Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych STRESZCZENIA WYSTĄPIEŃ USTNYCH I PLAKATÓW

Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych STRESZCZENIA WYSTĄPIEŃ USTNYCH I PLAKATÓW

Redakcja dr Anna Biedunkiewicz prof. dr hab. Maria Dynowska Copyright Oddział Olsztyński Polskiego Towarzystwa Botanicznego, Olsztyn 2013 ISBN 978-83-62860-12-8 Projekt okładki i logo Zjazdu PTB dr Krystyna Kuszewska Wydawca Wydawnictwo Mantis, Olsztyn Druk Zakład Poligraficzny Gutgraf, Olsztyn

SPIS TREŚCI Wykłady plenarne... 7 Botanika krakowska... 27 Streszczenia wystąpień ustnych... 35 Streszczenia plakatów... 197 Udział olsztyńskich botaników i mikrobiologów w badaniach obszarów polarnych Ziemi... 497 Index autorów... 510

462 dodatkowo populację tę cechuje wyjątkowo długi okres kwitnienia trwający od 2 do 4 miesięcy. Przyrost pędów jest bardzo szybki, wynosi kilka centymetrów na dobę. Czas rozwoju pędu od pojawienia się nad ściółką do momentu wysypania nasion trwa ok. 3 tygodni, po tym czasie następuje rozkład pędu i jego całkowity zanik. Rozmieszczenie przestrzenne pędów E. aphyllum na stanowisku w PD ma charakter skupiskowy. Jego zmiany w czasie będą prezentowane. few centimeters a day. The life cycle from shoot emerging above ground till seed release takes about three weeks, after that the complete decomposition of shoots takes place. The spatial distribution of E. aphyllum shoots studied in DF is cluster-like in character. Its changes over time will be presented. Botaniczne bazy danych w śląskim systemie informacji przestrzennej Barbara Tokarska-Guzik 1, Jerzy B. Parusel 2, Ryszard Chybiorz 3 1 Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, 3 Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, Jagiellońska 28, 40-032 Katowice 2 Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska *e-mail: barbara.tokarska-guzik@us.edu.pl Rozpoznanie i zachowanie różnorodności biologicznej oraz dziedzictwa geologicznego jest jednym z głównych celów współczesnej ochrony przyrody na świecie i w skali poszczególnych regionów. To także jeden z kierunków działań określonych w dokumencie strategicznym województwa śląskiego Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego Śląsk 2020 oraz Strategii Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego do roku 2030. W Polsce, w skali regionów, dane o zasobach przyrodniczych gromadzone są przez różne podmioty od wielu lat. Informacje te są jednak rozproszone i zróżnicowane pod względem formy. Przedstawiony stan rzeczy utrudnia wymianę, udostępnianie oraz wykorzystywanie danych o środowisku w procesie efektywnego nim zarządzania. Niezbędne staje się zatem tworzenie standardów oraz spójnego systemu gromadzenia i udostępniania danych. W regionie śląskim zadanie takie zostało podjęte w ramach projektu: Ogólnodostępna baza danych bio- i georóżnorodności Województwa Śląskiego integralna część Otwartego Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej, BIOGEO-SILESIA ORSIP. Jego celem jest stworzenie i rozwój regionalnego systemu informacji i baz danych o środowisku województwa śląskiego w zakresie przyrody ożywionej i nieożywionej. W bazie BIOGEO-SILESIA zgromadzone będą dane o różnorodności biologicznej województwa: siedliskach przyrodniczych i zbiorowiskach roślinnych, roślinach naczyniowych, mszakach, wybranych grupach zwierząt bezkręgowych i kręgowców, ostojach przyrody ożywionej, korytarzach migracyjnych oraz o geostanowiskach, czyli obiektach przyrody nieożywionej wyróżniających się w otaczającym krajobrazie: odsłonięciach geologicznych, głazach narzutowych, ostańcach, jaskiniach, źródłach i wywierzyskach, przełomowych dolinach rzecznych. W bazie znajdą się także dane dotyczące zagrożeń i ochrony różnorodności biologicznej i georóżnorodności, monitoringu przyrodniczego i edukacji ekologicznej. Wśród 20 Botanical data bases in the Silesian spatial information system Barbara Tokarska-Guzik 1, Jerzy B. Parusel 2, Ryszard Chybiorz 3 1 Faculty of Biology and Environmental Protection, 3 Faculty of Earth Sciences, University of Silesia, 28 Jagiellońska Str., 40-032 Katowice, Poland 2 Centre of Nature Heritage of Upper Silesia, *e-mail: barbara.tokarska-guzik@us.edu.pl The identification and conservation of biological diversity and geological heritage is one of the main purposes of contemporary nature protection both on a world scale and within individual regions. It is also the direction of the specific actions set by the strategic document of the province of Silesia Development Strategy for Silesia Silesia 2020 and additionally by the Strategy for nature conservation in the province of Silesia up to the year 2030. In recent years, mediated by the development of information technology, quantitative databases of natural resources, are being created. In Poland, at the regional scale, data about natural resources have been accumulated by all sorts of entities for many years. This information is however much dispersed and diverse in form. This state of affairs hampers the exchange, provision and use of information about the environment which are necessary for its effective management. Therefore it became essential to create standards, and an integrated data collection system, in order to provide for the exchange and open access of information about the environment. In the Silesian region such a task has been undertaken as part of the project entitled: Open access Bio- and Geodiversity database for the Silesian Administrative Region an integral part of the Open Regional Spatial Information System, BIOGEO-SILESIA ORSIP. The aim of the project is to design and develop a regional information system and database for the environment of the Silesian Administrative Region of Poland (Silesian Voivodeship), including both animate and inanimate aspects of nature. In the database BIOGEO-SILESIA, information about the biodiversity of the province will be assembled to include information about natural habitats and plant communities, vascular plants, mosses, selected groups of invertebrates and vertebrates, and animal migration corridors. Concerning geosites, that is objects of geological features standing out in the surrounding landscape, it will include

463 tematycznych baz danych tworzonych w ramach systemu znajduje się 7 baz botanicznych: 1) Stanowiska rzadkich, zagrożonych i chronionych gatunków mszaków; 2) Stanowiska rzadkich, zagrożonych i chronionych gatunków roślin naczyniowych; 3) Stanowiska gatunków roślin naczyniowych udokumentowane okazami zielnikowymi; 4) Inwazyjne gatunki roślin; 5) Stanowiska rzadkich i zagrożonych zbiorowisk roślinnych oraz chronionych siedlisk przyrodniczych; 6) Dane fitosocjologiczne zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych; 7) Flora i roślinność terenów poprzemysłowych. Istotą projektu jest zastosowanie nowoczesnych technologii informatycznych do gromadzenia i przetwarzania naukowej informacji przyrodniczej oraz do jej analizy i upowszechniania. Utworzony system będzie rozwijany w ramach portalu dziedzinowego Dziedzictwo przyrody Górnego Śląska ORSIP. Projekt jest realizowany przez Uniwersytet Śląski w partnerstwie z Województwem Śląskim, przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 2013; http://biogeo.us.edu.pl/ information about geological denudations, erratic blocks, inselbergs, caves, sources and effusion of water, ravined river valleys. Information concerning threats and bio- and geodiversity conservation designations will also be stored in the database, together with monitoring data and relevant information about environmental education. As part of the system, among the 20 thematic created databases will be included 7 botanical databases: 1) Localities of rare, endangered and protected mosses; 2) Localities of rare, endangered and protected species of vascular plants; 3) Localities of species of vascular plants substantiated by herbarium specimens represented by scanned images; 4) Invasive alien plants; 5) Localities of rare and endangered plant communities and protected natural habitats; 6) Phytosociological data for natural and semi-natural plant communities; 7) Flora and plant communities in post-industrial sites. The essence of the project is the application of modern IT technologies to the accumulation, analysis and processing of information produced in the course of researches about the natural environment and to their presentation and dissemination. The natural environment database will be made available as fields within the Natural Heritage of Upper Silesia planning portal of the Open Regional Spatial Information System. The project is being realized by University of Silesia in partnership with the Silesian Administrative Region, co-finance by the European Union from the European Regional Development Fund in the framework of the Regional Operational Programme of the Silesian Administrative Region for years 2007 2013; http://biogeo.us.edu.pl/ Walory przyrodnicze śródleśnych torfowisk w Puszczy Solskiej (Równina Biłgorajska) Ewelina Tokarz*, Danuta Urban** Instytut Gleboznawstwa, Inżynierii i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin, *e-mail: talar.ewelina@gmail.com **e-mail: danuta.urban@up.lublin.pl Pod względem administracyjnym badane obiekty są położone w województwie lubelskim, gminach Józefów (dwa torfowiska w pobliżu Józefowa), Aleksandrów i Biłgoraj (torfowisko w pobliżu Aleksandrowa), na terenie Nadleśnictwa Józefów. Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Kondrackiego znajdują się na Równinie Biłgorajskiej, będącej mezoregionem Kotliny Sandomierskiej. Największe z badanych torfowisk (torfowisko w pobliżu Aleksandrowa) wchodzi w skład obszaru Natura 2000 PLH060034 Uroczyska Puszczy Solskiej. Badaniami objęto trzy śródleśne torfowiska, a celem badań było zarejestrowanie zespołów roślinnych oraz rzadkich gatunków roślin i zwierząt występujących na tych obiektach. Zebrane materiały mają w przyszłości umożliwić śledzenie zmian szaty roślinnej omawianych obiektów. Natural values of mid-forest peatlands located in Puszcza Solska (The Biłgoraj Plain) Ewelina Tokarz*, Danuta Urban** Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, 7 Leszczyńskiego Str., 20-069 Lublin, Poland, *e-mail: talar.ewelina@gmail.com **e-mail: danuta.urban@up.lublin.pl The peatland studied is located in the Lublin province, commune Józefów (two bogs near Józefów), Aleksandrów and Biłgoraj (peat bog near Aleksandrów) in Józefów Forest Inspectorate. According to the physicalgeographical division (according Kondracki), they are situated on the Biłgoraj Plain, which is a mesoregion of the Sandomierz Basin. The largest of them (peat bog near Aleksandrów) is a part of the Natura 2000 PLH060034 Uroczyska Puszczy Solskiej. The study included three mid-forest peatlands and aim of the research was to record the plant communities, rare species of plants and animals living in these facilities. The materials collected will allow in the future follow the vegetation changes. These reasearch objects were characterized by a great diversity of plant communities. It was here the occurrence