Jakie informacje są niezbędne do przeprowadzenia inwentaryzacji emisji? Warsztaty szkoleniowe Warszawa 04.04.2013 Łukasz Polakowski 1
Inwentaryzacja emisji 100% 90% 80% 70% 60% 50% Gospodarwstwa domowe, mały przemysł, usługi Przemysł 40% 30% 20% Transport 10% 0% Hamburg (2006) Dublin (2006) Grenoble (2006) 2
Inwentaryzacja emisji Kategoria Energia elektryczna Ciepło/chłód Gaz ziemny Gaz ciekły Olej opałowy Emisje CO2 [t]/emisje ekwiwalentu Paliwa kopalne Olej napędowy Benzyna Węgiel brunatny BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I PRZEMYSŁ: Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne 2010 2 333 1258 Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) 13 904 3 260 1178 56,364 406,874907 Budynki mieszkalne 23 659 31 883 11 871 106,867992 322,68582 Komunalne oświetlenie publiczne 3265 - Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji UE ETS) 34 092 5 084 1621 596,75 Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł razem 76 930 42 560 15 929 163 1 326 - - - TRANSPORT: Tabor gminny Transport publiczny 597 Transport prywatny i komercyjny 212 4 376 5496 Transport razem - - - 212-4 972 5496 - INNE: Gospodarowanie odpadami Gospodarowanie ściekami Tutaj należy wskazać inne emisje Razem 76 930 42 560 15 929 376 1326 4972 5496-3
Niezbędna jest ścisła współpraca pomiędzy wykonawcą opracowującym SEAP a jednostką odpowiedzialną z ramienia gminy za opracowanie/wdrażanie zapisów dokumentu.
Angażowanie interesariuszy Jednostki zainteresowane: Przedsiębiorstwa energetyczne Kluczowe podmioty gospodarcze Mieszkańcy (jako: użytkownicy energii elektrycznej, ciepła, pojazdów) Spółdzielnie mieszkaniowe, zarządcy nieruchomości, wspólnoty mieszkaniowe Przedsiębiorstwa komunalne Przedsiębiorstwa komunikacyjne Obiekty użyteczności publicznej Metody działania: Spotkania z mieszkańcami Spotkania z przedsiębiorcami Ankietyzacja Platforma internetowa Organizacja wydarzeń publicznych (np. Dni Energii) Konkursy Warsztaty dla administratorów i wiele innych metod Plan zaangażowania interesariuszy szyty na miarę
Angażowanie interesariuszy O czym należy pamiętać? Harmonogram przygotowywania SEAP powinien uwzględniać czas działania poszczególnych interesariuszy (pozyskiwanie danych trwa minimum kilka miesięcy) Odpowiednie przygotowanie ankiet, formularzy, ulotek, plakatów może mieć kluczowe znaczenie dla aktywizacji mieszkańców Synchronizacja tworzenia Planu SEAP z innymi dokumentami planistycznymi (np. projektem założeń do planu zaopatrzenia w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe czy programem ograniczenia niskiej emisji) znacznie ułatwia pozyskiwanie wymaganych danych
Dane - dokumenty Opracowania będące w posiadaniu gminy z energetyką, planowaniem przestrzennym, środowiskiem i transportem: Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Plany Miejscowe Zagospodarowania Przestrzennego Program Ochrony Środowiska Plan Gospodarki Odpadami Program Ograniczenia Niskiej Emisji
Dane - dokumenty Opracowania będące w posiadaniu gminy z energetyką, planowaniem przestrzennym, środowiskiem i transportem: Program Rewitalizacji Plany rozwoju transportu Strategia Rozwoju Gminy Plan Rozwoju Lokalnego Program zagospodarowania zasobami mieszkalnymi Audyty energetyczne budynków mieszkalnych (gminnych), budynków użyteczności publicznej inne opracowania strategiczne i dokumenty
Dane - sektor mieszkalnictwo 1. Adresy i kontakty do: administratora budynków komunalnych największych Spółdzielni Mieszkaniowych innych administratorów budynków (np. Spółdzielnie Mieszkaniowe, Wspólnoty Mieszkaniowe, TBS itp.) 2. Wypełnienie ankiet dotyczących budynków komunalnych należących do gminy
Zakres ankietyzacji Informacje od spółdzielni mieszkaniowych (informacje dotyczą poszczególnych obiektów administrowanych przez spółdzielnię): - Rok budowy obiektu - Stan techniczny (stan przegród, instalacji) - Sposób ogrzewania - Sposób wytwarzania c.w.u. - Liczba mieszkańców - Powierzchnia ogrzewana - W miarę możliwości - zużycie energii w obiekcie oraz: - Liczba administrowanych budynków
Przykładowy formularz
Dane sektor handel, usługi, przemysł 1. Wyszczególnienie najważniejszych podmiotów gospodarczych funkcjonujących na terenie gminy 2. Liczba i powierzchnia sumaryczna podmiotów w podziale na budynki należące osób prawnych i osób fizycznych 3. Dane Urzędów Marszałkowskich dotyczące bazy opłat środowiskowych (pozyskuje gmina lub wykonawca) 5. Wypełnienie/przekazanie ankiet dotyczących spółek gminnych
Zakres ankietyzacji Informacje od dużych i średnich przedsiębiorstw: - powierzchnia ogrzewana - zużycie i koszty energii - rodzaj zużywanych nośniki energii - moc zamówiona i zainstalowana źródeł - stan przegród, źródła ciepła, oświetlenia oraz instalacji c.o. i c.w.u. - plany modernizacyjne
Przykładowy formularz
Dane sektor transportu 1. Długość dróg w gminie (w km): w podziale na gminne, powiatowe, wojewódzkie i krajowe. 2. Pomiary natężenia ruchu wykonywane na terenie gminy lub powiatu 3. Liczba zarejestrowanych pojazdów 4. Informacje dotyczące aktualnego stanu publicznej komunikacji miejskiej/gminnej (tabor, taryfa, liczba pasażerów) 5. Wyszczególnienie najbardziej znaczących firm transportowych funkcjonujących na terenie gminy
Dane sektor użyteczności publicznej lub inaczej sektor budynków komunalnych UWAGA: Kluczowe jest wstępne określenie co w SEAP rozumiane będzie jako sektor publiczny/komunalny Wyszczególnienie powiatowych, wojewódzkich lub Państwowych budynków użyteczności publicznej na terenie gminy Wypełnienie ankiet dla obiektów użyteczności publicznej tzn. szkoły, przedszkola, budynek Urzędu Gminy, przychodnie zdrowia, OSP, domy kultury itp. Opcjonalnie: informacje z prowadzonego monitoringu zużycia energii w budynkach użyteczności publicznej
Rodzaje obiektów Budynki gminne: obiekty edukacyjne (szkoły, przedszkola) obiekty administracyjne (urząd, zarząd budynków etc.) obiekty sportowe obiekty kultury obiekty obsługi komunalnej (np. budynki oczyszczalni, czy miejskiego inne (np. świetlice, budynki OSP etc.) Budynki powiatowe, wojewódzkie np. policja, więzienia Obiekty niepubliczne szkoły, przedszkola
Czy wiesz? Ile i jakie obiekty użyteczności publicznej posiada samorząd? Jakie są roczne, miesięcznie rachunki za paliwa, energię i wodę ogółem i w poszczególnych obiektach? Kto posiada szczegółowe informacje w tym zakresie i świadomie kontroluje wydatki? Czy porównywane sąkoszty i zużycie paliw, energii i wody w podobnych obiektach, czy występują znaczne różnice? Jaka jest przyczyna różnic w rachunkach i zużyciu energii w podobnych obiektach? 18
Formularz danych energetycznych obiektu FORMULARZ DANYCH ENERGETYCZNYCH OBIEKTU 1. DANE OGÓLNE 1.1 Przeznaczenie obiektu 1.2 Nazwa obiektu 1.3 Pełny adres obiektu 1.4 Telefon i e-mail osoby wskazanej do kontaktowania się 1.5 Jednostka zarządzająca (jednostka opłacająca rachunki) 1.6 Właściciel 1.7 Liczba osób użytkujących obiekt (średnio w ciągu dnia) W tym uczniów: 1.8 Wykorzystanie obiektu (w jakich godzinach?, w jakich dniach?, ilość dni w roku W ciągu tygodnia W ciągu roku 1.9 Ilość bubynków wchodzących w skład obiektu Uwagi: 1.10 Sala gimnastyczna/basen (tak lub nie, niepotrzebne skreślić) Uwagi:
Formularz danych energetycznych obiektu 2. DANE TECHNICZNE Wartość Uwagi 2.1 Rok budowy 2.2 Powierzchnia zabudowy 2.3 Liczba kondygnacji 2.4 Powierzchnia całkowita 2.5 Powierzchnia ogrzewana* 2.6 Kubatura ogrzewana* 2.7 Sala gimnastyczna - powierzchnia ogrzewana Sala gimnastyczna - kubatura ogrzewana 2.8 Basen - powierzchnia ogrzewana Basen - kubatura ogrzewana 2.9 Rok ostatniego remontu
Formularz danych energetycznych obiektu Stan techniczny obiektu Subiektywna ocena, skala 5 punktowa (1-zły, 5-bardzo dobry) Uwagi (np. Rok wymiany, rodzaj instalacji, % wymienionej stolarki) Źródło ciepła Oświetlenie Instalacja centralnego ogrzewania 2.10 Instalacja ciepłej wody użytkowej Instalacja wentylacji Instalacja technologiczna Okna zewnętrzne Drzwi zewnętrzne Ściany zewnętrzne Dach/stropodach 2.11 Zaobserwowane problemy podczas użytkowania obiektu (niedogrzane/przegrzane pomieszczenia, niedostateczna wentylacja pomieszczeń, grzyb etc.): * Dla szkół podać powierzchnię i kubaturę bez basenu i sali gimnastycznej
Formularz danych energetycznych obiektu
Formularz danych energetycznych obiektu Roczne zużycie i koszty nośników energii i wody w obiekcie rok zużycie koszt wg faktur, [zł/rok] rok zużycie koszt wg faktur, [zł/rok] en. elektryczna, [kwh/rok] drewno i odpady drzewne, [t/rok], [m 3 /rok] 2009 2010 2011 2009 2010 2011 gaz ziemny, [m 3 /rok] ciepło sieciowe, [GJ/rok] 3. 6 2009 2010 2011 2009 2010 2011 węgiel, [t/rok] woda, [m 3 /rok] 2009 2010 2011 2009 2010 2011 olej, [l/rok], [m 3 /rok] inne 2009 2010 2011 2009 2010 2011
Formularz danych energetycznych obiektu 4. 4.1 4.2 KOSZT OBSŁUGI I KONSERWACJI URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH W CIĄGU ROKU liczba etatów związana z obsługą i konserwacją koszty związane z obsługą i konserwacją, [zł/rok] Uwagi: 5. 5.1 6. URZĄDZENIA WYKORZYSTUJĄCE ENERGIĘ ODNAWIALNĄ Czy w obiekcie występują urządzenia wykorzystujące energię odnawialną? (jeśli tak to proszę podać jakie?) PLANY MODERNIZACYJNE NA LATA 2012-2014 WPŁYWAJĄCE NA OGRANICZENIE ZUŻYCIA ENERGII 6.1 Rok 2012 Zakr es: Środki finansowe: 6.2 Rok 2013 Zakr es: Środki finansowe: 6.3 Rok 2014 Zakr es: Środki finansowe: 6.4 Uwagi ogólne
Przykład wyników analizy porównanie zużycia energii w budynkach 2,00 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 GimSal SP2 Ptur WDKOl PRog OSPGorz SPBlu GimSPRog GimSPCzy GimSPTur OSPUch WDKGor SPOlz SP1GimP WDKCzy OPS OSPOlz OSPCzy OSPBeł UG OSPTur Jednostkowe zużycie ciepła [GJ/m2/rok] Obiekty Obiekty Wartość średnia
Przykład wyników analizy analiza G1 G4 2,0 1,8 Wskaźnik zużycia energii [GJ/m2/rok] 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 G2 G1 0,2 G4 G3 0,0 0 20 000 40 000 60 000 80 000 100 000 120 000 140 000 Koszt roczny [zł/rok] Wskaźniki średnie Wskaźniki poszczególnych obiektów Poziom odniesienia
Dane oświetlenie uliczne 1. Zestawienie podstawowych informacji o oświetleniu ulicznym: liczba opraw moce opraw, liczba źródeł energooszczędnych i tradycyjnych w podziale na drogi gminne, powiatowe, wojewódzkie i krajowe roczne zużycie energii (jeśli dostępne)
Pozostałe informacje 1. Wyszczególnienie znanych, występujących na terenie gminy Odnawialnych Źródeł Energii (nazwa technologii OZE, lokalizacja, parametry energetyczne: moc, zużycie energii). 2. Informacje zawarte w bazie danych GIS 3. Dostępne dane statystyczne dla gminy Narodowy Spis Powszechny
Źródła danych 1. Przedsiębiorstwa energetyczne: zużycie energii w podziale na sektory odbiorców (bądź grupy taryfowe) liczba odbiorców w podziale na sektory (bądź grupy taryfowe) stan/opis techniczny infrastruktury wytwórczej/przesyłowej odnawialne źródła energii plany rozwojowe przedsiębiorstw emisje zanieczyszczeń
Zawartość formularzy - przykład Informacje od przedsiębiorstw energetycznych - Liczba odbiorców energii - Ilość energii dostarczonej do odbiorców - Ilość dystrybuowanej energii na zasadach TPA - Moc zamówiona - Zakup energii wytworzonej z odnawialnych źródeł energii oraz wyprodukowanej przez systemy CHP duże i CHP małe, zlokalizowanych na terenie Gminy z podziałem na rodzaj źródła (energia wiatrowa, PV i inne) - Produkcja energii w źródłach własnych, zlokalizowanych na terenie Gminy (także produkcja własna przez systemy CHP duże, CHP małe, oraz wytworzona ze źródeł OZE) - Odbiorcy energii elektrycznej zlokalizowani na terenie Gminy u których zainstalowano elektroniczne liczniki ze zdalną transmisją danych - Ocena stanu bezpieczeństwa energetycznego dla Gminy Przykładowy formularz przedsiębiorstwo ciepłownicze
Źródła danych 1. Spółdzielnie mieszkaniowe (formularz) 2. Główny urząd statystyczny Bank Danych Lokalnych Informacje ze spisów 3. Urząd Marszałkowski Dane z bazy opłat środowiskowych
Sposoby pozyskiwania danych Warsztaty szkoleniowe Warszawa 04.04.2013 Łukasz Polakowski 33
Wspólnoty mieszkaniowe Budynki Wielorodzinne / komunalne Budynki jednorodzinne Baza danych dotycząca emisji na terenie gminy Kamienice Budynki użyteczności publicznej usługi, handel, przemysł Przemysł (w tym potrzeby technologiczne) Budynki powiatowe, wojewódzkie, państwowe
Sektor mieszkalnictwo 1. Pozyskiwanie danych statystycznych dostępnych publicznie (GUS, SAS) 2. Ankietyzacja zarządców budynków wielorodzinnych (drogą elektroniczną bądź poprzez pocztę) 3. Ankietyzacja budynków jednorodzinnych (duże techniczne problemy możliwe badanie metodą próby losowej) 4. Pozyskanie danych od przedsiębiorstw energetycznych 5. Wykorzystanie informacji zawartych w bazie systemu informacji przestrzennych GIS 6. Udostępnienie platformy internetowej umożliwiającej m.in. wypełnienie odpowiedniego formularza
Zasoby GUS dotyczące mieszkalnictwa Podstawowe źródło informacji na temat powierzchni mieszkań ogrzewanych przy pomocy dostępnych nośników energii stanowią dane pochodzące z Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2002. Dane zawarte w NSP 2002 dostępne są w układzie poszczególnych gmin i dotyczą mieszkań zamieszkanych wg sposobu ich ogrzewania, okresu budowy budynku i rodzaju podmiotów będących właścicielami mieszkań. Podstawowe wyszczególnienia dotyczą: liczby mieszkań, powierzchni użytkowej mieszkań, ludności. Uwzględnia się następujące sposoby ogrzewania: centralne ogrzewanie zbiorowe indywidualne paliwa stałe energia elektryczna paliwa gazowe piece paliwa stałe energia elektryczna inne nie ustalono
Zasoby GUS dotyczące mieszkalnictwa Mieszkania podzielono wg okresu budowy budynków: przed 1918 r., 1918 1944, 1945 1970, 1971 1978, 1979 1988, 1989 2002, będące w budowie, nie ustalono.
Metody ankietyzacji budynki jednorodzinne wady/zalety rozwiązań Ankietyzacja wszystkich budynków jednorodzinnych drogą pocztową np. przesyłką bezadresową Zalety: stosunkowo niski koszt wysyłki, niewielki nakład czasowy potrzebny do dostarczenia Wady: ograniczony dostęp do bazy adresów, ankiety często nie są dostarczane do odbiorców Bezpośrednia ankietyzacja z udziałem ankieterów Zalety: ankiety dostarczane są bezpośrednio do odbiorcy, zazwyczaj większa skuteczność Wady: dość duży koszt akcji ankietyzacyjnej oraz czasochłonność Ankietyzacja on-line Zalety: stosunkowo niski koszt, możliwość natychmiastowego przetworzenia danych Wady: ograniczenie ankietyzacji do ludzi posługujących się internetem
Przykład kampanii informacyjnej Elementy kampanii: reklama w telewizji (TVL), reklama na portalu miasta Lubina www.lubin.pl, reklama w Wiadomościach Lubińskich (ulotka), informacja na BIP Urzędu Miejskiego w Lubinie, plakaty na słupach ogłoszeniowych obsługiwanych przez RSC, kolportaż ulotek i ankiet do wszystkich domów jednorodzinnych w Lubinie, informacja do kościołów.
Wyniki ankietyzacji budynków jednorodzinnych obręby miasta Lubina Uzyskano 495 ankiet, co stanowi 23% całej populacji budynków jednorodzinnych Wykorzystano również dane Straży Miejskiej uzyskane dla 76% całej populacji budynków jednorodzinnych
Sektor użyteczności publicznej 1. Dane dostępne dzięki prowadzonemu monitoringowi zużycia energii w obiektach użyteczności publicznej 2. Dane dotyczące stanu technicznego obiektów 3. Ankietyzacja/inwentaryzacja wszystkich obiektów użyteczności publicznej 4. Wprowadzenie bazy danych dostępnej on-line z poziomu przeglądarki
BEDESZE
System Informacji o Terenie wszystkie sektory Powierzchnie użytkowe oraz liczba budynków z podziałem na kategorie Powierzchnie użytkowe oraz liczba budynków posiadająca wydane pozwolenia na budowę i zgłoszenia remontów Informacje o wieku budynków Powierzchnie użytkowe oraz liczba budynków wpisana do rejestru zabytków/będąca pod ochroną konserwatora zabytków Informacje o mediach wykorzystywanych w budynku!
Przykład SIT a GUS
Dziękuję za uwagę