Najbardziej opiniotwórcze polskie media w czerwcu 2009 r. Analiza częstotliwości cytowania poszczególnych mediów przez inne media na podstawie przekazów prasowych, telewizyjnych i radiowych z okresu od 1 do 30 czerwca 2009 roku Warszawa, lipiec 2009
Spis treści ANALIZA... 4 METODOLOGIA BADANIA... 12 Wstęp Badanie przeprowadzono na podstawie 8281 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1 30 czerwca 2009 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 8324 razy (5583 razy w prasie, 1743 w telewizji i 998 w radiu). Analiza obejmuje tylko te przekazy, które nie są przeglądami mediów. Na jej podstawie wyciągnięto następujące wnioski: 1. Większość cytowanych przekazów to artykuły prasowe. Najwięcej publikacji pochodzi z dzienników (80 proc.) oraz tygodników (16 proc.). 2. W czerwcowym rankingu najczęściej cytowanych mediów bardzo wyraźnie zwycięŝyła Rzeczpospolita osiągając wynik 1113 cytowań; na drugim miejscu znalazł się Dziennik, na który powoływano się 790 razy. Trzecia lokata w maju naleŝy do Gazety Wyborczej (747), zaś czwartą pozycję zajęła stacja TVN24 (564 cytowań). Spośród rozgłośni radiowych najwyŝej w rankingu znalazła się stacja RMF FM. W zestawieniu portali internetowych prowadzi onet.pl przed portalami wp.pl i tvp.info. 3. 95 proc. powołań dotyczyło mediów ogólnopolskich, a pozostałe 5 proc. regionalnych. Najwięcej cytatów z mediów regionalnych pochodziło z województwa mazowieckiego, gdzie liderem pozostaje śycie Warszawy. 4. Wśród gazet najczęściej powołujących się na doniesienia innych środków masowego przekazu pierwsze miejsce przypadło Nowościom, a drugie Expressowi Bydgoskiemu. Najczęściej cytującymi rozgłośniami radiowymi były TOK FM i PR1, a stacjami telewizyjnymi Polsat News oraz TVN24. 2
W czerwcowym raporcie warto zwrócić uwagę na: powrót na pierwsze miejsce zestawienia dziennika Rzeczpospolita, (1113). Interesujące sondaŝe i rankingi, analizy rynku finansowego, komentarze dotyczące polityki polskiej, podsumowanie wyborów do europarlamentu - ta tematyka zadecydowała o sukcesie Rzeczpospolitej; drugie i trzecie miejsce w zestawieniu. W czerwcu Dziennik (790) znalazł się na drugiej pozycji dzięki poruszanym na swych łamach sprawom dotyczącym działalności posła PO Janusza Palikota, newswom ze świata krajowej polityki oraz precyzyjnym rankingom i sondaŝom. Trzecia w zestawieniu Gazeta Wyborcza (747) zdobyła ten wynik równieŝ dzięki rankingom i sondaŝom, analizie stanu polskiego szkolnictwa oraz artykułom dotyczącym polityki polskiej; odzyskanie prowadzenia wśród stacji radiowych przez rozgłośnię RMF FM (351), która w czerwcu zdecydowanie wysunęła się na prowadzenie zostawiając w tyle rywali. Stacja ta najczęściej poruszała na swojej antenie tematy dotyczące: polityki polskiej, przygotowań partii politycznych do zbliŝających się wyborów prezydenckich w 2010 roku oraz działalności policji i przestępczości. Następne w zestawieniu stacji radiowych Radio Zet (275) było najczęściej cytowane w kontekście polityki polskiej, wyborów do europarlamentu oraz ekonomii, rynku i finansów; kolejny miesiąc w którym uwydatniła się bardzo silna pozycja stacji TVN24 (564). Zajęła ona czwarte miejsce i uplasowała się tuŝ za trójką ogólnopolskich dzienników. Media najczęściej odnosiły się do informacji, które pojawiły się w programach stacji i dotyczyły: polityki polskiej, wyborów do europarlamentu oraz rankingów i sondaŝy. Stacja zajęła się równieŝ sprawą aktorki występującej w spocie Prawa i Sprawiedliwości - Anny Cugier-Kotki. Kolejna stacja telewizyjna w zestawieniu TVN (91) zajęła szesnaste miejsce wśród najczęściej cytowanych mediów; obecność w pierwszej piętnastce aŝ trzech mediów biznesowych. W zestawieniu znalazły się zarówno Gazeta Prawna (233), Puls Biznesu (159) jak i Gazeta Giełdy Parkiet (138); zwycięstwo onet.pl (162) w zestawieniu portali internetowych. Warto jednak zwrócić uwagę równieŝ na bardzo dobry wynik portalu wp.pl (96), który dzięki temu wszedł do pierwszej piętnastki zestawienia najczęściej cytowanych mediów mocną pozycję tabloidu Fakt (152), który był bardzo często cytowany przez inne media w kontekście ujawnienia informacji o tajnym spotkaniu pomiędzy Ludwikiem Dornem a Zbigniewem Ziobro. duŝą niespodziankę w zestawieniu mediów regionalnych. Gazeta z województwa łódzkiego Express Ilustrowany (52) zdetronizowała śycie Warszawy i znalazła się na pierwszym miejscu dzięki szeroko cytowanemu artykułom dotyczącym zachowania prezydenta miasta Jerzego Kropiwnickiego oraz skandalu ze szkoleniami w miejscowej policji; nowe aktualne tematy powołań. W czerwcu media zainteresowanie mediów wzbudziły: wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego, oraz zamieszczone na łamach prasy i na antenach stacji radiowych i telewizyjnych komentarze startujących polityków oraz przedstawicieli poszczególnych partii politycznych. W dalszym ciągu bardzo duŝe zainteresowanie towarzyszyło informacjom na temat działalności politycznej i biznesowej polityka Platformy Obywatelskiej Janusza Palikota. Uwagę mediów przyciągnęły równieŝ prognozy dotyczące moŝliwych kandydatów biorących udział w wyborach prezydenckich przewidzianych na 2010 rok - pojawiały się spekulacje dotyczące moŝliwości przewodniczenia PO i objęcia stanowiska prezydenta RP przez Donalda Tuska. Opinia publiczna interesowała się równieŝ sprawą aktorki biorącej udział w spocie reklamowym Prawa i Sprawiedliwości i jej rzekomego pobicia przez zwolenników Platformy Obywatelskiej. Media zajmowały się równieŝ: kandydaturą Jerzego Buzka na szefa Parlamentu Europejskiego., przygotowaniami Polski do zbliŝającego się Euro 2012, rocznicą wejścia Polski do Unii Europejskiej, sporem o in vitro, katastrofami airbusów, problemem powodzi w Polsce, epidemią świńskiej grypy, sytuacją polskich stoczni oraz wulgarną wypowiedzią prezydenta Łodzi Jerzego Kropiwnickiego. 3
Analiza W czerwcowym rankingu najczęściej cytowanych mediów pierwsze miejsce zajęła Rzeczpospolita. Na drugiej pozycji znalazł się Dziennik, a na trzeciej Gazeta Wyborcza. Czwarta lokata naleŝy do TVN24. Na piątym miejscu zestawienia uplasowała się stacja radiowa RMF FM. Wykres 1. Najczęściej cytowane media * Rzeczpospolita Dziennik Gazeta Wyborcza 790 747 1113 W zestawieniu piętnastu najczęściej cytowanych mediów znalazły się dwie stacje radiowe RMF FM i Radio Zet), dwa portale internetowe (onet.pl i wp.pl) oraz jedna stacja telewizyjna (TVN24). (Wyk. 1). TVN24 RMF FM Polska Radio ZET Gazeta Prawna 351 284 275 233 564 Newsweek Wprost onet.pl Puls Biznesu Fakt Parkiet wp.pl 231 197 162 159 152 138 96 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 * Wynik dla dziennika Polska stanowi suma powołań na regionalne mutacje wydawane pod wspólnym tytułem Polska : Polska Dziennik Bałtycki, Polska Dziennik Łódzki, Polska Dziennik Zachodni, Polska Gazeta Krakowska, Polska Gazeta Wrocławska, Polska Głos Wielkopolski, Polska Kurier Lubelski. 4
Wśród najczęściej cytowanych przekazów prasowych na pierwszej pozycji znalazły się publikacje z Rzeczpospolitej. Informacje te pojawiały się najczęściej w odniesieniu do rankingów i sondaŝy, ekonomii, rynku i finansów oraz polityki polskiej (Wyk. 2). Wykres 2. Ranking najczęściej cytowanych tytułów prasowych Rzeczpospolita Dziennik 790 Gazeta Wyborcza 747 1113 Polska 284 Gazeta Prawna 233 Newsweek 231 Wprost 197 Puls Biznesu 159 Fakt 152 Parkiet 138 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 5
Spośród stacji telewizyjnych najczęściej powoływano się na informacje podawane w TVN24 cytowano doniesienia w kontekście wyborów do europarlamentu, polityki polskiej oraz rankingów i sondaŝy (Wyk. 3). Wykres 3. Ranking najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych TVN24 TVN 91 564 TVPinfo 86 TVN CNBC Biznes 65 Polsat News 35 TVP1 30 Polsat 21 0 100 200 300 400 500 600 Spośród rozgłośni radiowych najczęściej powoływano się na informacje podawane na antenie stacji RMF FM, głównie w kontekście polityki polskiej, przygotowań do wyborów prezydenckich w 2010 roku oraz działalności policji i przestępczości. (Wyk. 4). Wykres 4. Ranking najczęściej cytowanych stacji radiowych RMF FM Radio ZET 275 351 PR1 84 TOK FM 83 Radio Maryja 79 PR3 43 Radio PIN 14 0 50 100 150 200 250 300 350 400 6
Dziennikarze powoływali się równieŝ na przekazy internetowe. Wśród najczęściej cytowanych portali internetowych na pierwszym miejscu uplasował się onet.pl, drugą pozycję zajął serwis wp.pl, a trzecią tvp.info. (Wyk. 5). Wykres 5. Ranking najczęściej cytowanych portali internetowych onet.pl wp.pl 96 162 tvp.info 87 money.pl 80 interia.pl 79 tvn24.pl 79 sportowefakty.pl 73 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 7
Wśród najczęściej powoływanych mediów biznesowych znalazły się Gazeta Prawna, Puls Biznesu oraz Parkiet (Wyk. 6) Wykres 6. Najczęściej cytowane media biznesowe Gazeta Prawna forsal.pl 233 2 Puls Biznesu pb.pl Parkiet 138 159 43 money.pl TVN CNBC Biznes Forbes 65 52 80 wnp.pl Radio PIN bankier.pl stooq.pl Gazeta Finansowa Dziennik Ubezpieczeniowy ipo.pl biznes-firma.pl 14 12 10 4 1 1 1 40 0 50 100 150 200 250 prasa internet telewizja radio 8
Czołówka mediów ogólnoinformacyjnych to ogólnopolskie dzienniki: Rzeczpospolita, Dziennik, Gazeta Wyborcza i ich wydania internetowe (Wyk. 7) Wykres 7. Najczęściej cytowane media ogólnoinformacyjne Rzeczpospolita rp.pl 1113 Dziennik dziennik.pl 790 36 8 Gazeta Wyborcza gazeta.pl 747 36 TVN24 tvn24.pl 564 79 RMF FM Polska Radio Zet Newsweek newsweek.pl Wprost wprost.pl 351 284 275 231 197 3 5 TVPinfo tvp.info 86 87 Fakt e-fakt wp.pl TVN Polityka PR1 152 96 91 91 84 7 0 200 400 600 800 1000 1200 prasa telewizja internet radio 9
Większość doniesień mediowych dotyczyło ekonomii, rynku i finansów. Na drugiej pozycji znalazły się odwołania do polityki polskiej, a na trzeciej do rankingów i sondaŝy. Wykres 8. Tematyka przekazów, w których powoływano się na doniesienia innych mediów ekonomia, rynek, finanse 1159 polityka polska 1144 rankingi, sondaŝe 858 wybory do europarlamentu 483 sport 409 kultura, sztuka, film, rozrywka 328 kontrowersje wokół J. Palikota 242 Ŝycie społeczne 240 rynek mediów 217 polityka zagraniczna 213 edukacja, szkolnictwo 195 ustawodawstwo, prawo 183 działalność policji, przestępczość 182 sprawy lokalne 164 wybory prezydenckie w 2010 143 sądownictwo, sprawy sądowe 142 0 250 500 750 1000 1250 1500 10
Najczęściej cytowane tytuły prasowe z danego województwa. (Tab. 1) Województwo Medium Liczba cytatów łódzkie Express Ilustrowany 52 mazowieckie śycie Warszawy 50 małopolskie Dziennik Polski 18 dolnośląskie Polska Gazeta Wrocławska 18 kujawsko-pomorskie Gazeta Pomorska 17 lubelskie Dziennik Wschodni 12 pomorskie Polska Dziennik Bałtycki 9 podlaskie Kurier Poranny 9 świętokrzyskie Echo Dnia 7 wielkopolskie Polska Głos Wielkopolski 5 śląskie Polska Dziennik Zachodni 5 lubuskie Gazeta Lubuska 4 zachodniopomorskie Głos Szczeciński 3 opolskie Nowa Trybuna Opolska 3 warmińsko-mazurskie Gazeta Olsztyńska 3 podkarpackie Nowiny 1 11
Metodologia badania Analiza obejmuje wszystkie przekazy prasowe, telewizyjne i radiowe, w których cytuje się lub powołuje na doniesienia, które pierwotnie pojawiły się w innych środkach przekazu. Od stycznia 2008 r. IMM opracowuje raport na podstawie wszystkich tych przekazów, w których media powołują się na doniesienia innych mediów, ale nie będących przeglądami prasy. Do raportu są kwalifikowane publikacje odwołujące się do artykułów, wypowiedzi, stwierdzeń, które pojawiły się na łamach bądź antenie innego medium, pod warunkiem, Ŝe nie są omawiane w kontekście przeglądu mediów. Zakwalifikowane publikacje są w większości wypadków rozpoznawalne za pomocą następujących środków: stwierdzenie jest umieszczone w cudzysłowie oraz podane jest jego źródło, przed artykułem (lub po) jest wyraźnie zaznaczone, Ŝe jest to przedruk oraz jest podane jego źródło, pojawiają się sformułowania typu: o o o o o czwartkowa Gazeta Wyborcza napisała, Ŝe, dziennikarze na łamach Rzeczpospolitej zauwaŝyli, Ŝe, Radio RMF FM poinformowało o, w wywiadzie dla śycia Warszawy X stwierdził, Ŝe, według badań tygodnika Wprost ; Głównym kryterium decydującym o zakwalifikowaniu danego wycinka jest jednak bezpośrednie odwołanie się do konkretnego artykułu, stwierdzenia, wypowiedzi opublikowanej na łamach gazety lub wyemitowanej w programie telewizyjnym/radiowym. Cytatem nie jest odniesienie do obrazu, zdjęcia, okładki prasowej, wizualizacji, ikonografii. W przypadku, kiedy gazeta bądź stacja telewizyjna/radiowa powołuje się na własne doniesienia, materiały te nie są brane pod uwagę. W przypadku powołań na tytuł prasowy i portal internetowy tego tytułu, cytowania nie są sumowane. Za cytat z portalu internetowego uwaŝamy odniesienie do adresu internetowego. Jeśli cytat odnosi się do internetowego wydania danego tytułu albo tytułu online, nie jest wliczany do cytatów prasowych. Raport nie uwzględnia materiałów, które: omawiają profil działalności danego środka przekazu, bądź umieszczają wypowiedzi dziennikarzy na tematy niezwiązane z treścią pisanych przez nich artykułów, powołują się na prasę zagraniczną, zostały opublikowane w gazecie, na strukturę której składają się wyłącznie przedruki z innych gazet (Angora, Forum), cytują publikacje starsze od obecnych o ponad 3 lata lub przywołują nieistniejące juŝ media, są powtórzeniami całych programów danej stacji telewizyjnej lub radiowej, stanowią komentarz tylko zdjęcia bądź tylko okładki prasowej, jeśli komentarz ten nie omawia bezpośrednio artykułu, w badaniu nie są uwzględniane przekazy, których źródłem są agencje informacyjne, są przeglądami prasy (mediów) opublikowanymi w prasie bądź teŝ wyemitowanymi w radiu lub telewizji. Analiza obejmuje całą prasę (ok. 800 tytułów gazet i czasopism) oraz stacje telewizyjnych (TVP 1, TVP 2, TVP Info, TVN, TVN24, TVN Turbo, Polsat, TV4, TV Biznes, TVN CNBC Biznes) i wybrane programy w rozgłośniach radiowych (PR1, PR3, Radio PiN, RMF FM, Radio ZET, TOK FM, Radio Euro, Radio Maryja, RDC). Szczegółowe informacje dotyczące monitoringu moŝna znaleźć na stronie www.imm.com.pl. JeŜeli w jednym przekazie kilkakrotnie powoływano się na tę samą gazetę, stację telewizyjną/radiową, Internet, ale w róŝnych kontekstach, to w końcowych zestawieniach brano pod uwagę wielokrotność cytowania, a nie wielokrotność odniesienia do innego medium. 12