SIENKIEWICZANKA GAZETKA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. HENRYKA SIENKIEWICZA W BLOKU DOBRYSZYCE LISTOPAD 2013 NUMER 2 1
LISTOPAD W PRZYSŁOWIACH Listopad jest ostatnim miesiącem jesieni. Przyjął nazwę od opadających liści. Dawniej bowiem liść zwany był listem, dlatego z połączenia słów: list i opad powstało jedno słowo: listopad. Słońce listopada mrozy zapowiada. W listopadzie goło w sadzie. Deszcz w połowie listopada, tęgi mróz zimą zapowiada. W listopadzie grzmi, chłop o wiośnie śni. Grzmot listopada dużo zboża zapowiada. Na Zaduszki, nie ma w ogrodzie ani pietruszki. Na Karola (4 listopada) słota, zima pełna błota. Na Marcina (11 listopada) woda się ścina. Kiedy w świętą Katarzynę (25 listopada) lód nie stanie, to gotuj sanie. Na świętego Andrzeja (30 listopada), trza kożucha dobrodzieja. Jeśli kret jeszcze późno w listopadzie ryje, na Nowy Rok komar wpadnie w bryję. Gdy w listopadzie liść na szczytach drzew trzyma, to w maju na nowe liście spadnie jeszcze zima. Na Wszystkich Świętych od zrębu utnij gałąź dębu. Jeśli soku nie ma będzie tęga zima. W Dzień Zaduszny gdy pogoda, na Wielkanoc będzie woda. Święty Hubert (3.11) idzie za to jakie będzie przyszłe lato. Jak słoneczna jest Cecylia (22.11), w białej sukni będzie. przygotowała Zuzanna Kwaśniewska 2
STREFA PAMIĘCI "Na cmentarzu płomyki złote i groby w chryzantemach. Ludzie przyszli tu z myślą o tych, których już nie ma". ŚWIĘTO ZMARŁYCH W POLSCE Do początku XX w. na terenach wiejskich w Polsce istniał zwyczaj przygotowywania w dniu 31 października różnych potraw. Pieczono chleby, gotowano bób i kaszę, a na wschodzie kutię z miodem i wraz z wódką pozostawiano je na noc dla dusz zmarłych. Wieczorem zostawiano uchylone drzwi wejściowe, aby dusze zmarłych mogły w swoje święto odwiedzić dawne mieszkania. Był to znak gościnności, pamięci i życzliwości. Nawoływano także zmarłych po imieniu. Wierzono, że dusze doświadczają głodu i pragnienia, potrzebują wypoczynku i bliskości krewnych. Należało zaspokoić ich potrzeby. Rozgniewane mogły straszyć, wyrządzić szkody, sprowadzić nieszczęście czy przedwczesną śmierć. Po zapadnięciu zmroku, przez dwa kolejne dni: 1 i 2 listopada, zabronione było klepanie masła, deptanie kapusty, maglowanie, przędzenie i tkanie, cięcie sieczki, wylewanie pomyj, aby nie rozgnieść, nie skaleczyć i nie znieważyć odwiedzającej dom duszy. przygotowała: Kaja Cichuta 3
MAMY NIEPODLEGŁĄ 11 listopada to dla Polaków jedna z najważniejszych dat w kalendarzu. Właśnie wtedy obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości. 11. listopada 1918 r., po 123 latach zaborów, nasz kraj znów pojawił się na mapie Europy. Wówczas to słynny polski przywódca i działacz niepodległościowy - Józef Piłsudski, został Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich. Przebywające na naszych ziemiach oddziały obcych żołnierzy zaczęły się z nich wycofywać. Ponownie mogliśmy zacząć się cieszyć ze swojego własnego domu Polski, która przez wiele lat znajdowała się pod panowaniem Rosji, Prus i Austrii. *** Apel z okazji Święta Niepodległości odbył się w naszej szkole w dniu 14.11.2013 r. Występ uczniów przygotowała pani Edyta Kubik oraz pani Joanna Warda. Wysłuchaliśmy poetyckich utworów patriotycznych oraz najpiękniejszych pieśni legionowych. Uczniowie klasy "O" i klasy II uczcili ten dzień, przygotowawszy wcześniej okolicznościowe kotyliony. Weronika Walęciak 4
Józef Piłsudski urodził się w 1867 roku w Żułowie pod Wilnem, był politykiem oraz działaczem niepodległościowym, naczelnikiem Państwa Polskiego, Pierwszym Marszałkiem Polski, Premierem Polski. Po ukończeniu gimnazjum studiował medycynę w Charkowie, po pewnym czasie został wydalony z uczelni. Zostaje wplątany w spisek na życie cara, za co został skazany na 5 lat więzienia. Podczas I wojny światowej organizował polskie oddziały zbrojne. Dowodził I Brygadą Legionów i na jej czele stoczył z Rosjanami wiele bitew. Od 1920 roku pełnił funkcję marszałka Polski. Później zrzekł się wszystkich funkcji wojskowych i trzymał się z dala od życia politycznego. W 1926 roku niezadowolony z ogólnej sytuacji w Polsce, siłą, przejął władzę w kraju. Zmarł 12 maja 1935 roku, a trumna z jego doczesnymi szczątkami spoczęła na Wawelu. Weronika Walęciak CIEKAWOSTKI: Czy wiesz, że Józef Piłsudski: - Swobodnie posługiwał się językami polskim, rosyjskim, francuskim i niemieckim. - Dużo chodził, uwielbiał samotne spacery po Park Łazienkowskim. Nie życzył sobie, aby w tym czasie znalazł się wokół niego choćby jeden funkcjonariusz ochrony. - Nie przepadał za balami i rautami, a w salonach czuł się wyraźnie źle. Jego ulubioną rozrywką było stawianie pasjansów, zwłaszcza piramidy, którą przed wojną nazywano nawet pasjansem Piłsudskiego, - Miał ogromne poczucie humoru i lubił śmiać się nawet z siebie samego. Bardzo lubił karykatury na swój temat, - Palił dużo papierosów zwanych "Marszałkowskimi", produkowanych specjalnie dla niego. 5
ANDRZEJKI Zabawa andrzejkowa odbyła się w piątek, 29 listopada w godzinach lekcyjnych. Dziewczyny z klas starszych, nałożywszy na siebie czarnoksięskie stroje, wróżyły uczniom naszej szkoły. Stawianie kart, wróżby z sercem i imionami ukochanych, z butami i obierkami z jabłek urozmaiciły magiczny czas andrzejkowych zabaw. Dyskoteka dopełniła całości! Nad wszystkim czuwali organizatorzy - Pani Lidia Frydrychowska i Pan Tomasz Kulka. Katarzyna Nems Andrzejki inaczej Jędrzejki lub Jędrzejówki to wieczór wróżb odprawianych 29 listopada, gdy zapadnie zmierzch. Chrześcijanie modlili się do św. Andrzeja o szczęśliwe i długie małżeństwo. Obrzędy andrzejkowe znane są z XII wieku, jednak istnieją dowody, że ta tradycja jest jeszcze starsza. Dawniej wierzono, że tego magicznego dnia wrota przyszłości się otwierają i uchylają rąbka tajemnic dotyczących miłości. W Wigilię św. Andrzeja wróżyły dziewczęta w Katarzyny, kilka dni wcześniej chłopcy. Jednak zwyczaj uległ zapomnieniu około XIX wieku. Obecnie ludzie coraz mniej są przesądni, nie wierzą w zabobony. Stare zwyczaje ludowe traktują z przymrużeniem oka. Dziś wróżby andrzejkowe traktuje się bardziej jako formę dobrej zabawy i rozrywki niż wyrocznie. Zmienił się też zwyczaj oddzielnego obchodzenia tego święta. Teraz chłopcy i dziewczęta bawią się razem. 6
NAJPOPULARNIEJSZE WRÓŻBY Wśród najpopularniejszych wróżb andrzejkowych nieprzerwanie króluje lanie wosku. Zabawa ma symbolizować poznanie naszego losu. Co ciekawe w dawnych czasach zamiast wosku, do wróżenia używano ołowiu. Przelewanie roztopionego wosku przez dziurkę od klucza jest jedynie pierwszą częścią tej zabawy. Nie mniejszą frajdę sprawia również odczytywanie powstałych kształtów. Wyścig butów to kolejna z tych, której z całą pewnością można dopisać do kategorii najpopularniejsze wróżby andrzejkowe. Jak większość zabaw 30 listopada ma matrymonialny charakter. Tym razem jednak osoba, do której będzie należał zwycięski but może mieć pewność, że jako pierwsza zmieni stan cywilny. Serce i szpilka zamyka pierwszą trójkę najchętniej wybieranych wróżb andrzejkowych. Do jej przygotowania wystarczy serce z papieru z męskimi imionami i szpilka. Zadaniem uczestników zadania jest przebicie serca szpilką. Imię, na które trafią, ma być imieniem ich przyszłego wybranka. STREFA ROZRYWKI Jasio pyta panią od biologii: - Co to takiego, ma sześć nóg, wielkie i wyłupiaste oczy, jest duże i wygląda na oślizgłe? - Nie wiem. - Ja też nie, ale coś takiego łazi pani po ramieniu! 7
Przed klasówką: - Mam nadzieję, że dzisiaj nikogo nie przyłapię na ściąganiu! - My również, proszę pani! Tato mówi do Jasia: - Nie rozumiem, jak ty możesz zadawać się z Wojtkiem. Przecież to niegrzeczny chłopiec, najgorszy uczeń w klasie! - Przez wdzięczność tato. Gdyby nie on, ja byłbym najgorszym uczniem! Na lekcji geografii nauczyciel pyta Michała: - Gdzie leży Kuba? Na to Michał: - Kuba leży w domu, ma grypę. wybór Mateusz Milc 8