Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bielsku-Białej Wydział Informacyjno-Bibliograficzny i Czytelnia Julian Tuwim (1894-1953) życie i twórczość Zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 1954-2013 ze zbiorów Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Bielsku-Białej Wszystkie wymienione pozycje dostępne są w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Bielsku-Białej. Aby ułatwić korzystanie z bibliografii, podano sygnatury książek i zbiorów audiowizualnych wraz z oznaczeniami: cz - czytelnia, w - wypożyczalnia, a zbiory audiowizualne. Czasopisma udostępniane są wyłącznie na miejscu w czytelni. BIBLIOGRAFIA PODMIOTOWA: Książki: 1. 2 piosenki dziecinne : na głos (ad lib.) i zespół smyczkowy / Witold Lutosławski ; sł. J. Tuwim. - Kraków : Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1973 w 12597, w 12598 2. Jarmark rymów / Julian Tuwim ; oprac. Janusz Stradecki. - Warszawa : "Czytelnik", 1991 w 40504 3. Księga wierszy polskich XIX wieku. T. 1-3 / ułożył Julian Tuwim ; oprac. i wstępem opatrzył Juliusz W. Gomulicki. - Warszawa : Państ. Inst. Wydaw., 1954 w 2029 t. 1 w 2030 t. 2 w 2031 t. 3 4. Kwiaty polskie / Julian Tuwim. - Wyd. 6. - Warszawa : "Czytelnik", 1975 w 16135 5. Kwiaty polskie / Julian Tuwim. - Wyd. 7. - Warszawa : "Czytelnik", 1977 cz 19834, w 19835 6. Kwiaty polskie / Julian Tuwim. - Wyd. 9. - Warszawa : Polskie Towarzystwo Wydawców Książek, 1983 w 39473 7. Listy do przyjaciół-pisarzy / Julian Tuwim ; oprac. Tadeusz Januszewski. - Warszawa : "Czytelnik", 1979 w 47777 1
8. Lokomotywa ; Rzepka ; Ptasie radio / Julian Tuwim ; il. Jan Marcin Szancer. - Wyd. 11. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1979 w 25061 9. Nowy wybór wierszy / Julian Tuwim. - Warszawa : "Czytelnik", 1956 w 3718 10. Wiersze wybrane / Julian Tuwim ; oprac. Michał Głowiński. - Wrocław : Zakł. Narod. im. Ossolińskich, 1964 w 6908 11. Wiersze wybrane / Julian Tuwim ; oprac. Michał Głowiński. - Wyd. 2 zm.. - Wrocław : Zakł. Narod. im. Ossolińskich, 1969 cz 9685 12. Wiersze zebrane. T. 1-2 / Julian Tuwim. - Wyd. 3. - Warszawa : "Czytelnik", 1975 w 14227 t. 1 w 14228 t. 2 13. Wiersze. T. 1-2 / Julian Tuwim ; oprac. Alina Kowalczykowa; wstęp Ryszard Matuszewski. - Warszawa : "Czytelnik", 1986 w 35787 t. 1 w 35788 t. 2 Zbiory audiowizualne: 1. Co nam zostało z tych lat? [Płyta komp.] : piosenki Juliana Tuwima : lata trzydzieste XX wieku / sł. Julian Tuwim ; muz. Władysław Dan, Henryk Wars, Leon Boruński [et al.] ; wyk. Hanka Ordonówna, Chór Dana, Mieczysław Fogg [et al.]. - Warszawa : 4ever MUSIC, 2008 a PK 2240 2. Ja śpiewam piosenki [Płyta komp.] / Hanka Ordonówna. - Warszawa : Pomaton, 2005 a PK 705 3. Lata dwudzieste... lata trzydzieste [Płyta komp.] : ach, jak przyjemnie. - Warszawa : Pomaton, 2004 a PK 608 4. Lokomotywa [Płyta komp.] / Julian Tuwim ; czyta Włodzimierz Nowakowski. - Warszawa : Agencja Artystyczna MTJ, 2008 a PK 1552 5. Lokomotywa [Płyta komp.] : ulubione wiersze dzieci / Julian Tuwim ; recytuje Leszek Piskorz. - Kraków : Gamma, 2002 a PK 611 6. Nikt tylko ty [Płyta komp.] : echa melodii zapomnianej / Hanna Banaszak. - Sopot : Soliton, 2003 2
a PK 617 7. Piotr Fronczewski czyta wiersze dla dzieci Juliana Tuwima [Płyta komp.]. CD 1-2 / Julian Tuwim ; muz. Kuba Stankiewicz ; wyk. Piotr Fronczewski, Inga Lewandowska. - Wrocław : "Siedmioróg", 2004 a PK 761/CD1 a PK 762/CD2 8. Wiersze dla dzieci [Płyta komp.] / Julian Tuwim ; czyta Piotr Fronczewski ; reż. Ewa Szymańska ; muz. Andrzej Gmitrzuk ; montaż Jerzy Piórek. - Warszawa : Audio Liber, 2003 a PK 723 BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTOWA: Książki: 1. Groteska w poezji Dwudziestolecia : Leśmian, Tuwim, Gałczyński / Elżbieta Sidoruk. - Białystok : Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2004 w 63878 2. Julian Tuwim / Jadwiga Sawicka. - Warszawa : "Wiedza Powszechna", 1986 w 36031 3. Julian Tuwim : bibliografia / Janusz Stradecki. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959 cz 4221 4. Listy do Tuwima i Lechonia : (1940-1943) / Mieczysław Grydzewski ; oprac. Janusz Stradecki. - Warszawa : Państ. Inst. Wydaw., 1986 w 36244 5. Nostalgia stylu : neoklasycyzm liryki polskiej XX wieku w krytyce, badaniach i poetykach immanentnych (w kontekście tradycji poetologicznej klasycyzmu) / Andrzej Kaliszewski. - Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2007 w 58364 6. Poetyka Tuwima a polska tradycja literacka / Michał Głowiński. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1962 cz 5696 7. Studia o poezji Juliana Tuwima / pod red. Ireneusza Opackiego. - Katowice : Uniw. Śląski, 1982 cz 31764, w 31765 8. Sztuka translatorska Juliana Tuwima : przekłady z poezji rosyjskiej / Bohdan Łazarczyk. - Wrocław [etc.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1979 w 25126 3
9. Tuwim / Mariusz Urbanek. - Wrocław : Wydawnictwo Dolnośląskie, 2004 w 55086 10. Wybrane utwory Juliana Tuwima na lekcjach języka polskiego w kl. 1-3 / pod red. Barbary Kamińskiej. - Toruń : Centrum Doskonalenia Nauczycieli im. Władysława Spasowskiego. Oddział w Toruniu, 1989 w RP 3113 Rozdziały z książek: 1. Bal w Operze / Jacek Łukasiewicz // W: Z problemów literatury i kultury XX wieku : prace ofiarowane Tadeuszowi Kłakowi / pod red. Stefana Zabierowskiego. - Katowice, 2000. - S. 201-216 cz 48807 2. Inne czasy, inne reguły : metamorfozy zasad gier językowych w zabawach literackich Pegaz zdębiał Stanisława Barańczaka / Arkadiusz Luboń // W: Inna literatura? : dwudziestolecie 1989-2009. T. 2 / pod red. Zbigniewa Andresa, Janusza Pasterskiego. - Rzeszów, 2010. - S. 88-101 cz 63896 3. Julian Tuwim : Gałąź // W: A słowa jak ziarna : wybór konspektów lekcji języka polskiego / Elżbieta Gałczyńska, Romuald Jabłoński. - Wyd. 2 popr. - Płock, 2012. - S. 179-180 cz 66478 4. Julian Tuwim : Zadymka / Ireneusz Opacki // W: Liryka polska : interpretacje / pod red. Jana Prokopa i Janusza Sławińskiego. - Gdańsk, 2001. - S. 320-342 cz 50502 5. Julian Tuwim - poezja przeciwieństw // W: Pisma i postawy : od Witkacego do postmodernizmu / Stanisław Gawliński. - Kraków, 2002. - S. 135-152 cz 51236 6. Julian Tuwim - Rzecz Czarnoleska / Tomasz Cieślak // W: Poezja polska od romantyzmu do dwudziestolecia międzywojennego : interpretacje. - Warszawa, 1999. - S. 183-189 cz 48066 7. Juliana Tuwima De Revolutionibus : propozycje interpretacyjne Balu w Operze / Leonard Neuger // W: Lektury polonistyczne: dwudziestolecie międzywojenne, II wojna światowa. T. 2. - Kraków, 1999. - S. 266-288 cz 48439 8. Królom równy : Pogrzeb Słowackiego Juliana Tuwima / Dariusz Tomasz Lebioda // W: Marmur i blask : studia, szkice, artykuły o poezji polskiej od Mickiewicza do Miłosza. - Bydgoszcz, 2000. - S. 258-263 cz 49400 4
9. Labirynt w oranżerii : Kwiaty polskie Juliana Tuwima / Piotr Michałowski // W: Lektury polonistyczne: dwudziestolecie międzywojenne, II wojna światowa. T. 2. - Kraków, 1999. - S. 417-441 cz 48439 10. Motywy oniryczne w twórczości Juliana Tuwima i Jana Brzechwy dla dzieci / Anna Szóstak // W: Oniryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej XX wieku : praca zbiorowa / pod red. Ilony Glatzel, Jerzego Smulskiego i Anny Sobolewskiej. - Toruń, 1999. - S. 105-113 cz 50366 11. Murzynek Bambo Juliana Tuwima w świetle krytyki postkolonialnej i feministycznej / Mieczysław Inglot // W: Stare i nowe w literaturze dla dzieci i młodzieży / pod red. Bożeny Olszewskiej i Elżbiety Łuckiej-Zając. - Opole, 2010. - S. 37-48 cz 65858 12. Na usługach piosenki : Julian Tuwim // W: Poezja w piosence : od Tuwima do Świetlickiego / Michał Traczyk. - Poznań, 2009. - S. 28-42 cz 63619 13. O zjawisku paidii / Alicja Smołkowicz // W: Rzeczywistość dziecka / pod red. nauk. Jana Krukowskiego. - Tarnów, 2012. - S. 343-350 cz 67068 14. Stymulowanie percepcji i ekspresji plastycznej dzieci pięcioletnich ilustracjami różnych twórców do wiersza J. Tuwima Okulary / Elżbieta Szefler // W: Edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna w warunkach przemian początku XXI wieku / pod red. Anny Jakubowicz-Bryx. - Bydgoszcz, 2004. - S. 83-102 cz 55432 15. Świetopełna trześć dziwosłów : o języku poetyckim Słopiewni Juliana Tuwima // W: Świetopełna trześć dziwosłów : interpretacje wierszy i szkice o współczesnej poezji polskiej / Romuald Cudak. - Katowice, 1999. - S. 63-87 cz 50151 16. Tuwim i queer / Alina Molisak // W: Żydowski Polak, polski Żyd : problem tożsamości w literaturze polskożydowskiej / pod red. Aliny Molisak i Zuzanny Kołodziejskiej. - Warszawa, 2011. - S. 71-81 cz 66960 Artykuły z czasopism: 1. Agon, alea, ilinx i mimicry w wierszach Tuwima i Brzechwy / Maria Ostasz // Guliwer. - 2003, nr 1, s. 10-18 2. Beniowski i Kwiaty polskie - reguły montażu (filmowego) / Piotr Michałowski // Ruch Literacki. - 2009, nr 6, s. 463-477 5
3. Bokser jako zbawca? / Bożena Chrząstowska, Seweryna Wysłouch // Polonistyka. - 2006, nr 4, s. 49-51 4. Człowiek zaczarowany? / Małgorzata Szotek-Ostrowska // Więź. - 2005, nr 12, s. 125-131 5. Czytanie Tuwima : wokół wiersza W lesie / Janusz Waligóra // Polonistyka. - 2000, nr 2, s. 108-112 6. Deszcze zza okna i z wierszy / Janina Hryniewicka // Polonistyka. - 1998, nr 2, s. 125-126 7. Dyzio marzyciel - zabawy z wierszami Juliana Tuwima / Gabriela Fejkiel // Bliżej Przedszkola. - 2012, nr 12, s. 26-27 8. Ekspres Tuwim / Aneta Wiatr // Twórczość. - 2001, nr 5, s. 41-53 9. Folklor słowny źródłem inspiracji poetyckiej Jana Brzechwy i Juliana Tuwima / Teresa Smolińska // Literatura Ludowa. -1995, nr 6, s. 3-17 10. I co pan na to? : scenariusz spektaklu o Julianie Tuwimie / Witold Pelka // Biblioteka w Szkole. - 2013, nr 4, s. 25-27 11. I trwać w uporze : Julian Tuwim o poecie i poezji / Katarzyna Szewczyk // Polonistyka. - 2000, nr 2, s. 103-107 12. Ilustracje do wiersza Okulary Juliana Tuwima / Elżbieta Szefler // Wychowanie w Przedszkolu. - 2003, nr 10, s. 598-604 13. Intertekstualne czytanie Tuwima / Henryk Gradkowski // Język Polski w Szkole Średniej. - 1997/98, nr 4, s. 30-40 14. Jesień wokół nas / Dorota Strzelecka // Bliżej Przedszkola. - 2008, nr 7/8, z. 2, s. 16-20 15. Julian Tuwim jako uczony i miłośnik nauk ścisłych : wspomnienia z okazji 100. rocznicy urodzin / Józef Hurwic // Nauka. - 1996, nr 1, s. 193-197 16. Julian Tuwim w listach Emila Zegadłowicza / oprac. Mirosław Wójcik // Akcent. - 2001, nr 3, s. 154-162 17. Juliana Tuwima Dwa wiatry podstawą dla ćwiczeń w interpretacji i kulturze żywego słowa : (cykl lekcji) / Teresa Ankudewicz-Blukacz // Warsztaty Polonistyczne. - 1999, nr 1, s. 16-18 18. Kiedy autorytet staje się przyjacielem... / Monika Szczot. // Polonistyka. - 2002, nr 3, s. 162-164 19. Kto podróżuje, ten nie leniuchuje // Wychowanie w Przedszkolu. - 2008, nr 7, s. 34-38 6
20. Leśmian i Tuwim w przekładach Langera / Wacław Sadkowski // Literatura na Świecie. - 2000, nr 12, s. 322-325 21. Liryczne biedy w wierszach dla dzieci Juliana Tuwima / Alicja Baluch // Wychowanie w Przedszkolu. - 1999, nr 1, s. 12-13 22. Listy Witolda Gombrowicza do Juliana Tuwima / oprac. Tadeusz Januszewski // Kresy. - 2001, nr 1/2, s. 236-244 23. Lokomotywa Tuwima : wariacje i konteksty (od wiersza dla dzieci do wiersza o Zagładzie) / Katarzyna Kuczyńska-Koschany // Polonistyka. - 2012, nr 1, s. 6-13 24. Lokomotywa Tuwima w książce i na ekranie : o ilustracjach G. Gurowskiej i adaptacji Z. Rybczyńskiego / Seweryna Wysłouch // Polonistyka. - 2012, nr 1, s. 22-24 25. Nasz reporter udał się do Słowikowa - redagujemy czasopismo / Ewa Gołaszewska // Warsztaty Polonistyczne. - 1999, nr 1, s. 12-16 26. Nie ma mnie / Zbigniew Mikołejko // Twórczość. - 1999, nr 11, s. 96-113 27. Nie tylko Skamander / Anna Rymkiewicz // Guliwer. - 2004, nr 1, s. 54-57 28. O Julianie Tuwimie po łacinie / Dorota Żuchowska // Języki Obce w Szkole. - 2006, nr 6, s. 241-248 29. O tłumaczeniu Lokomotywy na czeski / Jacek Baluch // Polonistyka. - 2012, nr 1, s. 14-21 30. Opracowanie dwujęzyczne bajki Rzepka / Regina Woźniak // Nauczanie Początkowe. - 2001/2002, nr 2, s. 47-50 31. Opracowanie lektury dla I klasy Lokomotywa J. Tuwima / Małgorzata Nadolna // Życie Szkoły. - 1998, nr 5, s. 281-284 32. Pan z pierwszego piętra / Joanna Maleszyńska // Polonistyka. - 2008, nr 9, s. 30-35 33. Pasje i namiętności Juliana Tuwima : scenariusz spotkania / Elżbieta Wójcicka // Biblioteka w Szkole. - 1999, nr 3, s.12-19 34. Propozycje pozawerbalnej analizy Antka B. Prusa, Wiosny B. Leśmiana, Przypowieści o maku Cz. Miłosza i Dwóch wiatrów J. Tuwima / Krystyna Ługowska // Język Polski w Szkole dla klas IV-VIII. - 1998/1999, nr 3, s. 42-45 35. Rzeczy atakują Meble J. Tuwima i Ukrzesłowienie I A. Wróblewskiego / Izabela Kozłowska // Polonistyka. - 2011, nr 6, s. 32-37 36. Skandal i prowokacja w literaturze / Seweryna Wysłouch // Polonistyka. - 2012, nr 10, s. 4-8 7
37. Szukaj wiatru w polu... : impresje na temat wiersza Juliana Tuwima Dwa wiatry : scenariusz dwugodzinnej lekcji języka polskiego dla klasy czwartej szkoły podstawowej / Jolanta Smuniewska, Anna Wasążnik // Grupa i Zabawa. - 2001, nr 2, s. 11-15 38. Śladami wiersza - Łódź Juliana Tuwima / Iwona Lewandowicz // Polonistyka. - 2010, nr 6, s. 37-39 39. Trudne wybory : Julian Tuwim wobec tradycji żydowskiej i antysemityzmu / Albert Duzinkiewicz // Opcje. - 2000, nr 2/3, s. 5-8 40. Tuwim / Aleksander Wat ; oprac. Piotr Pietrych // Zeszyty Literackie. - 2007, nr 3, s. 83-96 41. Tuwim kontra Ważyk, czyli Oniegin w służbie socjalizmu / Marcin Rychlewski // Polonistyka. - 2000, nr 6, s. 347-352 42. Tuwim - znany i lubiany : scenariusz inscenizacji / Agnieszka Stawowska // Biblioteka w Szkole. - 2013, nr 4, s. 23-24 43. Tuwim znany i mniej znany : scenariusz montażu literacko-muzycznego dla szkół ponadpodstawowych / Małgorzata Ptak-Chowańska // Biblioteka w Szkole. - 2004, nr 12, s. 16-17 44. Tuwimowskie wiatry malowane słowem, ruchem, dźwiękiem, obrazem : (propozycja lekcji w klasie IV) / Jadwiga Lachowska // Inspiracje Polonistyczne. - 1999, nr 14, s. 17-20 45. Tuwiniana, czyli groch z kapustą / Jan Malicki // Guliwer. - 2003, nr 3, s. 22-25 46. Udajemy się do brzozowego gaju, aby nadać audycję z ptasiego kraju : na podstawie wiersza Ptasie radio Juliana Tuwima / Dariusz Matuszny // Drama. - 1999, nr 29, s. 23-24 47. Wakacyjna lokomotywa z wierszami Juliana Tuwima / Joanna Kołtun // Poradnik Bibliotekarza. - 2002, nr 7-8, s. 36-38 48. Wracamy z wakacji pociągiem - scenariusz zajęć dla dzieci starszych // Wiadomości Przedszkolaka. - 2012, nr 8, s. 2 49. Wykorzystanie wiersza Juliana Tuwima Słówka i sufka w nauce ortografii : scenariusz zajęć dla klasy II / Małgorzata Gogolewska-Tośka // Nauczanie Początkowe. - 2011/2012, nr 4, s. 76-83 50. Z poezją za pan brat / Małgorzata Ciurla // Guliwer. - 1996, nr 2, s. 44-47 51. Za sztachetami gęstych jambów : o wersyfikacji Kwiatów polskich Juliana Tuwima / Piotr Michałowski // Ruch Literacki. - 1997, nr 1, s. 55-69 8
52. Zabawy słowem dzieci pięcioletnich inspirowane ilustracjami róźnych twórców do wiersza J. Tuwima Okulary / Elżbieta Szefler // Nauczyciel i Szkoła. - 2004, nr 3/4, s. 171-187 53. Zagadki literowe : konkurs dla uczniów szkoły podstawowej promujący twórczość Juliana Tuwima i Jana Brzechwy / Janina Witek // Biblioteka w Szkole. - 2007, nr 2, s. 15 54. Zbrodnia Juliana Tuwima / Tadeusz Januszewski // Kresy. - 2003, nr 4, s. 223-226 Zbiory audiowizualne: 1. Julian Tuwim [Film DVD] / scen. i reż. Andrzej Gajewski ; zdj. Grzegorz Ruzik a DVD 2911 2. Skamandryci [Film VHS] : "Młodość winna być nagła i ostra jak klinga!" / scen. Władysław Terlecki ; reż. Wiktor Skrzynecki ; zdj. Zdzisław Najda. - Warszawa : Telewizja Polska SA ; MEN, 1995 a TV 1225, a TV 1227 3. Twórcy literatury [Film]. - Łodź : Wytwórnia Pomocy Dydaktycznych, 2011 a DVD 3789 Oprac. Renata Kruszyna 9