Strona 1 z 11 PRZEDSIĘBIORSTWO WODOCIĄGÓW I KANALIZACJI SP. Z O.O. WE WRZEŚNI INSTRUKCJA GOSPODARKI ODPADAMI OPRACOWAŁ Przemysław Hirschfeld ZATWIERDZIŁ Jarosław Ochotny Niniejsza instrukcja nie może być kopiowana i udostępniana bez zgody Pełnomocnika ds. ZSZ.
Strona 2 z 11 POSTANOWIENIA OGÓLNE Instrukcję opracowano w celu zapewnienia przestrzegania norm prawnych ochrony środowiska naturalnego i zmniejszanie oddziaływania Przedsiębiorstwa na środowisko. Instrukcja dotyczy: a) zasad postępowania z odpadami wytwarzanymi przez PWiK Sp. z o.o. we Wrześni, b) zasad postępowania z odpadami przyjmowanymi do odzysku i unieszkodliwiania od firm zewnętrznych, c) prowadzenie ewidencji odpadów. Określenia: Użyte w niniejszej instrukcji określenia oznaczają: ODPADY - każda substancja lub przedmiot należący do jednej z kategorii określony w załączniku nr 1 do ustawy o odpadach, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia jest obowiązany. ODPADY NIEBEZPIECZNE - są to odpady należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A załącznika nr 2 do ustawy o odpadach oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy lub należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B załącznika nr 2 do ustawy i zawierające którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy o odpadach. ODPADY KOMUNALNE - Rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. OLEJE ODPADOWE - rozumie się przez to wszelkie oleje smarowe lub przemysłowe, które nie nadają się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje z silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin, oleje hydrauliczne i oleje elektroizolacyjne (transformatorowe). POSIADACZ ODPADÓW - rozumie się przez to każdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną), z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów. WYTWÓRCA ODPADÓW - każda osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, której działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów oraz każdy, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działanie powodujące zmianę charakteru albo składu tych odpadów; wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników
Strona 3 z 11 lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba, że umowa o świadczeniu usług stanowi inaczej. GOSPODAROWANIE ODPADAMI - zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwienia odpadów. SKŁADOWISKO ODPADÓW - obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów. MAGAZYNOWANIE ODPADÓW - czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem. Odpady przeznaczone do odzysku lub unieszkodliwienia, z wyjątkiem składowania mogą być magazynowane nie dłużej niż przez okres 3 lat. Odpady przeznaczone do składowania mogą być magazynowane jedynie w celu zebrania odpowiedniej ilości tych odpadów do transportu na składowisko odpadów, nie dłużej jednak niż przez okres 1 roku. Określenie miejsca i sposobu magazynowania odpadów następuje w decyzji zezwalającej na wytwarzanie, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów. ODZYSK - wszelkie działania, nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy o odpadach. UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW - poddanie odpadów procesowi przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonych w załączniku nr 6 do ustawy o odpadach w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska. Przedmiot i przeznaczenie Instrukcji: Instrukcja określa zasady postępowania przy: 1. zbieraniu i magazynowaniu odpadów do czasu przekazania ich odbiorcy do odzysku, recyklingu bądź unieszkodliwienia lub na składowisko, 2. wywozie odpadów do magazynowania na oczyszczalni ścieków we Wrześni do czasowego składowania, wykorzystania na warstwy przekładkowe lub do rekultywacji terenu oczyszczalni, 3. sytuacjach awaryjnych w wyniku których powstają odpady. Instrukcja nie dotyczy mas ziemnych usuwanych w trakcie realizacji inwestycji zgodnie z udzielonym pozwoleniem na budowę. 1. PODSTAWOWE ZASADY GOSPODAROWANIA ODPADAMI 1.1.Kierownicy jednostek i komórek organizacyjnych Spółki podejmujący działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów powinni takie działania planować, projektować i prowadzić tak aby:
Strona 4 z 11 1.1.1 zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko podczas realizacji działalności podstawowej i pomocniczej, 1.1.2 zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec powstaniu odpadów, 1.1.3 zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi. 1.2. Komórki organizacyjne są zobowiązane do stosowania takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także ograniczają negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagrożenie życia albo zdrowia ludzi. 1.3. Posiadacz odpadów jest zobowiązany w pierwszej kolejności do poddania ich odzyskowi, a jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady te należy unieszkodliwiać w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami. 1.4. Odpady, których nie udało się podać odzyskowi, powinny być tak unieszkodliwiane, aby składowane były wyłącznie te odpady, których unieszkodliwienie w inny sposób było niemożliwe z przyczyn technologicznych lub nieuzasadnione z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych. 1.5. Odpady powinny być zbierane w sposób selektywny. 1.6. Odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania. 1.7. Odpady, które nie mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, powinny być, uwzględniając najlepszą dostępna technikę lub technologię, przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu. 1.8. Zakazuje się mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne z wyjątkiem przypadków gdy zmieszanie poprawi bezpieczeństwo procesów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów powstałych po zmieszaniu oraz w wyniku przeprowadzenia tych procesów nie nastąpi wzrost zagrożenia dla życia i zdrowia. 1.9. Transport odpadów niebezpiecznych z miejsc ich powstawania do miejsc odzysku unieszkodliwienia odpadów odbywać się może z zachowaniem przepisów obowiązujących przy transporcie materiałów niebezpiecznych. 1.10. Odzysk lub unieszkodliwienie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które spełniają wymagania określone w ustawie z dnia 27.04.2001 r. o odpadach. 1.11. Wytwórca odpadów jest zobowiązany do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, które powstają w związku z eksploatacją instalacji, jeżeli wytwarza powyżej 1 Mg (tona) odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyżej 5 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne rocznie. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów obejmuje całą firmę. 1.12. Posiadacz odpadów zgodnie z art. 25 ustawy o odpadach może je przekazywać wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami, to jest posiadać aktualną decyzję administracyjną na zbieranie, transport, odzysk lub unieszkodliwienie odpadów. Listę odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, nie będącym przedsiębiorcami, do wykorzystania na ich własne potrzeby określa stosowne Rozporządzenie Ministra Środowiska. Prowadzenie działalności w zakresie
Strona 5 z 11 wykorzystania odpadów na własne potrzeby przez osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne nie będące przedsiębiorcami, nie wymaga zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku. 1.13. Magazynowanie odpadów odbywa się na terenach, do których posiadacz odpadów ma tytuł prawny. Odpady przeznaczone do odzysku lub unieszkodliwiania, z wyjątkiem składowania, mogą być magazynowane, jeżeli konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat. Odpady przeznaczone do składowania mogą być magazynowane jedynie w celu zebrania odpowiedniej ilości tych odpadów do transportu na składowisko odpadów nie dłużej jednak niż przez okres 1 roku. 2. RODZAJE I MIEJSCA WYTWARZANIA ODPADÓW ORAZ SPOSÓB POSTĘPOWANIA Z NIMI W wyniku prowadzonej działalności statutowej w PWiK Sp. z o.o. wytwarzane są niżej wymienione odpady - (zestawienie odpadów wytwarzanych w PWiK zgodnie z posiadanym pozwoleniem wraz z podaniem kodów przedstawiono w niniejszej instrukcji). 2.1 Odpady z oczyszczalni ścieków i czyszczenia kanalizacji 2.1.1 Skratki kod 19 08 01 Wrzesińska Oczyszczalnia Ścieków, Przepompownia ścieków, - Budynek mechanicznego oczyszczania ścieków hala sitopiaskowników - Budynek kratowni ul. Miłosławska 8 Sposób postępowania z odpadami - odpady gromadzone są w specjalnie do tego celu przeznaczonych pojemnikach i okresowo wywożone na wysypisko Nadziejewo. 2.1.2 Zawartość piaskowników kod 19 08 02 Wrzesińska Oczyszczalnia Ścieków, - Budynek mechanicznego oczyszczania ścieków hala sitopiaskowników - Blok technologiczny przy budynku kratowni ul. Miłosławska 8 Sposób postępowania z odpadami odpady gromadzone są w specjalnie do tego celu przeznaczonych pojemnikach i okresowo wywożone na wysypisko Nadziejewo 2.1.3 Ustabilizowane komunalne osady ściekowe kod 19 08 05
Strona 6 z 11 Wrzesińska Oczyszczalnia Ścieków, gromadzone są w otwartych komorach fermentacyjnych, następnie odwadniane i po odwodnieniu magazynowane na placu magazynowania osadu na terenie oczyszczalni ścieków, oddawane firmie zewnętrznej do wykorzystania,- wykorzystanie rolnicze Miejsce magazynowania: Plac o pow. ok. 500 m2 przy stacji mechanicznego zagęszczania i odwadniania osadu, 2.1.4 Odpady z czyszczenia kanalizacji kod 19 08 99 czyszczenie kanalizacji przez Dział Eksploatacji Sieci. odpad jest magazynowany na terenie WOŚ. Z magazynu odpady oddawane są do unieszkodliwienia firmie zewnętrznej. 2.2 Odpady z uzdatniania wody pitnej 2.2.1 Odpady stałe ze wstępnej filtracji kod 19 09 01 Stacja Uzdatniania Wody filtry ciśnieniowe. odpady stałe są gromadzone w zbiorniku zewnętrznym i raz na rok przewożone na plac magazynowania osadu na terenie WOŚ, skąd oddawane są do odzysku firmie zewnętrznej. odpady w postaci wód popłucznych są gromadzone w zbiorniku zewnętrznym wód popłucznych po odstaniu pompowane do kanalizacji sanitarnej, a z SUW wiejskich do rowów melioracyjnych. 2.2.2 Piasek z wymiany złoża filtrów piaskowych kod 19 09 99 wymiana piasku filtracyjnego w filtrach na SUW. odpad przeznaczony do wykorzystania na warstwy przekładkowe na terenie oczyszczalni ścieków.
Strona 7 z 11 2.3 Odpady z produkcji, przygotowania i stosowania farb drukarskich 2.3.1 Tonery z ksero i drukarek kod 08 03 18 wszystkie komórki PWiK Sp. z o.o. odpady oddawane są do magazynu odpadów znajdującego się na WOŚ, skąd oddawane są do odzysku firmie zewnętrznej posiadającej stosowne zezwolenia w zakresie odzysku odpadów. 2.4 Odpadowe oleje 2.4.1 Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe- kod 13 02 05*( odpad niebezpieczny). Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe- kod 13 02 08*( odpad niebezpieczny) stacja generatorów WOŚ i Stacji Uzdatniania Wody eksploatowana przez Dział Uzdatniania Wody i Oczyszczania Ścieków. wymiana oleju w silnikach spalinowych, pompach, przekładniach mechanicznych na stacji SUW Wrzesnia, SUW Kaczanowo i SUW Otoczna. Olej ze stacji generatorów WOŚ nie jest magazynowany. Odbiór zużytego oleju następuje bezpośrednio ze zbiornika oleju stacji generatorów przez firmę, która posiada zezwolenie w tym zakresie. 2.5 Odpady z rozpuszczalników 2.5.1 Rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników kod 14 06 03*( odpad niebezpieczny). Stacja Uzdatniania Wody, Oczyszczalnia Ścieków stosowane do rozcieńczania farb i mycia narzędzi (np. pędzli). odpady gromadzone są w oznaczonych pojemnikach: o Stacja Uzdatniania Wody - w magazynie, przy ul. Szosa Witkowska 1 we Wrześni, skąd transportowane są na Oczyszczalnie Ścieków (do magazynu odpadów). o Oczyszczalnia Ścieków w Magazynie, przy ul. Sikorskiego 42 we Wrześni.
Strona 8 z 11 2.6 Odpady opakowaniowe, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne, makulatura, szkło 2.6.1 Opakowania z papieru i tektury 15 01 01, Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 02, Opakowania ze szkła- 15 01 07 wszystkie komórki PWiK. powstające odpady opakowaniowe gromadzone są w wydzielonych miejscach w obiektach PWiK, skąd zdawane są do magazynu odpadów na oczyszczalni. Z magazynu odpady oddawane są do odzysku firmie posiadającej zezwolenie w tym zakresie. Uprawnione osoby za zbiórkę odpadów na poszczególnych oddziałach w PWiK w uzgodnieniu z Pełnomocnikiem ds. ZSZ organizują w swoich obiektach odpowiednie pojemniki do zbiórki w. wym. odpadów. 2.6.2 Materiały filtracyjne i tkaniny ( ubrania robocze) kod 15 02 03 zużyta odzież ochronna i robocza używana przez pracowników PWiK w trakcie wykonywania czynności remontowych, eksploatacyjnych i innych. odpady są oddawane do magazynu odpadów ul. Sikorskiego 42, skąd oddawane są do odzysku firmie posiadającej stosowne zezwolenia w zakresie odzysku lub unieszkodliwienia odpadów. 2.6.3 Tworzywa sztuczne- 16 01 19 Szkło - 16 01 20 Wszystkie komórki w PWiK. odpady gromadzone są w wydzielonych miejscach na terenie trzech oddziałów PWiK, skąd oddawane są do magazynu odpadów przy ul. Sikorskiego 42. Z magazynu odpady oddawane są do odzysku lub unieszkodliwienia firmie posiadającej stosowne zezwolenie w tym zakresie. 2.7 Odpady z urządzeń elektrycznych i elektronicznych 2.7.1 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne nie zawierające elementów, niebezpiecznych kod 16 02 14. wszystkie komórki PWiK.
Strona 9 z 11 Odpady oddawane są firmie zewnętrznej posiadającej zezwolenia w zakresie odbioru odpadów do odzysku. Magazynowanie: nie nadające się do użytku urządzenia elektryczne i elektroniczne, oddawane są do magazynu odpadów znajdującego się na oczyszczalni ścieków, skąd odbierane są przez firmę posiadającą stosowne zezwolenia do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. 2.7.2 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające elementy niebezpieczne - kod 16 02 13*( odpad niebezpieczny). wszystkie komórki PWiK. - Odpady stanowią nie nadające się do użytku urządzenia elektryczne i elektroniczne w tym m. in. komputery, monitory, zużyte oświetlenie zawierające niebezpieczne substancje, w tym lampy wyładowcze i świetlówki, inne urządzenia elektryczne i elektroniczne nie nadające się do użytku. Oświetlenie wymieniane jest przez Dział TWO. odpady przewożone są do magazynu odpadów znajdującego się na Oczyszczalni Ścieków transportem PWiK, skąd odbierane są przez firmy posiadające stosowne zezwolenia w tym zakresie. W przypadku zużytych lamp dopuszczono oddanie bezpośrednio do sklepu lub hurtowni wraz z KPO przy zakupie nowych. 2.8 Zużyte chemikalia 2.8.1 Zużyte chemikalia nie zawierające substancji niebezpiecznych kod 16 05 09. Odpady stanowią zużyte odczynniki chemiczne wykorzystywane w pracach analitycznych Laboratorium PWiK Laboratorium PWiK, ul. Sikorskiego 42 we Wrześni odpady oddawane są firmie zewnętrznej posiadającej stosowne zezwolenia do ich unieszkodliwienia. Magazynowanie: odpady z Laboratorium magazynowane są w pierwszym etapie w Pracowni Wody i w Pracowni Ścieków, a następnie dostarczone do magazynu odpadów na terenie Oczyszczalni Ścieków, ul. Sikorskiego 42 we Wrześni, 2.8.2 Chemikalia laboratoryjne i analityczne zawierające substancje niebezpieczne - kod 16 05 06*( odpad niebezpieczny) Laboratorium PWiK, ul. Sikorskiego 42 we Wrześni,
Strona 10 z 11 odpady oddawane są firmom zewnętrznym posiadającym stosowne zezwolenia do ich unieszkodliwienia. Magazynowanie: odpady z Laboratorium magazynowane są w pierwszym etapie w Pracowni Wody i w Pracowni Ścieków, a następnie dostarczone do magazynu odpadów na terenie Oczyszczalni Ścieków, ul. Sikorskiego 42 we Wrześni, 2.9 Baterie i akumulatory 2.9.1 Baterie i akumulatory ołowiowe- kod 16 06 01*( odpad niebezpieczny) transport samochodowy PWiK eksploatowany przez Działy PWiK. zużyte akumulatory oddawane są na bieżąco na wymianę, sprzedawcy akumulatorów. 2.9.2 Baterie alkaliczne- kod 16 06 04 wszystkie komórki PWiK Sp. z o.o.. nowe baterie wydawane są po zwrocie zużytych. Do magazynu odpadów odpady przewożone są transportem PWiK. Odpady oddawane są firmie zewnętrznej do unieszkodliwienia. Magazynowanie: magazynowane w magazynie odpadów na Oczyszczalni Ścieków. 2.10 Odpady z remontów, budowy i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 2.10.1 Gruz ceglany kod 17 01 02, Odpady z remontów i przebudowy dróg kod 17 01 81 Gleba i ziemia, w tym kamienie kod 17 05 04 prace eksploatacyjne i remontowe na obiektach PWiK. wykorzystanie na terenie magazynowania WOŚ na warstwy przekładkowe, do utwardzania, dróg dojazdowych i skarp, wykorzystanie na terenach PWiK Sp. z o.o. do niwelacji terenu, Wywóz poza teren PWiK przez firmy zewnętrzne.
Strona 11 z 11 Magazynowanie: na terenie WOŚ, Magazyn odpadów. 2.10.2 Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia zawierające substancje niebezpieczne- kod 17 01 06* ( w tym odpady zawierające azbest odpady niebezpieczne), odpady stanowią rury cementowo-azbestowe powstające w trakcie usuwania awarii sieci wodociągowych częściowo zbudowanej z powyższych elementów. powstałe odpady w trakcie usuwania awarii sieci wodociągowych i kanalizacyjnych prowadzonych przez Dział Eksploatacji Sieci zawierające azbest usuwane, z miejsca awarii, zostają zapakowane w szczelne worki foliowe, oznakowane uwaga zawiera azbest zgodnie ze wzorem zamieszczonym w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest, Odpady przekazywane są przez Dział Eksploatacji Sieci do magazynu przy ul. Sikorskiego 42, Planowane prace związane z wymianą rur azbestowo- cementowych powinny być wykonywane przez firmę posiadającą zezwolenie w zakresie gospodarowania odpadami zawierającymi azbest. W tym wypadku odpad usuwa firma wykonująca usługę.