PROCEDURA w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami Podstawy prawne: 1) ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505, z późn. zm.), zwana dalej ustawą ; 2) art. 165a i art. 299 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.); 3) ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.); 4) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz. 1210, z późn. zm.), zwane dalej rozporządzeniem. I. Cel Procedury 1. Celem procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu dla pośrednika w obrocie nieruchomościami, zwanej dalej Procedurą, jest określenie polityki instytucji obowiązanej pośrednika w obrocie nieruchomościami w zakresie wykonywanych przez niego czynności dotyczących transakcji, a w szczególności: 1) przestrzegania szczegółowych regulacji prawnych obowiązujących pośrednika w obrocie nieruchomościami oraz określenia kierunków działania w tym zakresie; 2) skonkretyzowania zadań, które ma realizować pośrednik w obrocie nieruchomościami, oraz obowiązków pracowników; 3) przestrzegania standardów zawodowych przez pośrednika w obrocie nieruchomościami. Użyte w procedurze pojęcia: 1) beneficjent rzeczywisty: II. Podstawowe pojęcia 2. a) osoba fizyczna lub osoby fizyczne, które są właścicielami osoby prawnej lub sprawują kontrolę nad klientem albo mają wpływ na osobę fizyczną, w imieniu której przeprowadzana jest transakcja lub prowadzona jest działalność, b) osoba fizyczna lub osoby fizyczne, które są udziałowcami lub akcjonariuszami lub posiadają prawo głosu na zgromadzeniu wspólników w wysokości powyżej 25% w tej osobie prawnej, w tym za pomocą pakietów akcji na okaziciela, z wyjątkiem spółek, których papiery wartościowe są w obrocie zorganizowanym, podlegających lub stosujących przepisy prawa Unii Europejskiej w zakresie ujawniania informacji, a także podmiotów świadczących usługi finansowe na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo państwa równoważnego w przypadku osób prawnych, c) osoba fizyczna lub osoby fizyczne, które sprawują kontrolę nad co najmniej 25% majątku w przypadku podmiotów, którym powierzono administrowanie wartościami majątkowymi oraz rozdzielanie takich wartości, z wyjątkiem podmiotów wykonujących czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi; 2) blokada rachunku czasowe uniemożliwienie dysponowania i korzystania ze wszystkich wartości majątkowych zgromadzonych na rachunku, w tym również przez pośrednika w obrocie nieruchomościami; 3) pranie pieniędzy zamierzone postępowanie polegające na: a) zamianie lub przekazaniu wartości majątkowych pochodzących z działalności o charakterze przestępczym lub z udziału w takiej działalności, w celu ukrycia lub zatajenia bezprawnego pochodzenia tych wartości majątkowych albo udzieleniu pomocy osobie, która bierze udział w takiej działalności w celu uniknięcia przez nią prawnych konsekwencji tych działań, b) ukryciu lub zatajeniu prawdziwego charakteru wartości majątkowych lub praw związanych z nimi, ich źródła, miejsca przechowywania, rozporządzania, faktu ich przemieszczania, ze świadomością, że wartości te pochodzą z działalności o charakterze przestępczym lub udziału w takiej działalności, c) nabyciu, objęciu w posiadanie albo używaniu wartości majątkowych pochodzących z działalności o charakterze przestępczym lub udziału w takiej działalności, d) współdziałaniu, usiłowaniu popełnienia, pomocnictwie lub podżeganiu w przypadkach zachowań określonych w lit. a-c, również jeżeli działania, w ramach których uzyskano wartości majątkowe były prowadzone na terytorium państwa innego niż Rzeczpospolita Polska; 4) pośrednik w obrocie nieruchomościami przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami; 5) pracownik osoba fizyczna zatrudniona przez pośrednika w obrocie nieruchomościami na podstawie umowy o pracę;
6) przeprowadzenie transakcji wykonanie zlecenia lub dyspozycji klienta przez pośrednika w obrocie nieruchomościami; 7) transakcja dokonywane we własnym, jak i w cudzym imieniu, na własny, jak i na cudzy rachunek: a) wpłaty i wypłaty w formie gotówkowej lub bezgotówkowej, w tym przekazy pieniężne w rozumieniu art. 2 pkt 7 rozporządzenia nr 1781/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. w sprawie informacji o zleceniodawcach, które towarzysza przekazom pieniężnym, zlecone zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i poza nim, b) kupno i sprzedaż wartości dewizowych, c) przeniesienie własności lub posiadanie wartości majątkowych, w tym oddanie w komis lub pod zastaw takich wartości, d) przeniesienie wartości majątkowych pomiędzy rachunkami należącymi do tego samego klienta, e) zamiana wierzytelności na akcje lub udziały; 8) wartości majątkowe środki płatnicze, instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, a także inne papiery wartościowe lub wartości dewizowe, prawa majątkowe, rzeczy ruchome oraz nieruchomości; 9) wstrzymanie transakcji czasowe ograniczenie dysponowania i korzystania z wartości majątkowych, polegające na uniemożliwieniu przeprowadzenia określonej transakcji przez instytucję obowiązaną; 10) zamrożenie wartości majątkowych zapobieganie przenoszeniu, zmianie, wykorzystaniu wartości majątkowych lub przeprowadzaniu transakcji w jakikolwiek sposób, który może spowodować zmianę ich wielkości, wartości, miejsca, własności, posiadania, charakteru, przeznaczenia lub jakąkolwiek inną zmianę, która może umożliwić korzystanie z wartości majątkowych. III. Zasady rejestracji transakcji, której okoliczności wskazują, że może ona mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu 3. 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami jest obowiązany do prowadzenia bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji i dokumentowania wyników tych analiz w formie papierowej lub elektronicznej. 2. Przeprowadzając analizę w celu określenia wysokości ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu pośrednik w obrocie nieruchomościami powinien kierować się w szczególności kryterium: 1) ekonomicznym polegającym na ocenie transakcji klienta pod względem celu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej; 2) geograficznym polegającym na dokonywaniu transakcji nieuzasadnionych charakterem działalności gospodarczej zawieranych z podmiotami z państw, w których występuje wysokie zagrożenie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu; 3) przedmiotowym polegającym na prowadzeniu przez klienta działalności gospodarczej wysokiego ryzyka z punktu widzenia podatności na pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu; 4) behawioralnym polegającym na nietypowym, w danej sytuacji, zachowaniu klienta. 4. 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami jest obowiązany do rejestracji: 1) transakcji przeprowadzanych przez pośrednika w obrocie nieruchomościami, 2) transakcji, których pośrednik w obrocie nieruchomościami nie przeprowadza, ale o których przeprowadzeniu wie lub przy zachowaniu należytej staranności powinien wiedzieć jeżeli okoliczności transakcji wskazują, że może ona mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. 2. Pośrednik w obrocie nieruchomościami jest obowiązany zarejestrować transakcję, o której mowa w ust. 1 lit. pkt 1 lub 2, w rejestrze transakcji bez względu na jej wartość i charakter. 3. Dane do rejestru transakcji wprowadza się niezwłocznie, nie później jednak niż następnego dnia roboczego po przeprowadzeniu transakcji. 1. Rejestr transakcji, o którym mowa w 4 ust. 2, prowadzi pośrednik w obrocie nieruchomościami. 5. 2. Rejestr jest prowadzony w formie papierowej, w postaci zbroszurowanych i kolejno ponumerowanych kart transakcji, sporządzanych i wypełnianych oddzielnie dla każdej rejestrowanej transakcji. 3. Karty transakcji powinny być wypełniane ręcznie lub maszynowo w sposób staranny, czytelny i trwały, a stwierdzone błędy poprawia się przez: 1) skreślenie dotychczasowej treści i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelności błędnego zapisu; 2) umieszczenie daty oraz czytelnego podpisu osoby dokonującej poprawki. 4. Wzór karty transakcji określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 2
5a. 1. Rejestr transakcji, o którym mowa w 4 ust. 2, może być prowadzony również przy użyciu elektronicznych nośników informacji w postaci zapisów elektronicznych sporządzanych oddzielnie dla każdej rejestrowanej transakcji. 2. Rejestr powinien być prowadzony w systemie informatycznym uniemożliwiającym jego likwidację lub zmianę raz wprowadzonych zapisów elektronicznych oraz umożliwiającym niezwłoczny odczyt lub wydruk całości lub części zapisanych danych. 3. Błędy w rejestrze poprawia się poprzez zapis korygujący. 4. Strukturę zapisu elektronicznego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. 5. Pośrednik w obrocie nieruchomościami powinien posiadać określoną na piśmie szczegółową instrukcję obsługi programu komputerowego wykorzystywanego do prowadzenia rejestru. Uwaga: jeżeli elektroniczna forma prowadzenia rejestru ( 5a) zostałaby utrzymana, to należy uzupełnić rozdział IV. IV. Zasady przekazywania danych z rejestru transakcji Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami po dokonaniu rejestracji transakcji określonej w 5 ust. 1 pkt 1 lub 2 jest obowiązany do przekazania Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej, zwanemu dalej Generalnym Inspektorem informacji o tej transakcji. 6. 2. Informacja, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać w szczególności: 1) datę przeprowadzenia transakcji; 2) kwotę, walutę i rodzaj transakcji; 3) dane identyfikacyjne stron transakcji; 4) numery rachunków, które zostały wykorzystane do przeprowadzenia transakcji, w przypadku transakcji z udziałem takich rachunków; 5) dane o stronach transakcji będące w posiadaniu pośrednika w obrocie nieruchomościami, w tym informacje o ich rachunkach osobistych oraz związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, niewykorzystanych do przeprowadzania transakcji; 6) uzasadnienie oraz miejsce, data i sposób złożenia dyspozycji. 7. 1. Informację, o której mowa w 6 ust. 1, pośrednik w obrocie nieruchomościami przekazuje Generalnemu Inspektorowi niezwłocznie w postaci kopii karty transakcji lub w formie zapisu na dyskietce komputerowej, w standardzie: 3,5" FAT 1,4 lub na płycie CD-ROM, w standardzie ISO 9660. Do przekazywania informacji można użyć dyskietki komputerowej, wyłącznie gdy wszystkie przekazywane dane znajdują się na jednej dyskietce. 1a. Przekazanie informacji może nastąpić także drogą teletransmisji lub przy użyciu innych niż określone w ust. 2 elektronicznych nośników informacji, jeżeli organizacyjno-techniczne warunki tych form przekazu zostaną uzgodnione z Generalnym Inspektorem. 2. Jeżeli kopia karty transakcji została sporządzona z karty transakcji, na której w związku ze stwierdzonymi błędami zostały naniesione zgodnie z 5 ust. 3 poprawki, do przekazywanej Generalnemu Inspektorowi kopii karty transakcji pośrednik w obrocie nieruchomościami dołącza dodatkową kartę dotyczącą tej samej transakcji, wypełnioną prawidłowymi danymi, bez jakichkolwiek poprawek. 3. Kopia karty transakcji przekazywana Generalnemu Inspektorowi powinna zawierać potwierdzenie za zgodność z oryginałem dokonane przez pośrednika w obrocie nieruchomościami lub wyznaczonego pracownika. 3a. W przypadku informacji przekazywanej w formie elektronicznej dane powinny być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym pośrednika w obrocie nieruchomościami lub wyznaczonego pracownika. 3b. W przypadku informacji przekazywanej przy użyciu elektronicznego nośnika informacji pośrednik w obrocie nieruchomościami lub wyznaczony pracownik na etykiecie zewnętrznej tego nośnika zamieszcza opis zawierający: 1) pełną nazwę pośrednika w obrocie nieruchomościami; 2) nazwy plików i liczby zawartych w nim rekordów; 3) swoje imię i nazwisko oraz podpis. 4. Jeżeli pośrednik w obrocie nieruchomościami przekazuje informację po raz pierwszy, dostarcza równocześnie z nią wypełniony formularz identyfikacyjny. 5. W przypadku zaistnienia błędu lub zmiany danych zawartych w formularzu, o którym mowa w ust. 4, pośrednik w obrocie nieruchomościami przesyła Generalnemu Inspektorowi nowy formularz identyfikacyjny. 6. Wzór formularza identyfikacyjnego stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia. 3
7a. 1. W przypadku przekazywania informacji, o której mowa w 6 ust. 1, drogą teletransmisji lub przy użyciu elektronicznych nośników informacji wymagane jest zachowanie struktury przekazywanych plików w formacie tekstowym lub rozszerzalnego języka znaczników (XML), z wyłączeniem zmian struktury plików dokonanych w wyniku kodowania lub zastosowania podpisu elektronicznego. 2. Wzór struktury plików w formacie tekstowym oraz wzór struktury plików w formacie rozszerzalnego języka znaczników (XML) określają odpowiednio załącznik nr 4 i załącznik nr 5 do rozporządzenia. 1. Informacja, o której mowa w 6 ust. 1, jest przekazywana Generalnemu Inspektorowi: 1) za pośrednictwem Poczty Polskiej Spółka Akcyjna; 8. 2) za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do świadczenia powszechnych usług pocztowych w rozumieniu ustawy z dnia z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe; 3) poprzez pracownika. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 1a, informacja może być nadana wyłącznie przesyłką za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na adres Ministerstwo Finansów Departament Informacji Finansowej, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa, z widocznym dopiskiem w kancelarii nie otwierać. 3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, pracownik dostarczający informację potwierdza jej przekazanie w rejestrze prowadzonym w tym celu Departamencie Informacji Finansowej Ministerstwa Finansów. 9. 1. W przypadku gdy pośrednik w obrocie nieruchomościami stwierdzi błędy w dostarczonej informacji, przekazuje Generalnemu Inspektorowi, w terminie siedmiu dni od dnia ich ujawnienia, informację zawierającą skorygowane dane. 2. Informacja zawierająca skorygowane dane jest przekazywane w taki sam sposób, w jaki została przekazana pierwotna informacja. 10. 1. Generalny Inspektor może zażądać ponownego przekazania informacji w przypadku, gdy stwierdzi, że otrzymana przesyłka jest uszkodzona lub dane z rejestru zostały przekazane z naruszeniem trybu ustalonego w rozporządzeniu. 2. W przypadku gdy pośrednik w obrocie nieruchomościami otrzyma żądanie, o którym mowa w ust. 1, jest niezwłocznie obowiązany, jednakże nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od daty wpływu żądania, przekazać żądane informacje z zachowaniem wymogów określonych w rozporządzeniu. 3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, pośrednik w obrocie nieruchomościami przekazuje informację w oddzielnej przesyłce, z widocznym dopiskiem przesyłka powtórna. 4. Dopisek, o którym mowa w ust. 3, umieszcza się na kopii karty transakcji. V. Stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów 11. 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami stosuje wobec swoich klientów środki bezpieczeństwa finansowego. 2. Środki bezpieczeństwa finansowego polegają w szczególności na podejmowaniu czynności mających na celu: 1) identyfikację klienta i weryfikację jego tożsamości; 2) uzyskiwaniu informacji dotyczących celu i zamierzonego przez klienta charakteru stosunków gospodarczych; 3) bieżącym monitorowaniu stosunków gospodarczych z klientem. 1. Identyfikacja klienta obejmuje: 12. 1) w przypadku osób fizycznych i ich przedstawicieli ustalenie i zapisanie cech dokumentu stwierdzającego na podstawie odrębnych przepisów tożsamość osoby, a także imienia, nazwiska, obywatelstwa, oraz adresu osoby dokonującej transakcji, a ponadto numeru PESEL lub daty urodzenia w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL, lub numeru dokumentu stwierdzającego tożsamość cudzoziemca, lub kodu kraju w przypadku przedstawienia paszportu; 2) w przypadku osób prawnych zapisanie aktualnych danych z wyciągu z rejestru sądowego lub innego dokumentu wskazującego nazwę (firmę), formę organizacyjną osoby prawnej, siedzibę i jej adres, numer identyfikacji podatkowej, a także imienia, nazwiska i numeru PESEL lub daty urodzenia w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL, osoby reprezentującej tę osobę prawną; 3) w przypadku jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej zapisanie aktualnych danych z dokumentu wskazującego nazwę, formę organizacyjną, siedzibę i jej adres, numer identyfikacji podatkowej, a także imienia, nazwiska i numeru PESEL lub daty urodzenia w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL, osoby reprezentującej tę jednostkę. 4
2. Weryfikacja tożsamości klienta polega na sprawdzeniu i potwierdzeniu danych i powinna nastąpić przez zawarciem umowy z klientem lub przeprowadzeniem transakcji. 13. 1. W przypadkach zwiększonego ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu pośrednik w obrocie nieruchomościami jest obowiązany stosować wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego. 2. Wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego polegają w szczególności na: 1) ustaleniu tożsamości klienta na podstawie dodatkowych dokumentów lub informacji; 2) dodatkowej weryfikacji autentyczności przedstawionych dokumentów lub poświadczenia ich zgodności z oryginałem przez notariusza, organ administracji rządowej, organ samorządu terytorialnego lub podmiot świadczący usługi finansowe; 3) ustaleniu, że pierwsza transakcja została przeprowadzona za pośrednictwem rachunku klienta w podmiocie świadczącym usługi finansowe. 14. Identyfikacja i weryfikacja, o których mowa w 12, dotyczą także: 1) stron transakcji niebędących klientami i obejmuje ustalenie i zapisanie ich danych identyfikacyjnych, 2) beneficjenta rzeczywistego i obejmuje ustalenie i zapisanie danych identyfikacyjnych podmiotów, w imieniu lub na rzecz których działa klient, w tym ustalenie struktury własności i zależności klienta w zakresie w jakim przy zachowaniu należytej staranności pośrednik w obrocie nieruchomościami może ustalić te dane. 15. 1. Identyfikacji klienta pośrednik w obrocie nieruchomościami dokonuje na podstawie dokumentów przedstawionych przy złożeniu dyspozycji lub zlecenia przeprowadzenia transakcji albo przy zawieraniu umowy z klientem. 2. W przypadku dokonywania identyfikacji tożsamości klienta na podstawie paszportu pośrednik w obrocie nieruchomościami ustala adres osoby legitymującej się paszportem na podstawie oświadczenia złożonego przez klienta co do miejsca zamieszkania. 16. Pośrednik w obrocie nieruchomościami może odstąpić od stosowania środków, o których mowa w 11 ust. 2 pkt 1 i 2, w odniesieniu do klientów, z którymi jest związane niewielkie ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. 17. W zakresie wykonywania obowiązku, o którym mowa w 11 ust. 2 pkt 1 i 2, pośrednik w obrocie nieruchomościami może korzystać z usług innych podmiotów. Odpowiedzialność za wykonanie tych obowiązków ponosi pośrednik w obrocie nieruchomościami. VI. Zasady typowania transakcji, o których mowa w art. 165a i 299 Kodeksu karnego, i przekazywania informacji Generalnemu Inspektorowi 18. 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami w przypadku otrzymania dyspozycji lub zlecenia przeprowadzenia transakcji, mający przeprowadzić transakcję lub posiadający informację o przeprowadzeniu transakcji, co do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że może ona mieć związek z popełnieniem przestępstwa, o którym mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego, ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić na piśmie Generalnego Inspektora. 2. Obowiązkiem pośrednika w obrocie nieruchomościami jest zakwalifikowanie danej transakcji jako tej, co do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że może ona mieć związek z popełnieniem przestępstwa, o którym mowa w ust. 1. 3. Przy typowaniu transakcji, o której mowa w ust. 1, należy wykorzystywać różnorodne elementy, w tym: 1) analizę rejestru transakcji; 2) analizę zachowań klienta; 3) praktykę pośrednika w obrocie nieruchomościami; 4) posiadaną wiedzę o transakcjach klienta; 5) posiadaną wiedzę o przestępstwach popełnionych przez klienta. 19. 1. Dokonując zawiadomienia określonego w 18 ust. 1, pośrednik w obrocie nieruchomościami jest obowiązany przekazać Generalnemu Inspektorowi wszystkie posiadane dane określone w 6 ust. 2, wraz ze wskazaniem przesłanek przemawiających za wstrzymaniem transakcji lub blokadą rachunku oraz wskazać przewidywany termin jej realizacji. 2. Jeżeli pośrednik w obrocie nieruchomościami nie przeprowadza transakcji, zawiadomienie zawiera także wskazanie instytucji mającej przeprowadzić transakcję. 5
20. 1. Po otrzymaniu zawiadomienia Generalny Inspektor dokonuje natychmiastowego potwierdzenia jego przyjęcia w formie pisemnej. 2. Zawiadomienie i potwierdzenie, o którym mowa w ust. 1, może zostać przekazane również przy użyciu elektronicznych nośników informacji. 21. Jeżeli zawiadomienia, o którym mowa w 18 ust. 1, nie można dokonać przed wykonaniem albo podczas wykonywania dyspozycji lub zlecenia przeprowadzenia transakcji, pośrednik w obrocie nieruchomościami przekazuje informację o transakcji niezwłocznie po jej przeprowadzeniu, podając przyczyny braku wcześniejszego zawiadomienia. 22. 1. Jeżeli z zawiadomienia, o którym mowa w 18 ust. 1, wynika, że transakcja, która ma zostać przeprowadzona, może mieć związek z popełnieniem przestępstwa, o którym mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego, Generalny Inspektor może w ciągu 24 godzin od daty i godziny wskazanych w potwierdzeniu przyjęcia zawiadomienia przekazać pośrednikowi w obrocie nieruchomościami, który przeprowadza transakcję, pisemne żądanie jej wstrzymania lub żądanie blokady rachunku na okres nie dłuższy niż 72 godziny od daty i godziny wskazanych w tym potwierdzeniu. Równocześnie Generalny Inspektor zawiadamia właściwego prokuratora o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i przekazuje mu informacje i dokumentacje dotyczące wstrzymywanej transakcji lub blokowanego rachunku. 2. Jeżeli koniec terminu dla przekazania żądania, o którym mowa w ust. 1, przypada w sobotę, niedzielę lub święto, termin upływa w pierwszym dniu roboczym po tym dniu. 3. Żądanie wstrzymania transakcji lub blokada rachunku może być wydane tylko przez Generalnego Inspektora lub łącznie dwóch upoważnionych przez niego na piśmie pracowników Departamentu Informacji Finansowej Ministerstwa Finansów. 23. 1. Generalny Inspektor może przekazać pośrednikowi w obrocie nieruchomościami, który przeprowadza transakcję, pisemne żądanie jej wstrzymania lub żądanie blokady rachunku bez uprzedniego otrzymania od niego zawiadomienia, o którym mowa w 18 ust. 1, jeżeli posiadane informacje wskazują na prowadzenie działań mających na celu pranie pieniędzy lub finansowanie terroryzmu. 2. W przypadku określonym w ust. 1 Generalny Inspektor może żądać wstrzymania transakcji lub blokady rachunku na okres nie dłuższy niż 72 godziny od momentu otrzymania tego żądania przez pośrednika w obrocie nieruchomościami. 24. Pośrednik w obrocie nieruchomościami, który przeprowadza transakcję, wstrzymuje ją lub blokuje rachunek niezwłocznie po otrzymaniu pisemnego żądania, o którym mowa w 22 ust. 1 lub 23 ust. 1. 25. Wstrzymanie transakcji lub blokada rachunku przez pośrednika w obrocie nieruchomościami na żądanie Generalnego Inspektora nie rodzi odpowiedzialności dyscyplinarnej, cywilnej, karnej ani innej określonej odrębnymi przepisami. 26. 1. W razie otrzymania od Generalnego Inspektora zawiadomienia, o którym mowa w 22 ust. 1 zdanie 2, prokurator może postanowieniem wstrzymać transakcję lub dokonać blokady rachunku na czas oznaczony, nie dłuższy jednak niż 3 miesiące od otrzymania tego zawiadomienia. 2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach ogłoszenie postanowienia, o którym mowa w ust. 1, może być odroczone na czas niezbędny ze względu na dobro sprawy. O wydaniu postanowienia prokurator zawiadomi niezwłocznie pośrednika w obrocie nieruchomościami. 3. Wstrzymanie transakcji lub blokada rachunku upada, jeżeli przed upływem 3 miesięcy od otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w 22 ust. 1 zdanie 2, nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym. 27. W przypadku gdy transakcja została wstrzymana lub rachunek został zablokowany, z naruszeniem prawa, odpowiedzialność za wynikłą szkodę ponosi Skarb Państwa na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. 28. Pośrednik w obrocie nieruchomościami, na żądanie zlecającego transakcję lub posiadacza rachunku, może poinformować go o wstrzymaniu transakcji lub blokadzie rachunku i wskazać organ, który tego zażądał. 6
VII. Zamrożenie wartości majątkowych 29. 1. Jeżeli klient jest osobą lub podmiotem wymienionym w przepisach Unii Europejskiej wprowadzających szczególne środki ograniczające przeciwko niektórym osobom, grupom lub podmiotom lub przepisach wydanych na podstawie art. 20d ust. 4 ustawy, pośrednik w obrocie nieruchomościami dokonuje, z zachowaniem należytej staranności, zamrożenia wartości majątkowych, z wyłączeniem rzeczy ruchomych i nieruchomości. 2. Pośrednik w obrocie nieruchomościami dokonując zamrożenia przekazuje Generalnemu Inspektorowi, w formie papierowej lub elektronicznej, wszystkie posiadane dane związane z zamrożeniem wartości majątkowych. 30. W przypadku gdy zamrożenie wartości majątkowych zostało dokonane z naruszeniem prawa odpowiedzialność za wynikłą szkodę ponosi Skarb Państwa na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. VIII. Pozostałe obowiązki pośrednika w obrocie nieruchomościami związane z przekazywaniem informacji Generalnemu Inspektorowi 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami jest obowiązany udostępnić niezwłocznie informacje dotyczące transakcji objętych przepisami ustawy także na pisemne żądanie Generalnego Inspektora. 31. 2. Udostępnienie polega w szczególności na przekazaniu informacji o stronach transakcji, zawartości dokumentów, przekazaniu ich potwierdzonych kopii lub udostępnieniu odpowiednich dokumentów do wglądu upoważnionym pracownikom Departamentu Informacji Finansowej Ministerstwa Finansów, w celu sporządzenia notatek lub kopii. 3. Informacje, o których mowa w ust. 1 i 2, są przekazywane Generalnemu Inspektorowi nieodpłatnie. 32. Zabronione jest ujawnianie osobom nieuprawnionym, w tym także stronom transakcji lub posiadaczom rachunku faktu poinformowania Generalnego Inspektora o transakcjach, których okoliczności wskazują, że mogą one mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. IX. Zasady bezpieczeństwa przechowywania rejestru, dokumentów związanych z transakcjami i informacji objętych identyfikacją oraz zasady archiwizacji 33. 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami jest obowiązany do odpowiedniego zabezpieczenia i przechowywania: 1) rejestru transakcji, o którym mowa w 4 ust. 2; 2) informacji o zarejestrowanych transakcjach oraz dokumentów dotyczących tych transakcji; 3) wyników analiz, o których mowa w 3 ust. 1; 4) informacji uzyskanych w wyniku stosowania środków, o których mowa w 11 ust. 1 i 13 ust. 1. 2. Dokumenty, o których mowa w ust. 1, są przechowywane przez okres 5 lat, licząc od pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym odpowiednio dokonano ostatniego zapisu związanego z transakcją, przeprowadzono analizę lub miało miejsce zastosowanie środków bezpieczeństwa finansowego wobec klienta. 3. W przypadku likwidacji, połączenia, podziału lub przekształcenia pośrednika w obrocie nieruchomościami do przechowywania rejestrów i dokumentacji stosuje się przepisy art. 76 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.). X. Osoby odpowiedzialne za realizację obowiązków w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 34. 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami wyznacza pracowników odpowiedzialnych za wykonywanie obowiązków określonych w ustawie. 2. W przypadku kapitałowych spółek handlowych za wykonanie obowiązków określonych w ustawie odpowiada członek zarządu wyznaczony przez zarząd. 3. W przypadku osób fizycznych wykonujących działalność jednoosobowo za wykonanie obowiązków określonych w ustawie odpowiada osoba wykonująca tą działalność. 35. 1. Pośrednik w obrocie nieruchomościami jest obowiązany zapewnić udział pracowników wykonujących obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w programach szkoleniowych dotyczących tych obowiązków. 7
2. Jeżeli pośrednik w obrocie nieruchomościami wykonuje działalność jednoosobowo, jest on obowiązany do brania udziału w programach szkoleniowych dotyczących obowiązków związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. XI. Odpowiedzialność karna za naruszenie przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 36. Odpowiedzialność karną pośrednika w obrocie nieruchomościami jako instytucji obowiązanej oraz pracownika określają przepisy art. 35-37a ustawy. XII. Postanowienia końcowe 37. Wszelkie informacje zawarte w niniejszej Procedurze, w tym powiadomienia Generalnego Inspektora, są objęte tajemnicą służbową. 38. Procedura została sporządzona w dniu r. i wchodzi w życie z dniem.. r. Uwaga: 1. Procedura musi zostać dostosowana indywidualnie do każdego podmiotu. 2. Część pisana kursywą odnosi się do podmiotów przekazujących informację w formie elektronicznej 8