WYNIKI BADANIA NA TEMAT SATYSFAKCJI POLICJANTÓW Z PRACY W POLICJI OPINIE O SYTUACJI I WARUNKACH PRACY ORAZ KONDYCJI MATERIALNEJ GOSPODARSTW

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ ul. Puławska 148/150, 02-514 Warszawa; tel. (22) 60 150 73; fax (22) 60 150 81 WYNIKI BADANIA NA TEMAT SATYSFAKCJI POLICJANTÓW Z PRACY W POLICJI OPINIE O SYTUACJI I WARUNKACH PRACY ORAZ KONDYCJI MATERIALNEJ GOSPODARSTW Opracowanie: Iwona CZERNIEC Współpraca: Maciej FUHRMANN Artur KOWALCZYK Warszawa listopad 06 rok

I. INFORMACJE O BADANIU 1. Cel Celem przeprowadzonego badania było poznanie opinii policjantów na temat sytuacji w pracy oraz warunków materialnych funkcjonariuszy, a także ocena satysfakcji ze służby. 2. Metoda Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Biura Komunikacji Społecznej Komendy Głównej Policji przez Centrum Badania Opinii Społecznej, przy udziale rzeczników prasowych komend wojewódzkich Policji i oficerów prasowych jednostek niższego szczebla. Przeprowadzono je w dniach od 2 do 5 października 06 roku, z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety do samodzielnego wypełnienia (Załącznik nr 1), na losowej grupie ok. 000 policjantów. Z badania wyłączono pracowników cywilnych Policji. 3. Organizacja badania Zakres odpowiedzialności: za przygotowanie próby, druk kwestionariusza, zebranie i wprowadzanie danych, kontrolę i ważenie zbioru oraz dokonanie obliczeń i opracowanie raportu z badania w formie tabel prezentujących rozkłady odpowiedzi - CBOS, za budowę kwestionariusza ankiety Wydział Analizy Ocen Społecznych BKS KGP. za przebieg realizacji terenowej - rzecznicy i oficerowie prasowi Policji, pełniący rolę ankieterów, a także przedstawiciele NSZZ Policjantów w roli obserwatorów. Szkolenie instruktażowe dla rzeczników komend wojewódzkich Policji oraz przekazanie im materiałów odbyło się dnia 15 września 06 r. w KGP. Kolejne szkolenia ww. rzecznicy przeprowadzili kaskadowo dla oficerów prasowych jednostek podległych KWP, biorących udział w badaniu. Badanie stanowiło drugą edycję projektu, zrealizowanego po raz pierwszy w lutym/marcu 04 roku przez NSZZ Policjantów. W celu zachowania możliwości porównania nowych wyników z danymi sprzed dwóch lat zastosowano taką samą organizację i metodologię badania. Powtórzono wszystkie pytania kwestionariusza ankiety z 04 roku oraz dodano pięć dodatkowych pytań. Raport niniejszy stanowi materiał wyjściowy dla przedsięwzięć planowanych przez polską Policję w latach 07-09, w oparciu o projekt Ustawy o Modernizacji Policji. Zakłada on trzydziestoprocentowy, coroczny wzrost środków na służbę, motywacyjny system płac oraz zakup sprzętu i wyposażenia. W 08 roku zostanie zrealizowana kolejna, trzecia edycja badania, która BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 2

pozwoli uzyskać opinię funkcjonariuszy polskiej Policji, na temat efektów podejmowanych aktualnie działań w zakresie poprawy sytuacji materialnej i warunków pracy. II. WYNIKI BADANIA W porównaniu do wyników badania sprzed dwóch lat nie nastąpiły zdecydowane zmiany w opiniach wyrażanych przez policjantów na temat satysfakcji z pracy oraz własnych warunków materialnych. Spadki i wzrosty poszczególnych wskaźników są nieznaczne i na ogół mieszczą się w granicach błędu statystycznego (wynoszącego w tym badaniu +/- 1%). Nieznacznie zwiększył się, chociaż nadal pozostaje na niskim poziomie (7% - wzrost o 2 punkty procentowe) odsetek funkcjonariuszy uznających, że sytuacja w Policji zmierza w dobrym kierunku. Wciąż zdecydowana większość policjantów (61%) wyraża przekonanie, że sytuacja w ich organizacji zmierza w złym kierunku. Należy przy tym zaznaczyć, że chociaż wskaźnik ten pozostaje wysoki, to w stosunku do pierwszej edycji badania nastąpił wyraźny jego spadek (o 8 punktów procentowych). Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, iż coraz więcej funkcjonariuszy (32% - wzrost o 6 punktów procentowych) nie ma zdania na ten temat, bądź obawia się je wyrazić (Wykres 1). Najczęściej w stosunku do pozostałych dobrze oceniają kierunek zmian w organizacji policjanci najmłodsi wiekiem (%). Jednocześnie najmniejszy odsetek badanych w tej grupie wyraża przekonanie o tym, że zmiany w Policji idą w złym kierunku (49%) (zob. Aneks Wykres 1a). Wykres nr 1. CZY PANA(I) ZDANIEM, OGÓLNIE RZECZ BIORĄC, SYTUACJA W POLICJI ZMIERZA W DOBRYM, CZY TEŻ W ZŁYM KIERUNKU? 70 60 50 0 69 61 26 32 5 7 w dobrym w złym trudno powiedzieć 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 3

Duże zadowolenie z wykonywanej pracy deklaruje blisko 1/4 policjantów (24%), a więc tylko nieznacznie mniej, niż przed dwoma laty (spadek o 2 punkty procentowe). Z kolei 1/5 badanych wyraża małe zadowolenie (%), a ponad połowa mundurowych (56%) jest usatysfakcjonowana pełnioną służbą w stopniu przeciętnym (Wykres 2). Poziom zadowolenia z wykonywanej pracy rośnie wraz z wyższym usytuowaniem jednostki w strukturze Policji. Najwyższą satysfakcję deklarują policjanci z KGP (38%), najniższą zaś z komisariatów, oddziałów prewencji, czy szkół Policji (22%) (zob. Aneks Wykres 2a). Zadowolenie w jednostkach najwyższych w hierarchii jest największe, chociaż jednocześnie zatrudnieni tam policjanci najczęściej narzekają na ciągłe zmiany organizacyjne (zob. Aneks Wykres 4b). Wykres nr 2. JAK OKREŚLIŁ(A)BY PAN(I) SWOJE ZADOWOLENIE Z WYKONYWANEJ PRACY? 60 50 55 56 26 24 19 0 duże przeciętne małe 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 4

Wśród czynników wpływających w największym stopniu na zadowolenie z pracy funkcjonariusze Policji wskazali, tak samo jak w poprzednim badaniu, stabilne zatrudnienie (64% - wzrost o 2 punkty procentowe), dobre stosunki z kolegami (61%), możliwość chronienia ludzi przed przestępczością (29%), stałe warunki pracy (27%), dobre relacje z przełożonymi (22%) oraz możliwość awansu (15% - wzrost o 2 punkty procentowe) (Wykres 3 pełny wykres zob. Aneks Wykres 3a). Charakterystyczna jest zależność, że czym wyższy stopień służbowy posiada policjant, tym bardziej ceni on sobie dobre relacje z przełożonymi (od 21% w korpusie posterunkowych i podoficerów, do 28% w korpusie starszych oficerów (zob. Aneks Wykres 3b). Jednocześnie policjanci starsi korpusem w mniejszym stopniu, niż młodsi cenią sobie dobre stosunki z kolegami (od 56% - starsi oficerowie do 64% - posterunkowi). Tym samym dobre relacje z kolegami najbardziej przyczyniają się do zadowolenia z pracy wśród policjantów najniższych stopniem (zob. Aneks Wykres 3b). Możliwość chronienia ludzi przed przestępczością różnicuje zadowolenie policjantów ze względu na rodzaj służby. W największym stopniu przyczynia się to do satysfakcji funkcjonariuszy reprezentujących służbę prewencyjną (%), następnie kryminalną (28%), a zdecydowanie najmniej do zadowolenia policjantów służby wspomagającej (18%) (zob. Aneks Wykres 3c). Wykres nr 3. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) ZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? PROSZĘ ZAZNACZYĆ NIE WIĘCEJ NIŻ 5 ODPOWIEDZI Możliwość awansu 15 13 Dobre relacje z przełożonymi 22 21 Stałe warunki pracy Możliwość chronienia ludzi przed przestępczością 27 28 29 Dobre stosunki z kolegami Stabilne zatrudnienie 61 62 64 62 0 50 60 70 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 5

Czynnikami wywołującymi największe niezadowolenie w polskiej Policji są niezmiennie od 04 roku: nadmiar formalności, biurokracja (72%), stosunkowo słabe wynagrodzenie (71% - wzrost o 4 punkty procentowe), ciągłe zmiany organizacyjne (51% - spadek o 2 punkty procentowe) oraz złe warunki pracy (43%). Ponadto 1/4 badanych (25%) wskazała na zły system szkolenia, niesprawiedliwe traktowanie (wzrost o 2 punkty procentowe), a także na uwikłanie Policji w politykę (24%). Aktualnie zmniejszył się odsetek policjantów, dla których jedną z przyczyn niezadowolenia z pracy jest zagrożenie dla życia i zdrowia (21% - spadek o 5 punktów procentowych) (Wykres 4 pełny wykres zob. Aneks Wykres 4a). Im dłuższy staż pracy w Policji, starszy wiek i wyższy korpus funkcjonariusza, tym bardziej ciągłe zmiany organizacyjne przyczyniają się do jego niezadowolenia z wykonywanego zawodu (zob. Aneks Wykres 4c). Z kolei złe warunki pracy (sprzęt, wyposażenie itp.) rzadziej stanowią przeszkodę w pracy dla policjantów najmłodszych wiekiem, pracujących w formacji najkrócej i w najniższych korpusach (zob. Aneks Wykres 4d). Im wyższy stopień służbowy, tym liczba policjantów skarżących się na niesprawiedliwe traktowanie jest niższa (28% posterunkowi, 16% starsi oficerowie). Jednocześnie wraz z wysokością korpusu wzrasta odsetek funkcjonariuszy niezadowolonych z uwikłania Policji w politykę (18% posterunkowi, 42% starsi oficerowie różnica pomiędzy skrajnymi wynosi grupami 24 punkty procentowe) (zob. Aneks Wykres 4e). Na stosunkowo słabe wynagrodzenie najczęściej uskarżają się policjanci prewencji (73%) i kryminalni (70%), najrzadziej zaś ze służby wspomagającej (57%). Z kolei nadmiar formalności, biurokracja w największym stopniu daje się we znaki policjantom z pionu kryminalnego (77%), następnie - prewencji (70%) i logistyki (64%) (zob. Aneks Wykres 4f). Wykres nr 4. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) NIEZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? PROSZĘ ZAZNACZYĆ NIE WIĘCEJ NIŻ 5 ODPOWIEDZI Zagrożenie dla życia i zdrowia Uwikłanie Policji w politykę Niesprawiedliwe traktowanie Zły system szkolenia Złe warunki pracy (sprzęt, wyposażenie itp.) Ciągłe zmiany organizacyjne Stosunkowo słabe wynagrodzenie Nadmiar formalności, biurokracja 21 26 24 23 25 23 25 26 43 42 51 53 71 67 72 72 0 50 60 70 80 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 6

W podobny sposób, jak przed dwoma laty policjanci uczestniczący w badaniu ocenili poszczególne aspekty swojej pracy. Najwyższy poziom ich zadowolenia w skali pięciopunktowej (gdzie 1 oznacza ocenę negatywną, a 5 pozytywną) odnosi się do ich dobrych stosunków z kolegami (4,1) oraz stabilnego zatrudnienia (3,4). Najniższy do nadmiaru formalności, biurokracji (1,4), słabego wynagrodzenia (1,8), a także złych warunków pracy (sprzęt, wyposażenie itp. 1,9) (Wykres 5). Wykres nr 5. PONIŻEJ PRZEDSTAWIONO PARY PRZECIWSTAWNYCH STWIERDZEŃ. STWIERDZENIE UMIESZCZONE PO LEWEJ STRONIE WYRAŻA NIEZADOWOLENIE Z DANEJ SPRAWY, NATOMIAST PO PRAWEJ ZADOWOLENIE Z NIEJ (średnia na skali od 1 do 5, na której 1 wyraża ocenę negatywną, a 5 ocenę pozytywną) Nadmiar formalności, biurokracja - Brak zbędnych formalności, biurokracji Stosunkowo słabe wynagrodzenie - Stosunkowo dobre wynagrodzenie Złe warunki pracy (sprzęt, wyposażenie itp.) - Dobre warunki pracy (sprzęt, wyposażenie itp.) Uwikłanie Policji w politykę - Apolityczność Policji Brak informacji (np. o przysługujących świadczeniach czy planowanych zmianach) - Dostęp Ciągłe zmiany organizacyjne - Stałe warunki pracy Zły system szkolenia - Solidne szkolenia zawodowe Zagrożenie dla życia i zdrowia - Poczucie własnego bezpieczeństwa Zła organizacja pracy - Dobra organizacja pracy Niesprawiedliwe traktowanie - Sprawiedliwe traktowanie Brak możliwości awansu - Możliwość awansu Tłamszenie pracowników - Możliwość osobistego rozwoju Nadmierne oczekiwania ludzi w stosunku do Policji - Możliwość chronienia ludzi przed przestępczością Małe społeczne znaczenie pracy w Policji - Duże społeczne znaczenie pracy w Policji Złe relacje z przełożonymi - Dobre relacje z przełożonymi Niepewność pracy - Stabilne zatrudnienie Złe stosunki z kolegami - Dobre stosunki z kolegami 1,42 1,46 1,75 1,81 1,97 1,92 2,14 2,19 2,18 2,1 2,19 2,18 2,22 2,23 2,36 2,31 2,47 2,5 2,53 2,61 2,56 2,59 2,6 2,63 2,73 2,76 2,8 2,95 2,99 2,94 3,37 3,35 4,05 4,12 1 2 3 4 5 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 7

Znacząco, w porównaniu z pierwszą edycją badania, wzrósł odsetek funkcjonariuszy Policji, którzy deklarują, że w ich gospodarstwie domowym wystarcza na bieżące wydatki (45% - wzrost o 7 punktów procentowych). Nieznacznie zmniejszył się natomiast procent badanych, przyznających, że czasami nie wystarcza im na opłacenie podstawowych świadczeń (34% - spadek o 3 punkty procentowe) lub, że od dłuższego czasu im na to nie wystarcza (16%). Należy przy tym zauważyć, że w żadnej z dwóch edycji badania nie wskazano na ponoszenie comiesięcznych wydatków ekstra, wykraczających poza podstawowe potrzeby. Co jakiś czas może sobie na takie wydatki pozwolić aktualnie nieco mniej policjantów, niż w 04 roku (6% - spadek o 2 punkty procentowe) (Wykres 6). Na podstawie analizy zmiennych uwidacznia się zależność wskazująca, że im wyższy stopień służbowy ma funkcjonariusz, tym częściej deklaruje, że wystarcza mu na bieżące wydatki (zob. Aneks Wykres 6a). Wykres nr 6. JAK PAN(I) OCENIA OBECNĄ SYTUACJĘ FINANSOWĄ PANA(I) GOSPODARSTWA DOMOWEGO? co miesiąc możemy sobie pozwolić na ekstra wydatki poza zaspokojeniem bieżących potrzeb 0 0 co jakiś czas możemy sobie pozwolić na ekstra wydatki poza zaspokojeniem bieżących potrzeb 6 8 wystarcza nam na bieżące wydatki 38 45 czasami nie starcza nam na opłacenie podstawowych świadczeń (czynszu, światła itp.) 34 37 od dłuższego czasu nie starcza nam na opłacenie podstawowych świadczeń (czynszu, światła itp.) 16 17 0 5 15 25 35 45 50 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 8

Poza jednym przypadkiem daje się zaobserwować poprawę w zakresie oceny sytuacji materialnej policjantów. W porównaniu ze stanem sprzed dwóch lat nieznaczne obniżył się odsetek badanych, sięgających po dodatkowe formy umożliwiające zaspokajanie podstawowych potrzeb rodziny. I tak do zaciągnięcia pożyczki była zmuszona ponad połowa funkcjonariuszy (57% - spadek o 2 punkty procentowe), do rezygnacji z innych niezbędnych wydatków 44% z nich (spadek o 4 punkty procentowe), ponad 1/3 policjantów prosiła o pomoc krewnych (34% - spadek o 5 punktów procentowych), a 6 % badanych (spadek o 4 punkty procentowe) zwracało się o pomoc socjalną do pracodawcy lub innych instytucji. Większy, niż dwa lata temu odsetek policjantów podjął w bieżącym roku dodatkowe zatrudnienie (% - wzrost o 3 punkty procentowe) (Wykres 7). Wykres nr 7. CZY W OKRESIE OSTATNICH 6 MIESIĘCY W CELU ZASPOKOJENIA PODSTAWOWYCH POTRZEB MATERIALNYCH PANA(I) RODZINA MUSIAŁ(A): (PROSZĘ WSKAZAĆ WSZYSTKIE SYTUACJE, KTÓRE WYSTĄPIŁY) inne 1 1 zwracać się o pomoc socjalną do pracodawcy lub innych instytucji podjąć dodatkową pracę nie musiała robić żadnych z tych rzeczy 6 7 13 13 prosić o pomoc rodzinę, krewnych 34 39 zrezygnować z innych niezbędnych wydatków 44 48 zaciągać pożyczkę 57 59 0 50 60 70 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 9

W drugiej edycji badania zadano funkcjonariuszom Policji dodatkowe pytania, w celu rozszerzenia wiedzy m.in. na temat ich motywacji do pracy, oceny możliwości rozwoju kariery zawodowej w formacji, czy planów zawodowych. Aktualnie ponad 1/3 respondentów uznała, że ich zarobki uległy poprawie w ciągu ostatniego roku (36%), ponad połowa badanych stwierdziła, że nic się w tej kwestii nie zmieniło (51%), natomiast 11% z nich było przekonanych o tym, że ich zarobki się pogorszyły (Wykres 8). Funkcjonariusze legitymujący się najkrótszym stażem pracy w Policji oraz najniższym korpusem częściej deklarowali poprawę zarobków w skali roku w porównaniu do policjantów pracujących najdłużej (dwukrotnie częściej) i mających najwyższe stopnie policyjne (blisko dwukrotnie częściej) (zob. Aneks Wykres 8a). Wykres nr 8. JAK W CIĄGU OSTATNIEGO ROKU ZMIENIŁY SIĘ PANA(I) ZAROBKI? 60 50 51 36 11 2 0 Poprawiły się Nie zmieniły się Pogorszyły się Trudno powiedzieć BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

Zdecydowanie najwięcej badanych przyznało, że pozytywnie motywują ich do pracy nagrody pieniężne za osiągnięte wyniki (57%). W dalszej kolejności wskazano na takie czynniki, jak: dobra opinia przełożonych (45%), uznanie społeczne (26%) i lepsze warunki pracy (24%). Przedterminowy awans ma wartość dla 16% policjantów, a skierowanie na dodatkowe kursy, szkolenia dla 13%. Zaskakujący wynik odnosi się do kategorii odpowiedzi trudno powiedzieć, gdzie aż 16% badanych przyznało, że tak naprawdę nie wie, co motywuje ich do pracy (Wykres 9). W większym stopniu dobra opinia przełożonych ma wartość motywacyjną dla policjantów, którzy są w służbie najdłużej, są najstarsi i mają najwyższe stopnie policyjne im dłuższy staż pracy w Policji, wyższy wiek i korpus, tym bardziej funkcjonariusze cenią sobie pozytywną opinię swoich zwierzchników (zob. Aneks Wykres 9a). Wykres nr 9. CO W NAJWIĘKSZYM STOPNIU MOTYWUJE PANA(IĄ) POZYTYWNIE DO PRACY? PROSZĘ ZAZNACZYĆ NIE WIĘCEJ NIŻ 3 ODPOWIEDZI Trudno powiedzieć 16 Odznaczenia 2 Pochwały w rozkazach 4 Urlopy nagrodowe Inne 6 6 Skierowanie na dodatkowe kursy/ szkolenia 13 Przedterminowy awans 16 Lepsze warunki pracy Uznanie społeczne 24 26 Dobra opinia przełożonych 45 Nagrody pieniężne za osiągnięte wyniki 57 0 50 60 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 11

Własne możliwości rozwoju kariery zawodowej w organizacji dobrze oceniło tylko niespełna 1/4 funkcjonariuszy Policji (24%), tyle samo nie wyraziło swojej opinii, natomiast ponad połowa policjantów (51%) uznała swoje perspektywy w pracy za złe (Wykres ). Mundurowi o najkrótszym stażu pracy w Policji ocenili swoje możliwości najlepiej (31%), natomiast wraz z liczbą przepracowanych lat zmniejsza się odsetek funkcjonariuszy dobrze oceniających swoje szanse na karierę w Policji (23% powyżej lat służby) (zob. Aneks Wykres a). Więcej, niż połowa badanych uważa, że kariera zawodowa w ich formacji w największym stopniu jest uzależniona od protekcji/nepotyzmu (51%). Na kolejnych pozycjach badani wskazali: własną pracę i zaangażowanie (45%), dobre stosunki z przełożonymi (39%), podnoszenie kwalifikacji zawodowych w szkolnictwie resortowym (%), przypadek (28%) oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych w szkolnictwie cywilnym (19%) (Wykres 11). Przekonanie o tym, że na rozwój kariery zawodowej w Policji w największym stopniu wpływa protekcja jest tym większe, im wyższy korpus, do którego należy policjant. Jednocześnie w najmniejszym stopniu wskazują na nepotyzm funkcjonariusze do 25 roku życia (35%), wraz z wiekiem wzrasta liczba policjantów wyrażających taki pogląd (do roku życia), zaś po roku życia następuje spadek tego wskaźnika do 46% (zob. Aneks Wykres 11a). Wykres nr. JAK PAN(I) OCENIA AKTUALNE MOŻLIWOŚCI ROZWOJU SWOJEJ KARIERY ZAWODOWEJ W POLICJI? 60 50 51 24 24 0 dobrze źle trudno powiedzieć BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 12

Wykres nr 11. CO, PANA(I) ZDANIEM, NAJBARDZIEJ WPŁYWA NA ROZWÓJ KARIERY ZAWODOWEJ W POLICJI? PROSZĘ ZAZNACZYĆ NIE WIĘCEJ NIŻ 3 ODPOWIEDZI. Trudno powiedzieć 5 Inne 1 Korupcja 6 Ogólne zmiany zachodzące w Policji 9 Podnoszenie kwalifikacji zawodowych w szkolnictwie cywilnym 19 Przypadek / szczęście Podnoszenie kwalifikacji zawodowych w szkolnictwie resortowym 28 Dobre stosunki z przełożonym 39 własna praca i zaangażowanie w służbę 45 Protekcja / nepotyzm 51 0 50 60 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 13

Ponad 1/3 funkcjonariuszy planuje pozostanie w Policji (37%), natomiast blisko 1/4 zadeklarowała, że bierze pod uwagę możliwość rezygnacji z pracy w Policji, ale nie rozpoczęła jeszcze starań w tym kierunku (23%). Podjęcie takich starań zadeklarowało 5% policjantów. Pozostali chcieliby jedynie zmienić jednostkę/komórkę organizacyjną i bądź to czynią już o to starania (9%), albo dopiero mają je w planach (17%) (Wykres 12). Wraz ze stażem pracy i wiekiem badanych wzrasta liczba policjantów deklarujących chęć pozostania w Policji w aktualnym miejscu pracy. Odwrotna tendencja dotyczy planów związanych z przeniesieniem do innej jednostki/komórki organizacyjnej im młodszy staż i wiek policjanta, tym częściej o tym myśli, przy czym wyższy odsetek funkcjonariuszy bierze to pod uwagę, ale nie czyni jeszcze starań w tym kierunku. Wraz z wiekiem i stażem pracy policjanci częściej myślą też o odejściu z Policji, ale nie podejmują żadnych kroków w tym kierunku, taka sama tendencja odnosi się do tych mundurowych, którzy planują rezygnację z Policji i już starają się o inną pracę ich odsetek jest jednak bardzo niski (zob. Aneks Wykres 12a i 12b). Wykres nr 12. KTÓRĄ Z PONIŻSZYCH MOŻLIWOŚCI BIERZE PAN(I) POD UWAGĘ, W SWOICH PLANACH ZAWODOWYCH? Rezygnację z pracy w Policji i czynię starania w tym kierunku 5 Rezygnację z pracy w Policji, ale nie czynię jeszcze starań w tym kierunku 23 Przeniesienie do innej jednostki/ komórki organizacyjnej i czynię starania w tym kierunku 9 Przeniesienie do innej jednostki/ komórki organizacyjnej, ale nie czynię jeszcze starań w tym kierunku 17 Pozostanie w Policji w aktualnym miejscu pracy 37 0 5 15 25 35 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 14

III. ANEKS Wykres nr 1a. CZY PANA(I) ZDANIEM, OGÓLNIE RZECZ BIORĄC, SYTUACJA W POLICJI ZMIERZA W DOBRYM, CZY TEŻ W ZŁYM KIERUNKU? zmienna - wiek 0% 90% 80% 70% 60% 50% % % % % 0% 32 35 28 41 34 61 49 56 63 64 65 60 7 9 8 6 7 6 Ogółem Do 25 lat 26- lat 31-35 lat 36- lat 41-45 lat 46 i więcej lat W dobrym W złym Trudno powiedzieć Wykres nr 2a. JAK OKREŚLIŁ(A)BY PAN(I) SWOJE ZADOWOLENIE Z WYKONYWANEJ PRACY? zmienna jednostka Odział prewencji, szkoła Policji i inne jednostki 22 58 Komisariat Policji 22 57 21 Komenda Miejska, Komenda Powiatowa lub Komenda Rejonowa 23 56 21 Komenda Wojewódzka / KSP 34 53 14 Komenda Główna 38 48 14 Ogółem 24 56 duże przeciętne małe 0% % % % % 50% 60% 70% 80% 90% 0 % BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 15

Wykres nr 3a. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) ZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? 0 50 60 70 Stabilne zatrudnienie Dobre stosunki z kolegami Możliwość chronienia ludzi przed przestępczością Stałe warunki pracy Dobre relacje z przełożonymi Możliwość awansu Stosunkowo dobre wynagrodzenie Możliwość osobistego rozwoju Duże społeczne znaczenie pracy w Policji Poczucie własnego bezpieczeństwa Dobre warunki pracy (sprzęt, wyposażenie itp.) Sprawiedliwe traktowanie Dobra organizacja pracy Apolityczność Policji Nic, nie ma takich rzeczy Solidne szkolenia zawodowe Dostęp do informacji (np. o przysługujących świadczeniach czy planowanych zmianach) Brak zbędnych formalności, biurokracji Coś innego 13 15 15 15 14 14 14 11 11 7 8 7 6 6 5 6 5 3 4 4 3 2 3 21 22 29 28 27 62 64 62 61 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 16

Wykres nr 3b. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) ZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? zmienna - korpus 90 80 70 60 50 61 64 63 60 57 56 22 21 21 23 23 28 0 Ogółem Posterunkowy Podoficer Aspirant Oficer Starszy Oficer Dobre relacje z przełożonymi Dobre stosunki z kolegami Wykres nr 3c. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) ZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? odpowiedź: możliwość chronienia ludzi przed przestępczością, zmienna rodzaj służby 25 15 29 28 18 5 0 Ogółem prewencja kryminalna wspomagające BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 17

Wykres nr 4a. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) NIEZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? 0 50 60 70 80 Nadmiar formalności, biurokracja Stosunkowo słabe wynagrodzenie Ciągłe zmiany organizacyjne Złe warunki pracy (sprzęt, wyposażenie itp.) Zły system szkolenia Niesprawiedliwe traktowanie Uwikłanie Policji w politykę Zła organizacja pracy Zagrożenie dla życia i zdrowia Brak informacji (np. o przysługujących świadczeniach czy planowanych zmianach) Brak możliwości awansu Tłamszenie pracowników Złe relacje z przełożonymi Niepewność pracy Nadmierne oczekiwania ludzi w stosunku do Policji Małe społeczne znaczenie pracy w Policji Złe stosunki z kolegami Coś innego Nic, nie ma takich rzeczy 1 1 0 26 25 23 25 23 24 19 21 26 21 19 17 15 17 14 14 15 13 11 11 9 6 8 42 43 53 51 72 72 67 71 04 06 Źródło: TNS OBOP, 9 lutego 9 marca 04 r. N=7091, CBOS, 2-5 października 06 r., N = 9982 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 18

Wykres nr 4b. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) NIEZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? odpowiedź: ciągłe zmiany organizacyjne, zmienna- jednostka Odział prewencji, szkoła Policji i inne jednostki 46 Komisariat Policji 45 Komenda Miejska, Komenda Powiatowa lub Komenda Rejonowa 50 Komenda Wojewódzka / KSP 58 Komenda Główna 74 Ogółem 51 0 50 60 70 80 Wykres nr 4c. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) NIEZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? odpowiedź: ciągłe zmiany organizacyjne, zmienna straż służby, korpus i wiek Wiek: 46 i więcej lat Wiek: 41-45 lat Wiek: 36- lat Wiek: 31-35 lat Wiek: 26- lat Wiek do 25 lat Starszy Oficer Oficer Aspirant Podoficer Posterunkowy Staż powyżej lat Staż od 16 do lat Staż od 11 do 15 lat Staż od 4 do lat Staż do 3 lat Ogółem 35 36 35 47 45 43 55 57 57 52 51 66 62 61 63 74 0 50 60 70 80 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 19

Wykres nr 4d. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) NIEZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? odpowiedź: złe warunki pracy, zmienna straż służby, korpus i wiek Wiek: 46 i więcej lat Wiek: 41-45 lat Wiek: 36- lat Wiek: 31-35 lat Wiek: 26- lat Wiek do 25 lat Starszy Oficer Oficer Aspirant Podoficer Posterunkowy Staż powyżej lat Staż od 16 do lat Staż od 11 do 15 lat Staż od 4 do lat Staż do 3 lat Ogółem 35 37 39 41 42 44 45 42 43 44 46 48 49 50 0 50 60 Wykres nr 4e. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) NIEZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? odpowiedź: niesprawiedliwe traktowanie, uwikłanie w politykę, zmienna korpus 45 35 25 15 25 24 28 18 27 21 23 26 24 34 16 42 5 0 Ogółem Posterunkowy Podoficer Aspirant Oficer Starszy Oficer Niesprawiedliwe traktowanie Uwikłanie Policji w politykę BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

Wykres nr 4f. CO, KTÓRE Z WYMIENIONYCH RZECZY, NAJBARDZIEJ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PANA(I) NIEZADOWOLENIA Z PRACY W POLICJI? odpowiedź: Stosunkowo słabe wynagrodzenie i nadmiar formalności, biurokracja, zmienna rodzaj służby 80 70 60 50 71 72 73 70 70 77 57 64 0 Ogółem prewencja kryminalna wspomagające stosunkowo słabe wynagrodzenie nadmiar formalności, biurokracja Wykres nr 6a. JAK PAN(I) OCENIA OBECNĄ SYTUACJĘ FINANSOWĄ PANA(I) GOSPODARSTWA DOMOWEGO? odpowiedź: wystarcza nam na bieżące wydatki, zmienna korpus 60 50 45 42 42 44 55 59 0 Ogółem Posterunkowy Podoficer Aspirant Oficer Starszy Oficer BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 21

Wykres nr 8a. JAK W CIĄGU OSTATNIEGO ROKU ZMIENIŁY SIĘ PANA(I) ZAROBKI? zmienna straż służby i korpus Starszy Oficer Oficer 28 34 Aspirant 33 Podoficer 38 Posterunkowy 43 Staż powyżej lat 24 Staż od 16 do lat Staż od 11 do 15 lat 35 Staż od 4 do lat 45 Staż do 3 lat 48 Ogółem 36 0 50 60 Wykres nr 9a. CO W NAJWIĘKSZYM STOPNIU MOTYWUJE PANA(IĄ) POZYTYWNIE DO PRACY? odpowiedź: dobra opinia przełożonych, zmienna straż służby, korpus i wiek Wiek: 46 i więcej lat Wiek: 41-45 lat Wiek: 36- lat Wiek: 31-35 lat Wiek: 26- lat Wiek do 25 lat Starszy Oficer Oficer Aspirant Podoficer Posterunkowy Staż powyżej lat Staż od 16 do lat Staż od 11 do 15 lat Staż od 4 do lat Staż do 3 lat Ogółem 34 35 38 39 39 39 44 42 42 45 49 48 53 55 56 61 65 0 50 60 70 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 22

Wykres nr a. JAK PAN(I) OCENIA AKTUALNE MOŻLIWOŚCI ROZWOJU SWOJEJ KARIERY ZAWODOWEJ W POLICJI? zmienna straż służby 0% 90% 80% 38 35 35 36 39 44 70% 60% 50% % 38 34 39 39 32 % % % 24 31 25 25 22 23 0% Ogółem do 3 lat od 4 do lat od 11 do 15 lat od 16 do lat powyżej lat dobrze źle trudno powiedzieć Wykres nr 11a. CO, PANA(I) ZDANIEM, NAJBARDZIEJ WPŁYWA NA ROZWÓJ KARIERY ZAWODOWEJ W POLICJI? odpowiedź: protekcja / nepotyzm, zmienna korpus i wiek Wiek: 46 i więcej lat Wiek: 41-45 lat Wiek: 36- lat Wiek: 31-35 lat Wiek: 26- lat Wiek do 25 lat Starszy Oficer Oficer Aspirant Podoficer Posterunkowy Ogółem 35 43 46 50 52 51 51 55 56 55 59 61 0 50 60 70 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 23

Wykres nr 12a. KTÓRĄ Z PONIŻSZYCH MOŻLIWOŚCI BIERZE PAN(I) POD UWAGĘ, W SWOICH PLANACH ZAWODOWYCH? zmienna straż służby 0% 80% 60% % 5 23 9 17 12 6 2 18 33 12 2 12 12 26 11 4 24 8 16 9 6 34 8 5 8 9 34 5 3 % 37 36 38 38 42 0% Ogółem do 3 lat od 4 do od 11 do 15 od 16 do powyżej lat lat lat lat trudno powiedzieć rezygnację z pracy w Policji i czynię starania w tym kierunku rezygnację z pracy w Policji, ale nie czynię jeszcze starań w tym kierunku przeniesienie do innej jednostki/ komórki organizacyjnej i czynię starania w tym kierunku przeniesienie do innej jednostki/ komórki organizacyjnej, ale nie czynię jeszcze starań w tym kierunku pozostanie w Policji w aktualnym miejscu pracy Wykres nr 12b. KTÓRĄ Z PONIŻSZYCH MOŻLIWOŚCI BIERZE PAN(I) POD UWAGĘ, W SWOICH PLANACH ZAWODOWYCH? zmienna wiek 0% 80% 60% % 5 23 9 17 11 9 2 21 31 12 2 14 29 12 3 9 5 27 7 13 8 7 31 5 9 8 8 32 5 2 % 37 27 33 36 38 45 0% Ogółem Do 25 lat 26- lat 31-35 lat 36- lat 41-45 lat 46 i więcej lat trudno powiedzieć rezygnację z pracy w Policji i czynię starania w tym kierunku rezygnację z pracy w Policji, ale nie czynię jeszcze starań w tym kierunku przeniesienie do innej jednostki/ komórki organizacyjnej i czynię starania w tym kierunku przeniesienie do innej jednostki/ komórki organizacyjnej, ale nie czynię jeszcze starań w tym kierunku pozostanie w Policji w aktualnym miejscu pracy BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 24