postanowiłeś zrobić. Zrób dokładną analizę swojego celu. Dobrze się przygotuj.
Zacznij od tego, co potrafisz, co już znasz. Po prostu zacznij, najtrudniej zrobić ten pierwszy krok. Zaplanuj sobie nagrodę za osiągnięcie celu lub wykonanie trudnego dla Ciebie kroku. Wykorzystaj wyobraźnię i wyobrażaj sobie jak osiągasz cel. Uświadom sobie negatywne konsekwencje niezrealizowania celu. Uświadom sobie pozytywne konsekwencje zrealizowania celu. Powyżej przedstawiłam listę kilku prostych, acz często skutecznych wskazówek dotyczących samodyscypliny. Jeżeli jednak nadal trudno Ci się zmobilizować, umów się na rozmowę z doradcą zawodowym Powiatowego Urzędu Pracy. Podczas spotkania przeanalizujesz wspólnie z doradcą Twoją aktualną sytuację zawodową, przedstawimy Ci możliwości wsparcia w dalszym planowaniu działań zawodowych. WIEDZA NIE WYSTARCZY, MUSISZ JĄ STOSOWAĆ. WOLA NIE WYSTARCZY, MUSISZ ZACZĄĆ DZIAŁAĆ. Johann Wolfgang Goethe Opracowanie: Ewa Kamińska doradca zawodowy II stopnia Na podstawie: M.T. Ho-Kim, J.F. Marti Metoda Edukacyjna. Dossier metodologiczne Zeszyty Informacyjno- Metodyczne Doradcy Zawodowego. KUP, Warszawa 1999 Autorskich ćwiczeń opartych na Metodzie Edukacyjnej. Zarządzanie czasem w procesie poszukiwania pracy materiały szkoleniowe CM WUP K-ce K. Lorek Władca czasu czyli skuteczne zarządzanie własnym życiem, Helion 2008 H. Hutter Zarządzanie czasem. Samokształcenie w biznesie Zarządzanie sobą w czasie. Szkolenie na CD, Gazeta Prawna