UCHWAŁA Nr / /2015 RADY MIEJSKIEJ W OPALENICY z dnia kwietnia 2015 r. w sprawie Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015 2018, realizowanego przez Gminę Opalenica Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r. poz. 594, 645 i 1318 oraz z 2014 r. poz. 379 i 1072) oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ust. 1, ust. 3 pkt 1 i ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, Nr 216, poz. 1367, Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570, Nr 237, poz. 1654; z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22, poz. 120, Nr 26, poz. 157, Nr 38, poz. 299, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 800, Nr 98, poz. 817, Nr 111, poz. 918, Nr 118, poz. 989, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278, Nr 178, poz. 1374; z 2010 r. Nr 50, poz. 301, Nr 107, poz. 679, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 165, poz. 1116, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1465, Nr 238, poz. 1578, Nr 257, poz. 1723 i 1725; z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 73, poz. 390, Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 113, poz. 657, Nr 122, poz. 696, Nr 138, poz. 808, Nr 149, poz. 887, Nr 171, poz. 1016, Nr 205, poz. 1203 i Nr 232, poz. 1378; z 2012 r. poz. 123, 476, 1016, 1342 i 1548; z 2013 r. poz. 154, 879, 983, 1290, 1623, 1646 i poz. 1650; z 2014 r. poz. 24, 295, 496, 567, 619, 773, 1004, 1136, 1138, 1146, 1175, 1188, 1491 i 1831) uchwala się, co następuje: 1. 1. Przyjmuje się wieloletni Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015 2018, realizowany przez Gminę Opalenica, przekraczający rok budżetowy, który stanowi załącznik Nr 1 do uchwały. 2. Środki na realizację Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015 2018 pochodzą z budżetu Gminy Opalenica i są zagwarantowane w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Opalenica na lata 2015-2025 w następujących wysokościach: 1) w 2015 r. 90 000,00 zł (słownie: dziewięćdziesiąt tysięcy złotych 00/100); 2) w 2016 r. 90 000,00 zł (słownie: dziewięćdziesiąt tysięcy złotych 00/100); 3) w 2017 r. 80 000,00 zł (słownie: osiemdziesiąt tysięcy złotych 00/100); 4) w 2018 r. - 80 000,00 zł (słownie: osiemdziesiąt tysięcy złotych 00/100). 3. Środki, których mowa w ust. 2, są przeznaczone na przeprowadzenie szczepienia
przeciwko wirusowi HPV dziewcząt, urodzonych w latach 2001-2004 i mieszkających w gminie Opalenica, których rodzice lub opiekunowie wyrażą pisemną zgodę. Wzór zgody na szczepienie osoby nieletniej stanowi załącznik Nr 2 do uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Opalenicy. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik Nr 1 do uchwały Rady Miejskiej w Opalenicy Nr / /2015 z dnia kwietnia 2015 Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015-2018, realizowany przez Gminę Opalenica 1. WSTĘP Zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców w zakresie ochrony zdrowia jest jednym z istotniejszych zadań gminy wynikających z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz.594 ze zmianami). Do zadań własnych gminy zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej należy w szczególności opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów polityki zdrowotnej, wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców, co wynika z art. 7 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164 poz. 1027 ze zmianami). Zapobieganie chorobom cywilizacyjnym możliwe jest poprzez stosowanie odpowiedniej profilaktyki, a także poprzez podejmowanie wszelkich działań i środków zmierzających do wykrycia we wczesnych stadiach nowotworów, dających szansę na szybkie wyleczenie. Warunkiem poprawy i utrzymania zdrowia społeczeństwa jest tworzenie i realizacja odpowiedniej polityki zdrowotnej. 2. OPIS PROBLEMU ZDROWOTNEGO Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV Human Papilloma Virus) stanowi duży problem kliniczny i epidemiologiczny na całym świecie. Około 630 milionów ludzi jest zakażonych wirusem HPV, u większości z nich zakażenie przebiega bezobjawowo. Wyróżnia się ponad 100 typów wirusów HPV, które po dostaniu się do organizmu w większości przypadków nie wywołują objawów chorobowych dzięki naturalnej odporności immunologicznej. Zakażenie wirusami HPV 16,18, 31 i 45 jednakże może być przyczyną raka szyjki macicy lub innych nowotworów narządów moczowo-płciowych. Typy wirusa HPV 16 i 18 mogą być przyczyną aż 70% przypadków raka szyjki macicy, typy HPV 6 i 11 są odpowiedzialne za występowanie brodawek płciowych. Infekcje wirusami HPV są odpowiedzialne również za część nowotworów pochwy i sromu.
Rak szyjki macicy jest drugim co do częstości występowania nowotworem złośliwym, dotykającym kobiety i drugą co do częstości przyczyną ich zgonów z powodu chorób nowotworowych. Co roku na świecie odnotowuje się około 500 tysięcy nowych zachorowań, a 300 tys. kobiet umiera z tego powodu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2009 r. oficjalnie uznała raka szyjki macicy i inne choroby wywołane przez wirus brodawczaka ludzkiego za problem zdrowia publicznego o zasięgu globalnym. W Polsce według Krajowego Rejestru Nowotworów w 2009 r. na ten typ nowotworu zachorowały 3 102 kobiety. Z danych Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy w Poznaniu wynika, że w 2013 r. zgłaszalność kobiet w wieku 25-59 lat na badania cytologiczne, organizowane w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy, wyniosła 43% w województwie wielkopolskim i 34% w całym kraju. Niekorzystne wyniki epidemiologiczne i statystyczne oraz niska zgłaszalność na badania cytologiczne wymagają zintensyfikowania działań edukacyjnym i wprowadzenia profilaktyki pierwotnej. Ta ostatnia realizowana jest przez szczepienia ochronne przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), które uwzględnia rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie wykazu zalecanych szczepień ochronnych oraz sposobu finansowania i dokumentowania zalecanych szczepień ochronnych wymaganych międzynarodowymi przepisami zdrowotnymi (Dz. U. Nr 180, poz. 1215). Prowadzone od kilku lat badania wskazują na ograniczenie liczby zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego po zastosowaniu szczepionki. Badania kliniczne dowodzą niemal 100% skuteczności szczepień przeciw wirusowi HPV, zwłaszcza u osób, które nie zetknęły się jeszcze z wirusem. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne oraz Polskie Towarzystwo Profilaktyki Zakażeń HPV zalecają szczepienie dziewcząt już od 11 roku życia. Z szacunków Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego wynika, że szczepienie nastolatek i młodych kobiet przyczyni się do zmniejszenia o 76-96% liczby zachorowań na raka szyjki macicy w ciągu 15-20 lat od rozpoczęcia szczepień. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego może być jawne klinicznie lub przybierać formę subkliniczną albo utajoną. W każdym przypadku zakażenie może ulegać progresji, samoistnej regresji lub stać się procesem przewlekłym. Najczęściej zakażenie wirusem HPV ulega samowyleczeniu. U kobiet do 25 roku życia większość infekcji ulega regresji w ciągu 12-18 miesięcy od zakażenia. Utrzymywanie się zakażenia powyżej 24 miesięcy jest związane z wirusami wysokoonkogennymi. Liczba nowych zakażeń maleje wraz z wiekiem, ale jednocześnie wzrasta wtedy ryzyko przejścia zakażenia w formę przetrwałą.
Nie istnieje obecnie sposób radykalnego leczenia zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego, dlatego tak ważna jest profilaktyka zakażeń, mogących prowadzić do raka narządów płciowych. Według Światowej Organizacji Zdrowia wyróżnia się następujące rodzaje działań profilaktycznych: profilaktyka pierwotna, czyli informowanie o czynnikach ryzyka zachorowania oraz szczepienie przeciw onkogennym typom wirusa HPV, profilaktyka wtórna, czyli wykrywanie stanów przednowotworowych i wczesnych postaci raka, profilaktyka trzeciorzędowa, czyli prawidłowa diagnostyka i leczenie raka. W przypadku gminy Opalenica, liczącej 16 258 mieszkańców, populacją przewidzianą do objęcia programem w 2015 r. są dziewczęta urodzone w 2001 r. i mieszkające na terenie gminy (88 dziewcząt). Program będzie kontynuowany w latach 2016-2018, obejmując dziewczynki urodzone w 2002 r., 2003 r. i 2004 r. Szczepienia ochronne będą poprzedzone akcją edukacyjną, skierowaną do młodzieży i jej rodziców. Kampania informacyjno-edukacyjna w zakresie zakażeń wirusem HPV będzie prowadzona przez specjalistów w dziedzinie medycyny i będzie obejmować zarówno dziewczęta, jak i chłopców z tych samych roczników. Ścisłe współdziałanie z dyrekcją Gimnazjum im. gen. K. Sosnkowskiego w Opalenicy (program będzie obejmował uczniów pierwszych klas) umożliwi przeprowadzenia akcji edukacyjnej na terenie szkoły oraz realizację formalnej strony programu w zakresie sporządzenia wykazów dziewcząt, skompletowania deklaracji zgody rodziców, informowania o terminach szczepień itp. W ten sposób możliwy będzie bieżący monitoring realizacji programu. Generalnie podejmowane działania zmierzają do objęcia szczepieniami przewidzianej populacji w 100%. Program ukierunkowany jest na profilaktykę przeciwdziałania czynnikom ryzyka raka szyjki macicy, raka sromu, raka pochwy i brodawkom płciowym. Zalecanym sposobem prewencji pierwotnej w tym zakresie jest zastosowanie szczepionki czterowalentnej przeciw wirusowi HPV 6, 11, 16 i 18. Prowadzone badania w zakresie skuteczności klinicznej szczepionek rekomendują szczepionkę czterowalentną. Za wdrożeniem programu profilaktycznego przemawiają takie aspekty jak: docelowe zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu nowotworów złośliwych (priorytet określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 sierpnia 2009 r. w sprawie priorytetów zdrowotnych - Dz.U. Nr 137, poz. 1126),
systematyczne obejmowanie profilaktyką pierwotną stałej populacji mieszkańców gminy (dziewczęta w 14 roku życia), brak powszechnej dostępności do szczepionek przeciw wirusowi HPV z powodu niefinansowania ich ze środków publicznych, zwiększenie wiedzy i świadomości na temat zagrożenia chorobami nowotworowymi oraz przekonanie kobiet do stosowania profilaktyki wtórnej w postaci badań cytologicznych. 3. CELE PROGRAMU Głównym celem programu jest zmniejszenie liczby zachorowań na raka szyjki macicy, sromu, pochwy i brodawek płciowych poprzez wdrożenie opisanej profilaktyki w zakresie edukacji zdrowotnej i szczepień ochronnych przeciw wirusowi HPV. Cele szczegółowe programu są następujące: zwiększenie poziomu wiedzy i świadomości w zakresie zapobiegania chorobom nowotworowym i zakażeniom wywoływanym przez wirus brodawczaka ludzkiego, upowszechnianie nawyku systematycznego wykonywania badań profilaktycznych w kierunku wczesnego wykrywania chorób nowotworowych, prowadzenie systematycznych szczepień kolejnych roczników dziewcząt w wieku 14 lat. Oczekiwane efekty programu są zbieżne z celami wymienionymi wyżej. Rzeczywisty wpływ programu na zmniejszenie zapadalności na choroby nowotworowe i wynikającej z nich śmiertelności znany będzie dopiero po długim czasie od zastosowania szczepionek przeciw wirusowi HPV (około 15-20 lat). Badania potwierdzające efektywność medyczną szczepionek prowadzone są na bieżąco w skali światowej. Mierniki efektywności będą również do oszacowania w określonym wyżej czasie. 4. ADRESACI PROGRAMU Adresatami programu są wszystkie dziewczęta mieszkające na terenie gminy Opalenica i urodzone w latach 2001-2004, łącznie około 335 dziewcząt. Akcją edukacyjną zostaną objęci również chłopcy urodzeni w latach 2001-2004. Pośrednimi adresatami programu są także rodzice lub opiekunowie młodzieży uczestniczącej w akcji edukacyjnej. Ustalenie listy dziewcząt zakwalifikowanych do szczepienia nastąpi na podstawie imiennych deklaracji podpisanych przez rodziców lub opiekunów. Kwalifikacja zostanie
przeprowadzona na zasadzie pełnej dobrowolności. Zgodnie z danymi ewidencji ludności na 29 stycznia 2015 r. planowane jest zaszczepienie następującej liczby dziewcząt mieszkających w gminie Opalenica: 2015 r. 88 dziewcząt urodzonych w 2001 r., 2016 r. 88 dziewcząt urodzonych w 2002 r., 2017 r. 77 dziewcząt urodzonych w 2003 r., 2018 r. 82 dziewcząt urodzonych w 2004 r. 5. ORGANIZACJA PROGRAMU Program będzie realizowany w następujących etapach: przeprowadzenie kampanii informacyjno-edukacyjnej w zakresie profilaktyki zakażeń wirusem HPV w formie prelekcji ekspertów i materiałów edukacyjnych z zakresu chorób nowotworowych; przeprowadzenie kwalifikacji dziewcząt do szczepień ochronnych; wybór realizatora programu w drodze konkursu ofert, ogłoszonego przez Burmistrza Opalenicy na podstawie art. 48b ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zmianami); przeprowadzenie szczepień zgodnie z procedurami medycznymi, to jest trzy dawki w cyklu 0-2-6 miesięcy. 6. KOSZT PROGRAMU Planowane koszty całkowite programu na lata 2015-2018 określa się łącznie na kwotę 340 000,00 zł. Środki na realizację programu są zaplanowane i zabezpieczone w budżecie Gminy Opalenica na 2015 r. oraz w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Opalenica na lata 2015-2025 w następujących wysokościach: 2015 r. 90 000,00 zł, 2016 r. 90 000,00 zł, 2017 r. 80 000,00 zł, 2018 r. 80 000,00 zł. Koszt akcji informacyjno-edukacyjnej zabezpieczy w każdym roku realizacji kwota 5 000,00 zł. Indywidualny koszt szczepionki wyniesie 955,00 zł, to jest 320 000,00 zł : 335 osób. Rzeczywisty koszt programu będzie stanowił sumę kosztów akcji edukacyjnej dziewcząt,
chłopców oraz rodziców młodzieży, objętej programem oraz szczepienia dziewcząt, których rodzice lub opiekunowie wyrażą na to zgodę. Realizator programu zostanie wyłoniony w drodze konkursu ofert. 7. MONITOROWANIE I EWALUACJA Realizacja programu będzie monitorowana przy użyciu następujących wskaźników: liczba dziewcząt uczestniczących w programie, liczba dziewcząt objętych szczepieniami, stopień osiągnięcia sukcesu, określony procentowo: liczba zdeklarowanych dziewcząt/liczba zaszczepionych dziewcząt, opinie odbiorców bezpośrednich (dziewcząt) oraz pośrednich (rodziców) o programie. Ocena skuteczności realizacji programu będzie możliwa po kilkunastu, bądź też dopiero po kilkudziesięciu latach. Obecnie można przyjąć jedynie założenie hipotetyczne: stan zdrowia kobiet na terenie gminy Opalenica znacznie się poprawi, jeżeli chodzi o zachorowalność na raka szyjki macicy, ze względu na podjęte działania profilaktyczne w postaci szczepienia przeciw wirusowi HPV. 8. OKRES REALIZACJI PROGRAMU Program będzie realizowany w latach 2015-2018. Rozpoczęcie szczepień przewiduje się na wrzesień 2015 r. Przy opracowaniu programu korzystano z raportu z konferencji naukowej Walka z rakiem szyjki macicy w Polsce. Perspektywy, szanse, rekomendacje, zorganizowanej w Warszawie 24 kwietnia 2008 r. przez Szkołę Nauk Społecznych i Służbę Zdrowia (www.profilaktykarakaszyjkimacicy.pl/podsumowanie), ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654 ze zm.), ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.)
Załącznik Nr 2 do uchwały Rady Miejskiej w Opalenicy Nr / /2015 z dnia kwietnia 2015. ( miejscowość, data ) Zgoda rodzica/opiekuna prawnego osoby nieletniej na szczepienie Ja,.. zam.... wyrażam zgodę na objęcie Programem profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015-2018 mojej córki.... (imię i nazwisko dziecka) PESEL. Córka uczęszcza do... (nazwa szkoły). W przypadku odstąpienia od Programu po podaniu I dawki szczepionki zobowiązuję się do pokrycia poniesionych kosztów, pochodzących ze środków publicznych. Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych mojego dziecka i moich.... (czytelny podpis rodzica / opiekuna prawnego )
Uzasadnienie do uchwały Nr / /2015 Rady Miejskiej w Opalenicy z dnia.. kwietnia 2015 r. w sprawie Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015-2018, realizowanego przez Gminę Opalenica. Do zadań własnych gminy w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej należy w szczególności opracowanie i realizacja oraz ocena efektów programów polityki zdrowotnej, wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy. Powyższe obowiązki wynikają zarówno z ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jak i z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, która stanowi, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie ochrony zdrowia należy do zadań własnych gminy. Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015-2018 stanowi kontynuację Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), realizowanego w latach 2012-2014, który uzyskał pozytywną opinię Agencji Oceny Technologii Medycznych (opinia nr 161/2012 z dnia 30 lipca 2012 r.). Jako program zawierający zadania o charakterze tożsamym z poprzednią edycją nie podlega opiniowaniu przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.