Bezpieczne dzieci spokojni rodzice Polska 1
Podczas oczekiwania na dziecko i po jego urodzeniu musisz dokonać wielu wyborów przy kupowaniu i używaniu produktów dla dziecka. Niniejsza publikacja pomoże Ci dokonać jak najlepszych wyborów, kierując się troską o bezpieczeństwo Twojego dziecka. 2
Dzieci z ciekawością badają całe otoczenie zupełnie nieświadome istniejących wokół nich zagrożeń. Dlatego jako osoba dorosła musisz zawsze wyprzedzać je o krok, aby nie dopuścić do nieszczęścia. Najlepsze, co możesz zrobić, to nieustannie pilnować swojego dziecka. Oznakowanie zgodnie z obowiązującą normą Wiele produktów dla dzieci zostało wytworzonych zgodnie z normami bezpieczeństwa, które są wspólne dla całej Europy. Jeżeli dany produkt spełnia wymagania normy bezpieczeństwa, powinien być oznaczony numerem normy. Oznaczenie produktu numerem normy należy do zadań producenta i świadczy o tym, że produkt spełnia obowiązujące wymagania normy, ale nie jest równoznaczne z tym, że bezpieczeństwo produktu zostało sprawdzone przez jakikolwiek organ nadzorczy. Przykładem oznaczenia jest EN 1888, które jest normą dotyczącą wózków dziecięcych. Nawet jeżeli nie istnieje żadna norma dla produktu, musi on być bezpieczny i spełniać wymagania bezpieczeństwa zawarte w dyrektywie w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów. Oznakowanie CE Istnieje wymaganie, aby niektóre produkty oprócz oznakowania numerem normy posiadały również oznakowanie CE. Do produktów, które powinny posiadać oznakowanie CE w dziedzinie produktów przeznaczonych dla dzieci należą zabawki i środki ochrony indywidualnej, na przykład kaski rowerowe przeznaczone dla dzieci w wieku poniżej 7 lat czy elementy odblaskowe. Poprzez oznakowanie CE producent zaświadcza, że produkt jest bezpieczny, nie oznacza to jednak, że został sprawdzony przez jakikolwiek organ nadzorczy. Wszystkie produkty powinny być bezpieczne, ale nie wszystkie muszą posiadać oznaczenie CE. Produkty używane Ponowne wykorzystywanie produktów jest z wielu względów korzystne, jednak kupując używane produkty należy pamiętać o kilku sprawach. Zwróć uwagę, że wiek i użytkowanie produktu mogły wpłynąć na wiele jego funkcji. Różne materiały starzeją się wraz z upływem czasu, a ich właściwości mogą być całkowicie odmienne od początkowych. Starsze zabawki mogą zawierać substancje chemiczne, które są obecnie zabronione, przykładem są zabawki z tworzyw sztucznych, które mogą zawierać niebezpieczne dla zdrowia ftalany. Pamiętaj o tym, że nasz surowy klimat sprawia, że niektóre produkty są narażone na trudniejsze warunki użytkowania niż w innych krajach. Używając starszych produktów dobrze jest pamiętać, że być może nie spełniają one aktualnych wymagań w zakresie bezpieczeństwa. 3
Leżaczki niemowlęce Wybierz leżaczek, który jest stabilny i odpowiednio odchylony do tyłu, co odciąża kręgosłup dziecka i uniemożliwia przechylenie się na bok lub do przodu. Dziecko powinno być dobrze zapięte w leżaczku; nie pozwalaj mu jednak zbyt długo w nim przebywać, ponieważ nie jest to korzystne dla kręgosłupa. Przestań korzystać z leżaczka, kiedy masa ciała dziecka osiągnie maksymalną wartość określoną przez producenta. Pamiętaj o tym, aby nigdy nie stawiać leżaczka na stole, ani w innych wysoko położonych miejscach. Istnieje zagrożenie, że Twoje dziecko upadnie na podłogę. Nigdy nie stawiaj leżaczka na miękkim, niestabilnym podłożu, ponieważ może się przewrócić. Norma dotycząca leżaczków niemowlęcych nosi numer EN 12790 Wózki dziecięce Dokonując wyboru wózka, musisz wziąć pod uwagę sposób jego przyszłego używania, miejsce zamieszkania i sposób przewożenia (np. samochód lub autobus). Sprawdź różne funkcje bezpieczeństwa wózka, takie jak hamulec oraz blokady i wypróbuj wózek, zwracając uwagę na to, czy jest stabilny i czy łatwo się nie przewraca. Pamiętaj o tym, że wózki trójkołowe są często mniej stabilne niż czterokołowe. Jeżeli wybierzesz wózek z przekładaną rączką, sprawdź, czy posiada dodatkowe blokady bezpieczeństwa, które nie pozwolą mu przewrócić się na Ciebie, gdyby zwolniła się blokada, kiedy na przykład będziesz nim przejeżdżać przez krawędź chodnika. Jeżeli wybierzesz wózek z rączką o regulowanej wysokości, sprawdź, czy został wyposażony w jakiekolwiek zabezpieczenie, które nie dopuści do całkowitego odłączenia się rączki w miejscach połączenia jej elementów. Wózek dla dziecka, które nie potrafi jeszcze samodzielnie siedzieć powinien mieć poziome leżysko, ponieważ kręgosłup dziecka nie jest wystarczająco silny i rozwinięty. Gdy Twoje dziecko zacznie samodzielnie siadać, możesz zacząć używać szelek. Szelki należy dostosować do wielkości dziecka, aby nie mogło się w nie zaplątać i udusić. Sprawdź również, czy wózek posiada dobre elementy odblaskowe i wybierz taki, który ma solidne kółka i dobre hamulce. Wózek powinien być niezawodny przez cały rok i w każdą pogodę. Więcej istotnych informacji dotyczących zakupu wózka znajdziesz na stronie internetowej www.konsumentverket.se. Norma dotycząca wózków dziecięcych nosi numer EN 1888 4
Nosidełka Sprawdź, czy szelki są dobrze naciągnięte, aby nie poluzowały się, kiedy dziecko znajduje się w nosidełku. Paski do przenoszenia nie powinny znajdować się w nosidełku, kiedy leży w nim dziecko, aby nie narażać dziecka na uduszenie na skutek zaplątania się w nie. Jeżeli chcesz kupić nosidełko, które pełni również funkcję fotelika samochodowego, więcej informacji na ten temat znajdziesz w części Foteliki samochodowe dla niemowląt/dzieci. Norma dotycząca nosidełek nosi numer EN 1466 Smoczki i wyroby do mocowania smoczka Pociągnij za smoczek zanim dasz go dziecku i często go wymieniaj. Sprawdzaj, czy na gumowej części smoczka nie ma śladów ząbków dziecka. Jeżeli używasz wyrobu do mocowania smoczka, tasiemka nie może być dłuższa niż 22 centymetry; nie można ryzykować, że tasiemka owinie się dziecku wokół szyi. Norma dotycząca smoczków nosi numer EN 1400. Norma dotycząca wyrobów do mocowania smoczka nosi numer EN 12586 Butelki do karmienia niemowląt Zwracaj dużą uwagę na butelki do karmienia. Unikaj podgrzewania kleiku i jedzenia dla dziecka w butelkach do karmienia i w opakowaniach z tworzyw sztucznych. Substancje chemiczne z tworzyw sztucznych mogą przenikać do żywności. Wyrzucaj porysowane butelki do karmienia i opakowania, ponieważ uszkodzenia te zwiększają ryzyko przenikania szkodliwych substancji do żywności. Norma dotycząca butelek do karmienia niemowląt nosi numer EN 14350 Zabawki Zabawki powinny posiadać oznaczenie CE i być dostosowane do wieku Twojego dziecka. Pamiętaj o tym, że zabawki dla starszych dzieci są niebezpieczne dla dzieci młodszych, np. kulki szklane czy kamienne, koraliki, klocki, elementy zestawów Lego, itd. Unikaj zabawek oznaczonych symbolem ostrzegawczym, jeżeli dziecko nie ukończyło 3 lat. Zanim Twoje dziecko zacznie używać zabawki sprawdź, czy zabawka nie zawiera małych elementów, które mogą się od niej odłączyć. Zachęcamy do używania cylindra do mierzenia małych części, aby sprawdzić, czy część jest na tyle mała, że może dziecku utkwić w gardle. Sznurki nie mogą być na tyle długie, aby Twoje dziecko mogło owinąć je sobie wokół szyi maksymalna długość to 22 centymetry. Unikaj zabawek, które zawierają substancje zapachowe, ponieważ mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Zabawki, 5
które wydają głośne dźwięki mogą uszkodzić słuch Twojego dziecka. Uchwyt grzechotki nie powinien być długi ani wąski, aby dziecko nie mogło go sobie włożyć do gardła. Gdy tylko Twoje dziecko zacznie samodzielnie siadać, należy usunąć zabawki zawieszane nad wózkiem lub łóżeczkiem, ponieważ dziecko może się w nie zaplątać. Nie pozwalaj dziecku bawić się ani brać do buzi przedmiotów, które nie są zabawkami, na przykład: ozdób, telefonów komórkowych, dodatków skórzanych i biżuterii. Mogą one zawierać niebezpieczne substancje chemiczne. Przechowuj poza zasięgiem dziecka drobne przedmioty, takie jak monety, orzeszki ziemne, czy inne przedmioty, które dziecko może połknąć. Norma dotycząca zabawek nosi numer EN 71 Cylindry do mierzenia małych części Cylinder do mierzenia małych części to tuleja z tworzywa sztucznego o średnicy 3,2 centymetra: odpowiadająca mniej więcej wielkości przełyku trzylatka. Cylinder pomoże Ci sprawdzać małe części. Należy zachować ostrożność w przypadku drobnych przedmiotów, które zmieszczą się w cylindrze, ponieważ mogą one pociągać za sobą zagrożenie uduszenia, jeżeli dziecko włoży je sobie do buzi. Zachowaj szczególną ostrożność z małymi piłkami, nawet gdy nie mieszczą się w cylindrze, ponieważ może być trudno wyjąć je z przełyku dziecka ze względu na okrągły kształt. Cylinder do mierzenia małych części możesz zamówić bezpłatnie u doradcy ds. ochrony konsumentów lub w przychodni dziecięcej w Twojej gminie. Nosidełka biodrowe Nie kupuj nosidełka biodrowego ze zbyt dużymi otworami na nóżki. Jeżeli otwory na nóżki będą za duże, dziecku może grozić wysunięcie się z uprzęży. Pamiętaj również o tym, że dziecko musi mieć odpowiednie podparcie dla główki, zanim samo będzie potrafiło utrzymać ją prosto. Norma dotycząca nosidełek biodrowych nosi numer EN 13209 Przewijaki Podłoga jest najbezpieczniejszym miejscem do przewijania Twojego dziecka. Natomiast przewijak zapewnia osobie przewijającej dziecko wygodniejszą pozycję. Nigdy nie zostawiaj swojego dziecka na przewijaku i zawsze trzymaj jedną rękę na dziecku, aby z niego nie spadło. Rozwój Twojego dziecka postępuje w szybkim tempie i nagle dziecko może wykonać ruch, którego się nie spodziewasz. Kupując przewijak wybierz taki, który ma wysokie krawędzie i odpowiednią powierzchnię do przewijania. Pamiętaj, że spód przewijaka nie może być na tyle wysoki, by 6
dziecko mogło przeturlać się przez krawędź. Spód przewijaka powinien dobrze przylegać do podłoża, aby nie zsunął się przez krawędź. Jeżeli wybierzesz wąski przewijak z długimi bokami, producent prawdopodobnie zaleci, aby stał jednym długim bokiem przy ścianie, a osoba przewijająca dziecko przy drugim długim boku. Dokładnie przeczytaj instrukcję. Norma dotycząca przewijaków nosi numer EN 12221 Wysokie krzesełka dziecięce Wybierz krzesełko, które jest stabilne i z którego dziecko nie będzie mogło samodzielnie wyjść. Częstą przyczyną wypadków z udziałem wysokich krzesełek dziecięcych jest opieranie się dziecka nóżkami o krawędź stołu i odpychanie się od niego, co prowadzi do przewrócenia się krzesełka. Sposobem na uniknięcie takich wypadków jest przymocowanie krzesełka do stołu. Można kupić specjalne zamocowania i za ich pomocą przytwierdzić krzesełko do stołu. Zawsze pilnuj dziecka, aby nie stanęło w krzesełku, nie straciło równowagi i nie wypadło z krzesełka. Norma dotycząca wysokich krzesełek dziecięcych nosi numer EN 14988 Łóżeczka dziecięce ze szczebelkami Na najniższym poziomie krawędź łóżeczka powinna być na wysokości przynajmniej 60 centymetrów od leżyska, natomiast na najwyższym poziomie przynajmniej 30 centymetrów od leżyska. Odstęp między szczebelkami powinien wynosić 4,5 6,5 cm. Odstępy między listewkami leżyska powinny wynosić maksymalnie 2,5 cm, aby nie mogły w nich utkwić rączki ani nóżki dziecka. Ochraniacz na szczebelki zabezpiecza rączki i nóżki dziecka przed utknięciem między szczebelkami. Zabezpieczenie należy umieścić na dole przy leżysku na zewnątrz materacyka. Łóżeczko nie może mieć żadnych wystających części, o które dziecko mogłoby się zaczepić i narazić na uduszenie. Używaj zalecanego przez producenta materaca, który powinien dobrze przylegać do boków łóżeczka, aby nie powstała żadna przerwa, w którą dziecko mogłoby włożyć główkę. Nowo zakupiony materac trzeba przewietrzyć przed używaniem, aby pozbyć się lotnych substancji chemicznych. Zanim dziecko zacznie samodzielnie siadać, należy opuścić leżysko na najniższy poziom. Jeżeli dziecko zaczyna wychodzić z łóżeczka, należy je zamienić na łóżko bez wysokich krawędzi. W niektórych modelach możliwe jest zdejmowanie boku łóżeczka. Norma dotycząca łóżeczek dziecięcych ze szczebelkami i składanych łóżeczek dziecięcych nosi numer EN 716 7
Łóżeczka podróżne Jeżeli Twoje dziecko korzysta z łóżeczka składanego, zawsze dokładnie sprawdzaj, czy łóżeczko zostało prawidłowo rozłożone! Postępuj według instrukcji. Naciśnij mechanizmy składania i górne krawędzie, aby przekonać się, że łóżeczko nie złoży się przypadkowo i nie spowoduje obrażeń u dziecka. Norma dotycząca łóżeczek dziecięcych ze szczebelkami i składanych łóżeczek dziecięcych nosi numer EN 716 Bramki ochronne Bramkę ochronną należy zamontować zarówno na dole, jak i na szczycie schodów. Jeżeli bramka ochronna została zamontowana na szczycie schodów, szczególnie ważne jest jej dobre zamocowanie, aby nie dopuścić do jej poluzowania. Regularnie sprawdzaj, czy śruby i inne części są dobrze dokręcone i zamocowane. Norma dotycząca bramek ochronnych nosi numer EN 1930 Chodziki/krzesełka do zabawy Kupując chodzik, sprawdź czy jest stabilny i czy nie może się przewrócić w żadną stronę. Chodzik powinny posiadać ogranicznik uniemożliwiający dziecku przejechanie przez krawędź schodów. Mimo wszystko nie pozwalaj dziecku korzystać z chodzika blisko szczytu schodów, które nie są zabezpieczone bramką ochronną. Chodzik może spowodować poważne obrażenia u dziecka, jeżeli będąc w chodziku, dziecko spadnie ze schodów. Trzeba być świadomym tego, że dziecko w chodziku porusza się znacznie szybciej i sięga znacznie wyżej niż bez chodzika, co sprawia, że wzrasta narażenie na różnego rodzaju zagrożenia. Dlatego nigdy nie zostawiaj dziecka w chodziku bez nadzoru. Norma dotycząca chodzików nosi numer EN 1273 Foteliki samochodowe dla niemowląt/dzieci Dziecko podróżujące samochodem musi siedzieć zapięte w foteliku samochodowym dla niemowlęcia/dziecka. Pozwól, aby dziecko podróżowało tyłem do kierunku jazdy jak najdłużej, chętnie do wieku 4 lat. Gdy fotelik nie zapewnia już wystarczającego oparcia główce dziecka, lub masa ciała dziecka przekracza górną granicę dopuszczalną dla danego fotelika, oznacza to, że Twoje dziecko wyrosło z fotelika. Wtedy należy wymienić fotelik na większy model przeznaczony do podróżowania tyłem do kierunku jazdy. Dziecko nie powinno nigdy siedzieć na przednim siedzeniu pasażera, jeżeli poduszka powietrzna jest aktywna. Foteliki samochodowe dla niemowląt/dzieci powinny posiadać Europejski Certyfikat Bezpieczeństwa i oznaczenie E świadczące o homologacji międzynarodowej. Postępuj według instrukcji obsługi i sprawdź, czy fotelik jest dostosowany do samochodu. Rób częste przerwy w podróży, żeby dziecko mogło trochę się poruszać i zmienić pozycję. 8
Kaski rowerowe, foteliki rowerowe i przyczepki rowerowe dla małych dzieci Fotelik rowerowy jest przeznaczony dla dzieci o masie ciała od 9 do 22 kg; zatem kiedy Twoje dziecko osiągnie wiek około 9 miesięcy i potrafi dobrze siedzieć, może zacząć jeździć na wycieczki rowerowe w foteliku rowerowym. W czasie jazdy w foteliku oraz w przyczepce rowerowej dziecko powinno mieć na sobie odpowiedni kask rowerowy. Dla dzieci w wieku poniżej 7 lat przeznaczone są specjalne kaski rowerowe, które można rozpoznać po zielonym zapięciu pod brodą, które zapobiega wypadkom na skutek uduszenia. Zapięcie przytrzymuje kask na główce, ale rozpina się, kiedy dziecko o coś zahaczy. Dziecko powinno nosić kask również podczas jazdy na sankach. Norma dotycząca fotelików rowerowych nosi numer EN 14344. Norma dotycząca kasków rowerowych dla dzieci w wieku poniżej 7 lat nosi numer EN 1080 Mieszkanie Istnieją odrębne przepisy, które mają zapobiegać wypadkom z udziałem dzieci w mieszkaniach i innych pomieszczeniach, w których przebywają dzieci. Istnieje wiele zasad dotyczących bezpieczeństwa dzieci. Poniżej przedstawiono je w skrócie w punktach zatytułowanych Kuchnia, Zabezpieczenie przed przytrzaśnięciem przez drzwi oraz Balkony i okna. Więcej informacji dotyczących bezpieczeństwa dzieci znajdziesz na stronie internetowej Krajowego Urzędu Budownictwa (Boverket), www.boverket.se. Kuchnia W kuchni znajduje się wiele rzeczy, które mogą być niebezpieczne dla Twojego dziecka. Dopilnuj, aby noże i ostre przedmioty domowego użytku były przechowywane w szufladach z blokadami. Kuchenka musi posiadać zabezpieczenie przez przechyleniem, osłonę zabezpieczającą przed rozlaniem i blokadę drzwiczek, a temperatura drzwiczek piekarnika po zewnętrznej stronie nie może przekraczać 60ºC. Aby uniknąć oparzeń, temperatura wody w kranie nie powinna przekraczać 60ºC. Zabezpieczenia przed przytrzaśnięciem drzwiami Małe dzieci mogą łatwo przytrzasnąć sobie palce drzwiami. Jeżeli drzwi nie posiadają wbudowanego zabezpieczenia przed przytrzaśnięciem, możesz je zamontować. Jeżeli nie posiadasz zabezpieczenia przed przytrzaśnięciem drzwiami, możesz przewiesić przez drzwi złożony ręcznik, aby uniemożliwić ich całkowite zamknięcie. 9
Balkony i okna Jeżeli posiadasz balkon, musisz zadbać o to, aby był bezpieczny dla Twojego dziecka. Balustrada balkonu musi być tak zabezpieczona, aby dziecko nie mogło się na nią wspinać. Otwory balustrady nie mogą przekraczać 10 cm. Istnieje zagrożenie, że główka Twojego dziecka utkwi w otworze albo dziecko wypadnie przez otwór. Drzwi balkonowe powinny być wyposażone zarówno w okucie zabezpieczające, jak i w blokadę. Okna na piętrze powinny być wyposażone albo w okucie zabezpieczające, albo w blokadę. Przymocuj luźne sznurki od żaluzji wysoko w górze, aby dziecko nie mogło owinąć ich sobie wokół szyi. Fotele, sofy, łóżka Najczęstszym obrażeniem, na jakie narażone jest dziecko jest upadek z małej wysokości. Do wielu obrażeń tego rodzaj (25%) dochodzi, kiedy dziecko spada z mebla domowego, na przykład z łóżka rodziców. Dlatego uważaj na dziecko, aby nie spadło z żadnego mebla. Dom świeżo po remoncie Jeżeli dom został świeżo wyremontowany, ściany zostały świeżo pomalowane i zostały położone nowe dywany czy wykładziny, należy dobrze przewietrzyć pomieszczenia, zanim zacznie w nich przebywać dziecko. Podczas remontu gniazda elektryczne oraz wyłączniki są często niezabezpieczone i dlatego w takich pomieszczeniach nie powinny przebywać dzieci. Przed używaniem należy również przewietrzyć nowo zakupione meble, aby pozbyć się lotnych substancji chemicznych. Produkty chemiczne Przechowuj produkty chemiczne poza zasięgiem dziecka. Zachowuj szczególną ostrożność jeżeli chodzi o leki, produkty naftowe takie jak płyn do rozpalania grilla i produkty żrące takie jak detergenty do zmywarek. Mogą one doprowadzić do ostrych zatruć i poważnych oparzeń. Nie polegaj na tak zwanych bezpiecznych nakrętkach utrudniających otwarcie butelki przez dzieci; czasami nie działają one tak, jak powinny. Środki owadobójcze np. przeciw mrówkom czy owadom należy stawiać w takim miejscu, do którego dziecko nie ma dostępu. Jeżeli podejrzewasz, że dziecko połknęło coś trującego zadzwoń pod numer 112 i poproś o połączenie z Centrum Informacji Toksykologicznej (Giftinformationscentralen). Więcej informacji na temat substancji chemicznych znajdziesz na stronie internetowej Inspektoratu ds. Substancji i Preparatów Chemicznych (Kemikalieinspektionen), www.kemi.se. 10
Odzież Należy wyprać przed używaniem nowo zakupioną odzież i pościel dziecięcą, które będą mieć kontakt ze skórą dziecka. Mogą one zawierać pozostałości substancji chemicznych wykorzystywanych przy produkcji. Wybieraj proszki do prania, które nie zawierają substancji zapachowych. Zwróć uwagę, aby odzież dziecięca nie zawierała drobnych elementów, np. ozdób i guzików, które mogą się oderwać i które dziecko może połknąć, ani długich tasiemek czy sznurków, które dziecko może sobie owinąć wokół szyi. Bezpieczeństwo elektryczne Produkty elektryczne mogą być niebezpieczne, jeżeli korzysta się z nich w niewłaściwy sposób. Nie wiedzą o tym dzieci, więc unikaj kupowania produktów elektrycznych, które swoim wyglądem przypominają zabawki. Gniazda elektryczne powinny być zabezpieczone zaślepkami, aby Twoje dziecko nie mogło wkładać do nich palców lub jakichś przedmiotów. Jeżeli gniazda elektryczne nie są zabezpieczone od początku, możesz kupić zabezpieczenia, które wkłada się do gniazda, aby je zaślepić. Pamiętaj o tym, że dzieci mogą włożyć palce do oprawek lamp stojących, jeżeli brakuje żarówek i że same mogą wykręcić żarówki. Dzieci mogą również zaplątać się w długie przewody leżące w dostępnym miejscu i w najgorszym razie udusić się nimi. Należy usunąć uszkodzone przewody, które mogą spowodować porażenie prądem elektrycznym. Urządzenia elektroniczne Po rozpakowaniu urządzeń elektronicznych należy przewietrzyć pomieszczenie, zanim zacznie w nim przebywać dziecko. Pomieszczenie należy również przewietrzyć, jeżeli rozbije się żarówka energooszczędna lub świetlówka. Należy zachować bardzo dużą ostrożność przy zbieraniu resztek żarówek i świetlówek, ponieważ zawierają one rtęć. Dlatego nie wolno zbierać rozbitych żarówek i świetlówek odkurzaczem! Należy je włożyć do szklanego słoika i przekazać jako odpady niebezpieczne do punktu odzyskiwania odpadów. Woda Dzieci przebywające na pomoście lub w łódce powinny mieć na sobie kamizelkę ratunkową odpowiednią do swojej masy ciała. Zapory, sadzawki czy baseny stanowią ciekawe urozmaicenie, ale mogą być również bardzo niebezpieczne. Małe dzieci należy chronić, odgradzając basen płotem z zamykaną na klucz furtką albo przykrywając pokrowcem zabezpieczającym przed dziećmi, kiedy nie jest używany. Nigdy nie zostawiaj dziecka samego w pobliżu wody, w basenie ani w wannie! Aby być w stanie pomóc dziecku, w pobliżu powinna 11
przebywać przez cały czas osoba dorosła. Korzystanie z krzesełka do kąpieli nie zwiększa bezpieczeństwa. Pamiętaj o tym, że dziecko może utonąć w bardzo płytkiej wodzie i że często utonięciu towarzyszy cisza. Mydła, szampony i kremy do pielęgnacji skóry Skóra Twojego dziecka jest wrażliwa. Dlatego nie należy bez potrzeby używać mydła, szamponu, kremu do pielęgnacji skóry ani chusteczek nawilżonych. Unikaj produktów zapachowych i produktów zawierających substancje antybakteryjne. Ochrona przed słońcem i owadami Odzież stanowi najlepszą ochronę dla Twojego dziecka. Środki przeciw komarom zawierają silne substancje chemiczne i nie należy ich stosować u dzieci w wieku poniżej 3 lat. Place zabaw Plac zabaw powinien być tak zbudowany, aby dziecko nie mogło nigdzie utkwić ani wyrządzić sobie krzywdy. Ważne jest, aby nawierzchnia pod urządzeniami do zabawy była wykonana z materiału amortyzującego wstrząsy, na przykład z piasku, kory lub mat gumowych. Jeżeli na placu zabaw zobaczysz coś, co może stwarzać niebezpieczeństwo, możesz zawiadomić o tym właściciela nieruchomości lub gminny wydział budownictwa. Stelaże do huśtawek rozstawiane w przydomowym ogrodzie należy dobrze przymocować zgodnie ze wskazówkami producenta. Zwróć uwagę, aby sposób zawieszenia huśtawki zapewniał bezpieczeństwo. Przy budowie piaskownicy lub innej konstrukcji drewnianej dla Twojego dziecka nie wykorzystuj starych podkładów kolejowych ani słupów telefonicznych, ponieważ zawierają one substancję rakotwórczą o nazwie kreozot. 12
Urazy, jakich może doznać małe dziecko w domu lub w jego pobliżu Poniżej zamieszczono statystykę urazów uzyskaną na podstawie przeglądu informacji z bazy danych o urazach (IDB, Injury Data Base). W bazie danych gromadzone są informacje o urazach z wybranych szpitali szwedzkich przyjmujących nagłe przypadki. Statystyka dotyczy dzieci poniżej jednego roku życia, które doznały urazów w domu i obejmuje lata 2000 2007. Łącznie przeanalizowano 1750 wypadków, po czym przeliczono je na całkowitą liczbę ludności Szwecji. Co roku w domu lub w jego pobliżu doznaje urazów 4 000 dzieci w wieku poniżej jednego roku życia, przy czym są one na tyle poważne, że wymagają udzielenia pomocy w szpitalu. Wypadkom tego rodzaju ulega nieco więcej chłopców (54 %) niż dziewczynek. Do większości wypadków (93%) dochodzi w domu i najwięcej z nich ma miejsce w zwykłych pomieszczeniach mieszkalnych, takich jak sypialnia, pokój dzienny czy jadalnia, itd. Zobacz też poniższy wykres. Nieco ponad dwa z trzech wypadków stanowią upadki z wysokości, przy czym najczęściej są to upadki z małej wysokości (poniżej 1 m), a drugie w kolejności są upadki ze schodów. Do pozostałych rodzajów wypadków należy styczność z gorącymi substancjami lub płynami, urazy spowodowane uderzeniem, kopnięciem, ciągnięciem i szarpaniem, włożenie przez dziecko przedmiotów do ust oraz pogryzienia lub użądlenia dzieci przez zwierzęta. Zobacz więcej na poniższym wykresie. Rodzaj wypadku Upadki Styczność z gorącymi substancjami i płynami Uderzenie, kopnięcie, ciągnięcie, szarpanie Wkładanie przedmiotów do ust Zwierzęta Przytrzaśnięcia Ściąganie na siebie przedmiotów Skaleczenia Zatrucia Wkładanie przedmiotów do oczu Ściągnięcie na siebie przedmiotów Uduszenie Wypadki z udziałem prądu elektrycznego Inne 0 10 20 30 40 50 60 70 Udział procentowy 13
Wypadki na skutek upadku z wysokości Co roku prawie 3 000 dzieci w wieku poniżej jednego roku życia ulega wypadkom na skutek upadku z wysokości, które mają miejsce w domu lub w jego pobliżu. Połowę z nich stanowią upadki z małej wysokości (poniżej 1 m). Łóżka, zazwyczaj łóżka rodziców, sofy i fotele odpowiadają za 25% wypadków na skutek upadku z wysokości, natomiast upadki z przewijaka stanowią 20%. Chodziki odpowiadają za ponad 10% wypadków na skutek upadku z wysokości i często przyczyniają się do upadku dziecka ze schodów. Około 10% wypadków na skutek upadku z wysokości wynika stąd, że rodzice lub rodzeństwo upuszczają dziecko, nierzadko na schodach. Przewrócenie się wysokich krzesełek dziecięcych i wózków dziecięcych stanowi odpowiednio po 5% wypadków na skutek upadku z wysokości. Leżaczki niemowlęce, nosidełka i foteliki samochodowe dla niemowląt/dzieci odpowiadają łącznie za niespełna 5% wypadków na skutek upadku z wysokości. W wypadkach na skutek upadku z wysokości najczęściej dochodzi do urazów głowy (75%), w następnej kolejności dochodzi do urazów rąk i nóg. Wśród urazów dominują krwawienia (55%), w następnej kolejności występują wstrząśnienia mózgu (14%) i złamania (5%). W ponad 20% wszystkich wypadków na skutek upadku z wysokości konieczne jest zapewnienie dziecku dalszej opieki szpitalnej. Poślizgnięcia 1% Inne i przypadki niesklasyfikowane 7% Potknięcia 10% Upadki z dużej wysokości 10% Upadki ze schodów 20% Upadki z małej wysokości 52% 14
Wypadki z udziałem gorących płynów i przedmiotów Wypadki z udziałem gorących płynów i przedmiotów prowadzą często do poważnych obrażeń i wymagają długotrwałej opieki. Co roku ma miejsce od 200 do 300 obrażeń tego rodzaju i liczba ta wydaje się wzrastać. Najczęstszym przypadkiem jest wylanie przez dziecko na siebie gorącej kawy lub herbaty. W następnej kolejności jest to wylanie gorącej wody lub oparzenie się dziecka gorącymi drzwiczkami piekarnika lub kominkiem. Często dochodzi również do poparzenia się dziecka gorącym jedzeniem. Mają w tym swój udział chodziki, dlatego że dziecko może się przemieszczać, dosięgnąć do filiżanek z kawą czy naczyń do gotowania i ściągnąć je na siebie, a także dosięgnąć do drzwiczek piekarnika czy do kominka. Części ciała, które ulegają poparzeniom to najczęściej ręce i palce, a także w mniejszym zakresie nogi. Do większości tego rodzaju zdarzeń dochodzi w kuchni. W niespełna 10% wypadków tego rodzaju konieczne jest umieszczenie dziecka w szpitalu w celu zapewnienia dalszej opieki szpitalnej, często długotrwałej. Wkładanie przedmiotów do ust Wkładanie przez dzieci przedmiotów do ust nie jest niczym niezwykłym. Czasami zdarza się, że dziecko połknie jakiś przedmiot, skaleczy się czymś, a czasami zachodzi także ryzyko uduszenia i zatrucia. Dziecko może włożyć do buzi wszystko od uszkodzonych bombek choinkowych do kawałków plastiku czy szkła, a także haczyków do zawieszenia obrazów. Prawie 10 procent przypadków wymaga umieszczenia dziecka w szpitalu w celu zapewnienia dalszej opieki szpitalnej. Przytrzaśnięcia Przeważająca liczba przypadków tego typu to przytrzaśnięcia drzwiami. Dochodzi do nich, jeżeli rodzice lub rodzeństwo nieuważnie zamyka drzwi, lub gdy drzwi zatrzaśnie wiatr. Ściąganie na siebie przedmiotów przez dzieci Dzieci często ściągają na siebie obrusy, na których znajdują się jakieś ozdoby. Czasami ściągają na siebie cięższe przedmioty i wyrządzają sobie krzywdę. Przykładami takich przedmiotów są doniczki z kwiatami, lampy, żelazka czy głośniki. Chodziki mają swój udział również w tego rodzaju wypadkach. Zatrucia Zatrucia ani oparzenia substancją żrącą nie występują szczególnie często u dzieci w wieku do jednego roku życia. Średnio dochodzi do około 30 do 40 takich zdarzeń rocznie. Najczęściej chodzi o środki chemiczne stosowane w gospodarstwie domowym (środki czystości), oleje do lamp, leki lub części roślin. O tym, że tego rodzaju obrażenia należą do poważnych, świadczy fakt, że prawie połowa z nich wymaga umieszczenia dziecka w szpitalu w celu zapewnienia dalszego leczenia. 15
Jeżeli chcesz uzyskać więcej informacji, możesz wejść na poniższe strony internetowe. ILUSTRACJA: Cathrin Hesselstrand, Alf Jansson www.konsumentverket.se Nadzór nad wieloma produktami konsumenckimi, m. in. zabawkami, artykułami i meblami dla dzieci. www.boverket.se Zasady projektowania budynków i wymagania odnośnie bezpieczeństwa dzieci w domu. www.elsakerhetsverket.se Nadzór nad bezpieczeństwem elektrycznym produktów i miejsc, w których przebywają dzieci. www.giftinformationscentralen.se Jeżeli podejrzewasz zatrucie, dzwoń pod numer 112 i poproś o połączenie z Centrum Informacji Toksykologicznej, (Giftinformationscentralen), gdzie uzyskasz pomoc całodobową. Aby uzyskać pomoc w mniej poważnych przypadkach, należy zadzwonić pod numer 08 331 231. www.kemi.se Inspektorat ds. Substancji i Preparatów Chemicznych (Kemikalieinspektionen) sprawuje nadzór nad produktami chemicznymi oraz udziela informacji i porad na temat substancji chemicznych zawartych w różnych artykułach, m.in. na temat substancji chemicznych, z którymi na co dzień stykają się dzieci. www.msbmyndigheten.se Urząd ds. Bezpieczeństwa Ludności (MSB) jest organem koordynującym zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa dzieci. www.transportstyrelsen.se Nadzór nad m.in. fotelikami samochodowymi dla niemowląt/dzieci. 16