Wodzisław Śląski, dnia 07 marca 2017 roku INFORMACJA NA TEMAT REALIZACJI ZADAŃ Z ZAKRESU ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Wodzisławiu Śląskim realizuje zadania dotyczące świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego od 01 marca 2011 roku. Obecnie zadania te realizowane są w oparciu o poniższe przepisy prawne: ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych; ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów; ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej; ustawa z dnia 4 kwietnia 2014r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci Świadczenia rodzinne są zadaniem zleconym Gminie, realizowanym w Wodzisławiu Śląskim od 2004 roku. W 2016 roku mieszkańcy Wodzisławia Śląskiego do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej złożyli łącznie 6 807 wniosków o przyznanie świadczeń rodzinnych, alimentacyjnych oraz świadczenia wychowawczego na łączna kwotę około 29 700 000 zł ŚWIADCZENIA RODZINNE Świadczeniami rodzinnymi są: 1 zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego, 2 świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenie pielęgnacyjne oraz zasiłek dla opiekuna 3 jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, 4 świadczenie rodzicielskie, 5 świadczenie wychowawcze.
Ad. 1 Zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego. Zasiłek rodzinny przysługuje rodzinie w której dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza na dzień dzisiejszy 674 zł netto na osobę lub 764 zł netto na osobę( w przypadku rodziny wychowującej dziecko niepełnosprawne). Z dniem 1 stycznia 2016r. zmieniły się zasady przyznawania prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami i pomimo przekroczenia progu dochodowego tzw. złotówka za złotówkę, dzięki wprowadzeniu tej zasady zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego nie są już odbierane, a jedynie stopniowo obniżane wraz ze wzrostem dochodu. Kwoty zasiłku rodzinnego zróżnicowane są w zależności od wieku dziecka i wynoszą: 95 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia; 124 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia; 135 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Do przyznanego zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z następujących tytułów: 1 urodzenia dziecka (1000 zł na dziecko; świadczenie jednorazowe); 2 opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego (400 zł miesięcznie); 3 samotnego wychowywania dziecka (193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci, w przypadku dzieci niepełnosprawnych kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł, nie więcej niż o 160 zł na wszystkie dzieci); 4 wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej na trzecie i kolejne dziecko w rodzinie (95 zł miesięcznie); 5 kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego (90 zł na dziecko do 5 roku życia, 110 zł na dziecko od 5 do 24 roku życia); 6 rozpoczęcia roku szkolnego (100 zł; świadczenie jednorazowe); 7 podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania (113 zł na internat/stancję lub 69 zł na dojazd do szkoły). Świadczenia rodzinne przyznawane są na okres zasiłkowy trwający od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. W 2016 roku: złożono wniosków 1 722
wydano decyzji 1 636 w tym przyznających 1494; odmownych 186, umorzeń 13 przekazano do ROPS w Katowicach- 55 wniosków wypłacono świadczenia w kwocie 2 282 439,88 zł Ad. 2 Świadczenia opiekuńcze: W ramach świadczeń rodzinnych realizowane są cztery rodzaje świadczeń opiekuńczych: a. Zasiłek pielęgnacyjny (153 zł miesięcznie) świadczenie przysługuje niezależnie od dochodu rodziny i osoby, dlatego przyznawane jest nie na okres zasiłkowy, lecz na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności. Przeznaczony jest dla niepełnosprawnych dzieci i niepełnosprawnych osób dorosłych (legitymujących się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu) oraz dla osób, które ukończyły 75 lat. Do zasiłku pielęgnacyjnego nie mają prawa osoby, które nabyły uprawnienie do dodatku pielęgnacyjnego przy emeryturze lub rencie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W roku 2016: złożono wniosków - 376 wydano decyzji - 385 w tym przyznających 363; odmownych 21; umorzenia - 1 wypłacono świadczenia w kwocie - 2 075 445,00 zł b. świadczenie pielęgnacyjne (wysokość świadczenia od 01.01.2016r. do 31.12.2016r. wynosiła 1.300,00 zł natomiast od 01.01.2017r. świadczenie to wynosi 1.406,00zł jednocześnie kwota ta będzie podlegała waloryzacji). Przysługuje matce albo ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka, osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną oraz innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami. Przysługuje niezależnie od dochodów na czas ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. W roku 2016: złożono wniosków - 59
wydano decyzji 57 w tym przyznających 52; odmownych 4; umorzenie 1 wypłacono świadczenia w kwocie - 2 259 840,00 zł c. specjalny zasiłek opiekuńczy - jego wysokość to 520 zł miesięcznie (710 zł brutto łącznie ze składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne), przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności albo osobą niepełnosprawną łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielniej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Przysługuje on, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty kryterium dochodowego wynoszącego 764 zł netto. W roku 2016: średnio na miesiąc wypłacano specjalny zasiłek opiekuńczy 5 osobom złożono wniosków - 41 wydano decyzji 36 w tym przyznających 28; odmownych 0; umorzenia 0 wypłacono świadczenia w kwocie - 70.521,00 zł d. zasiłek dla opiekuna jego wysokość - 520 zł miesięcznie (710 zł brutto łącznie ze składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne) przysługuje osobie, jeżeli decyzja o przyznaniu jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1548 oraz z 2013 r. poz. 1557) z dniem 1 lipca 2013 r. Prawo do tego świadczenia nie jest uzależnione od kryterium dochodowego. W roku 2016: średnio na miesiąc wypłacano 19 świadczeń złożono wniosków - 2 wydano decyzji - 2 w tym przyznających 2, odmownych 0, umorzenia 0
wypłacono świadczenia w kwocie - 131.381,00 zł Ad. 3 Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka. Do katalogu świadczeń rodzinnych zaliczają się dwa rodzaje świadczeń wypłacanych w związku z urodzeniem się dziecka: jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (1000 zł jednorazowo) przysługuje jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922,00 zł na osobę. zapomoga ta finansowana jest ze środków budżetu państwa; dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia się dziecka (1000,00 zł jednorazowo). W roku 2016: złożono wniosków -432 wydano decyzji - 421 w tym przyznających 398, odmownych 19, umorzono - 4 wypłacono świadczenia w kwocie - 401 000,00 zł Ad.4 Świadczenie rodzicielskie zostało wprowadzone od 1 stycznia 2016 jego wysokość 1000 zł miesięcznie i nie jest uzależnione od kryterium dochodowego. Świadczenie rodzicielskie przysługuje matce lub ojcu, gdy urodziło się dziecko, a którzy ze względu na swoją sytuację zawodową nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego. Od momentu porodu matka ma 3 miesiące na zgłoszenie się po świadczenie. Jeśli zrobi to po tym czasie, pieniądze otrzyma dopiero od momentu złożenia wniosku. Świadczenie rodzicielskie przysługuje od 52 do 71 tygodni w zależności od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu, dzieci przysposobionych lub objętych opieka prawną. W 2016 złożono: wniosków - 251 wydano decyzji - 235 w tym przyznających 229; odmownych 5; umorzono - 1 wypłacono świadczenia w kwocie - 1 526 168 zł. Ad 5 Świadczenie wychowawcze ( 500 +) Świadczenie wychowawcze realizowane od 1 kwietnia 2016 r., jest to systemowe wsparcie
polskich rodzin, które otrzymują: rodzice, opiekun faktyczny dziecka albo opiekun prawny dziecka niezależnie od dochodu na każde drugie i kolejne dziecko do ukończenia przez nie 18. roku życia. W przypadku mniej zamożnych rodzin z dochodem netto: 800 zł oraz 1200 zł gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne świadczenie przyznawane jest także na pierwsze dziecko. W 2016 r. świadczenia wyjątkowo przyznawane były od 1 kwietnia 2016r. do 30 września 2017r. Począwszy od bieżącego roku wnioski można składać od 1 sierpnia, a okres rozliczeniowy trwać będzie od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego. Istotne jest, to że świadczenie wychowawcze 500 zł nie jest liczone do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń z innych systemów wsparcia, dotyczy to w szczególności świadczeń z pomocy społecznej, funduszu alimentacyjnego, świadczeń rodzinnych, dodatków mieszkaniowych. Od 1 kwietnia do dnia 31 grudnia 2016 roku w Wodzisławiu Śląskim: złożono wniosków - 3538 wydano decyzji 3272 w tym przyznających 3065; odmownych 162; umorzenia 45 przekazano do ROPS- 115 wniosków wypłacono świadczenia na łączną kwotę 17 858 727 zł Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego to regulacje prawne, które uzupełniają prawo wewnętrzne danego państwa, chroniąc osoby wykonujące pracę za granicą przed utratą ochrony w zakresie zabezpieczenia społecznego. Regulacje te poprzez zapewnienie harmonijnego współistnienia systemów zabezpieczenia społecznego poszczególnych państw służą ochronie interesów osób przemieszczających się w celu podejmowania zatrudnienia i posiadających okresy zatrudnienia przebyte na terytorium różnych państw. Osoby, które mieszkają i wykonują pracę w danym państwie korzystają z ochrony w zakresie zabezpieczenia społecznego na podstawie wewnętrznych przepisów tego państwa. Kiedy osoby te wyjeżdżają za granicę, w celu wykonywania pracy zarobkowej lub zamieszkania, przepisy wewnętrzne nie wystarczają dla zapewnienia im takiej ochrony. Gwarancje ochrony zabezpieczają akty prawa międzynarodowego w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego na podstawie art. 21 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych oraz w związku z uchwałą Nr 626/143/II/2004 Zarządu Województwa Śląskiego z dnia 29.04.2004 r. w sprawie
powierzenia Regionalnemu Ośrodkowi Polityki Społecznej Województwa Śląskiego pełnienia funkcji instytucji właściwej w zakresie świadczeń rodzinnych w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego rozpoczął realizację zadania koordynacji świadczeń rodzinnych w krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Koordynacja świadczeń rodzinnych przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego odnosi się do mieszkających w Polsce obywateli polskich oraz innych krajów UE i EOG, których członkowie rodziny wykonują legalnie pracę najemną lub na własny rachunek na terenie innego niż Polska kraju UE lub EOG, a także do mieszkających i pracujących w Polsce obywateli innych krajów UE i EOG. Koordynacji podlegają także zasiłki rodzinne na dzieci będące na utrzymaniu emerytów lub rencistów przemieszczających się we Wspólnocie. FUNDUSZ ALIMENTACYJNY Fundusz alimentacyjny stanowi system wspierania osób uprawnionych do alimentów środkami finansowymi z budżetu państwa. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności bezterminowo. W/w świadczenia przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725,00 zł. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500,00 zł. Do świadczenia z funduszu alimentacyjnego ma prawo osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna. Bezskuteczność egzekucji w rozumieniu w/w ustawy oznacza egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu: a) braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu
wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika, b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą. Działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych. Działania wobec dłużników alimentacyjnych przewidziane w ustawie z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów podejmuje organ właściwy dłużnika tj. wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego jeśli: 1 osobie uprawnionej zostało przyznane prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego; 2 osoba uprawniona do świadczenia alimentacyjnego od rodzica lub jej przedstawiciel ustawowy złoży do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Wniosek osoby uprawnionej o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona do świadczenia alimentacyjnego od rodzica lub jej przedstawiciel ustawowy może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Prawo to przysługuje niezależnie od tego, czy w sprawie jest wypłacane świadczenie z funduszu alimentacyjnego. Jeśli osobie uprawnionej zostało przyznane prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, nie musi ona składać odrębnego wniosku w sprawie podjęcia działań wobec dłużnika alimentacyjnego, ponieważ organ wypłacający świadczenie z urzędu wystąpi o podjęcie takich działań do organu właściwego dłużnika. Wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego składa się w organie wypłacającym świadczenia z funduszu alimentacyjnego w gminie wierzyciela. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji zawierające informacje o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów. O takie zaświadczenie może także wystąpić do komornika organ właściwy wierzyciela. Działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych przez organ właściwy dłużnika. Organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji
rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej oraz odbiera od niego oświadczenie majątkowe. Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika zobowiązuje go do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy, w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny organ informuje właściwy Powiatowy Urząd Pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił: 1) złożenia oświadczenia majątkowego, 2) zarejestrowania się w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy, 3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Zgodnie z art. 5 ust. 3a ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów decyzję o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy nie wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika występuje z wnioskiem do centralnej ewidencji kierowców o ustalenie, czy dłużnik posiada uprawnienia do kierowania pojazdami. Po uzyskaniu takiej informacji kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art.209 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny.
Czynności podejmowane przez organ wypłacający świadczenie z funduszu alimentacyjnego w odniesieniu do dłużników alimentacyjnych. Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty. Należności te podlegają ściągnięciu w drodze egzekucji sądowej. W roku 2016: złożono 386 wniosków o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego, wydano 364 decyzje przyznające, 16 odmownych i 6 umarzających wypłacono świadczenia na kwotę 2 043 545,00 zł W okresie od 1 stycznia 2016r. do 31 grudnia 2016r. kwota należności wyegzekwowanych od dłużników alimentacyjnych z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wyniosła: 420 052,46 zł z tego dochód gminy 89 141,75 zł. W roku 2015 wyegzekwowano 118 019,00 zł Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że liczba świadczeń rodzinnych stale wzrasta. Wsparciem obejmowane są już nie tylko najuboższe rodziny. Z usług Miejskiego Ośrodka Pomocy społecznej korzystają osoby o różnym statusie społecznym i różnym stanie majątkowym, tym samym zmianie ulega wizerunek jednostki. Wydatki Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej na świadczenia rodzinne od momentu, gdy Ośrodek przejął to zadanie od Urzędu Miasta (2011rok), wzrosły o 300%. Za sprawą wprowadzenia świadczenia wychowawczego tzw. 500+ budżet Ośrodka zaledwie w okresie jednego roku wzrósł o 200%, a liczba klientów podwoiła się. To wszystko ma przełożenie na ilość pracy, którą muszą wykonywać zatrudnieni pracownicy. I tak np. w roku 2015 na jednego pracownika przypadało do rozpatrzenia około 330 wniosków, to rok później liczba ta wzrosła do około 490 wniosków mimo dodatkowego zatrudnienia 4 osób. Od stycznia 2017 roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zajmuje się nowym świadczeniem, które wprowadziła ustawa o wspieraniu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem. Jest to jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 4000 zł. z tytułu urodzenia niepełnosprawnego dziecka. O wsparcie ubiegać się może rodzina, gdy u dziecka zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą
jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Stwierdza to w zaświadczeniu lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. Do chwili obecnej ( na dzień 07.03.2017 roku) złożono 3 wnioski.