Karta charakterystyki (SDS) Data Wydania 19-sie-2016 Wersja 1 SEKCJA1:Identyfikacjasubstancji/mieszaninyiidentyfikacjaprzedsiębiorstwa 1.1. Identyfikator produktu Nazwa produktu Trimethylolpropane molten Nazwa chemiczna Nr. CAS Ne WE Numer rejestracyjny REACH 1,1,1-trimetylopropan 77-99-6 201-074-9 01-2119486799-10-0005 Czysta substancja / mieszanina Substancja 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Aplikacja Zastosowania 0dradzane Zastosowanie:wśrodkachklejących,wimpregnatach,wpowłokach,watramentach,w lubrykantach,wsmarach,wpłynachdoobróbkimetali,wpastach,wmieszaninach wosków, w laboratoriach, do obróbki powierzchniowej pigmentów i koncentratów pigmentowych, w polimerach i plastiku (stabilizatory cieplne PVC) Produkcja: elastomerów,niemetalicznychproduktówmineralnych,polimerów,wtym takżeżywic, oligomerów. Nie zidentyfikowano. 1.3.Danedotyczącedostawcykartycharakterystyki Producent Perstorp Specialty Chemicals AB SE-284 80 Perstorp, Sweden Tel. +46 435 380 00 www.perstorp.com Adres e-mail productinfo@perstorp.com 1.4. Numer telefonu alarmowego Europa (+)1 760 476 3961 (contract no: 334101) SEKCJA2:Identyfikacjazagrożeń 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny Klasyfikacjawedługrozporządzenia(WE)Nr1272/2008[CLP] Niniejszasubstancjaniezostałasklasyfikowanajakoniebezpiecznazgodniez1272/2008/WE[CLP] 2.2. Elementy oznakowania Niniejszasubstancjaniezostałasklasyfikowanajakoniebezpiecznazgodniez1272/2008/WE[CLP] Symbole/Piktogramy Hasłoostrzegawcze Zwrotywskazującenarodzajzagrożenia Zwrotywskazującenaśrodkiostrożności 2.3.Innezagrożenia Strona 1 / 10
Uwaga!Produktgorący.~100 C.Należypamiętaćomożliwościwystąpieniaoparzeńwprzypadku,gdystosowanyjest produktogrzany.niniejszasubstancjaniespełniakryteriówklasyfikacjijakosubstancjapbtlubvpvb. SEKCJA3:Skład/informacjaoskładnikach 3.1 Substancje Nazwa chemiczna Ne WE Nr. CAS Numer rejestracyjny REACH % wagowo Klasyfikacjawedług rozporządzenia(we)nr1272/2008 [CLP] 1,1,1-trimetylopropan 201-074-9 77-99-6 01-2119486799-10-0005 90-100 Nie klasyfikowany PełentekstzwrotówHiEUH:patrzsekcja16 Dodatkowe wskazówki. SEKCJA4:Środkipierwszejpomocy 4.1.Opisśrodków pierwszejpomocy Wdychanie Kontaktzeskórą Kontakt z oczyma Spożycie Środkipierwszejpomocymedycznejniesąwymagane,alenależywyjśćnaświeże powietrzedlawłasnegokomfortu. W przypadkukontaktuzestopionym produktem natychmiastspłukaćzimnąwodąprzez conajmniej10minut.nieodrywaćzestalonegoproduktuzeskóry.w przypadku oparzeńnatychmiastuzyskaćpomoclekarską. Postycznościzstopiony/gorącyproduktem szybkoochłodzićzimnąwodą. Bezzwłocznieuzyskaćpomocmedyczną/zasięgnąćporadymedycznej. Wypłukaćjamęustną,anastępniewypićdużąilośćwody.Jeślipołkniętazostaładuża ilośćlubjeśliposzkodowanyźlesięczuje,należyzasięgnąćporady/uzyskaćpomoc lekarską. 4.2.Najważniejszeostreiopóźnioneobjawyorazskutkinarażenia Kontaktzproduktem wpodwyższonejtemperaturzemożepowodowaćoparzeniacieplne. 4.3.Wskazaniadotyczącewszelkiejnatychmiastowejpomocylekarskiejiszczególnego postępowaniazposzkodowanym Leczyćobjawowo. SEKCJA5:Postępowaniew przypadkupożaru 5.1.Środkigaśnicze Właściweśrodkigaśnicze: Należystosowaćśrodkigaśniczeodpowiedniedlamiejscowychwarunkóworazotaczającegośrodowiska. Niewłaściweśrodkigaśnicze Silnystrumieńwody. 5.2.Szczególnezagrożeniazwiązanezsubstancjąlubmieszaniną Rozkładtermicznymożeprowadzićdouwolnieniadrażniącychitoksycznychgazówipar:Tlenekwęgla(CO).Dwutlenek węgla(co2). 5.3.Informacjedlastrażypożarnej W raziepożarunależystosowaćniezależnyaparatoddechowy. SEKCJA6:Postępowaniew przypadkuniezamierzonegouwolnieniadośrodowiska 6.1.Indywidualneśrodkiostrożności,wyposażenieochronneiproceduryw sytuacjach awaryjnych W przypadkuuwolnienianienależydopuszczaćosóbniezabezpieczonychdostopionego/gorącegoproduktu.stosować chemicznykombinezonochronnyiwysokiebutyorazochronędrógoddechowych,zgodniezsekcją8.w przypadkudużego Strona 2 / 10
rozlanianależywezwaćsłużbyratunkowe. 6.2.Środkiostrożnościw zakresieochronyśrodowiska Niepozwalaćnaprzedostaniesiędokanalizacji,naziemięlubdozbiornikówwodnych.W raziebrakumożliwościzatrzymania poważnegouwolnienia,należypowiadomićlokalnewładze.patrzdział12,abyuzyskaćdodatkoweinformacjeekologiczne. 6.3.Metodyimateriałyzapobiegającerozprzestrzenianiusięskażeniaisłużącedousuwania skażenia Metodyzapobiegającerozprzestrzenianiu Zapewnićodpowiedniąwentylację.Zabsorbowaćlubpokryćsuchąziemią,piaskiem lubinnym niepalnym materiałem i przełożyćdopojemników.pozostawićmateriałdoskrzepnięciaizdrapać. Metody usuwania Zebraćmechanicznie,umieścićwodpowiednichpojemnikachwceluutylizacji.Dokładniewyczyścićskażonąpowierzchnię. Zastosowanie:Woda(ześrodkiem czyszczącym) 6.4. Odniesienia do innych sekcji Patrz Sekcja 7,8,13 po dalsze informacje. SEKCJA7:Postępowaniezsubstancjamiimieszaninamiorazichmagazynowanie 7.1.Środkiostrożnościdotyczącebezpiecznegopostępowania Zapewnićodpowiedniąwentylację.Miejscepracyzaprojektowaćwtakisposób,abyzapobiecrozpryskiwaniusięgorącego produktu. Ogólnekwestiezwiązanezhigieną PostępowaćzgodniezogólnieprzyjętymizasadamiBHP. 7.2.Warunkibezpiecznegomagazynowania,łączniezinformacjamidotyczącymiwszelkich wzajemnychniezgodności Przechowywaćtylkowogrzewanychzbiornikach.Przechowywaćwatmosferzeobojętnej,np.zosłonązazotu.Trzymaćw temperaturzepomiędzy90 a110 C(194 a230 F). 7.3.Szczególnezastosowanie(-a)końcowe Niniejszeinformacjesązawartewdostarczonejaktualnejkarciecharakterystyki. SEKCJA8:Kontrolanarażenia/środkiochronyindywidualnej 8.1.Parametrydotyczącekontroli Wartościgranicznenarażenia Utrzymywaćpoziom narażeniaindywidualnegoponiżejpochodnegopoziomuniepowodującegozmian(dnel)ikrajowych wartościlimitównarażenia(jeśliistnieje). Typ/Rodzaj Droganarażenia Pochodne poziomy Uwagi niepowodującezmian (DNEL) Działanieprzewlekłe,układowe Skórny(-a,-e) 0.67 mg/kgwagiciała/dobę Działanieprzewlekłe,układowe Wdychanie 6.61 mg/m 3 Typ/Rodzaj Droganarażenia Pochodne poziomy Uwagi niepowodującezmian (DNEL) Działanieprzewlekłe,układowe Doustny(-a,-e) 0.33 mg/kgwagiciała/dobę Działanieprzewlekłe,układowe Skórny(-a,-e) 0.33 mg/kgwagiciała/dobę Działanieprzewlekłe,układowe Wdychanie 1.16 mg/m 3 Strona 3 / 10
Elementśrodowiska Przewidywanestężenie niepowodującezmianwśrodowisku (PNEC) Uwagi Wodysłodkie 1 mg/l Cykliczny 10 mg/l Osadsłodkowodny 3.505 mg/kg suchej masy Wpływnaoczyszczanieścieków 100 mg/l Wody morska 0.1 mg/l Osad morski 0.351 mg/kg suchej masy Gleba 0.241 mg/kg suchej masy 8.2.Kontrolanarażenia Właściweśrodkikontrolitechnicznej Podczaspostępowaniazestopionym /gorącym produktem należyzapewnićodpowiedniąwentylację.dobrawentylacjaogólna powinnawystarczyćdokontrolowanianarażeniapracownikównazanieczyszczeniaprzenoszonedrogąpowietrzną. Środkiochronyindywidualnej,takiejakwyposażenieochronyindywidualnej Ochrona oczu/twarzy Szczelne okulary ochronne. Ochronarąk Podczaspostępowaniazestopionymimateriałamizalecasięnoszenierękawic odpornychnawysokietemperatury.ppe-materiałnarękawice:kauczuk chloroprenowy, Kauczuk nitrylowy. Ochronaskóryiciała W przypadkuryzykawejściawkontaktzgorącym produktem stosowaćodzież ochronnąodpornąnawysokietemperatury. Ochrona dróg oddechowych Żadnewnormalnychwarunkachstosowania. Środkikontrolnenarażeniaśrodowiska SEKCJA9:Właściwościfizyczneichemiczne 9.1.Informacjenatematpodstawowychwłaściwościfizycznychichemicznych Wygląd ciecz bezbarwny Zapach Słaby Prógwyczuwalnościzapachu Własność Wartość Uwagi Metoda ph 6.5 @ 20 C Temperatura topnienia / 57-62 C (OECD 102) krzepnięcia Temperaturawrzenia/przedział 302 C OECD badanie nr 103: temperatura wrzenia temperatur wrzenia Temperaturazapłonu 172 C DIN 51758 Szybkośćparowania Łatwopalność(substancjastała, Nie dotyczy gaz) Granicewybuchowości Górnagranicawybuchowości Nie dotyczy Dolnegranicewybuchowości Nie dotyczy Ciśnieniepary < 10 Pa @ 50 C Gęstośćpary Gęstośćwzględna Rozpuszczalnośćw wodzie Mieszasięzwodą Rozpuszczalność Współczynnikpodziału -0.8 OECDbadanienr107:współczynnikpodziału (n-oktanol/woda):metodawytrząsaniawkolbie Temperaturasamozapłonu 414 C DIN 51794 Temperaturarozkładu Lepkośćkinematyczna Lepkośćdynamiczna Właściwościwybuchowe Niewybuchowy. Strona 4 / 10
Właściwościutleniające Nieutleniający. Gęstość 1080 / 1060 kg/m³ @ 80 / 120 C Gęstośćnasypowa 9.2. Inne informacje. SEKCJA10:Stabilnośćireaktywność 10.1.Reaktywność Nieistniejąspecjalnedanezbadańdlategoproduktu.Dalszeinformacjeznajdująsięwkolejnychpodsekcjachtegorozdziału. 10.2.Stabilnośćchemiczna Substancja stabilna w normalnych warunkach. 10.3.Możliwośćwystępowanianiebezpiecznychreakcji Brakznanychreakcjiniebezpiecznychwnormalnychwarunkachużytkowania. 10.4.Warunki,którychnależyunikać Brak znanych. 10.5.Materiałyniezgodne Brak znanych. 10.6.Niebezpieczneproduktyrozkładu Żadnewnormalnychwarunkachstosowania. SEKCJA 11: Informacje toksykologiczne 11.1. Informacje o skutkach toksykologicznych Informacjeomożliwychdrogachnarażenia Skórny(-a,-e). Wdychanie. Objawyzwiązanezwłaściwościamifizycznymi,chemicznymiitoksykologicznymi Patrz Sekcja 4 po dalsze informacje. Numerycznewartościtoksyczności Toksycznośćostra Produktniestanowizagrożeniatoksycznościąostrąnapodstawieznanychlubdostarczanychinformacji. Metoda Gatunki Droganarażenia Dawka skuteczna Uwagi Nieokreślono Szczur Doustny(-a,-e) >14700 LD50 (dawka śmiertelna)mg/kg Nieokreślono Królik Skórny(-a,-e) >10000 LD50 (dawka śmiertelna)mg/kg Nieokreślono Szczur Wdychanie >850 LC50 4h mg/m 3 Działażrąco/drażniąconaskórę Substancjaniedrażniąca. Aerozol Metoda Gatunki Droganarażenia Wyniki: Nieokreślono Królik Skórny(-a,-e) Niepowodujepodrażnień skóry Poważneuszkodzenie/podrażnienieoczu Substancjaniedrażniąca. Strona 5 / 10
Metoda Gatunki Droganarażenia Wyniki: Nieokreślono Królik Oko Substancja nie jest drażniąca. Działauczulająconadrogioddechowelubskórę Niestanowiskórnejsubstancjiuczulającej. Metoda Gatunki Droganarażenia Wyniki: TestOECDnr429Podrażenienie skóry:testlokalnychwęzłów chłonnych Mysz Skóra Nie stanowi skórnej substancjiuczulającej Działamutagennienakomórkirozrodcze Substancja nie jest mutagenna. Metoda Gatunki Wyniki: OECD badanie nr 471: badanie mutacji in vitro Ujemny zwrotnej bakterii OECD badanie nr 473: badanie aberracji in vitro Ujemny chromosomowej u ssaków in vitro OECD badanie nr 476: badanie mutacji genów w komórkach ssaków in vitro in vitro Ujemny Rakotwórczość Ponieważwszystkiebadanianadmutagenicznością,prowadzoneinvitro,sąujemne,niemaprzesłanekwskazującychna potencjałkancerogenny. Toksycznośćrozrodcza Nieobserwowanoupośledzeniapłodności.Nieobserwowanoskutkówembriotoksycznychaniteratogennych. Metoda Gatunki Droganarażenia Dawka skuteczna Uwagi OECD badanie nr 422: badanietoksyczności powtarzanejdawkipołączone z badaniem przesiewowym toksyczności rozrodczej/rozwojowej Szczur Doustny(-a,-e) 800 P; NOAEL (Nie zaobserwowano poziomuoddziaływania szkodliwego) mg/kg wagiciała/dobębrak wskazańo toksyczności rozrodczejwedługtestu przesiewowego 422 wytycznych OECD. OECD badanie nr 422: badanietoksyczności powtarzanejdawkipołączone z badaniem przesiewowym toksyczności rozrodczej/rozwojowej OECD badanie nr 414: badaniatoksycznościw rozwoju prenatalnym OECD badanie nr 414: badaniatoksycznościw rozwoju prenatalnym Szczur Doustny(-a,-e) 800 F1; NOAEL (Nie zaobserwowano poziomuoddziaływania szkodliwego) mg/kg wagiciała/dobęnie obserwowano skutków embriotoksycznych ani teratogennych. Szczur Doustny(-a,-e) 100 NOAEL (poziom niewywołujący dającychsię zaobserwowaćdziałań) mg/kgwagiciała/dobę toksycznośćrozwojowa Królik Doustny(-a,-e) >450 NOAEL (Nie zaobserwowano poziomuoddziaływania szkodliwego) mg/kg Strona 6 / 10
wagiciała/dobęnie obserwowano skutków embriotoksycznych ani teratogennych. STOT-jednorazowenarażenie Żadnewnormalnychwarunkachstosowania STOT-narażeniepowtarzalne Metoda Gatunki Droganarażenia Dawka skuteczna Uwagi OECD badanie nr 422: badanietoksyczności powtarzanejdawkipołączone z badaniem przesiewowym toksyczności Szczur Doustny(-a,-e) 200 NOAEL (Nie zaobserwowano poziomuoddziaływania szkodliwego) mg/kg wagiciała/dobę rozrodczej/rozwojowej Nieznany(-a,-e) 15d Szczur Wdychanie 3.5 NOAEL(C) (poziom stężenianiewywołujący dającychsię zaobserwować szkodliwych skutków ppm Braktoksyczności Zagrożenieprzywdychaniu. SEKCJA 12: Informacje ekologiczne 12.1.Toksyczność Małatoksycznośćdlaorganizmówwodnych. Metoda Gatunki Droganarażenia Dawka skuteczna Czasnarażenia Uwagi Inne Ryby Wody morska >1000 96h LC50(stężenie śmiertelne)mg/l Inne Daphnia magna Wodysłodkie 13000 48h EC50(stężenie skuteczne) mg/l Inne Pseudokirchneriell a subcapitata Wodysłodkie >1000 72h EC50(stężenie skuteczne) mg/l Inne Daphnia magna Wodysłodkie >1000 21d NOEC (poziom nie dającegosię zaobserwować szkodliwych skutkówstężenia) mg/l Rozporządzenie(WE)Nr 440/2008,załącznikC.11 Toksycznośćdla bakterii Wodysłodkie >1000 3h EC50(stężenie skuteczne) mg/l 12.2.Trwałośćizdolnośćdorozkładu Substancjajestwnaturalnysposóbbiodegradowalnaidlategoniemapotencjałudoutrzymywaniasię. Metoda Wartość Czasnarażenia Wyniki: OECD badanie nr 301E: szybka biodegradacja: zmodyfikowane badanie przesiewowe wg OECD (TG 301 E) 6% 28d Łatwonieulega biodegradacji OECD badanie nr 302B: naturalna biodegradowalność:badanie Zahna-Wellensa/EVPA 100% 28d Ulega naturalnej biodegradacji. Strona 7 / 10
12.3.Zdolnośćdobioakumulacji Brakpotencjałubioakumulacyjnego. Nazwa chemiczna Współczynnikpodziału Współczynnikbiokoncentracji (BCF) 1,1,1-trimetylopropan -0.80 <17 12.4.Mobilnośćw glebie Substancjanieabsorbujezawieszonychciałstałychaniosadów,sądzącpologKoc,cowskazujenadużąmobilnośćwglebie. Nazwa chemiczna Log Koc 1,1,1-trimetylopropan 0.176 12.5.WynikiocenywłaściwościPBTivPvB NiniejszasubstancjaniespełniakryteriówklasyfikacjijakosubstancjaPBTlubvPvB. 12.6. Inne szkodliwe skutki działania. SEKCJA13:Postępowaniezodpadami 13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów Odpadyzpozostałości/niezużytychproduktów Produktniejestklasyfikowanyjakoodpadniebezpieczny.Spalićwlicencjonowanejinstalacji. Skażoneopakowanie Kodyodpadów /oznakowanieodpadów wedługewc/avv Odpadyzpozostałości/niezużytychproduktów:160305. Inne informacje Użytkownikpowinienprzyporządkowywaćkodyodpadówwoparciuocel,doktóregozastosowanoprodukt. SEKCJA14:Informacjedotyczącetransportu ADR Transport drogowy 14.1 Numer UN UN3257 14.2 Prawidłowanazwa Materiałopodwyższonejtemperaturze,ciekły,zapalny,i.n.o przewozowa UN Właściwyopisprzewozowy UN3257,Materiałopodwyższonejtemperaturze,ciekły,zapalny,i.n.o,9, I,(D) 14.3 Klasa(-y)zagrożeniaw 9 transporcie Podrzędnaklasazagrożenia 9 14.4 Grupa pakowania III 14.5 Zagrożenieśrodowiska Nie dotyczy 14.6 Szczególneśrodki 274, 643 ostrożnościdlaużytkowników Kodograniczeńw tunelach (D) Ograniczonailość(LQ) 0 Numer identyfikacyjny 99 zagrożeniaadr(numer Kemmlera) Strona 8 / 10
RID Transport kolejowy 14.1 Numer UN UN3257 14.2 Prawidłowanazwa Materiałopodwyższonejtemperaturze,ciekły,zapalny,i.n.o przewozowa UN Właściwyopisprzewozowy UN3257,Materiałopodwyższonejtemperaturze,ciekły,zapalny,i.n.o,9, I 14.3 Klasa(-y)zagrożeniaw 9 transporcie 14.4 Grupa pakowania III 14.5 Zagrożenieśrodowiska Nie dotyczy 14.6 Szczególneśrodki Żaden(-a,-e) ostrożnościdlaużytkowników IMDG Transport morski 14.1 Numer UN UN3257 14.2 Prawidłowanazwa Materiałopodwyższonejtemperaturze,ciekły,zapalny,i.n.o przewozowa UN Właściwyopisprzewozowy UN3257,Materiałopodwyższonejtemperaturze,ciekły,zapalny,i.n.o,9, I 14.3 Klasa(-y)zagrożeniaw 9 transporcie 14.4 Grupa pakowania III 14.5 Substancjazanieczyszczająca Nie dotyczy środowiskomorskie 14.6 Szczególneśrodki 232, 274 ostrożnościdlaużytkowników Nr EmS F-A, S-P Ograniczonailość(LQ) 0 14.7 Transport luzem zgodnie z załącznikiem Idokonwencji MARPOL 73/78 i Kodeksem IBC IATA Transport powietrzny Zabroniony(-a,-e) 14.1 Numer UN Nie podlega regulacji 14.2 Prawidłowanazwa Nie podlega regulacji przewozowa UN 14.3 Klasa(-y)zagrożeniaw Nie podlega regulacji transporcie 14.4 Grupa pakowania Nie podlega regulacji 14.5 Zagrożenieśrodowiska Nie dotyczy 14.6 Szczególneśrodki Żaden(-a,-e) ostrożnościdlaużytkowników Dodatkowe wskazówki Gęstość:1056kg/m 3 (105-125 C) (221-257 F) SEKCJA15:Informacjedotycząceprzepisów prawnych 15.1.Przepisyprawnedotyczącebezpieczeństwa,ochronyzdrowiaiśrodowiskaspecyficznedla substancji lub mieszaniny Przepisymiędzynarodowe Francja Choroby zawodowe (R-463-3, Francja) Niemcy Klasazagrożeniadlawody(WGK) substancja lekko niebezpieczna dla wód (WGK 1) 15.2.Ocenabezpieczeństwachemicznego Przeprowadzonoocenębezpieczeństwachemicznegoniniejszejsubstancji. Strona 9 / 10
SEKCJA 16: Inne informacje Objaśnienielublegendaskrótów stosowanychw karciecharakterystykisubstancji(sds) Data Wydania Data aktualizacji Uwaga aktualizacyjna 19-sie-2016 19-sie-2016 Niniejszakartacharakterystykispełniawymogi:Rozporządzenie(WE)nr1907/2006,ROZPORZĄDZENIAKOMISJI(UE) nr 830/2015 z dnia 20 maja 2015 r. Oświadczenie Informacjepodanewniniejszejkarciecharakterystyki(SDS)sąwłaściwewedługnaszejwiedzy,posiadanychinformacjiiwiarywdniuich publikacji.podaneinformacjezostałystworzonejedyniejakowytycznecodobezpiecznegopostępowania,stosowania,przetwarzania, przechowywania,transportu,utylizacjiiuwolnieniainiemogąbyćuważanezajakąkolwiekgwarancjęlubspecyfikacjęjakościową.niniejsze informacjeodnosząsiędoszczególnegoiokreślonegomateriałuimogąbyćnieważne,jeślininiejszymateriałjeststosowanywrazz jakimkolwiekinnym materiałem/innymimateriałamilubwjakimkolwiekprocesietechnologicznym,jeśliniezostałotookreślonewniniejszym tekście. Koniec karty charakterystyki Strona 10 / 10