Doba rozpoczynała się o zachodzie słońca i z nim kończyła się następnego dnia. Noc dzieliła się na cztery "STRAŻE", po trzy godziny każda. Dzień dzielił się na dwanaście godzin, po trzy godziny każda jego część o mierze czasu zależnej od pór roku (zimą każda jego część była krótsza w porównaniu z częścią mierzoną w miesiącach letnich).
Potocznie posługiwano się wymienianiem pierwszej godziny każdej części, np. godzina pierwsza, trzecia, szósta i dziewiąta. Taki zwyczaj określania czasu przeszedł do "godzin brewiarzowych": PRIMA, TERTIA, SEXTA, NONA, ponieważ zgodnie ze starożytną tradycją chrześcijańską, brewiarz jest tak ułożony, aby wszystkie pory dnia i nocy uświęcać przez uwielbienie Boga.
Wzorowane na brewiarzu kapłańskim są również GODZINKI, Powstały one w Polsce w wieku XVI i przez całe wieki były (i są nadal) bardzo popularną modlitwą śpiewaną na wsi i w miastach. Wiele naszych babci i matek śpiewało GODZINKI z pamięci, bez potrzeby korzystania z modlitewników. Śpiewając GODZINKI o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny, poprzez modlitwy JUTRZNI, PRYMY, TERCJI, SEKSTY, NONY, NIESZPORÓW i KOMPLETY -"rozpamiętywamy nabożnym sercem Jej święte i niepokalane poczęcie".
A oto kilka fragmentów wyjętych z Ewangelii i Dziejów Apostolskich, w których określono godziny, w jakich rozgrywały się opisywane przez Ewangelistów zdarzenia. -"A od godziny szóstej ciemność zapanowała nad całą ziemią, aż do godziny dziewiątej. Około godziny dziewiątej zawołał Jezus donośnym głosem: -BOŻE MÓJ, BOŻE MÓJ, CZEMUŚ MNIE OPUŚCIŁ?" (Mt. 27,45-47).
- "Była zaś godzina trzecia. I tak oto ukrzyżowali Go" (Mk.15,25) - Ewangelista Marek podaje wcześniejszą godzinę ukrzyżowania, zapewne chodzi tu raczej o czas podjęcia sądowej decyzji dotyczącej tego faktu.
- "Ludzie, których tu widzicie nie są pijani, choć się niektórym spośród was tak wydaje. Jest przecież dopiero trzecia godzina " (Dz.2,15). -"Gdy Piotr i Jan wchodzili pewnego dnia, około godziny dziewiątej, na modlitwę do świątyni". (Dz.3,1).
Od Wielkiego Poniedziałku do Wielkiej Środy włącznie Pan Jezus dzień spędzał w Jerozolimie i nauczał w świątyni, a na noc udawał się do odległej o ok. 3 km Betanii, aby tam przenocować. Zapewne gościny Jemu i Jego uczniom udzielał Łazarz w swoim domu z wdzięczności za niedawne -wskrzeszenie go z grobu.
W Wielki Poniedziałek w drodze do Jerozolimy Chrystus uczynił uschłym figowe drzewo za to, że nie znalazł na nim owocu, a tylko same liście (Mt 21, 18-19; Mk 11, 12-14). Kiedy wszedł na plac świątyni i zobaczył tam kupców z towarami i bydłem, wypędził ich stamtąd (Mt 21, 12-13; Mk 11, 15-19; Łk 19, 45-48).
W Wielki Wtorek Pan Jezus prowadził najgwałtowniejsze polemiki ze starszyzną żydowską, które zakończył wielokrotnym "biada rzuconym na swoich zatwardziałych wrogów (Mt 21, 20-23, 39; Mk 11, 27-32. 41; Łk 20, 9-21, 1). W wielkiej też mowie eschatologicznej zapowiada całkowite zniszczenie Jerozolimy oraz koniec świata, jaki zamknie dzieje ludzkości (Mt 24, 1-41; Mk 13, 1-33; Łk 21, 5-34). Zapowie także powtórne swoje przyjście na ziemię w chwale (Mt 25, 31-46). W przypowieści o roztropnym słudze, o mądrych i głupich pannach i o talentach będzie nawoływał do czujności (Mt 24, 42-55. 30; Mk 13, 33-37; Łk 21, 34-36).
Wielka Środa ma bezpośredni już kontakt z wydarzeniami Wielkiego Czwartku i Piątku. Sanhedryn na tajnej naradzie postanawia za wszelką cenę zgładzić Jezusa. Judasz ofiaruje Wielkiej Radzie Żydowskiej swoją pomoc za srebrniki, przyrzekając śledzić Chrystusa, a gdy będzie sam - zawiadomi o tym Sanhedryn (Mt 26, 1-16; Mk 14, 1-11; Łk 22, 1-6), aby Go można było pojmać.
Czwartek, późne godziny wieczorne: Jezus udaje się z Wieczernika do ogrodu Getsemani, na zachodnim stoku Góry Oliwnej. Droga wynosi około 1,5 km (Mk 14,26 31).
Piątek, głęboka noc (około 2.00): pojmanie Jezusa przez straż świątynną i żołnierzy rzymskich. Więzień zostaje przyprowadzony do pałacu rodziny Annasza, którego jedno skrzydło prawdopodobnie zajmował arcykapłan Kajfasz, teść Annasza (J 18,12 14). Około godz. 3.00: prawdopodobnie w pałacu Annasza rozpoczyna się pierwszy proces Jezusa. Wysokiej Radzie (Sanhedrynowi) przewodniczy arcykapłan Kajfasz (Łk 22,54 57).
Poranek (około 5.00): rozpoczyna się drugi proces Jezusa, prawdopodobnie w siedzibie Wysokiej Rady, w pobliżu świątyni (Mt 27,1 10). Około godz. 6.00 (wg żydowskiego sposobu liczenia czasu 1 godz. dnia): Jezus zostaje przyprowadzony do Piłata, do twierdzy Antonia, przylegającej do świątyni, aby zgodnie z prawem namiestnik Rzymu zatwierdził wyrok śmierci wydany przez Sanhedryn (Mt 27,11 30). Godziny poranne: Piłat dowiaduje się, że Jezus pochodzi z Galilei. Odsyła Go więc do Heroda Antypasa, zarządcy Galilei, który w tych dniach przebywał w Jerozolimie (Łk 23,6 7).
Godziny przedpołudniowe: Herod odsyła Jezusa ponownie do Piłata. Wcześniej wyśmiewa Go, ale nie znajduje w Nim niczego, za co musiałby skazać Go na śmierć (Łk 23,13 15). Piłat próbuje uwolnić Jezusa. Podburzony lud wybiera Barabasza, więc Piłat skazuje Jezusa na ubiczowanie i publicznie ośmiesza (Mt 27,15 26; Łk 15,15 19). Około godz. 11.00 (wg żydowskiego sposobu liczenia czasu w ciągu dnia ok. godz. 5): Piłat w twierdzy Antonia skazuje Jezusa na ukrzyżowanie. Ten rodzaj kary śmierci był stosowany u Żydów niezwykle rzadko (Mt 27,24 25). Przed południem: Jezus wyrusza na miejsce stracenia. Na wzgórze Golgota z zamku Antonia jest około 700 metrów. Zwykle skazani pokonywali ją w ciągu pół godziny (Mt 27,31 32).
Godzina 12.00 (wg żydowskiego sposobu liczenia czasu godz. 6): Jezus zostaje przybity do krzyża, rozpoczyna się trzygodzinna agonia. Śmierć przez ukrzyżowanie należała wówczas do najbardziej okrutnych. Na ukrzyżowanie byli skazywani tylko niewolnicy i obcokrajowcy, nigdy obywatele rzymscy (Mk 15,22 32). Godzina 15.00 (wg żydowskiego sposbu liczenia czasu godz. 9): śmierć Jezusa na krzyżu (Mt 27,45 56). Godziny wieczorne, przed zachodem słońca: Józef z Arymatei składa ciało Jezusa do grobu. Musi zdążyć przed zachodem słońca, potem rozpoczyna się szabat (Mk 15,42 46).
Sobota: Piłat, na żądanie faryzeuszów, zgadza się na ustawienie straży przy grobie Jezusa (Mt 27,62 65). Niedziela, wcześnie rano: Maria Magdalena, Maria, żona Jakuba, i Salome zastają kamień odwalony i pusty grób (Mt 28,1 18).
ZEGAR MĘKI PAŃSKIEJ szczegóły
Ten zegar może posłużyć do rozpamiętywania męki i śmierci naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa, we wszystkich godzinach dnia i nocy. W sposób bardzo przejrzysty uwydatnia on wszystkie, kolejno następujące po sobie zdarzenia zapisane przez Ewangelistów w opisie Męki Pańskiej. Uruchamia naszą wyobraźnię, tak potrzebną i pomocną przy rozważaniu Słowa Bożego.
Godzina 17 - Jezus żegna się ze swoją Matką, Najświętszą Maryją Panną i wraz ze swoimi uczniami udaje się do Wieczernika, aby spożyć Wieczerzę Paschalną. Godzina 18 00 - Jezus umywa nogi Apostołom. Godzina 19 00 - Jezus ustanawia Najświętszy Sakrament. Godzina 20 00 - Jezus modli się w Ogrójcu. Godzina 21 00 - Jezus zatrwożony i smutny, poci się krwawym potem. Godzina 22 00 - Jezus zostaje zdradzony otrzymanym od Judasza pocałunkiem. Godzina 23 00 - Jezus zostaje pojmany i związany.
Godzina 24 00 - Jezus zaprowadzony do Annasza. Godzina 1 00 - Jezus zawleczony przed Kajfasza i uderzony w policzek przez sługę arcykapłana. Godzina 2 00 - Jezus związany, bity i wyśmiewany. Godzina 3 00 - Trzykrotne zaparcie się Piotra i opuszczenie Jezusa przez resztę Apostołów.
Godzina 4 00 - Jezus postawiony przed Wielką Radą i za winnego śmierci ogłoszony. Godzina 5 00 - Jezus do Piłata prowadzony i fałszywie oskarżany. Godzina 6 00 - Jezus u Heroda wyśmiewany i urągany. Na większą wzgardę w białą szatę ubrany. Godzina 7 00 - Jezus do Piłata odprowadzony, a Barabasz zbójca zamiast Jezusa uwolniony.
Godzina 8 - Jezus przy kamiennej kolumnie okrutnie biczowany. Godzina 9 00 - Jezus cierniem ukoronowany i ukazany zgromadzonemu ludowi. Godzina 10 00 - Jezus na śmierć skazany.
Godzina 11 Kalwarię. - Jezus dźwiga krzyż swój na Godzina 12 00 - Jezus z szat odarty i pomiędzy dwoma łotrami ukrzyżowany. Godzina 13 00 - Jezus modli się za krzyżujących go. Godzina 14 00 łotrowi. - Jezus obiecuje raj żałującemu Godzina 15 00 - Jezus umiera na krzyżu.
bok przebito. Godzina 17 00 - Jezus z krzyża zdjęty i złożony do grobu. http://www.rmpm.pl/index.php?page=zegar#up