Artykuł został opublikowany na łamach "Gazety Pomorskiej&quo t; Nowe gatunki w akwariach Afryka. W artykule będzie mowa nie o uszlachetnionych odmianach, czy też o międzygatunkowych hybrydach, lecz o naturalnych gatunkach ryb, dotąd nie sprowadzanych w celach akwarystycznych. Choć zasoby przyrody kurczą się w zastraszającym tempie, są jeszcze miejsca na naszej planecie, gdzie skrywać się mogą dotychczas mało eksponowane, lub wręcz nieznane stworzenia. Między nimi są także ryby. 1 / 5
Ostatnie kilkanaście lat, to widoczny wzrost zainteresowania fauną wielkich jezior afrykańskich. Miłośników gatunku Tropheus moori zainteresuje z pewnością fakt, że w Europie pojawiła się odmiana, oferowana w handlu pod nazwą " chiwa yellow ". Przypuszcza się, że chodzi tutaj o jednego z mniejszych przedstawicieli rodzaju Tropheus. Prawdopodobnie zwierzęta nie osiągają więcej niż 6 cm. Swoim ubarwieniem przypominają odmiany " Katonga " i " Kigoma ". Na żółtym tle występuje 8 jednolicie brązowych pasów. Wyrazistość tego paskowania jest mocno zależna od nastroju. Płetwy brzuszne z elementami koloru niebieskiego. Na płetwie odbytowej samców wyraźne, jasnożółte atrapy jajowe. Jak u wielu innych gatunków pyszczaków z tego regionu, ułatwiają one zapłodnienie. Samica po złożeniu ikry uwija się gorączkowo, by wziąć do pyszczka każde z ziaren. Męski osobnik wydziela w tym czasie swoje komórki płciowe (mleczko). Samica usiłuje ująć pyszczkiem imitacje ikry z płetwy obok otworu wydalniczego samca i w ten sposób mleczko dostaje się do świeżo złożonych jajeczek. Z jeziora Malawi pochodzi Othopharynx lithobates - gatunek większy od poprzedniego. Odmiana określana jest potocznie jako "siarczana głowa". W handlu była dotąd niezmiernie rzadko oferowana. Osobliwością tej ryby - w przeciwieństwie do "normalnego" O. lithobates - jest świecąco żółty pasek wzdłuż górnej części głowy, karku i zewnętrznego skraju płetwy grzbietowej. Żeby tę cechę utrzymać, 2 / 5
należy dobierać z wielką starannością egzemplarze rodzicielskie. Samce sa prawie jednolicie lśniąco niebieskie. Na bokach ciała można rozpoznać ciemniejsze pionowe prążki. Ten intensywny kolor, przy dobrym stanie zdrowia, jest cechą permanentną.płeć żeńska jest za to niepozornie ubarwiona - na szarobrązowym tle widnieje wzór z ciemnych plam. W akwarium jest O. lithobates gatunkiem spokojnym. Daje się ponadto łatwo pielęgnować. Afryka, to nie tylko jezioro Malawi, Tanganika czy Wiktorii. W rzekach zachodniej i środkowej jej części znaleźć można wiele interesujących ryb, niekoniecznie przecież pielęgnic. Congopanchax brichardi to niewielki przedstawiciel karpieńcowatych. Ten karzełek został sprowadzony z Zairu. Prawdopobnie nigdy dotąd nie był prezentowany w Europie w postaci żyjącej. Na pierwszy rzut oka przypomina żwawika czerwieniaka. Szczególnie samce epatują lśniącą i wyrazistą barwą. Ciało ich jest błyszcząco niebieskozielone. Płetwa ogonowa jest stosunkowo duża i prosto ścięta. Tę drobną rybę należy najlepiej hodować w oddzielnych akwariach, lub z równie niewielkimi i spokojnymi gatunkami. 3 / 5
Wprawdzie nie słychać dotąd o udanym jej rozmnożeniu, należy jednak sądzić, że jest tylko kwestią czasu, by na rynku akwarystycznym pojawiły się młode ryby. W Afryce żyją także różnej maści sumy. Nas interesują oczywiście gatunki nadające się dla celów akwarystycznych. Taką rybą jest przedstawiciel rodziny Bagridae. Nie sposób go jednak od razu bliżej zidentyfikować - w tej rodzinie występuje wiele podobnych gatunków. Według przekazanych danych, jego wielkość nie przekracza 5 cm. Choć zewnętrznie jest podobny do młodych ryb z rodzaju Chrisichthys, jego nieduży rozmiar tę przynależność wyklucza. Gatunek nie jest przedmiotem celowych odłowów. Spotyka się go przypadkowo w przesyłkach zawierających Neolebias powelli i niektóre małe brzanki. Lubi miękkie wody lasu równikowego. Po złowieniu, rybki są przez pewien czas prawie białe z czarnymi cętkami. To kontrastowe ubarwienie znika stopniowo w hodowli akwariowej. Nawet wypełnienie zbiornika miękką wodą nie jest już w stanie przywrócić utraconej kolorystyki. Atrakcyjny ichtiologicznie jest Madagaskar - duża wyspa położona u wschodnich wybrzeży kontynentu afrykańskiego. Cała jego fauna wykazuje duże pokrewieństwo z fauną Półwyspu Indyjskiego. Daje się to także zauważyć wśród ryb. Ostatnio dotarła do Europy, w tym do Polski, pewna ilość egzemplerzy gatunku Paratilapia polleni. Pochodzi on z północnej części wyspy. Jest to najbardziej znana pielęgnica 4 / 5
Madagaskaru. Boki ma prawie czarne, grzbiet jaśniejszy, brązowy. Uznanie wśród hobbystów przyniosły jej większe i mniejsze plamki rozłożone prawie równomiernie na całym ciele. Połyskują one jasnozielono lub niebiesko. Młode ryby są całkowicie jasne, koloru zielonkawego. Mirosław Papużyński 5 / 5