PODRĘCZNIK DYSTRYBUCJI GORĄCEGO POWIETRZA Z KOMINKA

PODRĘCZNIK DYSTRYBUCJI GORĄCEGO POWIETRZA Z KOMINKA

Spis treści KOMINKOWY PODRĘCZNIK DYSTRYBUCJI GORĄCEGO POWIETRZA Z KOMINKA Spis treści Wstęp...4 Dystrybucja gorącego powietrza w teorii...5 Dystrybucja gorącego powietrza projektowanie instalacji...6 Dystrybucja gorącego powietrza elementy instalacji...16 Opis systemu kominek wzorcowy...17 Kratki w kominku...18 Kratki w okapie kominka...21 Kratki w okapie kominka typu LIGHT...23 Fotokratka...25 Kształtki metalowe w okapie kominka...27 Elementy podłączeniowe i izolacyjne w okapie kominka...29 Elementy układu nawilżania powietrza...31 Opis systemu Układ nawiewu powietrza do kominka...33 Elementy układu nawiewu powietrza do kominka...35 Wersja oparta na kształtkach okrągłych...35 Wersja oparta na kształtkach prostokątnych...39 Opis systemu Układ dystrybucji gorącego powietrza...43 Elementy układu dystrybucji gorącego powietrza...47 Osprzęt...47 Kształtki okrągłe...70 Kształtki prostokątne...81 Elementy nawiewu gorącego powietrza kratki z żaluzją...91 Elementy nawiewu gorącego powietrza kratki z żaluzją typu LIGHT...93 Kasety dolotowe...96 Anemostaty i kratki podłogowe...99 Opis systemu Układ odprowadzania spalin z kominka...101 Elementy układu odprowadzania spalin z kominka...105 Podłącza spalin elementy z blachy żaroodpornej...105 Podłącza spalin elementy z blachy czarnej...112 Elastyczne podłącza spalin Duoflex...123 Nasady kominowe...127 Rotowent Dragon...127 Rotowent na łożyskach ślizgowych...129 Rotowent Swing...131 Generator Ciągu Kominowego...133 Podstawy kominowe...135 Prawa autorskie do wzoru i treści niniejszego katalogu posiada firma DARCO. Wszelkie kopiowanie i wykorzystywanie do własnych celów bez zgody autora jest niedozwolone. Informacje zawarte w niniejszym katalogu mogą być przedmiotem zmiany bez powiadomienia i nie stanowią zobowiązania ze strony firmy DARCO. DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 3

Wstęp Szanowni Państwo, Pragnę zaprosić Państwa do lektury kolejnego wydania podręcznika budowy systemu kominkowego ogrzewania powietrznego. Broszura ta stanowi jedyne na rynku kompendium wiedzy dla wszystkich zainteresowanych wykorzystaniem kominka do ogrzania domu. Podręcznik dedykujemy nie tylko fachowcom związanym z branżą kominkową. Mam nadzieję, że każdy inwestor znajdzie tu kilka wskazówek, które pozwolą na wykonanie skutecznie działającego systemu i uchronią go przed kosztownymi błędami. Mam nadzieję, iż ten podręcznik spełni Państwa oczekiwania i okaże się pomocny w bezpiecznym, ekonomicznym i wieloletnim korzystaniu z ciepła kominkowego. Józef Darłak Prezes Zarządu Darco Sp. z o.o. 4

Dystrybucja gorącego powietrza - w teorii WYBÓR WKŁADU KOMINKOWEGO Kominek stanowi bardzo wydajne i ekonomiczne źródło ciepła w budynku. Budowa rozprowadzenia pozwala na stworzenie z niego skutecznego i taniego systemu grzewczego. Taniego, gdyż w przypadku większości instalacji - koszt elementów i montażu systemu DGP stanowi nie więcej niż 20% kosztu budowy kominka z zamkniętą komorą spalania (z wkładem kominkowym). Tylko kominki posiadające wkład kominkowy umożliwiają budowę systemu DGP. Kominki z zamkniętą komorą spalania posiadają daleko większą sprawność (przeciętnie około 70%, przy około 20% w przypadku kominków z otwartym paleniskiem). Decydując się na zakup wkładu kominkowego, który będzie służył nam do ogrzewania mieszkania czy domu, a ogień w nim nie będzie rozpalany tylko okazjonalnie, powinniśmy zastanowić się nad zakupem wkładu przeznaczonego do ciągłego palenia. Wkłady tego typu są skonstruowane w specjalny sposób, który zwiększa zdecydowanie ich trwałość i odporność na długotrwale utrzymującą się wysoką temperaturę. Wszystkie wkłady kominkowe posiadają specjalne ożebrowanie, które działa jak radiator - poprzez dużą powierzchnię, bardziej efektywnie oddaje ciepło do otoczenia. Z pewnością dobrym wyborem byłby wkład kominkowy z systemem nawilżania powietrza - zapobiegającym jego przesuszeniu podczas ogrzewania. Tego typu urządzenia są już na polskim rynku. Przed decyzją zakupu należy poradzić się eksperta, który doradzi jaki wkład będzie najbardziej pasował do instalacji, zarówno pod względem mocy nominalnej, przeznaczenia (do ciągłego palenia lub nie), funkcjonalności, jak i estetyki. Należy pamiętać, iż w myśl obowiązującego prawa, kominek nie może być jedynym źródłem ciepła - a jedynie może służyć jako uzupełnienie istniejącej instalacji grzewczej. Powodem tego typu regulacji jest chęć zapewnienia ogrzewania budynku w przypadku długotrwałej nieobecności mieszkańców. Dlatego też instalacja kominka nie zwalnia od konieczności posiadania w budynku niezależnej instalacji grzewczej CO. REGULACJE PRAWNE I ZASADY SYTUOWANIA KOMINKA W BUDYNKU Sposób ogrzewania domu kominkiem został prawnie uregulowany na mocy nowelizacji Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U. Nr 75 z 2002 poz. 690 132 ust. 3. Kominki opalane drewnem z otwartym paleniskiem lub zamkniętym wkładem kominkowym mogą być instalowane wyłącznie w budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej oraz niskich budynkach wielorodzinnych, w pomieszczeniach: 1. o kubaturze wynikającej ze wskaźnika 4m3/kW nominalnej mocy cieplnej kominka, lecz nie mniejszej niż 30m3, 2. spełniających wymagania dotyczącej wentylacji, o których mowa w 150 ust. 9, 3. posiadające przewody kominowe określone w 140 ust. 1 i 2 oraz 145 ust.1, 4. w których możliwy jest dopływ powietrza do paleniska kominka w ilości: a) co najmniej 10 m3/h na 1 kw nominalnej mocy cieplnej kominka dla kominków o obudowie zamkniętej, b) zapewniającej nie mniejszą prędkość przepływu powietrza w otworze komory spalania niż 0,2m/s dla kominków o obudowie otwartej. Pomieszczenie, w którym znajduje się kominek powinno spełniać wszystkie warunki i wymagania dla jego prawidłowej eksploatacji. Musi istnieć możliwość odprowadzenia spalin poprzez komin o odpowiednich parametrach technicznych oraz sprawna wentylacja nawiewno - wywiewna całego pomieszczenia. Niezbędnym jest przestrzeganie określonych zasad montażu, w tym właściwe zestawienie elementów i rozmieszczenie kratek nawiewnych. W budynku ogrzewanym przez kominek musi być zachowana właściwa cyrkulacja powietrza pomiędzy ogrzewanymi pomieszczeniami, a pomieszczeniem w którym znajduje się kominek. Ciepłe powietrze rozprowadzone rurami, po schłodzeniu, musi mieć możliwość powrotu do kominka. DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 5

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji STRATY MOCY CIEPLNEJ OGRZEWANYCH POMIESZCZEŃ - DOBÓR MOCY KOMINKA Moc kominka dobieramy w zależności od izolacji budynku i powierzchni ogrzewanej, wyliczając ją z bilansu cieplnego budynku. Straty mocy cieplnej ogrzewanego pomieszczenia: Q = A. k. (t w - t z ) [W] Można je wyliczyć w sposób uproszczony: Q = V. G. (t w - t z ) [W] gdzie: A - powierzchnia ogrzewana (ścian, podłóg, sufitu itp.) [m 2] k - współczynnik przenikania ciepła przez przegrody budowlane (średni przyjęty na przykład z projektu budowlanego domu) [W/m 2 K] (t w - t z ) - zakładana różnica temperatur wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia (domu) [ o C] gdzie: V - kubatura pomieszczeń ogrzewanych [m 3 ] G - średni współczynnik przenikania ciepła [W/m 3o C] Można przyjąć: G=0,75 dla budynków dobrze izolowanych G=0,90 dla budynków średnio izolowanych G=1,20 dla budynków o słabej izolacji (t w - t z ) - zakładana różnica temperatur wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia (domu) [ o C] DOBÓR INSTALACJI DYSTRYBUCJI GORĄCEGO POWIETRZA System dystrybucji gorącego powietrza powinien być starannie zaprojektowany dla potrzeb konkretnego domu, zaleca się, by był on już przewidziany na etapie projektowania budynku. Aby właściwie dobrać rodzaj systemu (grawitacyjny, czy wymuszony) oraz aby poprawnie skomponować jego elementy trzeba wykonać zestaw obliczeń. Wyliczenia te mają na celu zapewnienie skuteczności działania instalacji, czyli zapewnić, iż powietrze ogrzewane przez kominek dotrze do wszystkich zaplanowanych pomieszczeń oraz, że jego temperatura będzie wystarczająca dla ich ogrzania. Obliczenia te można wykonać samodzielnie, zaleca się jednak ich przeprowadzenie przez fachowca (projektanta, firmę instalacyjną). Jeśli powierzchnia do ogrzania jest niewielka, a pomieszczenia do ogrzania znajdują się w niewielkiej odległości od kominka (tak, by przewody instalacji nie miały więcej niż 4-5m długości), można zdecydować się na system grawitacyjny, który jest tańszy a dla niewielkich powierzchni zapewni wystarczającą wydajność (różnica temperatury wywołująca ruch ciepłego powietrza ku górze będzie wystarczająca do pokonania odległości od kominka do wylotu przewodu grzewczego). Ta niewielka odległość kominka do nawiewów oraz stosunkowo mała prędkość krążącego powietrza powoduje, iż osiąga ono znaczną temperaturę, co może prowadzić do przypalania się kurzu (pirolizy) na wylocie z kratek lub anemostatów. Dlatego też obecnie raczej odchodzi się od tego typu rozwiązań. Chcąc ogrzać większą powierzchnię lub cały dom, powinniśmy zdecydować się na system wymuszony, którego centralny punkt - aparat nawiewny AN - będzie zasysał powietrze z okapu kominka i tłoczył je do nawet bardzo odległych wylotów. Przy wyborze systemu wymuszonego musimy sprawdzić czy możliwe będzie wydajne ogrzanie tej powierzchni kominkiem - obliczając strumień powietrza potrzebnego do jej ogrzania i straty ciśnienia na poszczególnych odnogach systemu. Otrzymany wynik pozwoli nam na dobranie właściwego typu aparatu nawiewnego oraz przy zastosowaniu regulatora obrotów RO lub automatycznego regulatora obrotów ARO, na dokładne dopasowanie jego wydajności do potrzeb konkretnej instalacji. Jeśli otrzymana wartość wydatku powietrza jest większa niż wydajność największego aparatu nawiewnego lub jego spręż jest niewystarczający dla pokonania strat ciśnienia instalacji należy zastanowić się nad zmianą konstrukcji instalacji, albo ograniczając powierzchnię do ogrzania, albo projektując układ z dwoma aparatami nawiewnymi. Poniżej przedstawiamy krok po kroku schemat obliczeń, które należy wykonać, aby dokładnie sprawdzić skuteczność projektowanego systemu dystrybucji gorącego powietrza z kominka. 6

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji STRUMIEŃ NAWIEWANEGO POWIETRZA Objętość nawiewanego powietrza na godzinę (strumień powietrza) potrzebnego do ogrzania pomieszczenia do temperatury tw można obliczyć ze wzoru: V = Q s c p. ρr. (tn - t w ) [m 3 /h] gdzie: Q S - straty mocy cieplnej ogrzewanego pomieszczenia [W] c p - ciepło właściwe powietrza: można tu przyjąć 0,28 [Wh/kgK] ρ - gęstość powietrza; można tu przyjąć 1,12 [kg/m 3 r ] t n - temperatura powietrza nawiewanego; można przyjąć 40 [oc] t w - temperatura powietrza wewnętrznego; można przyjąć 20 [oc] Po podstawieniu wartości stałych otrzymujemy uproszczony wzór na strumień powietrza: V = Q s 0,28. 1,12. (40-20) = 0,1594. Q s STRATY CIŚNIENIA W INSTALACJI NAWIEWNEJ Straty ciśnienia w instalacji wyznacza się w celu sprawdzenia, czy spręż dobranego aparatu nawiewnego jest wystarczający. W tym celu należy obliczyć opory przepływu na odcinkach prostych, kształtkach, filtrach oraz na elementach dyfuzyjnych (kratkach lub anemostatach) użytych w projektowanym systemie. Straty odcinków rurowych prostych oblicza się na podstawie oporu jednostkowego R i długości odcinka L. Wartości R dobiera się z nomogramu wybierając potrzebny strumień powietrza oraz średnicę rury. Strzałkami oznaczono przykład wyznaczania oporów miejscowych (wykres poniżej). Przy zastosowaniu innych ów niż blacha stalowa wartości odczytane z nomogramu należy pomnożyć przez współczynnik poprawkowy C uwzględniający szorstkość kanałów, który wynosi dla: - kanałów murowanych C = 3 - kanałów betonowych C = 2 - kanałów murowanych gładko wyprawionych C = 1,5 Wartości z nomogramu dla przekrojów okrągłych można stosować także dla kanałów prostokątnych. Należy wówczas obliczyć średnicę zastępczą, przez którą przepływa powietrze o tej samej prędkości, co w kanale prostokątnym: d z = 2. a. b a + b [mm] Gdzie a i b oznaczają boki kanału: - dla kanału prostokątnego 150 x 50mm, średnica zastępcza wynosi: dz = 75mm - dla kanału prostokątnego 200 x 90mm, średnica zastępcza wynosi: dz=125mm DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 7

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji Poniżej przedstawiamy opory przepływu w rurach elastycznych (wykres po lewej), z którego korzysta się identycznie jak w przypadku rur gładkich oraz wykres oporów miejscowych w kolanie 90 o, które zależą od prędkości przepływu powietrza i stosunku promienia łuku kolana do jego średnicy. Opory przepływu zależą również od temperatury powietrza (lewa część wykresów). Strzałkami oznaczono przykład wyznaczania oporów miejscowych. WYLICZANIE OPORÓW PRZEPŁYWU KSZTAŁTEK Na straty miejscowe w kształtkach składają się: straty na tarcie, straty uderzeniowe i straty na oderwanie strugi. W obliczeniach strat miejscowych mnoży się współczynnik oporów miejscowych ζ z przez ciśnienie dynamiczne p d w przekroju wejściowym. Ciśnienie dynamiczne określa się z zależności: p d = ρ. v 2 2 [Pa] gdzie: v - prędkość przepływu [m/s] ρ - gestość powietrza [kg/m 3 ] Straty ciśnienia na kształtkach systemu określa się ze wzoru: gdzie: ζ - współczynnik oporu miejscowego kształtki p d = ζ. ρ. v 2 2 [Pa] Prędkość przepływu określa się z zależności: v = Q 3600. S [m/s] gdzie: Q - strumień objtości powietrza [m 3 /h] S - przekrój kanału [m 2 ] 8

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji TABELA OPORÓW PRZEPŁYWU KSZTAŁTEK Współczynnik oporu miejscowego określa się z tabeli na podstawie parametrów geometrycznych kształtki, głównie średnicy kształtki, kąta ugięcia kształtki, stosunku przekrojów dla redukcji lub prędkości przepływu powietrza. DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 9

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji Opory przepływu urządzeń (na przykładzie anemostatów i kratek nawiewnych) Opory przepływu tych elementów wyznacza się na podstawie nomogramów lub odczytuje z charakterystyk przepływu. Wykres strat ciśnienia przykładowych urządzeń - BANAN2 oraz elementów nawiewnych (kratki Kz2 i anemostatu 125) w zależności od prędkości przepływu powietrza: Kz2 AS125 BANAN2 Charakterystyki oporów innych urządzeń, oraz elementów nawiewu (anemostatów, kratek) przedstawione są na kolejnych stronach niniejszego opracowania, w części katalogowej. SUMA STRAT CIŚNIENIA CAŁKOWITEGO WYNOSI: Σp c = Σp RL + Σp d + Σp u [Pa] Σp RL Σp d Σp u gdzie: - suma strat ciśnienia na odcinkach prostych przewodów [Pa] - suma strat ciśnienia na kształtkach [Pa] - suma strat ciśnienia na urządzeniach systemu (filtrach, anemostatach, kratkach) [Pa] 10

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji PRZYKŁAD OBLICZEŃ SYSTEMU DGP Aby przedstawioną wcześniej teorię uczynić bardziej przystępną dla potencjalnego użytkownika, projektanta lub instalatora kominka zobrazujemy ją przykładem obliczeń dla mieszkania o rozkładzie pomieszczeń przedstawionym na poniższym rysunku. DOBÓR MOCY GRZEWCZEJ KOMINKA: OBLICZYMY NAJPIERW ZAPOTRZEBOWANIE POMIESZCZEŃ NA CIEPŁO: Powierzchnia użytkowa domu A = 140 [m 2 ] Wysokość pomieszczeń h = 2,6 [m] Kubatura pomieszczeń V = A x h = 364 [m 3 ] Zakładamy temperatury dla jakich wykonamy obliczenia: Zakładana maksymalna temperatura wewnątrz pomieszczeń tw = 20 [ o C] Zakładana minimalna temperatura na zewnątrz pomieszczeń tz = -20 [ o C] Przyjmujemy współczynnik przenikania ciepła naszego domu, z projektu lub w sposób uproszczony: Współczynnik przenikania ciepła dla domu dobrze izolowanego G=0,75 [W/m 3o C] Zapotrzebowanie ciepła obliczamy ze wzoru: Q s = 364. 0,75. (20-(-20)) = 10920 [W] Z wyliczeń wynika, że do ogrzewania można użyć wkład kominkowy o mocy nominalnej ~ 11 KW Uwaga: Orientacyjnie można przyjąć, że 1[kW] mocy nominalnej kominka ogrzewa średnio 10 [m 2 ] powierzchni domu (o standardowej wysokości pomieszczeń). Moc nominalna jest to moc kominka uśredniona w czasie, a nie moc maksymalna, jaka najczęściej jest podawana przez producenta. Moc maksymalna jest osiągana przez krótki okres czasu. Trzeba wziąć pod uwagę również sprawność kominka, która wynosi około 70%. Czyli 70% energii powstającej podczas spalania drewna odzyskuje się w postaci ciepła. Do obliczeń mocy kominka przyjęto temperaturę pomieszczeń ogrzewanych tw = 20 [ o C] i minimalną temperaturę na zewnątrz t z = -20 [ o C]. Różnica temperatur wynosi 40 [ o C]. Biorąc pod uwagę to, że sezon grzewczy trwa 6 miesięcy, a minimalne temperatury powietrza na zewnątrz występują tylko przez krótki okres czasu, to można przyjąć do obliczeń średnią temperaturę zewnętrzną w całym okresie grzewczym t zś = -5 [ o C]. Dla takiego przypadku, który zakłada, że kominek nie będzie używany jako jedyne źródło ciepła w przypadku skrajnie niskich temperatur zewnętrznych dobór mocy kominka obrazuje przykład: DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 11

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji Powierzchnia użytkowa domu A = 140 [m 2 ] Wysokość pomieszczeń h = 2,6 [m] Kubatura pomieszczeń V = A x h = 364 [m 3 ] Temperatura wewnątrz pomieszczeń t w = 20 [ o C] Temperatura na zewnątrz pomieszczeń t zś = -5 [ o C] Współczynnik przenikania ciepła G = 0,75 [W/m 3o C] Zapotrzebowanie ciepła: Q ŚA = 6825 140 = 48,75 [W/m 2 ] Q ŚV = 6825 364 = 18,75 [W/m 3 ] Q s = 364. 0,75. (20-(-5)) = 6825 [W] Jest to realna moc grzewcza, z jaką będzie pracował wkład kominkowy. Zapotrzebowanie na ciepło na 1 [m 2 ] powierzchni mieszkalnej wyniesie: Zapotrzebowanie na ciepło na 1 [m 3 ] kubatury ogrzewanej wyniesie: Obliczanie strumienia powietrza nawiewanego dla pomieszczeń wg rysunku (na poprz. stronie) Dla pomieszczeń 1, 2 i 3 do których będzie dostarczane ciepłe powietrze z kominka należy teraz wyliczyć zapotrzebowanie na ciepło jako iloczyn ich powierzchni i jednostkowego zapotrzebowania na ciepło wyliczone powyżej. Strumień powietrza wyliczymy jako iloczyn kubatury i zakładanej krotności wymian powietrza (przyjęto 3 wymiany na godzinę) lub za pomocą wzoru ze str. 5: TABELA 2 V = 0,1594. Q s Lp Temperatura Powierzchnia Kubatura Zapotrzebowanie Strumień powietrza Ilość wymian T w A V na ciepło Q Ś V powietrza n [ o C] [m 2 ] [m 3 ] [W] [m 3 /h] [1/h] 1 20 15,0 39,0 731,3 116,6 3 2 20 15,7 40,8 765,0 121,9 3 3 20 12,0 31,2 585,0 93,2 3 SUMA 331,7 Po wyliczeniu strumienia powietrza potrzebnego do ogrzania domu, posługując się charakterystyką aparatów nawiewnych należy dobrać właściwy typ zważając by przy zakładanej wydajności posiadał jeszcze odpowiedni spręż. Na podstawie powyższych wyliczeń z wykresu wydajności aparatu nawiewnego można wstępnie dobrać zestaw nawiewny BANAN2, dla którego dla wydajności 331,70 [m 3 /h] spręż wynosi 130 [Pa] (wykres obok). 130 331,70 BANAN2 12

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji OBLICZANIE STRAT CIŚNIENIA W INSTALACJI NAWIEWNEJ Obliczanie strat ciśnienia w instalacji nawiewnej wykonanej wg poniższego schematu, przy zastosowaniu zestawu nawiewnego BANAN2 czyli aparatu nawiewnego AN2 z bypassem termostatycznym BAN2, dostarczającej gorące powietrze do trzech pomieszczeń. Przewody zakończone są anemostatami nawiewnymi. Schemat rozprowadzenia (wersja 3 wymiarowa). Zaznaczono na niej numerami kanały rozprowadzające i inne elementy instalacji, a literami elementy dyfuzyjne (anemostaty nawiewne). A B Schemat rozprowadzenia (wersja 2 wymiarowa) z podanymi odległościami: C Należy teraz obliczyć opory przepływu jakie stwarzają poszczególne nitki instalacji wraz ze wszystkimi znajdującymi się po drodze kształtkami, filtrami (bypassem) oraz elementami dyfuzyjnymi (anemostatami). Wszystkie dane dotyczące elementów systemu zostały dla większej przejrzystości zebrane w tabelę, a wyliczenia dokonano dla wersji instalacji na kształtkach okrągłych i prostokątnych. WERSJA I : Powietrze transportowane rurami elastycznymi RESD, a zastosowane kształtki mają przekrój okrągły. TABELA 3 Elementy Q L axb d(dz) S V p d Σζ R LxR C Σp RL Σp d Σp u systemu m 3 /h m mm mm m 2 m/s Pa Pa/m Pa Pa Pa Pa 0,6 1 116,6 4,8-125 0,0123 2,63 3,87 2 x kolano 90 1,2 5,8 1 5,8 2,33 20 o anemostat 2 121,9 3,0-125 0,0123 2,75 4,24 3 93,2 4,0-125 0,0123 2,10 2,47 4 215,1 7,0-125 0,0123 4,86 13,23 5 331,7 1,0-150 0,0177 5,20 15,14 0,3 kolano 90 1,3 3,9 1 3,9 1,27 20 o anemostat 0,3 kolano 90 0,9 3,6 1 3,6 0,74 20 o anemostat 1,4 trójnik 4,5 31,5 1 31,5 18,52-1,45 trójnik YRS 120 o 4,5 4,5 1 4,5 21,95-2 x kolano 30 o 6 - - - - - 5,20 - - - - - - - - Σp c Pa 28,1 25,2 24,3 50,0 26,5-7 331,7 2,5-150 0,0177 5,20 15,14 0,3 o kolano 90 4,5 11,3 1 11,3 4,55-15,85 UWAGA: Wyjaśnienie wszystkich symboli użytych w tabeli powyżej znajduje się na stronie 13. DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 13

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji Mając określone opory przepływu dla wszystkich elementów instalacji (1 do 7) możemy teraz obliczyć sumę oporów przepływu powietrza do punktów A, B i C: A B C A) sumujemy opory elementów: 1 + 5 + 6 + 7 = 28,1+ 26,5 +15,85 = 70,45 [Pa] B) sumujemy opory elementów: 3 + 4 + 5 + 6 + 7 = 24,3 + 50 + 26,5 + 15,85 = 116,65 [Pa] C) sumujemy opory elementów: 2 + 4 + 5 + 6 + 7 = 25,2 + 50 + 26,5 + 15,85 =116,55 [Pa] Jak widać największy z oporów przepływu dla nitki instalacji do punktu C nie przekracza 130 Pa, tak więc dobrany wcześniej zestaw nawiewny BANAN2 (331,7 m 3 /h, 130Pa) będzie wystarczający do pokonania oporów przepływu powietrza w obliczanej instalacji nawiewnej. W punktach A), B), C) ciśnienie powietrza powinno być takie same, dlatego przed punktem A) należy je wyregulować przez zastosowanie przepustnicy lub skręcenie anemostatu. WERSJA II : Powietrze transportowane rurami i kształtkami prostokątnymi 200x90mm (średnica zastępcza dla takiego przekroju wynosi dz=125 [mm]) TABELA 4 Elementy systemu Q L axb d(dz) S V p d Σζ R LxR C Σp RL Σp d Σp u m 3 /h m mm mm m 2 m/s Pa Pa/m Pa Pa Pa Pa 1 116,6 4,8 200x90 125 0,0123 2,63 3,87 1,95 KL90 o,klø 0,7 3,4 1 3,4 7,55 2 121,9 3,0 200x90 125 0,0123 2,75 4,24-0,8 2,4 1 2,4-3 93,2 4,0 200x90 125 0,0123 2,10 2,47-0,45 1,8 1 1,8-4 215,1 7,0 200x90 125 0,0123 4,86 13,23 5 331,7 1,0 200x90 125 0,0123 7,50 31,50 20 anemostat 20 anemostat 20 anemostat 1,4 o TRP90 2,5 17,5 1 17,5 18,52-1,1 2 x KL30 o RDSS, YP120 o 5,0 5,0 1 5,0 34,65-6 - - - - - 5,20 - - - - - - - - Σp c Pa 31,01 22,4 21,8 36,0 39,65-7 331,7 2,5-150 0,0177 5,20 15,14 0,3 o kolano 90 4,5 11,3 1 11,3 4,55-15,85 UWAGA: Wyjaśnienie wszystkich symboli użytych w tabeli powyżej znajduje się na stronie 13. Mając określone opory przepływu dla wszystkich elementów instalacji (1 do 7) możemy teraz obliczyć jako sumę opory przepływu powietrza do punktów A, B i C: A B C A) sumujemy opory elementów: 1 + 5 + 6 + 7 = 31 + 39,65 + 15,85 = 86,50 [Pa] B) sumujemy opory elementów: 3 + 4 + 5 + 6 +7 = 21,8 + 36,0 + 39,65 + 15,85 =113,30 [Pa] C) sumujemy opory elementów: 2 + 4 + 5 + 6 +7 = 22,4 + 36,0 + 39,65 + 15,85 =113,90 [Pa] Jak widać największy z oporów przepływu dla nitki instalacji do punktu C nie przekracza 130 Pa, tak więc dobrany wcześniej zestaw nawiewny BANAN2 (331,7 m 3 /h, 130 Pa) będzie wystarczający do pokonania oporów przepływu powietrza w obliczanej instalacji nawiewnej. W punktach A), B), C) ciśnienie powietrza powinno być takie same, dlatego przed punktem A) należy je wyregulować przez zastosowanie przepustnicy lub skręcenie anemostatu. 14

Dystrybucja gorącego powietrza - projektowanie instalacji OBJAŚNIENIA SYMBOLI UŻYTYCH W TABELACH Q L a x b d (dz) S V p d Σζ R LxR C Σp RL Σp d Σp U Σp C - strumienie nawiewanego powietrza dla poszczególnych elementów instalacji, dla elementów 1, 2 i 3 przyjęte z tabeli nr 2, dla elementów 4, 5 i 7 suma odpowiednich strumieni. - długości poszczególnych prostych odcinków instalacji przyjęte ze schematu - wymiary kanału prostokątnego - średnica kanału okrągłego lub średnica zastępcza wyliczona ze wzoru na str. 5 - obliczony przekrój poprzeczny kanału okrągłego lub średnicy zastępczej przewodu okrągłego - prędkość przepływu powietrza w kanale obliczona ze wzoru na str. 6 - ciśnienie dynamiczne płynącego powietrza obliczone ze wzoru na str. 6 - współczynnik oporu miejscowego kształtek określony z tabeli nr 1 - jednostkowa strata ciśnienia przewodów prostych określona dla danego strumienia przepływu powietrza z nomogramów na str. 5 i 6 - strata ciśnienia dla odcinka przewodu o długości L - współczynnik chropowatości przewodu (1 dla rur gładkich) dobrany wg zestawienia na str. 5 - suma strat ciśnienia przewodów dla prostych odcinków jako iloczyn LxRxC - suma strat ciśnienia dla kształtek obliczona ze wzoru na str. 6 - suma strat ciśnienia urządzeń: bypassa, anemostatów dobrana z wykresów na str. 8 - całkowita strata ciśnienia dla poszczególnych elementów systemu jako suma trzech poprzednich wartości UWAGA! Kominkowe ogrzewanie powietrzne jest skutecznym i tanim sposobem na dogrzewanie pomieszczeń, nie należy jednak zapominać o konieczności okresowych przeglądów instalacji, celem zapewnienia jej właściwego funkcjonowania. Każda instalacja powinna być wyposażona w filtry powietrza, minimalizujące przenoszenie kurzu przez instalację (filtry te powinny być cyklicznie, co najmniej raz do roku czyszczone). Warto też zwrócić uwagę na problem przesuszania powietrza ogrzewanego przez kominek, suche powietrze pogarsza komfort przebywania w budynku, dlatego warto zakupić wkład kominkowy z systemem nawilżania, lub zastosować nawilżacz montowany na dystrybutorze gorącego powietrza. NA KONIEC BARDZO CENNA UWAGA! Aby w pełni wykorzystać możliwości grzewcze kominka i układu dystrybucji ciepłego powietrza, instalacje takie powinny być planowane już na etapie projektowania domu, wtedy montaż systemu jest najtańszy i zapewnia dzięki optymalizacji przebiegu kanałów grzewczych największą efektywność działania. DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 15

Dystrybucja gorącego powietrza - elementy instalacji ELEMENTY INSTALACJI KOMINKOWEJ System instalacji kominkowych w najbardziej rozbudowanych wariantach zawiera trzy niezależne układy: 1. Układ zasilania powietrzem zewnętrznym do spalania i wentylacji 2. Układ dystrybucji ciepłego powietrza, grawitacyjny lub wymuszony 3. Układ odprowadzania spalin z kominka ZADANIA POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW SYSTEMU 1. Układ nawiewu świeżego powietrza do kominka Ma on za zadanie doprowadzenie powietrza z zewnątrz do spalania w kominku jak również do podmieszania powietrza ogrzewanego. Pierwsza funkcja układu jest szczególnie ważna, zwłaszcza w obliczu walki o jak najlepszą izolację budynków, świeże (zazwyczaj zimne) powietrze ma bardzo utrudniony dostęp do budynku. Może rodzić to niebezpieczne sytuacje, gdyż kominek, potrzebujący do procesu spalania dużo powietrza, może pobierać je z otworów wentylacyjnych wywiewnych (np. kratek łazienkowych), zaburzając wentylację wywiewną. W skrajnych przypadkach kominek może spowodować niebezpieczne dla zdrowia i życia zasysanie spalin z przewodów spalinowych (wywołując ciąg wsteczny w tych przewodach). Druga funkcja zapobiega nadmiernemu przesuszeniu powietrza w pomieszczeniach. 2. Układ dystrybucji gorącego powietrza: grawitacyjny lub wymuszony System przewodów, kształtek i osprzętu pozwalający na dostarczenie ogrzanego przez kominek (w sposób konwekcyjny) powietrza do różnych, nawet odległych od kominka pomieszczeń. Może być to układ działający w sposób naturalny (grawitacyjny wypór powietrza) lub wymuszony (za pomocą wentylatora). 3. Układ odprowadzania spalin z kominka Układ pozwalający na bezpieczne wyprowadzenie niebezpiecznych dla zdrowia i życia produktów spalania drewna na zewnątrz budynku. Zbudowany z wysokogatunkowej stali kwaso- i żaroodpornej lub stali czarnej o odpowiedniej grubości, zapewnia odporność na temperaturę i kwaśne związki znajdujące się w spalinach. Poprzez zastosowanie radiatora, przewody odprowadzające spaliny z kominka mogą być również dodatkowym źródłem ogrzewania powietrza w systemie DGP. Dodatkowo dla poprawy i stabilizacji ciągu kominowego, a tym samym bezpieczeństwa użytkowania może być zakończony nasadą kominową. Wszystkie układy zostały szczegółowo omówione w kolejnych rozdziałach niniejszego opracowania. 16

Opis systemu - kominek wzorcowy ELEMENTY INSTALACJI KOMINKOWEJ Kominek może być bardzo sprawnym narzędziem pozyskania ciepła tylko wówczas, gdy jest poprawnie skonstruowany, tak by z jednej strony umożliwiał swobodny przepływ powietrza przez jego okap, a z drugiej jak najbardziej efektywnie je ogrzewał. OKAP KOMINKA MOŻE POSIADAĆ KILKA WYDZIELONYCH KOMÓR: I komora znajduje się pod specjalnym metalowym dystrybutorem, z którego jest pobierane gorące powietrze bezpośrednio przez aparat nawiewny. Z komory tej wyprowadzone są również rury bezpośrednio do kratek w bocznych ścianach okapu kominka, które spełniają zadanie zaworu bezpieczeństwawprzypadku, gdy aparat nawiewny jest wyłączony np. w przypadku braku prądu. W II komorze chłodne powietrze zasysane jest za pośrednictwembocznej kratki oraz szczelin między obudową kominka a wkładem kominkowym, ogrzewane jest od zewnętrznej strony metalowego dystrybutora (niektóre wkłady kominkowe są już fabrycznie wyposażane w dystrybutor) oraz od rury spalinowej. Rura spalinowa może osiągnąć temperaturę nawet do 700 C ponieważ następuje w niej proces dopalania gazów powstałych podczas destylacji drewna. Aby w pełni wykorzystać ciepło spalin stosuje się rury spalinowe ze specjalnym radiatorem, które zwiększają efektywność oddawania ciepła. Układ odprowadzenia spalin powinien posiadać szyber zmniejszający ciąg kominowy w przypadku gdy jest on zbyt duży. Ciepłe powietrze z II komory jest odprowadzane grawitacyjnie bezpośrednio do pomieszczenia w którym kominek się znajduje oraz opcjonalnie za pomocą rur do sąsiednich pomieszczeń. W tej komorze można również zamontować specjalny nawilżacz kominkowy NWK, z którego para wodna, poprzez aparat nawiewny, dostarczana będzie do ogrzewanych pomieszczeń. Zastosowanie nawilżacza ogranicza efekt przesuszania powietrza przez kominek i podnosi komfort użytkowania instalacji. III komora jest komorą dekompresyjną, spełniająca zadanie odizolowania stropu od gorącego okapu kominka. Powinna być wyposażona w dwie kratki, umieszczone niesymetrycznie po przeciwnych stronach okapu kominka dla swobodnej cyrkulacji powietrza i chłodzenia tej przestrzeni. Izolacja okapu kominka jest rzeczą nieodzowną, nie tylko ze względu na ograniczanie strat cieplnych ale też ze względu na bezpieczeństwo użytkowania kominka, który mógłby w przeciwnym wypadku bardzo mocno nagrzewać ściany i stropy w jego pobliżu. Izolacja ta powinna być wykonana ze specjalnej wysokotemperaturowej wełny mineralnej lub przy pomocy płyt krzemianowo-wapniowych, które służą jednocześnie jako budulec kominka. DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 17

Kratki w kominku KRATKI W KOMINKU Ogrzewanie powietrza w kominku odbywa się na podstawie dość prostej zasady. Palące się drewno rozgrzewa stalowy/żeliwny wkład kominkowy, powietrze, które go opływa podgrzewa się i na zasadzie wyporu termicznego, unosi się ku górze. Następnie dostaje się w okolice wkładu i wydostaje się, już ciepłe poprzez kratki zamontowane w górnej części obudowy. W najprostszym przypadku (kominka bez instalacji DGP) ogrzane powietrze wydostaje się przez kratkę kominkową zamontowaną w górnej części kominka. Oczywiście wkład kominkowy i cała obudowa kominka przystosowana jest do pracy w wysokich temperaturach, ale nie na zasadzie im wyższa temperatura tym lepiej. Przegrzanie instalacji jest bardzo niebezpieczne. Stalowe i żeliwne wkłady kominkowe mają graniczne temperatury, przy których może nastąpić ich uszkodzenie. Powietrze musi więc odebrać odpowiednią ilość energii aby do przegrzania nie doszło. Wychodząc od wymaganego natężenia przepływu powietrza przez kominek, można wyliczyć wielkość potrzebnej kratki, a dokładniej wartość pola czynnego kratki. Powierzchnia kratki i jej opory przepływu co to jest i jak się ją wylicza Kratki są konstrukcyjne przystosowane do przepuszczania powietrza, ale jak każdy element w instalacji, stawiają przepływającemu powietrzu opór opór miejscowy. Kratka wentylacyjna umieszczona na drodze płynącego powietrza powoduje miejscowy spadek ciśnienia w tymże strumieniu. Spadek ciśnienia jest tym większy, im większy strumień powietrza płynie przez daną kratkę, co obrazuje poniższy wzór: pd strata ciśnienia [Pa] ς współczynnik strat miejscowych ρ gęstość powietrza [kg/m3] v prędkość powietrza [m/s] Prędkość przepływu przez kratkę wynika z ilorazu natężenia przepływu i pola przekroju czynnego. v prędkość przepływu powietrza przez kratkę [m/s] Q natężenie przepływu powietrza [m 3 /h] S pole przekroju czynnego kratki [cm 2 ] S = A x B Pole czynne kratki A x B. Kratka osłonowa Darco. Jakie kratki w kominku Kratki w obudowie kominka powinny spełniać kilka wymogów, przede wszystkim nie mogą posiadać żaluzji (ich zasłonięcie jest błędem takim samym, jak brak kratek w okapie), muszą posiadać możliwie małe opory przepływu i odpowiednie rozmiary umożliwiające sprawne pełnienie opisanych wyżej funkcji. Dobór powierzchni kratek jest sprawą bardzo ważną i niełatwą, warto pamiętać o kilku zasadach oraz dokładnej lekturze instrukcji obsługi wkładu kominkowego, gdyż tam zwykle producent opisuje jaką powierzchnię czynną powinny mieć kratki w okapie. Generalnie rozmiary kratek powinny być proporcjonalne do mocy zainstalowanego wkładu grzewczego. Czynna powierzchnia kratki powinna wahać się pomiędzy 450cm 2 dla wkładu o mocy nominalnej kilku kw, a ponad 1000cm 2 dla kilkunastokilowatowego wkładu. Teoretyczna powierzchnia czynna kratek w funkcji mocy grzewczej: 18

Kratki w kominku Oszacowanie pola czynnego kratek - symulacja teoretyczna Założenia do tabeli Temperatura otoczenia T1 20 [ o C] Temperatura powietrza ogrzanego w kominku T2 80 [ o C] Prędkość powietrza w kratce v 1,2 [m/s] Ciepło właściwe powietrza (przy stałym ciśnieniu) c 1000 [J/kgK] Gęstość powietrza ρ 1,2 [kg/m 3 ] Sprawność kominka η 65 % Wzory Oczywiście te wartości pola powierzchni nie uwzględniają powierzchni kratek osłaniających wloty powietrza do spalania i ogrzewania przez kominek (umiejscawianej pod wkładem) oraz tzw. kratek dekompresyjnych, małych kratek instalowanych tuż pod sufitem służących ochronie go przed gorącem z kominka. Należy pamiętać, że to teoretyczne wyliczenie zawiera bardzo dużo założeń (nie uwzględniony odzysk ciepła z instalacji odprowadzania spalin itp), które w praktyce mogą być różne. Inaczej bowiem wygląda konieczność instalacji kratek w kominku kaflowym czy kominku z płaszczem wodnym, niż w standardowym rozwiązaniu powietrznym dla którego przeprowadzaliśmy wyliczenia. Zestawienie powyższe powinno być traktowane bardziej na zasadzie uzmysłowienia, rzędu wielkości powierzchni kratek dla danego kominka, a nie wytyczne montażowe. DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 19

Kratki w kominku Samych kratek w obudowie kominka powinno być kilka, najlepiej gdy umieszczone są niesymetrycznie, po dwóch stronach kominka i na różnej wysokości. Dzięki temu będzie możliwy konwekcyjny ruch powietrza, nie można bowiem nie zauważać faktu, iż część konwekcyjnego powietrza do kominka wraca właśnie przez kratkę w jego okapie, ogrzewa się i wypływa przez drugą kratkę. Kluczową sprawą są niskie opory przepływu kratki, tu cały czas wracamy do kwestii skutecznego oddawania ciepła z komory grzewczej kominka. Jeśli opory kratki są duże, powietrze nie będzie mogło łatwo wydostać się z okapu kominka. Przy zakupie kratek powinniśmy porównać charakterystyki przepływu kratek. Wbrew pozorom kratki wizualnie wyglądające na bardzo przewiewne wcale nie muszą mieć niskich oporów. Dość złożone sposoby rozchodzenia się powietrza przy przepływie przez kratkę sprawiają, że dla przykładu kratki z siatką metalową mają podobne lub wyższe opory niż kratki z otworami wybitymi w litej stali. Dlatego też zawsze przy podejmowaniu decyzji o zakupie kratek należy zapoznać się z danymi (rezultatami badań) dotyczącymi charakterystyk przepływu kratek podawanymi przez ich producenta, każdy producent ma obowiązek posiadać i przedstawić odpowiednie informacje i wykresy. Podsumowanie Co równie ważne w przypadku użytkowania kratek to dbanie o ich czystość. Pole powierzchni czynnej oraz parametry przepływu wyliczane są dla kratki czystej - pyły i kurz osadzający się na siatce lub w otworach zaburza te charakterystyki. Dlatego cykliczne czyszczenie kratek jest bardzo ważne, nie tylko dla estetyki całego kominka. 20

Elementy konstrukcji okapu kominka KRATKI W OKAPIE KOMINKA W okapie kominka montujemy WYŁĄCZNIE kratki bez żaluzji. Jest to powodowane względami bezpieczeństwa i ma na celu ochronę przed przegrzaniem okapu kominka wynikającym z braku właściwej cyrkulacji powietrza wewnątrz okapu. Kratką czołową, z racji swojej dużej powierzchni czynnej, jest zazwyczaj kratka K4 lub K5. Kratki wlotów bocznych do okapu kominka to najczęściej kratki K2. W komorze dekompresyjnej umieszcza się zazwyczaj specjalnie do tego zaprojektowane kratki K0. MATERIAŁ STRUKTURA CZOŁA B - biała K x - a - b struktura czoła ML - blacha czarna malowana proszkowo AMO - antyczny mosiądz ASR - antyczne srebro czoła AMI - antyczna miedź typ kratki kratka osłonowa KR - kremowa CM - czoło metalowe CH - MO - MI - chromonikiel szlifowany mosiądz miedź DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 21

Elementy konstrukcji okapu kominka KRATKI W OKAPIE KOMINKA 1. KRATKA OSŁONOWA KO 2. KRATKA OSŁONOWA K1 KO K1 3. KRATKA OSŁONOWA K2 4. KRATKA OSŁONOWA K3 K2 K3 5. KRATKA OSŁONOWA K4 6. KRATKA OSŁONOWA K5 K4 K5 ZESTAWIENIE WYMIARÓW Wymiary [mm] Lp Wersja kratki Az Bz Cw Dw Ez Fz H Przekrój czynny [cm] waga [kg] 1 K0 205 65 165 45 185 45 34 42 0.15 2 K1 195 135 145 95 165 105 37 64 0.35 3 K2 195 175 145 128 165 140 37 98 0.40 4 K3 245 175 200 128 215 140 40 134 0.50 5 K4 335 195 285 145 300 165 40 234 0.70 6 K5 485 195 440 150 455 165 40 359 1.20 22

Elementy konstrukcji okapu kominka KRATKI W OKAPIE KOMINKA - TYPU LIGHT W okapie kominka można również montować kratki z siatką, które są tańszym odpowiednikiem kratek z czołem w całości metalowym. Podobnie jak w przypadku kratek standardowych, kratką czołową, z racji swojej dużej powierzchni czynnej, jest zazwyczaj kratka KRL4 lub KRL5. Kratki wlotów bocznych do okapu kominka to najczęściej kratki KRL2. W komorze dekompresyjnej umieszcza się zazwyczaj specjalnie do tego zaprojektowane kratki KRL0. MATERIAŁ STRUKTURA CZOŁA KRL x - a - b struktura czoła czoła typ kratki kratka osłonowa typu LIGHT ML - blacha czarna malowana proszkowo B - GR - CZ - KR - biała grafitowa czarna kremowa DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 23

Elementy konstrukcji okapu kominka KRATKI W OKAPIE KOMINKA - TYPU LIGHT 1. KRATKA OSŁONOWA KRLO 2. KRATKA OSŁONOWA KRL1 KRLO KRL1 3. KRATKA OSŁONOWA KRL2 4. KRATKA OSŁONOWA KRL3 KRL2 KRL3 5. KRATKA OSŁONOWA KRL4 6. KRATKA OSŁONOWA KRL5 KRL4 KRL5 ZESTAWIENIE WYMIARÓW Wymiary [mm] Lp Wersja kratki Az Bz Cw Dw Ez Fz H Przekrój czynny [cm] waga [kg] 1 KRL0 205 65 165 45 185 45 34 42 0.15 2 KRL1 195 135 145 95 165 105 37 64 0.35 3 KRL2 195 175 145 128 165 140 37 98 0.40 4 KRL3 245 175 200 128 215 140 40 134 0.50 5 KRL4 335 195 285 145 300 165 40 234 0.70 6 KRL5 485 195 440 150 455 165 40 359 1.20 24

Elementy konstrukcji okapu kominka FOTOKRATKA Fotokratka to wyjątkowa kratka kominkowa, która osłania wylot ciepłego powietrza, a także spełnia dodatkową rolę elementu dekoracyjnego. Dzięki nowoczesnej formie i kolorystyce może zostać idealnie wkomponowana w dowolny styl wnętrza. To co sprawia, iż produkt jest absolutnie wyjątkowy to możliwość wkomponowania w fotokratkę praktycznie każdego zdjęcia. Po obróbce specjalnym programem komputerowym, implementacji technologicznej i wykonaniu za pomocą wybicia kilku tysięcy różnej wielkości otworów otrzymujemy kratkę z motywem ze zdjęcia, absolutnie indywidualną i niepowtarzalną. MATERIAŁ STRUKTURA CZOŁA FTK x - a - b pozycja kratki czoła typ kratki Fotokratka Materiał czoła - ML - bl. czarna malowana proszkowo Materiał ramki - OC - bl.ocynkowana Pozycja kratki - H-pozioma, P-pionowa B - biała SZ - szara Wielkość Wymiar zewnętrzny czoła AzxBz C D Ez Fz Waga [kg] FTKI 385x270 340 230 362 252 2,6 FTKII 468x325 423 286 442 306 3,4 DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 25

Notatki 26

Elementy konstrukcji okapu kominka KSZTAŁTKI METALOWE W OKAPIE KOMINKA 1. DYSTRYBUTORY / PRZYKŁADY UWAGA: Dystrybutory wykonuje się zawsze do danego modelu wkładu kominkowego lub na indywidualne zamówienie Wymiary [mm] A B C E d D Typ kominka: GABO 690 620 560 380 150 210 Liczba króćców wylotowych 0-8 sztuk Wymiary [mm] Typ kominka: FONTE FLAME 685c i 680v A B C H E F G D d 850 1150 500 475 500 300 50 230 100 Liczba króćców wylotowych 0-8 sztuk 2. ZAŚLEPKI ZS I ZAŚLEPKI REDUKCYJNE ZSR ZS ZSR Średnica spiro Ø100 Ø125 Ø150 dz + 12 dz 98 123 148 Waga [kg] 0.13 0.17 0.20 ZS x - OC ZSR x - OC średnica spiro zaślepka średnica spiro zaślepka redukcyjna DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 27

Elementy konstrukcji okapu kominka 3. KRÓCIEC SPIRO KSP KSP Średnica spiro Ø100 Ø125 Ø150 dz 98 123 148 Waga 0.08 0.10 0.12 KSP - x - OC średnica spiro króciec spiro 4. KASETA DOLOTOWA PROSTA KDP KDP Typ kratki K1-Kz1 K2-Kz2 K3-Kz3 K4-Kz4 K5-Kz5 A 166 166 216 301 456 B 106 141 141 166 166 d spiro 100-110 100-150 100-150 100-150 100-150 Waga [kg] 0.20 0.25 0.35 0.55 0.60 KDP- x / d - OC średnica spiro rozmiar kratki kaseta dolotowa prosta 5. OPASKA ZACISKOWA OPS OPS Zakres Średnic spiro od Ø80 do Ø160 Waga [kg] 0.025 OPS x - CH średnica spiro CH - taśma i zapinka chromoniklowa opaska zaciskowa 28

Elementy konstrukcji okapu kominka ELEMENTY PODŁĄCZENIOWE I IZOLACYJNE W OKAPIE KOMINKA 1. RURA ELASTYCZNA SPIRO DARCO FLEX - ALUMINIOWA RESF RESF Średnica spiro Ø100 Ø125 Ø150 dw 100 125 150 dz 107 132 157 Waga [kg] 0.46 0.57 0.71 Odcinki L = 3 [m] ściśnięte do 1 [m] Odporność temperaturowa = 200 o C RESF x -AL średnica rura elastyczna typ spiro AL - taśma aluminiowa UWAGA: Do montażu w okapie kominka nie można stosować rur ocieplanych typu RESD 2. WEŁNA MINERALNA DO IZOLACJI OKAPU KOMINKA - FIREROCK WEŁNA Dane techniczne Max. temperatura pracy 600 [ o C] WEŁNA - FIREROCK / x grubość rodzaj wełna mineralna Gęstość nominalna 80 [kg/m 3 ] Wymiary płyt 1000x600 [mm] Grubość płyty 25 lub 30 [mm] Przewodność cieplna < 0,038 [W/mK] Odporność na ogień wyrób niepalny Ilość płyt w paczce 10 szt. 3. WYSOKOTEMPERATUROWA TAŚMA ALUMINIOWA TA - 350 O C TA/350 Symbol Długość [m] TA 50 x L / 350 max. temperatura pracy długość TA50x.../350 o C 5 10 50 Max. temperatura pracy: 350 [ o C] szerokość 50 mm taśma aluminiowa DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 29

Elementy konstrukcji okapu kominka 4. PŁYTY IZOLACYJNE SILCA SILCA Dane techniczne Max. temperatura pracy 700 [ o C] Gęstość nominalna 250 [kg/m 3 ] SILCA - 500x1250 - x Wymiary płyty 1250x500 [mm] Grubość płyt 30 [mm] Wytrzymałość na ściskanie 1,2 [N/mm 2 ] grubość wymiar płyty SILCA Odporność na ogień A1 wyrób niepalny 5. KLEJ SILCADUR SILCADUR Dane techniczne Max. temperatura pracy 950 [ o C] SILCADUR klej silcadur Kolor Min. Temperatura nakładania Czas wiązania Waga opakowania szary 5 [ o C] 24 [h] 0,85 lub 6,5 [kg] 6. WERMIKULITOWE PŁYTY IZOLACYJNE GRENAISOL GRENAISOL Dane techniczne Max. temperatura pracy 950 [ o C] Gęstość nominalna 430 [kg/m 3 ] Wymiary płyty Grubość płyt 800x600 [mm] 30 [mm] GRENAISOL - 600x800-30 Wytrzymałość na ściskanie Odporność na ogień 1,2 [MPa] A1 wyrób niepalny grubość wymiary pyty płyta GRENAISOL 7. KLEJ GRENAISOL KLEJ GRENAISOL Dane techniczne Max. temperatura pracy 1200 [ o C] KLEJ GRENAISOL klej grenaisol Kolor beżowy Min. temperatura nakładania 10 [ o C] Czas wiązania (w temp. 20 o C) 12 [h] Waga opakowania 1 [kg] 30

Elementy konstrukcji okapu kominka ELEMENTY UKŁADU NAWILŻANIA POWIETRZA 1. NAWILŻACZ KOMINKOWY OPIS Nawilżacz kominkowy to urządzenie mające na celu ograniczenie przesuszania powietrza ogrzewanego przez kominek i podniesienie komfortu użytkowania systemu ogrzewania powietrznego. Zawiera on pojemnik na wodę, która odparowywuje na skutek przepływającego przez to urządzenie gorącego powietrza ogrzanego przez wkład kominkowy. Montowany na króćcu wylotowym z dystrybutora kominkowego nawilżacz uwalnia parę wodną, która dostaje się do systemu (wraz z gorącym powietrzem zasysanym przez aparat nawiewny), a przez system DGP do różnych pomieszczeń w budynku. Zestaw składa się z nawilżacza oraz pojemnika uzupełniającego, montowanego na ścianie obudowy kominka, w miejscu łatwodostępnym, umożliwiającym uzupełnianie poziomu wody w urządzeniu. Produkt zastrzeżony w Urzędzie Patentowym RP. WYMIARY Typ nawilżacza Wymiary [mm] Dz Dw H max DN2 Max. ilość wody [l] NWK100 108 96 247 160 3,5 NWK125 133 121 247 200 4,5 NWK150 158 146 247 225 5,5 NWK x średnica DN nawilżacz kominkowy Przeznaczenie elementu N N - nawilżanie powietrza Materiał CH CH - bl. chromoniklowa DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 31

Elementy konstrukcji okapu kominka ELEMENTY UKŁADU NAWILŻANIA POWIETRZA 2. KRATKA OTWIERANA OPIS Kratki osłonowe otwierane stanowią estetyczną osłonę otworów w okapie kominka, umożliwiając jednocześnie łatwy dostęp do wnętrza okapu, na przykład, celem uzupełnienia poziomu wody w nawilżaczu kominkowym. Maksymalna temperatura pracy: 180 [ºC] WYMIARY Typ kratki Wymiar zewnętrzny czoła Bzx Az Wymiar ramki montażowej KOT2 175x195 140x165 KOT 2 - a - b struktura czoła czoła typ kratki kratka osłonowa otwierana Przeznaczenie elementu Materiał czoła ML - W W W - przewody wentylacyjne O O O - ogrzewanie powietrzne ML - bl. czarna malowana proszkowo STRUKTURA CZOŁA B biała KR kremowa AMO antyczny mosiądz ASR antyczne srebro AMI antyczna miedź Materiał ramki OC OC OC - bl. ocynkowana - - 32

Opis systemu - Układ nawiewu powietrza do kominka UKŁAD NAWIEWU POWIETRZA DO KOMINA Kominek powinien być instalowany w pomieszczeniu o możliwie dużej powierzchni, którym jest zwykle pokój dzienny. Pomieszczenie to powinno mieć kubaturę nie mniejszą niż 30m 3 i posiadać dopływ odpowiedniej ilości powietrza do paleniska kominka. Można przyjąć, że do spalenia 1 [kg] drewna w kominku z zamkniętą komorą spalania potrzebne jest około 8 [m 3 ] powietrza. Dlatego niezmiernie ważne jest doprowadzenie świeżego powietrza do spalania, najlepiej bezpośrednio pod palenisko specjalnym przewodem nawiewnym. Układ doprowadzenia świeżego powietrza to niezbędny układ w instalacji kominkowej. Umożliwia dostarczenie powietrza nie tylko do procesu spalania drewna, ale również do podmieszania powietrza ogrzewanego, które bez tego będzie suche, powodujące uczucie dyskomfortu. Kratka nawiewna z kasetą i filtrem, wlot przez kształtkę KLP Kanał prostokątny KP Przepustnica PJPS/C Kaseta z filtrem bocznym wlot I wersja (KANAŁ PŁASKI) lub Przepustnica PJP II wersja (KANAŁ OKRĄGŁY) Rura PCV lub z blachy ocynkowanej Czerpnia świeżego powietrza prostokątna CZNP Przepustnica PJS Przepustnica PJSS/C Czerpnia świeżego powietrza okrągła CZNP Powietrze może być doprowadzane z zewnątrz za pomocą rur PCV lub stalowych kanałów ocynkowanych, zarówno o przekroju prostokątnym jak i okrągłym. Przewód doprowadzający powietrze najlepiej jest przewidzieć już na etapie wykonywania wylewek w pomieszczeniu. Powinien być on zaizolowany cieplnie. Czerpnia powietrza powinna chronić przed dostawaniem się do przewodu owadów, gryzoni, czy zanieczyszczeń mechanicznych, powinna więc być wyposażona w siatkę. Układ może być również wyposażony w przepustnicę, która zminimalizuje utratę ciepła (nawiew zimnego powietrza z zewnątrz), gdy w kominku się nie pali. Element wyrzutni powietrza pod paleniskiem kominka powinien być wyposażony w wymienny filtr lub powinien umożliwiać czyszczenie w łatwy sposób. Inną ewentualnością jest umieszczenie fil- DARCO Sp. z o.o. 39-206 Pustków Osiedle 48 Oddział Dębica 39-200 Dębica ul. Metalowców 43 tel.: + 48 14 680 90 00 fax: + 48 14 680 90 01 www.darco.com.pl e-mail: darco@darco.com.pl 33