Najbardziej opiniotwórcze polskie media w I połowie 2005 r. Analiza częstotliwości cytowania poszczególnych mediów przez inne media na podstawie przekazów prasowych, telewizyjnych i radiowych z okresu od stycznia do czerwca 2005 roku Warszawa, lipiec 2005 1
Spis treści WYNIKI BADANIA...3 PRZEDMIOT BADANIA...4 ANALIZA...6 METODOLOGIA BADANIA...13 Wstęp Raport obejmuje okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2005 roku. Przeanalizowano materiały z prasy ogólnopolskiej i regionalnej oraz radia i telewizji. W pierwszej części raportu zostały przedstawione ogólne dane z 25758 publikacji zakwalifikowanych do raportu. 2
Wyniki badania Badanie przeprowadzono na podstawie 25758 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1 stycznia - 30 czerwca 2005 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 33881 razy (20945 razy w prasie, 8151 w telewizji i 4785 w radiu). Na ich podstawie wysunięto następujące wnioski: 1. Zdecydowana większość cytowanych przekazów to artykuły prasowe - najwięcej publikacji pochodzi z prasy (62 proc.) i dotyczy prasy (83 proc.). 2. Wśród najczęściej cytowanych tytułów prasowych w I połowie 2005 roku pierwsze miejsce zajęła Gazeta Wyborcza, na drugim jest Rzeczpospolita. Na trzeciej pozycji znajduje się Życie Warszawy. Stacją telewizyjną, która była dla innych mediów najczęstszym źródłem informacji, jest TVN. Natomiast w rankingu najczęściej cytowanych rozgłośni radiowych zwyciężyło Radio ZET. W zestawieniu stron internetowych prowadzi Onet.pl. 3. Najczęściej cytowano media ogólnopolskie 29043, zaś media lokalne - 4838 razy. Najwięcej cytatów z mediów lokalnych pochodziło z województwa mazowieckiego, gdzie liderem ponownie zostało Życie Warszawy. 4. Wśród mediów najczęściej powołujących się na doniesienia innych środków masowego przekazu pierwsze miejsce przypada TVN 24; kolejne pozycje zajmują: TVP 1 i PR 1 PR. 5. Gazeta Wyborcza i Rzeczpospolita były najczęściej cytowane w przeglądach prasy. W pierwszym półroczu 2005 roku warto zwrócić uwagę na: pierwsze miejsce Gazety Wyborczej, która wyprzedza Rzeczpospolitą o prawie 600 publikacji; wysokie, czwarte miejsce tygodnika Wprost (1289 cytowań); pierwsze miejsca tradycyjnych liderów: wśród stacji radiowych Radia ZET (965), wśród stacji telewizyjnych - TVN (681), a pośród portali internetowych Onet.pl (562); bardzo dużą liczbę cytatów w mediach poświęconych przeglądom prasy i polityce polskiej te kategorie przewodzą w rankingów tematyki cytowań. najczęściej podejmowane przez media aktualne tematy są to m.in. sprawa Orlenu, lustracja, afery w policji oraz lista Wildsteina. 3
Przedmiot badania Badanie przeprowadzono na podstawie 25758 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1 stycznia - 30 czerwca 2005 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 33881 razy (20945 razy w prasie, 8151 w telewizji i 4785 w radiu) (Wyk. 1). Wykres 1. Procentowy podział mediów powołujących się na doniesienia z innych źródeł 24% 14% 62% prasa telewizja radio Najczęściej powoływano się na doniesienia prasowe (28092) następnie radiowe (2667), telewizyjne (1645) oraz internetowe (1477) (Wyk. 2). Wykres 2. Procentowy podział cytowanych mediów 6% 3% 8% 83% prasa radio telewizja internet 4
Najwięcej mediów było cytowanych w marcu 2005 roku (Wyk. 3). Wykres 3. Liczba cytowań w poszczególnych miesiącach 7000 6227 6000 5659 5575 5706 5742 5000 4972 4000 3000 2000 1000 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Najczęściej cytowano media ogólnopolskie 29043, zaś media lokalne - 4838 razy (Wyk. 4). Wykres 4. Zasięg cytowanych mediów 14% 86% ogólnopolski lokalny 5
Analiza W rankingu najczęściej cytowanych mediów obejmujących okres styczeń czerwiec 2005 roku pierwsze miejsce zajęła Gazeta Wyborcza, na drugiej pozycji znajduje się Rzeczpospolita. Trzecia lokata należy do Życia Warszawy. Wśród rozgłośni radiowych najwyżej w rankingu znalazło się Radio ZET. Do pierwszej 15-tki cytowanych mediów zakwalifikowały się też: stacja radiowa RMF FM, stacje telewizyjna TVN oraz portal internetowy Onet.pl (Wyk. 5). Wykres 5. Najczęściej cytowane media Gazeta Wyborcza Rzeczpospolita Życie Warszawy 2055 Wprost 1279 Trybuna 1205 Fakt 973 Polityka 971 Radio Zet 965 6183 6767 Newsweek Super Express TVN Gazeta Prawna Puls Biznesu Onet.pl RMF FM 714 698 681 594 583 562 536 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 Najczęściej cytowane media Gazeta Wyborcza i Rzeczpospolita (Wyk. 6). Wykres 6. Cytowania Gazety Wyborczej i Rzeczpospolitej 1600 1480 1400 1200 1152 1075 1083 10661086 1116 1069 1062 1000 800 872 962 927 600 400 200 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Rzeczpospolita Gazeta Wyborcza 6
Najczęściej cytowane główne dzienniki ogólnopolskie (Wyk. 7). Wykres 7. Dzienniki ogólnopolskie cytowania w I półroczu 2005 r. 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Rzeczpospolita Gazeta Wyborcza Fakt Trybuna Super Express Najczęściej cytowane tygodniki ogólnopolskie (Wyk. 8). Wykres 8. Tygodniki ogólnopolskie cytowania w I półroczu 2005 r. 400 350 300 250 200 150 100 50 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Wprost Polityka Newsweek 7
Wśród najczęściej cytowanych przekazów prasowych, na pierwszej pozycji znalazły się przekazy publikowane w Gazecie Wyborczej. Wśród stacji radiowych zwyciężyło Radio ZET, a wśród telewizyjnych TVN. Najczęściej cytowanym portalem internetowym był Onet.pl (Wyk. 9-12). Wykres 9. Ranking najczęściej cytowanych tytułów prasowych Gazeta Wyborcza Rzeczpospolita Życie Warszawy 2055 6183 6767 Wprost 1279 Trybuna 1205 Fakt 973 Polityka 971 Newsweek 714 Super Express 698 Gazeta Prawna 594 Puls Biznesu 583 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 Wykres 10. Ranking najczęściej cytowanych stacji radiowych Radio Zet 965 RMF FM 536 PR 3 PR 401 0 200 400 600 800 1000 1200 8
Wykres 11. Ranking najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych \ TVN 681 TVP1 381 TVN24 245 0 100 200 300 400 500 600 700 800 Wykres 12. Ranking najczęściej cytowanych portali internetowych Onet.pl 562 interia.pl 286 wp.pl 240 0 100 200 300 400 500 600 9
Ranking regionów najczęściej cytowane media lokalne z danego województwa (Tab. 1). Tabela 1. Najczęściej cytowane media lokalne z danego województwa Województwo Medium Liczba cytatów mazowieckie Życie Warszawy 2055 łódzkie Dziennik Łódzki 190 pomorskie Dziennik Bałtycki 174 śląskie Dziennik Zachodni 169 zachodniopomorskie Głos Szczeciński 128 małopolskie Gazeta Krakowska 95 dolnośląskie Słowo Polskie Gazeta Wrocławska 90 warmińsko-mazurskie Gazeta Olsztyńska 85 kujawsko-pomorskie Gazeta Pomorska 77 lubuskie Gazeta Lubuska 69 wielkopolskie Gazeta Poznańska 62 Nowa Trybuna opolskie Opolska 26 podlaskie Kurier Poranny 24 lubelskie Dziennik Wschodni 20 podkarpackie Nowiny 20 świętokrzyskie Słowo Ludu 6 Cytowane materiały podzielono ze względu na poruszaną w nich tematykę. Wśród aktualnych tematów można było wyróżnić następujące: afera - Energa afera - przemyt w Iraku afera Constaru afera Jakubowskiej afera Janika afera Kobylańskego afera paliwowa afery sportowe (PZN i PZPN) afery w policji Jan Paweł II lista Wildsteina lustracja Oleksego sprawa Jankowskiego sprawa Kwaśniewskiej sprawa ojca Hejmo sprawa Orlenu sprawa PZU sprawa Rywina sprawa Siemiątkowskiego teczka Marka Belki Przekazy dotyczące afer zostały przyporządkowane do kilku kategorii: afera - Energa afera - przemyt w Iraku afera Constaru afera Jakubowskiej afera Janika afera Kobylańskego afera paliwowa afery pozostałe afery sportowe (PZN i PZPN) afery w policji 10
Zdecydowana większość przekazów, to przeglądy prasy. Na drugiej pozycji uplasowały się materiały dotyczące polskiej polityki (Wyk. 13). Wykres 13. Tematyka przekazów, w których powoływano się na doniesienia innych mediów przegląd prasy polityka (Polska) 4704 9056 życie społeczne 3212 ekonomia, rynek, finanse 1897 ciekawostki 1397 sprawy lokalne 1320 rankingi, sondaże 1228 sport 904 sprawa Orlenu 729 afery pozostałe 721 lustracja 703 afery w policji 703 lista Wildsteina 604 życie towarzyskie 551 rynek mediów 544 0 2500 5000 7500 10000 Gazetę Wyborczą i Rzeczpospolitą najczęściej cytowano w kontekście przeglądu prasy (Wyk. 14, 15). Wykres 14. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Gazetę Wyborczą przegląd prasy 2236 polityka (Polska) afery w policji życie społeczne sprawy lokalne 738 653 532 450 ekonomia, rynek, finanse lista Wildsteina afery pozostałe sport ciekawostki 262 177 169 153 119 0 500 1000 1500 2000 2500 11
Wykres 15. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Rzeczpospolitą przegląd prasy 2084 polityka (Polska) ekonomia, rynek, finanse rankingi, sondaże życie społeczne sprawa PZU afery pozostałe sprawa Orlenu lustracja afera Constaru 685 524 511 380 293 149 105 85 82 0 500 1000 1500 2000 2500 Wśród mediów, które z największą częstotliwością korzystały z doniesień innych środków masowego przekazu, na pierwszej pozycji uplasował się TVN 24, na drugiej zaś TVP 1 (Wyk. 24). Wykres 16. Media najczęściej powołujące się na doniesienia innych środków przekazu TVN24 TVP1 1673 4541 PR I PR Radio PiN Super Nowości Gazeta Wyborcza TVP3 PR3 Trybuna Przegląd Rzeczpospolita Gazeta Lubuska Życie Warszawy TVP2 Głos Pomorza 1520 1316 1280 1260 975 957 891 639 622 585 570 547 531 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 12
Metodologia badania Analiza obejmuje wszystkie przekazy prasowe, telewizyjne i radiowe, w których cytuje się lub powołuje na doniesienia, które pierwotnie pojawiły się w innych środkach przekazu. W badaniu nie są uwzględniane przekazy, których źródłem są agencje informacyjne. W większości wypadków są one rozpoznawalne za pomocą następujących środków: stwierdzenie jest umieszczone w cudzysłowie oraz podane jest jego źródło, przed artykułem (lub po) jest wyraźnie zaznaczone, że jest to przedruk oraz jest podane jego źródło, pojawiają się sformułowania typu: o czwartkowa Gazeta Wyborcza napisała, że, o dziennikarze Rzeczpospolitej zauważyli, że, o Nasz Dziennik poinformował o, o w wywiadzie dla Życia Warszawy X stwierdził, że, o według badań przeprowadzonych przez tygodnik Wprost ; Głównym kryterium decydującym o zakwalifikowaniu danego wycinka jest jednak bezpośrednie odwołanie się do konkretnego artykułu, stwierdzenia, wypowiedzi opublikowanej na łamach gazety lub wyemitowanej w programie telewizyjnym/radiowym. W przypadku, kiedy gazeta bądź stacja telewizyjna/radiowa powołuje się na własne doniesienia, materiały te nie są brane pod uwagę. Jeżeli w jednym przekazie kilkakrotnie powoływano się na tę samą gazetę, stację telewizyjną/radiową, Internet, ale w różnych kontekstach, to w końcowych zestawieniach brano pod uwagę wielokrotność cytowania, a nie wielokrotność odniesienia do innego medium. Raport nie uwzględnia materiałów, które: omawiają profil działalności danego środka przekazu, bądź umieszczają wypowiedzi dziennikarzy na tematy niezwiązane z treścią pisanych przez nich artykułów, powołują się na prasę zagraniczną, zostały opublikowane w gazecie, na strukturę której składają się wyłącznie przedruki z innych gazet (Angora, Forum). Analiza obejmuje całą prasę (ok. 500 tytułów gazet i czasopism) oraz stacje telewizyjne i wybrane programy w 5 rozgłośniach radiowych monitorowanych przez IMM. Szczegółowe informacje dotyczące zakresu monitoringu można znaleźć na stronie http://www.instytut.com.pl. Raport uwzględnia wszystkie, cogodzinne serwisy informacyjne w PR I PR, PR 3 PR, Radiu Zet i RMF FM oraz serwisy emitowane co pół godziny w Radiu PiN. Ponadto monitoringiem zostały objęte następujące programy: Program I PR (Sygnały dnia 5.58; Radio biznes 8.32; Notowania z giełdy i komentarz 12.27; Radio Kierowców 15.05; Z pierwszej ręki 16.30), Program 3 PR (Salon polityczny Trójki - 8.15; Niedzielny Salon Trójki - 9.15; Zapraszamy do Trójki - 6.00-9.15 i 16.00-19.00; Wiadomości ekonomiczne - 8.45 i 17.50; Informator ekonomiczny - 9.34; Wrzuć Trójkę - 15.47), Radio Zet (Gość Radia Zet - 8.15; Siódmy dzień tygodnia - 9.15), RMF FM (Fakty ekonomiczne - 7.33, 12.10, 16.33), PiN (Przeglądy prasy 7.20, 8.20; Magazyn Bankowy - 12.12; Magazyn PiN 17.00; Marketing Mix - 10.40; Garaż otwarty - 13.45); 13