Materiał informacyjny Rada Pracowników nową formą reprezentacji załogi Opracował: Tomasz Ziembicki Przewodniczący Rady Pracowników PGNiG SA w kadencji 2006-2010
Wprowadzenie Szanowni Państwo, Pracownicy Spółki PGNiG SA 21 października br. rozpocznąsięw naszej Spółce wybory Członków Rady pracowników na nową kadencję. Poprzednia I kadencja (2006-2010) dobiegła końca w czerwcu br. Wybory to czas, kiedy nie tylko słowem możemy opowiedziećsięza umacnianiem i kontynuacjątego, co uznajemy za dobre. Jest dla mnie oczywistym, że im wyższa frekwencja wyborcza, tym większa moc mandatu, silniejsza więźwyborców z wybranym. Dlatego więc wobec zbliżających sięwyborów na Członków Rady pracowników apelujędo wszystkich o jak najliczniejszy udziałw tych ważnych wyborach, gdyżjest to najlepsza okazja, aby poprzez głosowanie aktywnie wpływaćna przyszłośćwłasnąi wszystkich Pracowników PGNiG S.A. Zdajęsobie sprawę, że dla wielu z nas Rada pracowników jest czymś zupełnie nowym. Oddajęwięc w Państwa ręce niniejszy skrypt, aby chociażw ten sposób zapoznaćnas wszystkich z Radąpracowników, jej uprawnieniami i zadaniami oraz ciążącej na niej odpowiedzialności. Z poważaniem Kandydat na członka Rady pracowników 2
Historia partycypacji pracowniczej w zarządzaniu zakładem pracy Idea partycypacji pracowniczej w zarządzaniu zakładem pracy rozpoczęła sięjeszcze w połowie XX wieku i była zawarta w następujących kluczowych dokumentach: Traktacie rzymskim (1957) Popieranie zatrudnienia oparte na zasadzie dialogu społecznego Wspólnotowej Karcie Podstawowych Praw Socjalnych Pracowników (1989) Przyjętych zostało 12 praw w tym prawo: do zrzeszania się, jednakowego traktowania, informacji, konsultacji i partycypacji pracowniczej Traktacie o Unii Europejskiej (1991) Traktat ustanawiający UnięEuropejską Rozwijanie dialogu społecznego uznano za jeden z głównych celów polityki społecznej Wspólnoty Encyklikach Kościoła Katolickiego Rerum Novarum LaboremExercens Ustawa o Informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji weszła w życie w 2006 roku i powołała sięna zapisy Dyrektywy 2002/14/WE Polska przyjęła w Ustawie minimalne wymogi Dyrektywy dając Radom pracowników mniejsze uprawnienia niżw krajach Europy Zachodniej Zakres przedmiotowy w/w Ustawy Na mocy zapisów Ustawy w zakładach pracy powołane mogąbyć Rady pracowników. W trakcie jej ponad czteroletniego obowiązywania była zmieniana, najważniejsza zmiana dotyczy sposobu wyboru członków Rady pracowników spośród wszystkich pracowników firmy. Ustawa określa w szczególności: zakres i sposób prowadzonych konsultacji, zasady powoływana Rad i czas trwania kadencji, ich liczebność, finansowanie, sposób rozstrzygania kwestii spornych. W związku z Ustawąi pisemnym zgłoszeniem ponad 10% pracowników przeprowadzone zostanąwybory członków Rady pracowników PGNiG SA 3
Czym jest Rada pracowników Zadania i cel działania Rady pracowników Rada pracowników jest organem reprezentacji pracowniczej całkowicie odrębnym od związku zawodowego. Posiada ona własnąstrukturęwewnętrznąi własne, odrębne kompetencje. Również cele, dla których powołuje się Radę pracowników są inne. Rada odmiennie niżzwiązek zawodowy, nie jest powołana do obrony praw pracowniczych.te zadania spełnia w firmie związek zawodowy. Natomiast celem Rady pracowników jest zapewnienie pracownikom dostępu do informacji, które dotyczą najważniejszych wydarzeńw firmie. Oznacza to, że Radzie pracowników należy przekazywać, m.in. informacje o działalności i sytuacji ekonomicznej w firmie, ale nie trzeba z Radąkonsultowaćzwolnienia pojedynczego pracownika. Współdziałanie w tym zakresie leży bowiem w gestii związków zawodowych, a nie Rady pracowników. Uprawnienia Rady pracowników W zakresie konsultacji Pracodawca ma obowiązek przeprowadzićz Radąkonsultacje, które sąwymianąpoglądów oraz wyrazem podjęcia dialogu między Pracodawcą, a Radą pracowników. Konsultacji z Radą podlega: stan, struktura i przewidywane zmiany zatrudnienia oraz działania mające na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia. działania, które mogąpowodowaćistotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia. W zakresie otrzymania informacji - Pracodawca ma obowiązek przedstawić Radzie informacje dotyczące: swojej działalności i sytuacji ekonomicznej oraz przewidywanych w tym zakresie zmian W praktyce przekazaniu informacji podlegają: plany działalności gospodarczej, strategie, plany marketingowe, plany inwestycyjne, analizy wrażliwości wyników finansowych, bilanse i rachunki wyników, plany rozwoju Spółki i działalności poza granicami kraju, programy restrukturyzacji zatrudnienia, zmiany organizacyjne, przekształcenia, programy informatyzacji oraz wiele innych związanych z działalnością firmy. 4
Czym jest Rada pracowników LiczebnośćRady pracowników Zgodnie z zapisami Ustawy Rada powinna składaćsięz 7 członków (tak teżbyło w I kadencji). Działaniami członków Rady pracowników poprzedniej kadencji udało się podpisać Porozumienie z Zarządem spółki na mocy którego od II kadencji Rada pracowników liczyćbędzie 14 członków. W ten sposób wszystkie Oddziały mają większą szansę aby mieć swojego reprezentanta w Radzie (związane to było z przyjściem do PGNiG pracowników zatrudnionych w Oddziałach Obrotu Gazem, którzy w I kadencji nie mieli swojego członka/członków Rady pracowników). Status członków Rady Członkowie Rady pracowników korzystająz ochrony stosunku pracy porównywalnej z ochronąprzysługującądziałaczom związkowym. Pracownik będący członkiem Rady pracowników ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, na czas niezbędny do udziału w pracach Rady, które nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Zebrania Rady Rada pracowników odbywała cykliczne spotkania z Zarządem Spółki zazwyczaj w siedzibie Pracodawcy w Warszawie, średnio jeden raz na dwa miesiące. Rada pracowników w zależności od potrzeb - odbywa również spotkania we własnym gronie w celu przedyskutowania i odniesienia się do otrzymywanych materiałów i informacji. Dokumenty Rady Rada pracowników po przeprowadzeniu konsultacji lub po otrzymaniu informacji może wydawać: Stanowiska, Opinie, Pracodawca zobowiązany jest do wysłuchania opinii Rady, Przepisy Ustawy nie nakładająna Pracodawcęobowiązku uwzględnienia opinii lub decyzji Rady. 5
Czym jest Rada pracowników Struktura Rady pracowników Rada pracowników wybiera ze swojego grona Przewodniczącego, Zastępcę lub Zastępców oraz Sekretarza Rada pracowników przyjmuje wewnętrzny Regulamin funkcjonowania Eksperci i ekspertyzy Rada pracowników w swoim funkcjonowaniu może: korzystaćz osób posiadających specjalistyczna wiedzę. Decyzja ta należy do Rady i oznacza to, że Pracodawca nie może kwestionować uczestniczenia ich we wspólnych spotkaniach posługiwaćsięniezależnymi ekspertyzami Porozumienie z Zarządem Spółki Rada pracowników I kadencji podpisała wspólne porozumienie z Zarządem Spółki regulujące najważniejsze kwestie, a mianowicie: Terminy przekazywania informacji (14 dniowy) Sposób przekazywania informacji pracownikom (na zasadach korporacyjnych) Finansowanie ekspertyz (po wcześniejszym uzgodnieniu) Sposób rozstrzygania kwestii spornych (zbliżony do tego zawartego w Ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych) Szkolenia (na zasadach funkcjonujących w firmie) Rada pracowników w II kadencji będzie mogła renegocjować przedmiotowe Porozumienie z Zarządem Spółki. Poufnośćniektórych informacji Rada pracowników otrzymuje równieżinformacje stanowiące tajemnicęprzedsiębiorstwa oraz informacje zastrzeżone i poufne Członkowie Rady zobowiązani są więc do uzyskania certyfikatu potwierdzającego zdolnośćdo otrzymywania tych informacji. Informacje te nie mogąbyćprzekazywane dalej pracownikom pod rygorem odpowiedzialności karnej 6