XV lat działalności Oddziału PTTK w Żarnowie 1997-2012 W styczniu 2012 roku Oddział w Żarnowie uroczyście obchodził 15-lecie swej działalności, z tej okazji został wręczony sztandar, a spora grupa działaczy i sympatyków otrzymała wyróżnienia i odznaczenia Towarzystwa. Historia Oddziału nierozerwalnie łączy się z drugą połową roku 1996, gdy w Żarnowie powstaje najpierw koło terenowe PTTK, a następnie SKKT-PTTK przy Szkole Podstawowej im. Juliana Bartoszewicza w Żarnowie. Pod koniec w/w roku liczba członków przekroczyła 150 i spełnione zostały warunki do powołania samodzielnego Oddziału. Zjazd Założycielski Oddziału PTTK w Żarnowie odbył się 8 stycznia 1997 roku w sali konferencyjnej Urzędu Gminy. Już wtedy członkowie PTTK z Żarnowa mogli pochwalić się udziałem w 5 imprezach turystyki pieszej (XVIII Rajd Nadwiślański, Centralny Zlot Młodzieży Palmiry 96, Rajd Prażonego Ziemniaka i Rajd z Mikołajem), odbyła się 1 wycieczka autokarowa (do Przedborza), zorganizowaliśmy sesję popularno-naukową Dzieje Żarnowa, a także 3 imprezy o charakterze towarzyskim mające na celu integrację dorosłych członków PTTK. Podczas Zjazdu wybrano władze, uchwalono Statut Oddziału, wytyczono kierunki działania na najbliższe lata. Prezesem Zarządu wybrano Włodzimierza Szafińskiego inicjatora działalności PTTK w Żarnowie, wiceprezesem Marię Morawską, sekretarzem została Krystyna Ciach, skarbnikiem Zdzisława Kowalska, członkiem Prezydium Zbigniew Nojek. Pozostali członkowie pierwszego Zarządu to: Krzysztof Brzozowicz, Leszek Karbownik, Zofia Otwinowska i Grażyna Szafińska. Komisję Rewizyjną tworzyli Małgorzata Meusiak, Sylweryneusz Dylewski i Bożena Bernacka, natomiast Sąd Koleżeński Gustaw Nowak, Jadwiga Kozak, Krystyna Nojek, Grażyna Smak i Elżbieta Ciszek. Rok 1997 był bardzo korzystny dla działalności Oddziału, powstały nowe SKKT-PTTK (szkolne kluby krajoznawczo-turystyczne) w szkołach w Klewie, Aleksandrowie, Przyłęku, Ciechominie, Dąbrówce, Skotnikach i Sokołowie. Na 31 grudnia tego roku mogliśmy w sprawozdaniu wykazać 9 kół i klubów oraz 384 członków, w tym 292 stanowiły dzieci i młodzież szkolna. Zaczęliśmy organizować własne rajdy, wśród których dużą grupę stanowiły imprezy o charakterze historycznym jak np. Rajd Szlakiem Powstania Styczniowego, Rajd Szlakiem mjr Henryka Dobrzańskiego Hubala, czy wreszcie Rajd Niepodległości organizowany wspólnie z O/PTTK w Końskich. Ponadto odbywały się Rajdy Pierwszy dzień wiosny, Rajd Brzegiem Pilicy, Rajd na Dzień Dziecka, Rajd Gimnazjalisty (od 1999 r.). W dalszym ciągu uczestniczyliśmy także w rajdach organizowanych przez Oddziały w Pabianicach, Końskich, Pionkach, Przysusze, Warce i Łodzi. Od roku 1998 Oddział uczestniczy we wszystkich kolejnych Ogólnopolskich Zlotach Przodowników Turystyki Pieszej (Kielce, Włocławek, Nałęczów,
Szczecin, Kalisz, Żarnów-Sielpia Wielka, Legnica, Łódź-Pabianice, Olsztyn, Podlesice, Lublin, Jawor, Opole, Żary). Warto przy tej okazji wspomnieć, że w 2003 roku organizatorem Zlotu były Oddziały w Żarnowie i Końskich. Z dokumentów źródłowych można obliczyć, że w okresie od 1997 do 2011 roku Oddział PTTK w Żarnowie zorganizował ogółem 178 imprez turystyki pieszej, w których wzięło udział 19 073 uczestników w tym 16 168 dzieci i młodzieży szkolnej. W Żarnowie działa też Referat Weryfikacyjny Odznaki Turystyki Pieszej, który przyznał ogółem 938 odznak (744 popularne, 171 brązowych, 22 srebrne i 1 złotą). Wśród najmłodszych turystów pieszych do 10-ego roku życia przyznajemy srebrne i złote Siedmiomilowe buty. Ostatnio wręczaliśmy je podczas zakończenia II Żarnowskiego Rajdu z Mikołajem w dniu 4 grudnia Wykazać się możemy sporą grupą tzw. kadry programowej wśród której 12 osób ma uprawnienia przodownika turystyki pieszej. Od początku istnienia Oddziału organizujemy wyjazdy do Teatru Wielkiego w Łodzi umożliwiając w ten sposób spotkania społeczności wiejskiej z wielką sztuką. Ogółem byliśmy 63 razy oglądając opery, operetki, musicale i balety, a statystycznie widzowie z Oddziału w Żarnowie to 3504 osoby. Ustanowiliśmy w 2001 roku odznakę promującą sztukę teatralną Miłośnik Teatru. Odznaka ma 3 stopnie. I stopień otrzymuje się za 5 spektakli teatralnych, II stopień za 12, a III stopień za 30 oglądanych przedstawień. 153 osoby zdobyły odznakę I stopnia, 39 II-go stopnia, a 5 osób III stopnia. W 1998 roku promowaliśmy Adama Mickiewicza włączając się w obchody 200- lecia jego urodzin. Zorganizowaliśmy 3 wycieczki do Radomia, gdzie w Muzeum Okręgowym eksponowana była wystawa Epoka Pana Tadeusza. Z okazji Roku Reymontowskiego w 2000 roku Oddział w Żarnowie zorganizował 3 wyjazdy do Kobiel Wielkich, miejsca urodzenia noblisty. Działaniem w sferze kultury jest nasz Przegląd Poezji Krajobrazy Polskie, w trakcie którego dzieci i młodzież recytują wiersze sławiące piękno naszej ziemi ojczystej. Dotychczas odbyło się 15 edycji tego przeglądu, a brali w nim udział uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z gmin Aleksandrów, Białaczów, Paradyż i Żarnów. To swoiste święto poezji cieszy się sporym zainteresowaniem uczniów i nauczycieli oraz innych miłośników pięknej polszczyny. Od 2002 roku młodzi członkowie PTTK z Żarnowa uczestniczą w Ogólnopolskim Konkursie Krasomówczym, częstokroć zdobywając czołowe miejsca w eliminacjach wojewódzkich uprawniające do reprezentowania województwa łódzkiego w finale centralnym w Legnicy. Wielkim sukcesem są I miejsca w 2007 roku (Karolina Kania) i w 2008 roku (Karolina Kupis) oraz II-gie miejsce w 2002 roku (Paulina Nawrocka), w 2004 (Michał Krzymiński) oraz w 2011 roku (Dominika Karpińska). W pracy z młodzieżą odnotować można jeszcze wiele osiągnięć np. w Ogólnopolskim Młodzieżowym Turnieju Turystyczno-Krajoznawczym drużyna SKKT-PTTK przy Gimnazjum w Żarnowie była najlepsza w województwie łódzkim w 2001 i 2002 roku reprezentując nasz region w finale centralnym w
Gdańsku i Biłgoraju. Również warte podkreślenia były I i II miejsca w eliminacjach wojewódzkich Ogólnopolskiego Młodzieżowego Konkursu Krajoznawczego Poznajemy Ojcowiznę. Najlepszymi okazały się Monika Matecka z pracą Dzieje mojej rodziny, jej tradycje i zwyczaje w roku 2000 i Julia Wolska z pracą SKK-PTTK przy Szkole Podstawowej w Żarnowie. Krótka lecz bogata historia i dalej pełna treści teraźniejszość w 2003 roku. Obie zostały laureatkami na szczeblu ogólnopolskim. W roku 2006 Bartosz Kalinowski zdobył I miejsce w ogólnopolskim konkursie plastycznym Mój Kraj. Wiele wyróżnień zdobyli członkowie naszego Oddziału w konkursie Poznaj swój region organizowanym przez PTSM w Piotrkowie Trybunalskim. W latach 2008-2011 szkolne kluby PTTK w Żarnowie, Białaczowie i Przedborzu brały udział w eliminacjach wojewódzkich Ogólnopolskiego Konkursu Na najlepsze szkolne koło krajoznawcze uzyskując wyróżnienia. Młodzi członkowie ze szkolnych kół PTTK uczestniczyli dotychczas we wszystkich 7 Ogólnopolskich Zlotach Młodzieży PTTK ze Środowiska Wiejskiego, a dwa pierwsze w 2005 i 2006 roku zorganizował w Przedborzu nasz Oddział. W latach 1997-2001 dzieci i młodzież uczestniczyły w organizowanych przez nas obozach w ciekawych krajoznawczo regionach Polski. Jednym z preferowanych kierunków były parki narodowe m. in. zwiedziliśmy Woliński, Słowiński, Białowieski, Wielkopolski, Wigierski Park Narodowy. Byliśmy na Dolnym Śląsku i na Mazurach w Wielkopolsce i na Pomorzu poznając najciekawsze atrakcje naszego kraju. Często uczestnicy zdobywali przy okazji odznaki regionalne jak np. Warmia i Mazury ziemia serdecznie znajoma, Miłośnik Ziemi Szamotulskiej, Odznaki krajoznawcze Ziemi Gdańskiej, Turysta Ziemi Darłowskiej czy Miłośnik Gdyni. Na zakończenie obozów wędrownych organizowane były konkursy krajoznawcze dotyczące zwiedzanego regionu. Od 2001 roku nawiązaliśmy przyjacielskie kontakty z Klubem Słowackich Turystów Manin Považská Teplá. Zarówno młodzi jak i dojrzali turyści z naszego oddziału mogą wyjeżdżać na Słowację, gdzie realizowany jest program krajoznawczy pozwalający poznać bliżej atrakcje turystyczno-przyrodnicze naszych południowych sąsiadów. W czerwcu przyjeżdżają do nas Słowacy, a od 8 lat organizujemy Rajd Polsko-Słowacki, w którym uczestniczą grupy polskie jak również goście słowaccy. Tradycyjnie na zakończenie rajdu odbywa się konkurs wiedzy o Słowacji, a Słowacy zasiadają w jury. Od 2008 roku współpracujemy z turystami z Ukrainy, a od 2009 roku istnieje koło terenowe we Lwowie będące jednostką organizacyjną naszego Oddziału. Aktualnie mamy we Lwowie 18 członków PTTK z opłaconą składką, część z nich uczestniczyła w naszych rajdach pieszych a nawet 4 osoby w spływie kajakowym rzeką Pilicą w 2011 roku. Kontakty z turystami ze Słowacji i Ukrainy sprzyjają m. in. poznawaniu kultur tych narodów.
Kontynuując wątek międzynarodowy warto wspomnieć o wycieczkach zagranicznych. Od 2001 roku systematycznie umożliwiamy udział dużych grup naszych członków w wyjazdach turystycznych poza granice Polski. Zwiedziliśmy już Czechy, Węgry, Słowację, Litwę, Łotwę, Włochy, Ukrainę, Chorwację i Słowenię, Bułgarię, Grecję, Czarnogórę, Albanię, Danię i Szwecję, Niemcy i Norwegię. W ostatnich latach współpracujemy z Biurem Podróży PTTK w Rzeszowie, które zorganizowało nam wycieczki do Rumunii, krajów Beneluxu, Serbii, Lwowa i Francji. Obecnie w przygotowaniu są dwie wycieczki: Słowenia i Chorwacja (w czerwcu 2012 roku) oraz Łotwa i Estonia z wypadem do Helsinek (w lipcu). W 2004 roku ustanowiliśmy oddziałową odznakę Znam kraje Europy, którą przyznajemy po zwiedzeniu przynajmniej 5 krajów. Zdobyło ją już około 80 turystów. Ale wróćmy do turystyki krajowej. Oddział w Żarnowie w ramach swej działalności programowej zorganizował dla swych członków w ostatnich latach kilkanaście krótkich wyjazdów (2 dni) z których dla przykładu wymienię Bory Tucholskie ; Podlasie, Biebrzański Park Narodowy, Magurski Park Narodowy. Dużym zainteresowaniem cieszą się wyjazdy na pogranicze polsko-czeskie, na którym przy okazji zwiedzania zdobywamy odznakę 111. W 2011 roku otrzymało ją już 7 osób z Oddziału. Obok dominującej u nas turystyki pieszej wzrasta zainteresowanie turystyką kajakową. W czerwcu 2010 roku z okazji ogłoszonego przez ZG PTTK w Warszawie Roku Turystyki Wodnej, zorganizowaliśmy I Żarnowski Spływ Kajakowy Fascynujące piękno Pilicy. Wzięło w nim udział 29 uczestników, rozpoczynając tym samym pierwszą przygodę z wodą. W czerwcu 2011 roku w spływie kajakowym brało udział 36 osób, w tym 4 ze Lwowa. Weekend z Rybką w sierpniu 2011 roku zgromadził 35 osób, z których 90% przepłynęło kajakiem jeden z odcinków rzeki Pilicy. W ciągu 15 lat działalności odbyło się kilka form kształcenia kadr turystycznych. Najpierw w latach 1999 i 2001 wspólnie z placówkami muzealnymi w Opocznie i Piotrkowie Trybunalskim zrealizowaliśmy Studium Wiedzy o Regionie. Ponad 60 osób otrzymało certyfikaty ukończenia studium w trakcie podsumowania na zamku w Piotrkowie Trybunalskim. W ramach współpracy z Wojewódzkim Zrzeszeniem LZS w Łodzi członkowie PTTK z Oddziału w Żarnowie uczestniczyli w dwu formach szkolenia w ośrodku w Ręcznie (2209 i 2010 roku). Szkolenie ogólne członków PTTK odbyło się w Przedborzu w 2010 roku (16-17 kwiecień), a w dniach 11-13 lutego specjalistyczne z możliwością ukończenia kursu na przodownika turystyki pieszej, instruktora krajoznawstwa regionu lub instruktora ochrony przyrody. Szkolenia w Przedborzu organizowane były w ramach zadań zleconych przez Porozumienie Oddziałów PTTK Województwa Łódzkiego. Oddział w Żarnowie jest członkiem Porozumienia Oddziałów od 1999 roku do chwili obecnej. Od 20
czerwca 2009 roku czyli od ostatniej Konferencji Regionalnej w Łęczycy prezesem Rady Porozumienia jest Włodzimierz Szafiński, a Oddziałem wiodącym Oddział w Żarnowie. Porozumienie Oddziałów PTTK Województwa Łódzkiego było współorganizatorem odbytego z styczniu 2010 roku Podsumowania roku dzieci i młodzieży w PTTK oraz eliminacji wojewódzkich Ogólnopolskiego Młodzieżowego Konkursu Krajoznawczego Poznajemy Ojcowiznę. Obydwie imprezy odbyły się przy pomocy Urzędu Gminy w Żarnowie. Członkowie Oddziału w Żarnowie oprócz w/w Ogólnopolskich Zlotów Przodowników Turystyki Pieszej brali udział w Centralnych Zlotach Krajoznawców poczynając od 2001 roku do 2008 roku (Tarnów, Kamieńczyk, Żary, Toruń, Radom, Kalisz, Gdańsk i Chełm Lubelski) oraz w Ogólnopolskich Zlotach Kół i Oddziałów Środowiskowych (Gdańsk 2006, Wisła 2007, Chodecz 2008, Toruń 2009, Giżycko 2010, Kołobrzeg 2011). W kolejnych Kongresach Krajoznawstwa Polskiego w roku 2000 w Gnieźnie oraz 2010 roku w Olsztynie uczestniczyli przedstawiciele Oddziału w Żarnowie. W ciągu 15 lat działania PTTK w Żarnowie zmieniało swój stan organizacyjny. W styczniu 1997 roku były to 2 koła i 153 członków, ale już na koniec tego samego roku 9 kół i klubów i 384 członków. Najdłuższy staż mają koło terenowe w Żarnowie i SKKT-PTTK przy SP w Żarnowie (działające od 1996 roku), najkrótszy staż ma SKKT-PTTK przy Szkole Podstawowej w Miedznej Drewnianej (2010 rok). Największą ilością członków z opłaconą składką pochwalić się możemy na koniec 2010 roku, gdy mieliśmy 513 osób w tym 338 stanowiły dzieci i młodzież szkolna. Aktualnie Oddział liczy 446 członków z opłaconą składką, posiada 16 kół i klubów, działają 3 komisje: Piesza, Krajoznawcza i Ochrony Przyrody. 57% członków to dzieci i młodzież szkolna. Oddział skupia wielu nauczycieli zainteresowanych pracą społeczną z dziećmi i młodzieżą szkolną co stwarza nadzieję, że następne lata nie będą gorsze od tych, które są za nami. Działalność Oddziału PTTK w Żarnowie okazała się na tyle interesująca dla studentów wyższych uczelni Łodzi i Kielc, że napisali oni 1 pracę licencjacką i 3 magisterskie. Wszystkie prace uzyskały ocenę bardzo dobrą. Autorami prac byli: Alina Banaszczyk w roku 2002, Paweł Grzybek w 2003 roku, Izabela Kubiszewska w 2007 roku i Małgorzata Ambroszczyk w 2009 roku. Wyrazem uznania władz państwowych i samorządowych oraz naczelnych władz PTTK były liczne odznaczenia i wyróżnienia działaczy naszego Oddziału za długoletnią pracę społeczną w Towarzystwie. Otrzymali oni m. in Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyże Zasługi, Medale Komisji Edukacji Narodowej, Odznaki Honorowe Zasłużony dla kultury polskiej i Za zasługi dla turystyki, Odznaki Honorowe PTTK, odznaki Zasłużony w pracy PTTK wśród młodzieży i dyplomy. Reasumując należy podkreślić, iż działalność naszej organizacji spełnia ważną rolę w lokalnej społeczności ucząc patriotyzmu, przybliżając rodzimą historię,
dając możliwość poznawania naszej małej Ojczyzny, kraju i Europy, rozwijając zainteresowania i pasje członków. 15 lat z życia Oddziału PTTK w Żarnowie pokazuje jak bogata jest oferta skierowana do dzieci, młodzieży i dorosłych, jaką ma solidną podbudowę, a wielokierunkowość działania i sukcesy członków mogą zaskakiwać tych, którym się wydaje, że w społeczności wiejskiej trudno wybić się i zaistnieć. A jednak żarnowski PTTK z grupą działaczy społecznych wielokrotnie dał świadectwo ogromnego zaangażowania i kreatywności co było z pewnością kluczem do sukcesów i szeroko pojętej działalności Oddziału. Włodzimierz Szafiński prezes 5-lecie Oddziału PTTK w Żarnowie
Wędrówka piesza z dziećmi i młodzieżą szkolną Turyści z Żarnowa w Paryżu
Zlot Młodzieży ze Środowisk Wiejskich Słowacja Wąwóz Maniński
Skansen w Klukach Słowiński Park Narodowy Wycieczka do Lwowa
Rezerwat Niebieskie Źródła Przegląd Poezji Krajobrazy Polskie
Spływ Kajakowy rzeką Pilicą
Sztandar Oddziału PTTK w Żarnowie ufundowany z okazji XV-lecia działalności