LISTA TEMATÓW PREZENTACJI NA CZĘŚĆ USTNĄ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 LITERATURA 1. Różne sposoby i funkcje ukazywania świata wewnętrznego bohatera w wybranych powieściach psychologicznych. 2. Człowiek wobec natury. Omów zagadnienie na przykładach wybranych utworów literackich. 3. Motto i jego funkcje w utworze literackim. Przedstaw na wybranych przykładach. 4. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Porównaj na przykładach wybranych utworów. 5. Motywy akwatyczne w literaturze. Omów zagadnienie na przykładach wybranych utworów. 6. Motyw gór w literaturze. Przeanalizuj sposoby jego funkcjonowania w wybranych tekstach. 7. Znaczenie i funkcja tytułów. Przedstaw zagadnienie na wybranych utworach literackich różnych epok. 8. Konflikty pokoleń. Na wybranych przykładach zaprezentuj funkcjonowanie tego motywu w literaturze. 9. Swój i obcy w literaturze. Zaprezentuj temat, analizując przykłady wybranych tekstów. 10. Sposób funkcjonowania historii w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 11. Fantastyka w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł. 12. Wpływ biografii pisarza na jego twórczość. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł literackich i biograficznych. 13. Motyw pożegnań i (lub) powrotów w literaturze. Omów, analizując wybrane przykłady dzieł. 14. Motyw pracy w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł. 15. Obraz emigranta w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł. 16. Człowiek w sytuacjach wyboru. Zaprezentuj problem na podstawie wybranych utworów literackich. 17. Samotność bohaterów. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z literatury. 18. Obrazy przyjaźni w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł. 19. Koncepcja ludzkiego losu w świetle tekstów literackich i filozoficznych. Omów zagadnienie na wybranych przykładach dzieł. 20. Dobro i zło w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł. 21. Wojna jako temat literacki. Przedstaw różne jego ujęcia w literaturze XX wieku. 22. Holokaust w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł. 23. Motyw homo viator w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł. 24. Miłość w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł. 25. Maska i przenośnia w literaturze jako sposób komunikacji pisarza z czytelnikiem. Omów na wybranych przykładach dzieł. 26. Symbol jako środek wyrazu wykorzystywany w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 27. Literacki portret mężczyzny. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 28. Motyw theatrum mundi w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 29. Stereotypy narodowe w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 30. Inspiracje antyczne w literaturze. Przeanalizuj wybrane przykłady. 31. Komizm jako kategoria estetyczna wykorzystywana w literaturze. Na wybranych przykładach omów 32. Tragizm jako kategoria estetyczna wykorzystywana w literaturze. Na wybranych przykładach omów 33. Groteska jako kategoria estetyczna wykorzystywana w literaturze. Na wybranych przykładach omów 34. Ironia jako kategoria estetyczna wykorzystywana w literaturze. Na wybranych przykładach omów 35. Motyw dziecka w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 36. Różne sposoby mówienia o wadach Polaków w wybranych utworach literackich. 37. Bohaterowie literaccy w poszukiwaniu szczęścia. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 38. Dzieciństwo, do którego wracamy. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane teksty literackie. 39. Antynomie prawd serca i prawd rozumu. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 40. Pisarze emigracyjni ich dążenia i aspiracje. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich. 1
41. Wędrówka, tułaczka i powrót jako źródła przemiany w życiu człowieka. Omów temat na podstawie wybranych utworów literackich. 42. Dylematy etyczne bohaterów. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 43. Poeta jako bohater literacki. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 44. Motyw szkoły w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 45. Na wybranych przykładach omów funkcjonowanie motywów muzycznych w literaturze. 46. Heroizm bohaterów literackich. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 47. Analizując i interpretując wybrane przykłady, omów przemiany w życiu bohaterów literackich. 48. Idealiści i marzyciele w zderzeniu z rzeczywistością. Omów zagadnienie na przykładach wybranych bohaterów literackich. 49. Władza w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 50. Literacki portret kobiety. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 51. Bunt w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 52. Postawy życiowe bohaterów literackich. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 53. Motyw zbrodni w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 54. Motyw kariery w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 55. Afirmacja życia w utworach poetyckich różnych epok. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 56. Filozoficzne konteksty literatury. Przedstaw na wybranych przykładach utworów z różnych epok. 57. Mistrzowie i uczniowie wśród twórców literatury. Omów, ujawniające się w dziełach, związki między ich twórczością. 58. Technika strumienia świadomości w literaturze. Na wybranych przykładach omów sposób jej funkcjonowania. 59. Dzieło sztuki jako temat literatury. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 60. Wyznanie, dziennik, autobiografia jako specyficzna forma rozmowy z czytelnikiem. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Adaptacja dzieł literackich przez wybranego reżysera. Zanalizuj porównawczo dzieła literackie i filmowe. 2. Biblia w sztuce różnych epok. Zaprezentuj wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki oraz omów funkcję nawiązań. 3. Mitologia grecka i rzymska w sztuce różnych epok. Zaprezentuj wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki oraz omów funkcję nawiązań. 4. Realizm podstawowe cechy konwencji. Omów na przykładach z literatury i innej wybranej dziedziny 5. Naturalizm podstawowe cechy konwencji. Omów na przykładach z literatury i innej wybranej dziedziny 6. Impresjonizm podstawowe cechy konwencji. Omów na przykładach z literatury i innej wybranej dziedziny 7. Ekspresjonizm podstawowe cechy konwencji. Omów na przykładach z literatury i innej wybranej dziedziny 8. Symbolizm podstawowe cechy konwencji. Omów na przykładach z literatury i innej wybranej dziedziny 9. Sceny batalistyczne w literaturze i malarstwie. Na wybranych przykładach omów i porównaj sposoby dynamizowania obrazu. 10. Walka dobra ze złem jako temat literatury i innej dziedziny Przedstaw problem na wybranych przykładach. 11. Człowiek i władza jako temat literatury i filmu. Omów problem na wybranych przykładach. 12. Porównaj na wybranych przykładach różne ujęcia toposu homo viator w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 13. Przedstaw i porównaj wizje przyszłości w wybranych dziełach literackich oraz filmowych. 14. Miłość jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 15. Cierpienie jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 2
16. Śmierć jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 17. Wędrówka jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 18. Bóg jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 19. Dom jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 20. Wolność jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 21. Zniewolenie jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 22. Kobieta jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 23. Mężczyzna jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 24. Dziecko jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 25. Wieś jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 26. Taniec jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 27. Obłęd jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 28. Góry jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 29. Starość jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 30. Obraz zaświatów w sztuce. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i innej wybranej dziedzinie. 31. Natura jako temat sztuki. Porównaj różne ujęcia tego motywu w literaturze i wybranej innej dziedzinie 32. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). 33. Motyw szatana w różnych tekstach kultury. Omów jego funkcjonowanie na wybranych przykładach z literatury i innych 34. Tematyka żydowska w tekstach kultury (literackich i innych). Przedstaw wybrane przykłady 35. Bohater negatywny w tekstach kultury (literackich i innych). Przedstaw wybrane przykłady 36. Polskie powstania narodowe w sztuce. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła z literatury i innych 37. Topos stworzenia świata w różnych tekstach kultury. Omów jego funkcjonowanie na wybranych przykładach literackich i innych 38. Motyw końca świata w różnych tekstach kultury. Omów jego funkcjonowanie na wybranych przykładach literackich i innych 39. Pejzaż w sztuce. Przedstaw wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki oraz zinterpretuj je. 40. Młodzieżowe subkultury. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł literackich i filmowych. 41. Różne dziedziny sportu w sztuce. Omów na wybranych przykładach z literatury i innych 42. Motywy animalistyczne w różnych tekstach kultury. Omów ich funkcjonowanie na wybranych przykładach z literatury i innych 43. Funkcjonowanie motywu uczty w sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach z literatury i innych 44. Sposoby wyrażania uczuć w literaturze i innych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach. 45. Symbolika nagości w literaturze i innych sztukach. Omów na wybranych przykładach. 46. Motyw przyjaźni w sztuce. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z literatury i innych 47. Motyw zdrady w literaturze i innej wybranej dziedzinie Omów na przykładach. 3
48. Parodia w literaturze i innych tekstach kultury. Omów sposób jej funkcjonowania oraz celowość zastosowania w wybranych przykładach. 49. Omów funkcjonowanie barw w literaturze i wybranej innej dziedzinie artystycznej (na wybranych przykładach). 50. Wizje przyszłości w różnych tekstach kultury (literackich i innych). Przedstaw wybrane przykłady 51. Motyw anioła w sztuce. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki. 52. Motyw snu w sztuce. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki. 53. Motyw zbrodni w sztuce. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z literatury i innych 54. Motyw piekła w tekstach kultury (literackich i innych). Przedstaw wybrane przykłady 55. Motyw wojny w tekstach kultury (literackich i innych). Przedstaw wybrane przykłady 56. Inscenizacje dzieł literackich we wrocławskim teatrze. Omów i oceń wybrane spektakle, porównaj je z literackimi pierwowzorami. 57. Fantastyka w literaturze i różnych tekstach kultury. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 58. Motywy lalkowe w tekstach kultury. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów dzieł z literatury i innych 59. Dialog literatury z fotografią. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów dzieł literatury i fotografii. JĘZYK 1. Omów funkcje różnych rodzajów stylizacji na dowolnych przykładach utworów literackich. 2. Język mówiony a pisany. Wykaż różnice na wybranych przykładach (sprawozdania sportowe lub inne gatunki dziennikarskie). 3. Analizując nagłówki prasowe różnych czasopism, przedstaw sposoby oddziaływania nadawcy na odbiorcę. Oceń je. 4. Reportaż radiowy, telewizyjny i prasowy analizując przykłady, omów swoistość środków wyrazu i oceń celowość ich zastosowania. 5. Zanalizuj przykładowe teksty współczesnych piosenek wybranego nurtu. Omów i oceń wartość tych przekazów językowych oraz zasadność doboru środków wyrazu. 6. Komiks jako tekst kultury. Oceń jego wartość, analizując zastosowane środki językowe i stronę graficzną wybranych przykładów. 7. Omów środki językowe i pozasłowne, którymi posługuje się w swoich wypowiedziach wybrana postać życia publicznego. Oceń celowość i poprawność ich użycia. 8. Na podstawie analizy nazw sklepów, kawiarni, instytucji omów tendencje przejawiające się w tej dziedzinie nazewnictwa. 9. Omów język wybranych postaci literackich ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 10. Omów i oceń dobór środków językowych w wybranych tekstach wykorzystywanych w kampanii wyborczej. 11. Język literatury science-fiction. Scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego przez siebie materiału. 12. Język Twoich rówieśników. Scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego przez siebie materiału. 13. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość. 14. Język propagandy. Przeanalizuj środki językowe i pozawerbalne wykorzystane w wybranych tekstach. Oceń ich dobór. 15. Omów i oceń najważniejsze tendencje w języku wybranego środowiska lub grupy społecznej na podstawie zebranego materiału. 16. Na podstawie analizy wybranych przykładów dzieł literackich omów funkcjonowanie języka potocznego w literaturze współczesnej. 4
17. Dawna i współczesna sztuka epistolarna. Zanalizuj i porównaj listy z różnych epok. 18. Nowomowa, czyli język propagandy. Omów zjawisko na wybranych przykładach tekstów socrealizmu. 19. Eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku. Wyjaśnij na wybranych przykładach wierszy. 20. Funkcje neologizmów w poezji. Omów na wybranych przykładach z twórczości polskich poetów różnych epok. 21. Funkcje gry językowej w tekście kabaretowym. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 22. Język zakochanych. Scharakteryzuj, analizując wybrane przykłady literackie. 23. Różnorodne funkcje tekstów kabaretowych XIX i XX wieku. Zanalizuj na wybranych przykładach. 24. Parodia jako rodzaj stylizacji. Omów różne jej realizacje i funkcje na wybranych przykładach z literatury. 25. Omów funkcje neologizmów w wybranych przykładach literackich. 26. Reklama jako przykład manipulacji językowej. Omów zagadnienie na podstawie zgromadzonego przez siebie materiału. 27. Nazwiska znaczące. Zanalizuj pochodzenie i znaczenie nazwisk wybranych bohaterów literackich oraz wskaż ich powiązanie z osobowością lub losami postaci. 5