OSP BIAŁA NIŻNA W pierwszym rzędzie siedzą: Stanisław Góra, Bolesław Broński, Marian Gruca, Józef Gruca, Władysław Skraba, Józef Mól, Florian Gruca; w drugim rzędzie od lewej: Janusz Kmak, Jan Niepsuj, Stanisław Niepsuj, Antoni Święs, Jan Obrzut, Władysław Mól, Jacek Gucwa, Stanisław Durlak, Antoni Kmak, Kazimierz Kmak; w trzecim rzędzie od lewej: Adam Ziółko, Mirosław Orłowicz, Zbigniew Rzemiński, Piotr Durlak, Mieczysław Durlak, Bogdan Gruca, Stanisław Rodak, Maciej Dziedziak. Rok powstania: 1912 Liczba członków: 37, MDP: 12, honorowi: 11 Biała Niżna, tel. 603 679 265 (prezes) Prezes: Jan Obrzut Zastępcy prezesa: Antoni Kmak, Józef Gruca Naczelnik: Tadeusz Kmak Zastępca naczelnika: Stanisław Niepsuj Skarbnik: Jacek Gucwa Sekretarz: Stanisław Góra Gospodarz: Stanisław Durlak Początki Ochotniczej Straży Pożarnej w Białej Niżnej sięgają 1912 roku. Strażacką drużynę postanowili założyć, podczas jednego ze spotkań w domu ówczesnego wójta wsi, trzej mieszkańcy Białej Niżnej: Antoni Gryboś, Kazimierz Krok oraz wójt Piotr Krok. Wkrótce po zorganizowaniu grupy ochotników, dzięki ofiarności mieszkańców zakupiono sikawkę ręczną, która stanowiła właściwie jedyny profesjonalny sprzęt gaśniczy. Wyposażenie straży w inne urządzenia przeciwpożarowe było bardzo ubogie. Z zachowanych do dziś kronikarskich zapisków można wywnioskować, iż szczególnie wyróżniającymi się w pracy ochotnikami podczas dwudziestolecia międzywojennego byli: Jan Rzemiński, Wojciech Gruca, Antoni Grzesiak, Piotr Mól, Józef Durlak i Władysław Durlak. Od tego okresu, aż po rok 1957 strażacką remizę zastępowała drewniana szopa, która znajdowała się w miejscu dzisiejszego tzw. starego przedszkola. Plac pod ten prowizoryczny budynek podarował Michał Mól. Podczas jednego z zimowych miesięcy 1957 roku, szopę w całości przetransporto- 88
Gmina Grybów Od lewej: Jarosław Obrzut, Szymon Niepsuj, Krzysztof Niepsuj, Dominik Rodak, Jędrzej Skraba. wano na nowo zakupioną działkę, na której miała stanąć nowa strażnica. W latach 1932 39 prezesem jednostki był Antoni Hejman, który w latach okupacji został najprawdopodobniej zamordowany przez Niemców. W zarządzie pomagali mu także: sekretarz Marian Pabisz i komendant Józef Durlak. Podczas II wojny światowej miejscowa OSP nie zaprzestała swojej działalności. Okupanci codziennie wyznaczali 2 6 druhów do dyżurów obserwacyjnych, które pełnione były na tzw. gnieździe, usytuowanym przy kominie ówczesnej ochronki dla dzieci. W tych trudnych dla Polski czasach, strażą kierował komendant Józef Durlak, któremu pomagał Władysław Durlak. Oprócz nich oddział ochotników tworzyło kilkunastu druhów: Józef Góra, Franciszek Łukasik, Władysław Mól, Stanisław Góra, Stanisław Gruca, Ludwik Gruca, Stanisław Krok, Marian Pabisz, Antoni Krok, Franciszek Krok, Stanisław Kmak. Po długo oczekiwanym wyzwoleniu tutejszych ziem w styczniu 1945, ludność przystąpiła do odbudowy swoich domostw. Pierwsze lata po wojnie, to dość trudny okres dla straży z Białej Niżnej. Panująca bieda i powojenne sprzątanie spowodowały, iż strażacka działalność nieco podupadła. Dopiero w połowie lat 50. w wyniku pokoleniowej zmiany, rozpoczął się nowy rozdział w historii tutejszej OSP. W latach 1954 56 jednostką kierowali: Piotr Obrzut prezes, Stanisław Góra komendant, Stanisław Krok sekretarz. Wybrany zarząd rozpoczął przygotowania do budowy nowej remizy. Zrezygnowano z wcześniejszego pomysłu, aby strażnicę ulokować na działce obok starego przedszkola, dlatego też w 1955 roku od Jana Kroka zakupiono 11-arową działkę, na której po oczyszczeniu z krzewów i wyplantowaniu, zaczęto gromadzić materiały budowlane; tu też przeniesiono strażacką szopę. Prace budowlane rozpoczęły się w 1958 roku. Po kolejnych wyborach, jakie miały miejsce w 1956 roku, funkcję prezesa nadal piastował Piotr Obrzut. Władze statutowe OSP stanowili także: naczelnik Józef Gruca, jego zastępca Władysław Skraba, sekretarz Stanisław Krok, skarbnik Antoni Góra, gospodarzem był natomiast Stanisław Góra. Zarząd ten kierował pracami jednostki do 1967 roku, a jego priorytetowym zadaniem było możliwie szybkie dokończenie budowy strażnicy. Prace przy jej wznoszeniu wykonywali w dużej mierze w czynie społecznym sami strażacy. W dokończeniu inwestycji pomógł także Urząd Gminy, który wygospodarował na ten cel odpowiednie środki. Uroczyste oddanie budynku do użytku nastąpiło w 1964 roku. Nowo powstały obiekt składał się z dużej sali zebrań oraz boksu garażowego. Drużyna strażacka z Białej Niżnej podczas zwodów sportowo-pożarniczych; koniec lat 60. 89
Przemarsz pierwszomajowy w latach 60. Jak przyznają dziś starsi druhowie był to bardzo funkcjonalny, jak na owe czasy, budynek. W 1963 roku od zarządu kopalni w Olkuszu ochotnicy z Białej Niżnej nieodpłatnie otrzymali samochód skrzyniowy Star-21, który przez następne 12 lat stanowił podstawowe wyposażenie jednostki. W 1975 roku został odsprzedany jednemu z mieszkańców Ropy. Wybudowanie nowej siedziby i pozyskanie samochodu sprawiło, iż nastąpił prawdziwy rozkwit działalności tutejszej OSP. W jej szeregi wstępowało coraz więcej członków, a poprawiająca się baza lokalowa i sprzętowa pozwoliły na jeszcze lepsze wypełnianie nie tylko statutowych obowiązków. Od 1968 do 1978 roku zarząd OSP obradował w zmienionym składzie. Funkcję prezesa pełnił Władysław Janusz, naczelnikiem był Józef Gruca, zastępcą naczelnika Władysław Skraba, sekretarzem Jan Niepsuj, skarbnikiem Adam Krok, a gospodarzem Stanisław Góra. Podczas tej kadencji w latach 1971 72 rozpoczęły się prace związane z rozbudową Domu Strażaka. Do już istniejącego budynku dobudowano salę widowiskową oraz pomieszczenia dla biblioteki i klubu Ruchu, którego głównym zadaniem było krzewienie działalności kulturalnej. Po zakończeniu inwestycji, powiększony obiekt był nie tylko remizą, ale także pełnił rolę Domu Ludowego, w którym skupiało się życie kulturalno-społeczne całej wsi. W nim odbywały się strażackie festyny, zabawy taneczne, zebrania wiejskie i pogadanki, wystawiano też jasełka i sztuki teatralne. W latach 70. strażacka drużyna z Białej Niżnej nie miała sobie równych na prawie wszystkich organizowanych turniejach sportowo-pożarniczych. Znakomicie układająca się współpraca seniorów z garnącą się do straży młodzieżą znalazła m.in. odzwierciedlenie w doskonałym wyszkoleniu bojowym młodzików. Zarówno męskie, jak i dziewczęce zespoły odnosiły sukcesy na zawodach. Chłopięca drużyna w składzie: Jan Obrzut, Wojciech Matuła, Antoni Święs, Jan Janusz, Stanisław Góra, Józef Niepsuj, po wygraniu w 1978 roku zawodów strefowych w Tarnowie, zakwalifikowała się do finału mistrzostw Polski, które odbywały się w Poznaniu. Kilka lat wcześniej bo w 1975 roku, po sprzedaniu samochodu Star-21, pozyskano samochód Lublin, którym wyjeżdżano do akcji do 1983 roku, kiedy to zastąpił go Star A-26P. Najlepszy zdaniem druhów okres działalności tutejszej OSP przypadł na lata 1979 88. Wówczas w zarządzie zasiadali: Władysław Janusz prezes, Tadeusz Kmak naczelnik, Michał Oleksy zastępca naczelnika, Stanisław Krok sekretarz, Władysław Skraba sekretarz. W 1980 roku ogrodzono remizę, a dwa lata później odbyła się uroczystość nadania sztandaru, który w podzięce za ofiarną służbę ufundowali mieszkańcy Białej Niżnej. Lata 60., 70. i 80. w strażackie kroniki wpisały się również, jako okres wytężonej walki z pożarami. Druhowie w tym czasie pracowali podczas wykolejenia cysterny w Polnej (1974), później kilkakrot- Przekazanie do użytku budynku remizy w 1964 roku; od lewej: komendant powiatowy Straży Pożarnych płk poż. Stanisław Rechowicz, przewodniczący Powiatowej Rady Narodowej Kazimierz Węglarski, przewodniczący Gminnej RN Bolesław Radzik, komendant OSP w Białej Niżnej Józef Gruca. 90
Gmina Grybów Przemarsz do kościoła parafialnego w Grybowie, podczas uroczystości strażackich w dniu św. Floriana; lata 60. nie wyjeżdżali do pożarów jakie nawiedzały firmę Stolbud w Białej Niżnej, a także ratowali tartak w Kąclowej (1968). W drugiej połowie lat 80. druhowie rozpoczęli starania o wybudowanie niewielkiej remizy z garażem, która miała spełniać rolę magazynu na sprzęt bojowy. Budynek miał powstać obok dotychczasowej siedziby. Zamierzenie to udało się zrealizować w latach 1987 90. Po przeniesieniu sprzętu, przez kolejne dwa lata trwała modernizacja Domu Strażaka. W miejscu gdzie znajdował się garaż urządzono salę jadalną, dobudowano też kuchnię, wymieniono posadzkę, stolarkę okienną i doprowadzono gaz. W 1990 roku zakończyła się kadencja dotychczasowych władz OSP. Tym razem stery jednostki ochotnicy przekazali w ręce prezesa Jana Obrzuta oraz naczelnika Stanisława Niepsuja. Pozostałymi członkami zarządu zostali wybrani: Antoni Kmak zastępca prezesa, Maria Janusz sekretarz, Jacek Gucwa skarbnik, Władysław Mól gospodarz. W kolejnej kadencji, przypadającej na lata 1995 98 kierownictwo OSP stanowili: Jan Obrzut (prezes), Antoni Kmak (naczelnik), Stanisław Góra (sekretarz), Jacek Gucwa (skarbnik), Stanisław Durlak (gospodarz). Później, w latach 1998 2001, funkcję prezesa pełnił Jan Niepsuj, natomiast naczelnikiem był Antoni Kmak, który w następnej 3-letniej kadencji piastował też stanowisko prezesa. Dzięki dużej zaradności zarządu, na czele którego stał Jan Niepsuj, w 1999 roku doszło do korzystnej wymiany samochodu. Po przekazaniu wysłużonego Stara-26 do OSP w Starej Wsi, za kwotę 73 tys. złotych udało się zakupić nowocześniejszy pojazd bojowy marki Mercedes 1113D GBA 2,5/16. Przez pewien czas był to najnowocześniejszy samochód pożarniczy na terenie gminy Grybów. Część środków finansowych na ten cel pozyskał ówczesny senator Andrzej Chronowski, pozostałą kwotę wyłożył Urząd Gminy. Lata 2001 02 to czas kolejnych remontów w Domu Strażaka. Poszerzono wówczas budynek od strony potoku Sudoł, wybudowano nową kuchnię i sanitariaty oraz szatnię. Zakończono też drugi etap wymiany okien. Tak jak miało to miejsce w minionych latach, także obecnie dobrze wyposażona siedziba OSP służy wszystkim mieszkańcom Białej Niżnej. Odbywają się tu zabawy, zebrania wiejskie, przedstawienia, pogadanki itp. Sale są również wynajmowane na rodzinne uroczystości. W 2006 roku druhowie w ramach prac społecznych dobudowali drugi boks garażowy. Na przestrzeni blisko 100 lat, tutejsza OSP niosła pomoc niezliczoną ilość razy. Z największych zdarzeń ostatnich 10 lat wymienić należy pożar popegeerowskich zabudowań w Białej Niżnej w 1999 roku oraz usuwanie skutków powodzi na rzece Białej w 1997, 1999 i 2000 roku. Powodzenie w sprawnym przeprowadzeniu akcji ratowniczo-gaśniczych gwarantuje przede wszystkim szlifowana wciąż na ćwiczeniach sprawność bojowa. Członkowie OSP z Białej Niżnej biorą czynny udział w uroczystościach religijnych, patriotycz- Drużyna żeńska w latach 70.; w drugim rzędzie: przewodniczący MRN Kazimierz Bandyk, Maria Rzemińska córka Jana, Irena Kmak, Maria Rzemińska córka Mariana; siedzą: Teresa Gruca, Krystyna Gruca, Grażyna Krok, Zofia Kłapacz, Maria Rzemińska córka Floriana. 91
nych i wiejskich, często włączają się również w ich przygotowanie. Nie jest im też obca praca społeczna na rzecz swojej miejscowości. OSP tworzą obecnie: Jan Obrzut, Antoni Kmak, Tadeusz Kmak, Stanisław Niepsuj, Jacek Gucwa, Stanisław Góra, Stanisław Durlak, Adam Ziółko, Mirosław Orłowicz, Jan Janusz, Lesław Krok, Antoni Kłapacz, Antoni Święs, Arkadiusz Krok, Robert Niepsuj, Mirosław Niepsuj, Florian Gruca, Zbigniew Rzemiński, Maria Janusz, Janusz Kmak, Józef Rzemiński, Maciej Dziedziak, Piotr Dziedziak, Jan Niepsuj, Bogdan Gruca, Marcin Góra, Tadeusz Sekuła, Robert Góra, Zdzisław Mól, Mieczysław Durlak, Piotr Durlak, Grzegorz Krok, Karol Obrzut, Stanisław Rodak, Maciej Natanek, Przemysław Liszka, Mariusz Laskowski, Krzysztof Kulka. Do strażackiej drużyny młodzieżowej należą: Dawid Natanek, Jarosław Obrzut, Szymon Niepsuj, Krzysztof Niepsuj, Jędrzej Skraba, Dominik Rodak, Mateusz Orłowicz, Krzysztof Orłowicz, Jakub Orłowicz, Grzegorz Krzeszowski, Adrian Kmak, Mateusz Natanek. Zasłużonymi dla tutejszej jednostki są emerytowani ochotnicy: Józef Gruca, Władysław Mól, Franciszek Rzemiński, Władysław Skraba, Kazimierz Kmak, Stanisław Krok, Józef Mól, Jan Niepsuj, Antoni Góra, Bolesław Broński, Marian Gruca. Na Wieczną Wartę odeszli: Antoni Hejman, Józef Durlak, Marian Pabisz, Antoni Gryboś, Piotr Krok, Kazimierz Krok, Władysław Durlak, Jan Rzemiński, Wojciech Gruca, Antoni Grzesiak, Piotr Mól, Józef Góra, Franciszek Łukasik, Władysław Mól, Stanisław Góra, Stanisław Gruca, Ludwik Gruca, Antoni Krok, Franciszek Krok, Stanisław Kmak, Piotr Obrzut, Władysław Janusz, Jan Krok, Stanisław Łukasik, Henryk Durlak, Adam Krok, Michał Góra. 92