Rozdział i. ANALIZA FUNKCJONOWANIA OŚRODKÓW INNOWACJI I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W REGIONIE ŚWIĘTOKRZYSKIM Streszczenie ANDRZEJ PAWLIK 1 Jednym z warunków efektywnego wykorzystania potencjałów rozwojowych występujących w regionie jest funkcjonowanie instytucji wsparcia, tworzących środowisko sprzyjające działalności gospodarczej. Szczególną w tym rolę odgrywają ośrodki innowacji i przedsiębiorczości. Działania ich dotyczą aktywizacji przedsiębiorczości tkwiącej w regionie i ludziach, a także innowacyjności. Region świętokrzyski, należący do grupy pięciu najuboższych regionów Polski, a zarazem Unii Europejskiej, szans dla swojego rozwoju upatruje w realizacji unijnej polityki nakreślonej w Strategii Lizbońskiej. Celem referatu jest przedstawienie działalności ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w kontekście wspierania innowacyjności i konkurencyjności regionu świętokrzyskiego. Dla potrzeb realizacji celu referatu przeprowadzone zostały badania pierwotne w ośrodkach innowacji i przedsiębiorczości z wykorzystaniem metody wywiadu bezpośredniego i telefonicznego. Również przeanalizowano wtórne źródła informacji w formie danych statystycznych i materiałów z konferencji naukowych. Dokonano również przeglądu literatury fachowej, a także stron internetowych. Zasięg przestrzenny badań obejmował region świętokrzyski, zasięg przedmiotowy dotyczył ośrodków innowacji i przedsiębiorczości, a zakres czasowy lata 2005-2007. Analiza funkcjonowania ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w regionie świętokrzyskim ukazuje stosunkowo optymistyczny obraz zaangażowania i uczestnictwa tych podmiotów w różnych formach aktywizacji gospodarczej. Na szczególne wyróżnienie zasługuje Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii, które w sposób dynamiczny rozwija się i realizuje swoją misję i zadania strategiczne. Region świętokrzyski, podobnie jak inne regiony Polski Wschodniej charakteryzuje się większą dostępnością do ośrodków innowacji i przedsiębiorczości dla przedsiębiorców. Należy jednak zauważyć, że podmioty w regionach peryferyjnych dysponują z reguły znacznie słabszym zapleczem kadrowym i technicznym. A zatem rozwijany w Polsce system wsparcia aktywizuje obszary, które są już dynamiczne, prowadząc tym samym do dalszego pogłębiania dysproporcji rozwojowych w ujęciu przestrzennym. 1 dr Andrzej Pawlik, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy J. Kochanowskiego w Kielcach, Instytut Ekonomii i Administracji. 1
Wstęp Między twórcami innowacji, sektorem naukowo- badawczym, a ich odbiorcami w przedsiębiorstwach, istnieje przestrzeń, którą wypełniają instytucje i organizacje zajmujące się wspieraniem, promocją i pośrednictwem w transferze technologii i wiedzy. Są to instytucje publiczne, pełniące funkcje pośrednictwa w dostępie, zwłaszcza małych firm do zewnętrznych zasobów wiedzy, doradztwa, finansów i nawiązywania współpracy z różnymi partnerami. Inną ważną rolą firm pośredniczących jest pomoc obejmująca diagnozowanie potrzeb, transfer i adaptację obcych rozwiązań do rzeczywistych warunków firm. Pomoc tę realizują: parki naukowe, centra innowacji, centra transferu technologii, inkubatory i ośrodki szkoleniowo- doradcze. Drugą grupą są instytucje udzielające wsparcia finansowego, stanowiące ważne źródło finansowania zewnętrznego przedsięwzięć innowacyjnych małych firm. Są to głównie fundusze powiernicze, pożyczkowe i fundusze typu venture capital, a w mniejszym zakresie banki czy firmy usług finansowych. Instytucje te mają głównie charakter regionalny i stanowią ważny składnik regionalnych systemów innowacji. i.1. Znaczenie ośrodków innowacji i przedsiębiorczości Nazywane są ośrodkami innowacji i przedsiębiorczości. Są to instytucje poza bankami i firmami usług finansowych, o charakterze niekomercyjnym, które spełniają role usługową tworząc infrastrukturę i dynamizując w ten sposób procesy rozwojowe regionu. Instytucje te tworzą otoczenie, w którym działają przedsiębiorstwa. Instytucje (wsparcia) pośredniczące ogniskują swoje działania na powiązaniu sfery B+R ze sferą produkcyjną i z racji tego łączącego charakteru są też nazywane organizacjami pomostowymi. Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości koncentrują swoją aktywność na newralgicznych dla procesów rozwojowych obszarach wspierania przedsiębiorczości i procesów innowacyjnych w formie: - szerzenia wiedzy i umiejętności poprzez doradztwo, szkolenia, informację w ramach ośrodków szkoleniowo- doradczych, - pomocy w transferze i komercjalizacji nowych technologii w ramach centrów transferu technologii, - szerokiej pomocy doradczej, technicznej i lokalnej, - tworzenia skupisk przedsiębiorstw claster i animacji innowacyjnego środowiska w ramach: parków technologicznych, stref biznesu, - parków przemysłowych, - pomocy finansowej w formie poza bankowych funduszy pożyczkowych i poręczeniowych. Powyższe działania ośrodków innowacji i przedsiębiorczości wywołują silne impulsy rozwojowe identyfikowane w perspektywie lokalnej i regionalnej, które K. B. Matusiak (2007, Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce s.20) przedstawia w zakresie: - tzw.,, dyfuzji industrializacji następującej poprzez rozwój nowych firm wykorzystujących miejscowe umiejętności od dawna tkwiące w lokalnej kulturze, - wzmocnienia struktur o nowe technologiczne firmy o dużej sile konkurencyjnej dzięki umiejętnościom innowacyjnym, - rozwoju kompleksów przemysłowych wysokiej technologii dysponujących silnym zapleczem naukowym. i. 2. Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości na tle kraju. Zgodnie z Raportem K.B. Matusiaka (2007, Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce, s.29) w Polsce w 2007 roku funkcjonowały 694 ośrodki innowacji i przedsiębiorczości, z czego w województwie świętokrzyskim jedynie 23. Liczbę ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Polsce przedstawia tabela 1. 2
Tabela 1. Liczba poszczególnych rodzajów ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Polsce i w województwie świętokrzyskim w 2007r. Lp. Rodzaje ośrodków Polska Województwo świętokrzyskie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ośrodki szkoleniowodoradcze centra transferu technologii preinkubatory lokalne i regionalne fundusze fundusz poręczeń kredytowych fundusze kapitału zalążkowego inkubatory przedsiębiorczości inkubatory technologiczne parki technologiczne 326 87 49 84 64 6 47 16 15 13 2 2 3 1 0 2 0 0 Razem: 694 23 Źródło: Opracowanie własne na podstawie K.B. Matusiak (2007, Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce, SOOIPP, Raport 2007). Pod względem liczby instytucji wsparcia- ośrodków innowacji i przedsiębiorczości województwo zajmowało 14 miejsce w kraju. Mniej ośrodków innowacji i przedsiębiorczości działało jedynie w województwie lubuskim i opolskim. Nasycenie polskich regionów ośrodkami innowacji i przedsiębiorczości przedstawia tabela nr 2. Na podstawie danych zawartych w tabeli można stwierdzić, że dominuje koncentracja działalności instytucji wsparcia w regionach o dużym potencjale gospodarczym, a w regionie świętokrzyskim na jeden ośrodek przypadało 64,5 tys. mieszkańców, w kraju średnio 55,7 tys., natomiast liczba aktywnych firm przypadających na jeden OIiP w świętokrzyskim wynosiła 2084 podczas gdy średnia krajowa wynosiła 2444. 3
Tabela 2. Nasycenie polskich regionów ośrodkami innowacji i przedsiębiorczości w 2007r. Województwo Liczba OIiP Liczba mieszk ańców (w tys.) na jeden OIiP Liczba aktywny ch firm (dane GUS) na jeden OIiP Polska 694 55,7 2444 433 Dolnośląskie 51 56,8 2338 509 Kujawsko- Pomorskie 35 59,1 2275 455 Lubelskie 42 52,1 1769 297 Lubuskie 21 48,1 2055 435 Łódzkie 43 60,3 2789 427 Małopolskie 47 69,3 2975 518 Mazowieckie 65 80,3 4334 733 Opolskie 16 70,2 2441 401 Podkarpackie 45 46,6 1452 252 Podlaskie 36 34,4 1147 219 Pomorskie 49 44,7 2206 433 Śląskie 75 63,6 2894 429 Świętokrzyskie 23 64,5 2084 386 Warmińsko- Mazurskie 37 39,7 1548 300 Wielkopolskie 64 52,5 2588 459 Zachodniopomorskie 45 37,7 2129 404 Liczba nowo utworzo nych firm (dane GUS) na jeden OIiP Źródło: 2007, K.B. Matusiak, Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce, Raport- 2007, SOOIPP, Łódź- Kielce- Poznań, s.29. W latach 1990-2007 obserwujemy intensywny wzrost liczby instytucji wsparciaośrodków innowacji i przedsiębiorczości, szczególnie od 2000 roku do 2004 roku prawie 100% wzrost. Poniższy rysunek przedstawia dynamikę rozwoju ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Polsce. 4
Rysunek 1. Dynamika rozwoju ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Polsce w latach 1990-2007. 700 667 694 600 507 542 500 446 400 300 200 100 27 43 61 98 127 174 223 327 285 273 263 261 365 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Źródło: 2007, K.B. Matusiak, Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce, Raport- 2007, SOOIPP, Łódź- Kielce- Poznań, s.22. Dominującą formą organizacyjno- prawną OIiP w Polsce w 2007 roku były stowarzyszenia i fundacje, następnie spółki publiczno- prawne, instytucje przedstawicielskie biznesu, jednostki szkół wyższych i jednostki administracji publicznej. W województwie świętokrzyskim blisko 50% ośrodków innowacji i przedsiębiorczości jest zorganizowana w ramach pozarządowych instytucji wspierania rozwoju: stowarzyszeń i fundacji, dalsze miejsce zajmują instytucje przedstawicielskie biznesu: izby, cechy, stowarzyszenia i zrzeszenia pracodawców, a kolejne jednostki szkół wyższych i instytucji B+R. Aktywność ośrodków innowacji i przedsiębiorczości dotyczy głównie działalności szkoleniowo- doradczej i informacyjnej. 5
i. 3. Działalność ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w województwie świętokrzyskim. W 2007 roku ośrodki innowacji i przedsiębiorczości działały na terenie 9-ciu miast w województwie świętokrzyskim. Najwięcej instytucji wsparcia mieściło się w Kielcach- 8, w Ostrowcu Świętokrzyskim- 4, w Starachowicach- 3, w Sandomierzu i Końskich- po 2, i po jednym w Busku Zdroju, Opatowie, Staszowie i Pierzchnicy. Wśród ośrodków innowacji i przedsiębiorczości, których podstawowym zadaniem było podniesienie innowacyjności i konkurencyjności MŚP poprzez dostarczanie im wysokiej jakości usług doradczych, szkoleniowych i informacyjnych w 2007 roku były: - Centrum Euro Info przy Staropolskiej Izbie Przemysłowo-Handlowej w Kielcach, - Agencja Rozwoju Lokalnego w Ostrowcu Świętokrzyskim, - Ośrodek Promowania i Wspierania Przedsiębiorczości Rolnej w Sandomierzu, - Agencja Rozwoju Regionalnego w Starachowicach, - Punkt Konsultacyjny przy Staropolskiej Izbie Przemysłowo- Handlowej w Kielcach, - Dział Szkoleń i Konsultingu przy Świętokrzyskim Centrum Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej w Kielcach, - Punkt Konsultacyjny przy Świętokrzyskiej Agencji Rozwoju Regionalnego w Kielcach, - Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach, - Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości przy Koneckim Stowarzyszeniu Wpierania Przedsiębiorczości w Końskich, - Ośrodek Promowania i Wspierania Przedsiębiorczości Rolnej w Ostrowcu Świętokrzyskim, - Ośrodek Promowania i Wspierania Przedsiębiorczości Rolnej w Staszowie, - Ośrodek Promowania i Wspierania Przedsiębiorczości Rolnej w Opatowie, - Ośrodek Promowania i Wspierania Przedsiębiorczości Rolnej w Busku Zdroju. W 2007 roku w województwie świętokrzyskim funkcjonowały zaledwie dwa Centra Transferu Technologii: Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii (SCITT) oraz Ośrodek Innowacji NOT(OI NOT), które zaangażowane były w procesy związane z kreowaniem innowacji i transferem nowych technologii. Popularną formą wspierania i stymulowania rozwoju przedsiębiorczości na poziomie lokalnym stają się preinkubatory i inkubatory przedsiębiorczości. Obecnie obserwujemy zainteresowanie tworzeniem inkubatorów przedsiębiorczości w związku ze wzrostem świadomości władz lokalnych o ich roli w tworzeniu korzystnych warunków dla powstania nowych firm. Nowo powstające firmy mają dzięki inkubatorom dostęp do tanich lokali, niezbędnego wyposażenia, a co najważniejsze objęte są również specjalną opieką doradczą i szkoleniową w pierwszym okresie swojej działalności, kiedy najbardziej narażone są na niepowodzenia. Pierwszy i jedyny do niedawna inkubator działający w województwie świętokrzyskim powstał w 1996 roku w Starachowicach. Kolejny został uruchomiony w Ostrowcu Świętokrzyskim dopiero w roku 2005. Uruchomienie kolejnych inkubatorów przedsiębiorczości jest planowane w innych miastach regionu. Na terenie województwa świętokrzyskiego w 2007 roku działały dwa preinkubatory: Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Uniwersytecie Humanistyczno- Przyrodniczym im. Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Wyższej Szkole Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim. Zadaniem ich było kreowanie postaw przedsiębiorczych wśród studentów i pracowników naukowych oraz wspieranie nowopowstałych firm. Obecnie, obok wspomnianych inkubatorów, rozpoczyna działalność Kielecki Inkubator Technologiczny, a jego zakres działania będzie znacznie szerszy niż tylko inkubowanie nowopowstałych firm. Stanie się on istotnym elementem Regionalnego Systemu Innowacji w zakresie wspierania innowacyjności przedsiębiorstw i transferu technologii. Koncepcja Inkubatora zakłada wsparcie przedsiębiorstw od etapu preinkubacji, poprzez rozwój firmy, na jej rynkowej ekspansji kończąc. Zadaniem Kieleckiego Inkubatora Technologicznego będzie zwiększenie konkurencyjności regionu świętokrzyskiego poprzez kształtowanie klimatu 6
innowacyjności i tworzenie warunków do efektywnego wspierania przedsiębiorstw zorientowanych na stosowanie nowoczesnych technologii i stymulowanie współpracy ze środowiskiem naukowo- badawczym. Ważnymi instrumentami stosowanymi w polityce rozwoju regionalnego, które wspierają rozwój przedsiębiorstw są pośrednie formy wsparcia finansowego firm zmierzające do pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania poprzez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe. Obok wsparcia bezpośredniego, jakim są dotacje inwestycyjne, stanowią one dziś jedno z najważniejszych źródeł finansowania projektów rozwojowych firm z sektora MŚP. Liczba funduszy działających w województwie była niewielka i do niedawna miały one tylko lokalny charakter. W ostatnich latach ich sytuacja uległa poprawie, zostały dokapitalizowane i obejmowały swoim zasięgiem działania cały region świętokrzyski. W 2007 roku działały trzy fundusze pożyczkowe i jeden fundusz poręczeniowy. Największy Fundusz Pożyczkowy działał przy Koneckim Stowarzyszeniu Wspierania Przedsiębiorczości w Końskich. Dwa pozostałe to Fundusz Pożyczkowy Ośrodka Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu oraz Fundacji Rozwoju Regionu Pierzchnica. Fundusze udzielały pożyczek dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz firm mikro, małych i średnich mających siedziby na terenie województwa świętokrzyskiego. Obok nich działał jedyny w regionie fundusz poręczeniowy Fundusz Poręczeń Kredytowych i Wspierania Finansowego Fundstar w Starachowicach. Jego celem jest udzielanie poręczeń w celu udostępniania mikro, małym i średnim przedsiębiorcom dodatkowych źródeł zabezpieczeń kredytów i pożyczek oferowanych przez banki i fundusze pożyczkowe. Według P. Nowak, D. Miłek, B. Kaczmarskiej red. (2008, Analiza wyników monitorowania rozwoju Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Świętokrzyskiego, ŚCITT, Kielce, s. 192) w ostatnich 3 latach fundusz dwukrotnie uzyskał dokapitalizowanie w ramach programu Phare 2002 i SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw. i. 4. Charakterystyka wybranych ośrodków innowacji i przedsiębiorczości. Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii powstało w 2001 roku z inicjatywy Urzędu Marszałkowskiego, Urzędu Miasta Kielce, Politechniki Świętokrzyskiej i Staropolskiej Izby Przemysłowo- Handlowej jako instytucja non profit. Misją ŚCITT jest dążenie do wzmocnienia konkurencyjności województwa świętokrzyskiego w obszarze: produkcji, usług, edukacji i zarządzania poprzez podejmowanie inicjatyw z zakresu: doradztwa, szkoleń, certyfikacji, transferu i promocji nowych technologii, wykorzystywania potencjału naukowo- badawczego, reklamy, dostępu do źródeł informacji biznesowej oraz kojarzenie partnerów gospodarczych. Zadaniem ŚCITT jest wspieranie lokalnej przedsiębiorczości oraz stymulowanie rozwoju regionu świętokrzyskiego poprzez: - transfer osiągnięć naukowo- badawczych, - informacje gospodarczą dla małych i średnich przedsiębiorstw, - systemy jakości ISO, - kształcenie przez Internet, - targi i konferencje. ŚCITT zajmuje się również pozyskiwaniem środków finansowych z programów pomocowych Unii Europejskiej w zakresie wspierania innowacyjnych rozwiązań w obszarze produkcji, usług, edukacji i zarządzania. Od września 2004 roku ŚCITT pełni również rolę Punktu Konsultacyjnego będącego instytucją pierwszego kontaktu dla małych i średnich firm. Działalność doradcza w tym zakresie dotyczy zarówno podstawowych zagadnień związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, zarządzania przedsiębiorstwem, jak również dostępnych instrumentów wsparcia dla przedsiębiorstw. 7
Centrum było realizatorem szeregu projektów związanych z problematyką innowacji, było odpowiedzialne za opracowanie Regionalnej Strategii Innowacji i proces monitorowania jej wdrażania. Wysoka jakość świadczonych przez Centrum usług potwierdzona została Certyfikatem Systemu Zarządzania Jakością wg normy PN- EN ISO 9001: 2001 oraz rejestracją w Krajowym Systemie Usług, który ma na celu partnerskie wspieranie segmentu przedsiębiorców. Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii w 2007 roku zajmowało 3 miejsce w rankingu 500,, Najbardziej Innowacyjnych Firm w Polsce. Otrzymało również Certyfikat Innowacyjności 2005. Na przestrzeni trzech lat godnym podkreślenia jest znaczny wzrost liczby uczestników szkoleń i seminariów organizowanych przez ŚCITT, co przedstawia tabela 3. Tabela 3. Liczba uczestników różnych przedsięwzięć organizowanych przez ŚCITT w latach 2005-2007 Rodzaj przedsięwzięcia 2005 2006 2007 Seminarium 166 297 327 Konferencje 404 352 402 Szkolenia 152 2893 3025 Informacje 113 142 157 Transfer technologii 2 3 5 Doradztwo 14 12 18 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ŚCITT Instytucją działającą na rzecz przedsiębiorczości, a w szczególności przedsięwzięć o charakterze innowacyjnym jest Ośrodek Innowacji NOT w Kielcach. To jeden z 35 ośrodków w całym kraju, które powstały we wrześniu 2005 roku w ramach projektu,, Sieć Ośrodków Innowacji NOT mającego na celu rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności przedsiębiorstw. Z Ośrodkiem Innowacji NOT współpracują eksperci z Zespołu Usług Technicznych NOT w dziedzinie ekspertyz naukowo- technicznych, wydawania opinii o innowacyjności i badań patentowych. Kielecki Ośrodek Innowacji NOT umożliwia również bezpłatne korzystanie na miejscu z fachowej literatury dotyczącej podstawowych zagadnień związanych z działalnością firmy, jak również funduszy unijnych. Kielecki Ośrodek Innowacji NOT nie zajmuje się usługami szkoleniowymi, prowadzi natomiast: - usługi informacyjne, - usługi informacyjno- doradcze, - usługi doradcze, Których świadczenie przedstawia tabela nr 4. 8
Tabela 4. Usługi świadczone przez Ośrodek Innowacji NOT w Kielcach w 2007 roku. Lp. Kategoria usług Liczba % 1 Informacyjne 405 48,3 2 Informacyjno- doradcze 312 37,2 3 Doradcze 121 14,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Innowacji NOT w Kielcach. i.5. Zakończenie. Analiza ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w województwie świętokrzyskim wyłania stosunkowo optymistyczny obraz zaangażowania i uczestnictwa tych podmiotów w różnych formach aktywizacji gospodarczej. Jednakże ośrodki innowacji i przedsiębiorczości największą aktywność wykazywały w zakresie tradycyjnych form wsparcia biznesu, głównie działalności szkoleniowo- doradczej i informacyjnej. Na podstawie uzyskanych wyników badań należy zauważyć zwiększającą się z roku na rok dynamikę w zakresie zarówno liczby organizowanych szkoleń, seminariów, konferencji i for branżowych, jak również liczby uczestników tych przedsięwzięć. Wskazuje to na rosnącą świadomość dotyczącą roli wiedzy i kapitału ludzkiego. Doskonalenie umiejętności i kwalifikacji kadr zarządzających i pracowników umożliwia bowiem podniesienie konkurencyjności i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw, a przez to również wpływa na podniesienie innowacyjności i konkurencyjności regionu. Ponadto, warto zauważyć, że w analizowanym okresie województwo świętokrzyskie odnotowało większą dynamikę przyrostu liczby OIiP niż średnia krajowa. Wyniki badań potwierdzają, że Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii jest najważniejszą instytucją zaangażowaną w procesy związane z kreowaniem i absorpcją innowacji oraz transferem nowych technologii. ŚCITT bowiem w sposób dynamiczny rozwija się i realizuje swoją misję i zadania strategiczne. Region świętokrzyski, podobnie jak inne regiony Polski Wschodniej charakteryzuje się większą dostępnością do ośrodków innowacji i przedsiębiorczości dla przesiębiorców. Należy jednak zauważyć, że podmioty w regionach peryferyjnych dysponują z reguły znacznie słabszym zapleczem kadrowym i technicznym. Zatem rozwijany w Polsce system wsparcia aktywizuje obszary, które są już z dynamiczne, prowadząc tym samym do dalszego pogłębiania dysproporcji rozwojowych w ujęciu przestrzennym. W zakresie działań, które należałoby podejmować na rzecz innowacyjności i przedsiębiorczości wydaje się być stałe stymulowanie rozwoju samych instytucji wsparcia poprzez wzrost ich liczby oraz poszerzanie zakresu oferty usług wspierających endogeniczne czynniki rozwoju. Szczególnie pożądanym jest rozwijanie centrów technologii, inkubatorów przedsiębiorczości i parków technologicznych, wspierających rozwój nowo powstałych firm oraz optymalizację warunków dla kreowania innowacji oraz transferu technologii. Uważam, że fundusze strukturalne stanowią i stanowić będą olbrzymi, a zarazem niezbędny bodziec dla rozwoju ośrodków innowacji i przedsiębiorczości, a w związku z tym regionu, w którym funkcjonują. Koniecznym jest zatem zwiększenie aktywności i skuteczności instytucji wsparcia w aplikowaniu o środki z funduszy strukturalnych UE, bowiem od jakości ich funkcjonowania zależy poziom usług oferowanych przedsiębiorcom. Ponadto, aby 9
skutecznie aplikować o środki unijne należy zapewnić w OIiP wystarczającą liczbę wykwalifikowanych pracowników zaangażowanych w przygotowywanie wniosków o dofinansowanie z funduszy unijnych. Reasumując, można stwierdzić, że kształtowanie innowacyjności i konkurencyjności regionu świętokrzyskiego nierozerwalnie związane jest z rozwojem ośrodków innowacji i przedsiębiorczości wspierających innowacyjne działania funkcjonujących w regionie podmiotów gospodarczych. Nasycenie, kondycja i relacje z otoczeniem instytucji wsparcia ma niebagatelne znaczenie w budowaniu innowacyjności i konkurencyjności regionu. Rozwój OIiP oznacza bowiem tworzenie warunków do efektywnego wspierania przedsiębiorstw zorientowanych na stosowanie nowoczesnych technologii i stymulowania współpracy ze środowiskiem naukowo- badawczym, co z kolei jest niezbędnym elementem podniesienia innowacyjności i konkurencyjności województwa świętokrzyskiego. Bibliografia 1. Grysa K., Płonecki L., (red.), ( 2007 ), Raport kluczowych branż regionu.projekt Foresight. Priorytetowe technologie dla zrównoważonego rozwoju województwa świętokrzyskiego, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce. 2. Matusiak K.B., ( 2007 ), Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce, Raport- 2007, wyd. SOOIPP, Łódz- Kielce-Poznań. 3. Nowak P., Miłek D., Kaczmarska., (red.), ( 2008 ), Analiza wyników monitorowania rozwoju Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Świętokrzyskiego, Wyd. ŚCITT, Oficyna Poligraficzna Apla, Kielce. 4. Pawlik A., ( 2006 ), Instytucje wspierające innowacyjność przedsiębiorstw [ w ], Kot J., W kierunku gospodarki opartej na wiedzy : innowacyjność, konkurencyjność, współpraca w regionie, Wyd., A.Ś.,Kielce. 5. Regionalna Strategia Innowacji Województwa Świętokrzyskiego na lata 2005-2013, ( 2004 ), Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Kielce. 6. Stawasz E., ( 2001 ), Zewnętrzne uwarunkowania innowacyjności wzrostu firm, Katedra Ekonomii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódz. 7. www.innowacje.not.org.pl 10