Encyklopedia najmłodszych Psy
Copyright: North Parade Publishing Copyright for Polish edition by Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., 2012 Zdjęcia: Shutterstock.com: Annette Kurka (4-5) Erik Lam (47 d.), Eric Isselée (55 g.), Anatema (128). Tytuł oryginału: Encyclopedia of Dogs Tłumaczenie: Danuta Zgliczyńska Redakcja: Natalia Kawałko Korekta: Elżbieta Wójcik Skład, okładka i przygotowanie do druku: Daniel Potęga Wydanie I Wydrukowano w Polsce Wydawnictwo SBM Sp. z o.o. Ul. Sułkowskiego 2/2 01-602 Warszawa www.wydawnictwo-sbm.pl Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część publikacji nie może być wykorzystywana ani przechowywana w żadnym systemie gromadzenia danych, fotokopii czy jakiejkolwiek innej bez uprzedniej zgody właściciela praw.
Encyklopedia najmłodszych Psy Obszerny przewodnik po rasach psów
Wstęp Psy można je kochać, można ich nie lubić, trudno jest jednak je ignorować. Tak samo jak koty, towarzyszą one człowiekowi od najdawniejszych czasów. Ras psów jest bardzo dużo. Wiele z nich nie jest powszechnie znanych. Psy słyną z wierności, uczuciowości i oddania. Bywają również nieustraszone, uparte, chętne do zabawy i rozczulające. Przede wszystkim jednak dzięki nim życie człowieka jest ciekawsze i bogatsze. Pies to najlepszy przyjaciel człowieka tak opisywał psy amerykański polityk George Graham w swoim przemówieniu w 1870 r. Do jakiej rodziny należy pies? Pies pochodzi od dzikiego wilka szarego (Canis lupus). Przez wiele tysięcy lat ludzie selektywnie hodowali oswojone wilki, aż ewoluowały one do postaci psa (Canis familiaris). Ten proces nazywany jest sztuczną selekcją i trwa od ponad 15 000 lat. 6
Jak odróżnić psy między sobą? Na świecie istnieje kilkaset ras psów. W książce zawarto informacje o cechach fizycznych psów, ich pochodzeniu, rozmnażaniu i temperamencie. Encyklopedia ta to również mnóstwo ciekawostek dotyczących tych zwierząt. Zaprezentowano tu opisy różnych ras na całym świecie oraz wyszczególniono podstawowe kategorie psów. Dzięki temu każdy Czytelnik będzie potrafił zakwalifikować psa do konkretnej grupy, a także będzie mógł poszerzyć swoją wiedzę na temat tych wspaniałych zwierząt. Jak wykorzystywane są psy? Czy wszystkie psy są domowymi maskotkami? Nie! Niektóre psy są hodowane do pracy, np. akitu inu. Inne to psy towarzyszące i terapeutyczne, które pomagają ludziom po wypadkach i traumatycznych przeżyciach, np. kromfohrlander. Są też psy hodowane do polowań i aportowania upolowanej zwierzyny, np. zajęcy, lisów i ptaków. Część ras to psy maskotki, np. malutkie chihuahua. 7
Eurasier Eurasier powstał w wyniku skrzyżowania chow-chow z niemieckim szpicem wilczastym i samojedem w Niemczech na przełomie lat 60. i 70. XX w. Twórcą rasy był Julius Wipfel, który chciał stworzyć psa idealnego towarzysza rodziny. Wygląd: Eurasier jest proporcjonalny, jego ciało ma średnią wielkość i jest umięśnione. Pies ten ma gęstą sierść zapewniającą ciepło podczas przebywania na świeżym powietrzu. Usposobienie: Inteligentny i radosny, a przy tym cichy i spokojny. Juliusz Wipfel stworzył eurasiera, krzyżując najpierw niemieckiego szpica wilczastego z chow-chow. Powstałego w ten sposób psa skrzyżował następnie z samojedem. Miejsce pochodzenia: Niemcy. Wzrost: 52-60 cm. Waga: 23-32 kg. Długość życia: Około 11-13 lat (77-91 psich lat). Historia: Rasa powstała w latach 60. XX w., a uznana została w 1973 r. Funkcja: Pies rodzinny. Inne nazwy: Eurasian, eurasian dog. Umaszczenie: Płowe, rude, szare, wilczaste, czarne, białe i brązowe. Liczebność miotu: 7-9 szczeniąt. Kromfohrländer To rasa, która powstała przypadkowo z połączenia dwóch ras, prawdopodobnie foksteriera z Grand Basset Griffon Vendéen oraz gryfona bretońskiego. Wygląd: Jest to nieduży pies o różnych rodzajach szaty. Być może był gładkowłosy albo szorstkowłosy, o długiej lub krótkiej sierści. Usposobienie: Żywy, energiczny i posłuszny pies, ceniony jako zwierzę towarzyszące i strażnik domu, ponieważ jest dość nieufny w stosunku do obcych. Miejsce pochodzenia: Niemcy. Wzrost: 38-46 cm. Waga: 11-16 kg. Długość życia: 14-16 lat (98-112 psich lat). Historia: Rasa powstała po 1945 r. Została uznana w 1955 r. Funkcja: Pies towarzyszący i stróżujący. Inne nazwy: Länder, kromi. Umaszczenie: Białe z brązowymi łatami. Liczebność miotu: 7-9 szczeniąt. Po przypadkowym skrzyżowaniu dwóch ras i powstaniu kromfohrländera Ilse Schleifenbaum z regionu Krom Fohr, była tak zachwycona urodą szczeniaków, że postanowiła rozpocząć ich hodowlę. Szpic nordycki Szpic nordycki to stara rasa wykorzystywana dawniej do polowań i prac w gospodarstwie rolnym. Obecnie szpic nordycki jest psem towarzyszącym. Wygląd: Średniej wielkości pies o krępej budowie ciała i spiczastych uszach. Ma długi pysk i puchaty ogon. Usposobienie: Szybko się uczy wykonywania określonych poleceń. Jest posłuszny, bardzo energiczny i przyjacielski. 8 Szpic nordycki jest mało znany poza Szwecją. W 1948 r. należał do ras wymierających, lecz z biegiem lat liczebność tych psów zwiększyła się. Miejsce pochodzenia: Szwecja. Wysokość: 41-46 cm. Waga: 12-15 kg. Długość życia: 12-15 lat (84-105 psich lat). Historia: Rasa powstała w XVII w. Psy wykorzystywane były do prac w gospodarstwie. Funkcja: Pies myśliwski, stróżujący i towarzyszący. Inne nazwy: Norrbottenspitz. Umaszczenie: Zazwyczaj białe z jasnobrązowymi lub rudymi znaczeniami. Liczebność miotu: 4-6 szczeniąt.
Śpiewający pies z Nowej Gwinei Jest to rasa dzikiego psa z Papui-Nowej Gwinei, blisko spokrewnionego z australijskim dingo. Prawdopodobnie wyhodował go z dzikiego wilka człowiek prehistoryczny, lecz potem ten oswojony pies ponownie zdziczał. Wygląd: Nieduży, krępy i zwinny pies, charakteryzujący się specyficznym wyciem, przypominającym ludzki śpiew. Wytrwale broni swojego terytorium. Usposobienie: Jako pies dziki, jest z natury nieufny i agresywny, szczególnie w stosunku do innych zwierząt. Wychowywany od szczenięcia daje się oswoić. Śpiewający pies z Nowej Gwinei jest inteligentnym, bardzo wytrzymałym i silnym zwierzęciem. W przeszłości był rasą przeznaczoną do polowań i obrony. Miejsce pochodzenia: Papua-Nowa Gwinea i Indonezja. Wzrost: 36-48 cm. Waga: 8-14 kg. Długość życia: 11-14 lat (77-98 psich lat). Historia: Rasa prehistoryczna, hodowana w niewoli od lat 50. XX w. Funkcja: Pies towarzyszący i do celów terapeutycznych. Inna nazwa: Dingo nowogwinejski. Umaszczenie: Na ogół białe umaszczenie brzucha i rudy lub czarnobrązowy grzbiet. Liczebność miotu: 3-5 szczeniąt. 9
Akbasz Akbasz to rasa psa z zachodniej Turcji. Jej nazwa (akbash) w języku tureckim znaczy: biała głowa. Wygląd: Poza charakterystycznym białym umaszczeniem akbasz jest dużym psem z długimi kończynami i proporcjonalnie dużą głową oraz oklapniętymi trójkątnymi uszami. Usposobienie: Akbasz to rasa psów pasterskich i stróżujących. Jeśli zwierzęta te są szkolone od szczenięcia, wyróżniają się wielkim oddaniem w stosunku do swojego właściciela. Rasa akbasz pojawiła się około 3000 lat temu, a białe umaszczenie tych zwierząt pozwalało odróżnić je od dzikich drapieżników, szczególnie wilków. Miejsce pochodzenia: Turcja. Wysokość: 71-81 cm. Waga: 40-59 kg. Długość życia: 10-11 lat (70-77 psich lat). Historia: Rasa z okresu starożytności. Funkcja: Ochrona zwierząt hodowlanych przed dzikimi drapieżnikami. Umaszczenie: Białe. Liczebność miotu: 7-9 szczeniąt. Owczarek anatolijski Ta rasa nazywana jest również karabash, czyli po turecku czarna głowa, w odróżnieniu od rasy akbash. Wygląd: Owczarek anatolijski jest dużym, muskularnym psem o gęstej sierści. Nadal wykazuje cechy łączące go z wilkiem, od którego pochodzi. Usposobienie: Pies ten potrafi pilnować stada bez pomocy pasterza. Jest inteligentny i stanowczy. Łatwo się uczy. Miejsce pochodzenia: Turcja (Anatolia). Wzrost: 78-81 cm. Waga: 50-64 kg. Długość życia: 12-15 lat (84-105 psich lat). Historia: Rasa pochodząca od wilka. Funkcja: Pies pasterski. Inne nazwy: Karabaş (karabash), anatolijski pies pasterski. Umaszczenie: Płowy brzuch i ciemna wilczasta szata na grzbiecie. Liczebność miotu: 7-9 szczeniąt. Owczarek anatolijski prawdopodobnie pojawił się około 6000 lat temu. Prawdopodobnie był wykorzystywany jako pies bojowy podczas walk w czasach starożytnych. Owczarek kraski Owczarek kraski to stara rasa pochodząca z płaskowyżu Kras w południowo- -zachodniej Słowenii i północno-wschodnich Włoszech. Wygląd: Średniej wielkości silny pies o kudłatej sierści. Dzięki niej jest mu ciepło na dużych wysokościach, gdzie strzeże bydła i owiec przed wilkami. Usposobienie: Nie jest łatwo zapanować nad owczarkiem kraskim, lecz po przeszkoleniu okazuje się posłuszny i wierny. 10 O owczarku kraskim po raz pierwszy wspomniał słoweński uczony Janez Vajkard Valvasor w 1689 r. Miejsce pochodzenia: Słowenia i Włochy. Wzrost: 56-64 cm. Waga: 26-40 kg. Długość życia: 11-12 lat (77-84 psich lat). Funkcja: Górski pies pasterski. Historia: Rasa słoweńska z okresu średniowiecza. Inne nazwy: Kraševec, owczarek z Istrii, owczarek z Karst, owczarek z Krasu. Umaszczenie: Szarobrązowe. Liczebność miotu: 5-7 szczeniąt.
Miejsce pochodzenia: Prawdopodobnie Japonia. W Europie znany od XVI w. Wzrost: 31-33 cm. Waga: 5,5-8 kg. Długość życia: 9-14 lat (63-98 psich lat). Historia: Popularna rasa w okresie panowania króla Karola II, później zaczęła zanikać aż do ponownego wzrostu popularności w latach 20. XX w. Funkcja: Pies ozdobny i towarzyszący. Inne nazwy: Cav, spaniel cavalieri. Umaszczenie: Białe, czarne, brązowe, kasztanowe i ciemnorude. Liczebność miotu: 5-7 szczeniąt. Cavalier king charles spaniel Ta bardzo popularna rasa jest hodowana jako rasa ozdobna, ze względu na małe rozmiary ciała oraz brak możliwości zastosowania użytkowego poza towarzyszeniem człowiekowi. Wygląd: Psy te prawdopodobnie wyhodowane zostały na Dalekim Wschodzie z większej rasy spanieli. Cavalier king charles spaniel jest miniaturową wersją spaniela ma taką samą jedwabistą długą sierść i długie oklapnięte uszy. Usposobienie: Energiczny, wesoły i czuły pies, zawsze chętny do zabawy. Odpowiedni zarówno dla dzieci, jak i osób starszych. Cavalier king charles spaniel był ulubioną rasą króla Karola II. Łatwo pomylić tę rasę z mniejszym spanielem king charles, która charakteryzuje się zadartym nosem. 11
Owczarek maremma Typowy europejski pies pasterski. Prawdopodobnie jest potomkiem dużego białego owczarka wschodniego, który żył na terenie Europy ponad 2000 lat temu. Wygląd: Dobrze zbudowany i masywny owczarek maremma ma bardzo charakterystyczny wygląd. Posiada mocne szczęki zamykające się w zgryzie nożycowym. Usposobienie: Bardzo przyjacielski i zrównoważony stróż stada. Wierny i odważny, wspaniały pies stróżujący. Już w I w. p.n.e. rzymski pisarz Columella napisał, że owczarki maremma to wspaniali obrońcy stad przed atakami wilków. Miejsce pochodzenia: Włochy. Wzrost: 60-73 cm. Waga: 30-45 kg. Długość życia: 11-13 lat (77-91 psich lat). Historia: Rasa pochodząca ze środkowych Włoch. Funkcja: Wykorzystywany przez włoskich pasterzy do pilnowania owiec. Inne nazwy: Pastore abruzzese, cane da pastore, maremmano-abruzzese, owczarek z Maremma. Umaszczenie: Najczęściej jednolite białe. Liczebność miotu: 6-10 szczeniąt. Mioritic Pies pasterski z rumuńskich Karpat. Jego kudłata sierść sprawia, że bardziej przypomina pluszowego misia niż psa. Wygląd: Pies o silnej budowie ciała z dużą głową i niezbyt dużymi trójkątnymi uszami umieszczonymi wysoko na głowie. Usposobienie: Mioritic jest bardzo zdyscyplinowany i czujny, ma spokojne usposobienie. Jest niezawodnym psem stróżującym i wspaniałym towarzyszem. Miejsce pochodzenia: Rumunia. Wzrost: 64-74 cm. Długość życia: 12-14 lat (84-98 psich lat). Historia: Duży owczarek pochodzący z rumuńskich Karpat. Funkcja: Stróż owiec. Inne nazwy: Rumuński mioritic, owczarek mioritic. Umaszczenie: Chociaż najczęściej ma sierść białą, może też być kremowy lub jasnoszary, czasem z kontrastującymi łatami. Liczebność miotu: 4-12 szczeniąt. Od wieków pasterze w Karpatach hodują te psy ze względu na ich czujność. Mudi Słynie z wielu funkcji. Mudi jest nową rasą, istnieje od około 100 lat. Wygląd: Pies średniej wielkości. Posiada spiczasty nos i owalne, ciemnobrązowe oczy. Ma błyszczącą, falującą sierść długości około 7 cm. Usposobienie: Uniwersalny i wszechstronny pies. Jest wspaniałym zwierzęciem stróżującym. Łatwo i bardzo mocno przywiązuje się do właściciela. 12 : Psy mudi nadal są wykorzystywane do pilnowania stad owiec liczących do 500 sztuk. Miejsce pochodzenia: Węgry. Wzrost: 30-51 cm. Waga: 8-14 kg. Długość życia: 13-14 lat (91-98 psich lat). Historia: Jest to nowa i rzadka rasa psów pasterskich z Węgier. Funkcja: Pies uniwersalny. Inne nazwy: Hungarian mudi, owczarek węgierski mudi, canis ovilis fenyesi. Umaszczenie: Brązowe, czarne, białe, rudawe, brązowe, czekoladowe, szare, blue-merle (srebrnoniebieska szata z nieregularnymi czarnymi łatami i podpalaniem na pysku i kończynach). Liczebność miotu: 5-10 szczeniąt.