POWIATOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011-2013 ŚREM 2011
SPIS TREŚCI strona I. WPROWADZENIE 3 II. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE 6 III. CELE I REALIZACJA PROGRAMU 15 IV. MONITORING, EWALUACJA I SPRAWOZDAWCZOŚĆ 22 V. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA 23 2
I. WPROWADZENIE Przemoc w rodzinie stanowi poważny problem społeczny, wobec którego żadna instytucja, placówka czy organizacja pozarządowa nie jest w stanie samodzielnie przeciwdziałać. Dlatego też, niezwykle istotne jest tworzenie adekwatnych sieci wsparcia realizowanej przez profesjonalne służby. Zintegrowanie wszelkich zasobów daje szansę stworzenia jednolitej strategii wsparcia, a zarazem podniesienia skuteczności udzielanej pomocy. Idei tej sprzyja nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie wprowadzona w życie 1 sierpnia 2010 r. (Dz. U. Nr 125, poz. 842). Najważniejsze kierunki wsparcia wskazane w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie obejmują: 1) rozwój profilaktyki jako formy działań zapobiegających zjawisku przemocy w rodzinie, 2) zmianę świadomości społeczeństwa, 3) skuteczną ochronę ofiar przemocy, w tym dzieci, 4) stworzenie mechanizmów ułatwiających izolację sprawców od ofiar, 5) zmianę postaw osób stosujących przemoc w rodzinie przez poddanie ich oddziaływaniom korekcyjno-edukacyjnym. Zadania powiatu na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie nie odbiegają od charakteru jego zadań realizowanych w polityce społecznej. W większości jednak, dotyczą one spraw, które przekraczają możliwości gmin, najczęściej tych o wyższym stopniu skomplikowania czy specjalizacji. Powiat, w zakresie swoich zadań własnych, zobowiązany jest w szczególności: 1) opracować i realizować powiatowy program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie, 3
2) opracować i realizować programy służące działaniom profilaktycznym mającym na celu udzielenie specjalistycznej pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania i wdrożenia prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie, 3) zapewnić osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsce w ośrodkach wsparcia oraz w ośrodkach interwencji kryzysowej. Zadania z zakresu administracji rządowej wykonywanej przez powiat i finansowane z budżetu państwa to: 1) tworzenie i prowadzenie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, 2) opracowywanie i realizacja programów oddziaływań korekcyjnoedukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Szczególną rolę na poziomie powiatu przypisuje się kwestii opracowania i realizacji programów służących działaniom profilaktycznym mającym na celu udzielanie specjalistycznej pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania i wdrożenia prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą. Słusznie więc ustawodawca uznał rozwój profilaktyki jako skutecznej formy pomocy w sytuacjach, gdy w rodzinie nie występuje jeszcze zjawisko przemocy. Niniejszy Powiatowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2011-2013 powstał w oparciu o literaturę przedmiotu podejmowanego problemu oraz o zapisy następujących ustaw i programów: 1) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. z 2005 r. Nr 180 poz. 1493 z późn. zm.), 2) ustawy z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 125, poz. 842), 4
3) ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z poźn. zm.), 4) ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 z poźn. zm.), 5) Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Dokument jest zbieżny z celami i kierunkami działań zawartymi w Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2009-2013 przyjętej uchwałą nr XLI/298/10 Rady Powiatu w Śremie z dnia 27 stycznia 2010 r. W Powiatowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2011-2013 wyznaczono działania, które należy podjąć w zakresie profilaktyki i informowania społeczeństwa, interwencji w przypadku już zaistniałej przemocy, pomocy prawnej oraz psychologicznej ofiarom przemocy oraz działań wobec sprawców. Sprawne funkcjonowanie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Powiecie Śremskim zakłada również koordynację i spójność działań, w tym na odpowiednim poziomie przepływ informacji i współdziałanie pomiędzy instytucjami i organizacjami zajmującymi się przemocą w rodzinie. 5
II. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE Przemoc w rodzinie jest zjawiskiem trudnym do badania ze względu na fakt, iż dotyka najbardziej wrażliwych sfer życia człowieka. W konsekwencji, większość przypadków przemocy nadal nie jest ujawniana. Kolejna przeszkoda to brak jednolitego kompleksowego systemu monitorowania zjawiska. Zebrane dane statystyczne przez różne podmioty bardzo często nie są porównywalne. Analiza skali zjawiska przemocy wobec dzieci, tematyki przemocy poruszanej w mediach i publikacjach, form przeciwdziałania przemocy oraz możliwości udzielania pomocy ofiarom i sprawcom zarówno przez instytucje publiczne, jak i organizacje pozarządowe wykazała, że dotychczasowe rozwiązania są niewystarczające. Z uwagi na powyższe, przytoczone poniżej dane są jedynie pewnym przybliżeniem. Wyniki przeprowadzonego badania oraz zebrane informacje na temat problemu przemocy w rodzinie wyraźnie wskazują na konieczność podjęcia szerokiego, zorganizowanego i zaplanowanego działania. DANE DLA POLSKI FORMY UDZIELONEJ POMOCY OFIAROM PRZEMOCY PODMIOT PROWADZĄCY GMINA PODMIOT PROWADZĄCY POWIAT 2009 2010 2009 2010 INTERWENCJA KRYZYSOWA (OGÓŁEM) 27.441 30.071 53.890 39.017 W TYM NIEPEŁNOSPRAWNYM 550 504 532 427 POMOC CAŁODOBOWA 908 1.251 2.767 2.964 W TYM NIEPEŁNOSPRAWNYM 31 11 125 141 INNE FORMY POMOCY OGÓŁEM W TYM POMOC W FORMIE LOKALU SOCJALNEGO 26.329 27.966 18.195 18.150 327 348 316 385 6
DZIAŁANIA TERAPEUTYCZNE 17.173 17.349 11.122 12.302 LICZBA WYPEŁNIONYCH NIEBIESKICH KART 11.563 11.789 4.208 2.858 Źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Przeciwdziałania Przemocy Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Jak wynika z powyższej tabeli, skala interwencji podejmowanych w rodzinach doświadczających przemocy ulega zwiększeniu w roku 2010 w porównaniu do roku 2009 (biorąc pod uwagę dane dla jednostek gminnych). Także liczba spisanych niebieskich kart przez jednostki gminne uległa zwiększeniu, niższa liczba niebieskich kart w jednostkach powiatowych wynikać może z faktu, iż osoby zgłaszające się do powiatowych centrów pomocy rodzinie objęte już były procedurą niebieskiej karty, dlatego też taka forma nie była już powielana. DANE DLA POLSKI FORMY DZIAŁAŃ KIEROWANYCH DO SPRAWCÓW PRZEMOCY DZIAŁANIA INTERWENCYJNE OGÓŁEM W tym: IZOLOWANIE SPRAWCÓW OD OFIAR W tym: EKSMISJA Z LOKALU PROGRAMY KOREKCYJNO- EDUKACYJNE PODMIOT PROWADZĄCY GMINA PODMIOT PROWADZĄCY POWIAT 2009 2010 2009 2010 9.637 10.877 3.984 4.473 999 801 605 862 140 91 32 25 X X 4.403 4.791 Źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Powyższa tabela przedstawia działania skierowane wobec sprawców przemocy. Jak można zauważyć, liczba działań interwencyjnych wobec sprawców uległa zwiększeniu w roku 2010 w stosunku do roku 2009, co wskazuje, że skala zjawiska ma tendencję wzrostową. Wzrasta również liczba programów korekcyjno-edukacyjnych do sprawców, które mają na celu zmianę 7
postaw sprawców przemocy i działania zgodne z obowiązującymi normami społecznymi. DANE DLA WIELKOPOLSKI FORMY UDZIELONEJ POMOCY OFIAROM PRZEMOCY LICZBA WYPEŁNIONYCH NIEBIESKICH KART PROGRAMY KOREKCYJNO- EDUKACYJNE PODMIOT PROWADZĄCY GMINA PODMIOT PROWADZĄCY POWIAT 2009 2010 2009 2010 984 981 167 395 X X 102 353 Źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Biorąc pod uwagę dane dla Wielkopolski, przedstawione w powyższej tabeli, możemy zauważyć, że liczba spisanych niebieskich kart wzrasta, co pociąga za sobą konieczność działań mających na celu ograniczenie negatywnych skutków przemocy w rodzinie, a więc i zwiększenie oferty korekcyjno-edukacyjnej dla sprawców. SKALA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W WYBRANYCH GMINACH POWIATU ŚREMSKIEGO GMINA ŚREM Wykres nr 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety z Ośrodka Pomocy Społecznej Śrem 8
GMINA KSIĄŻ WIELKOPOLSKI Wykres nr 2 Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety z OPS Książ Wlkp. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety z Ośrodka Pomocy Społecznej Książ Wlkp. RODZAJE PRZEMOCY W WYBRANYCH GMINACH POWIATU ŚREMSKIEGO RODZINY OTRZYMUJĄCE WSPARCIE Z POWODU: PRZEMOCY W RODZINIE w tym: RODZINY Z PROBLEMEM ALKOHOLOWYM w tym: PRZEMOC PSYCHICZNA w tym: PRZEMOC FIZYCZNA GMINA ŚREM GMINA KSIĄŻ WLKP. 2009 2010 2009 2010 105 197 53 42 71 108 48 40 65 104 50 40 43 81 45 35 Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiet otrzymanych z Ośrodka Pomocy Społecznej Śrem i Ośrodka Pomocy Społecznej Książ Wlkp. Powyższy wykres nr 1 obrazuje, iż w Gminie Śrem wzrasta skala zjawiska przemocy, podobnie jak w kraju i Wielkopolsce. W Gminie Książ Wlkp., według danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Książu Wlkp., skala 9
zjawiska przemocy w roku 2010 była mniejsza, aniżeli w roku 2009. Jednakże problem występuje i należy podejmować działania mające na celu ograniczenie negatywnych skutków związanych z występowaniem przemocy w rodzinie. SKALA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE DANE KOMENDY POWIATOWEJ POLICJI W ŚREMIE LICZBA PRZEPROWADZONYCH INTERWENCJI DOMOWYCH Wykres nr 3 Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety otrzymanej z Komendy Powiatowej Policji w Śremie LICZBA SPISANYCH NIEBIESKICH KART Wykres nr 4 2010 2009 178 180 182 184 186 188 190 192 Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety otrzymanej z Komendy Powiatowej Policji w Śremie 10
SKALA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE DANE KOMENDY POWIATOWEJ POLICJI W ŚREMIE ROK 2009 2010 Liczba przeprowadzonych interwencji domowych 476 530 Liczba interwencji dot. przemocy w rodzinie - spisane niebieskie karty 183 191 Liczba wniosków skierowanych wobec nietrzeźwych sprawców przemocy do GKRPA 136 140 Liczba skierowanych wniosków do Sądu/Prokuratury wobec sprawców przemocy 35 16 Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety otrzymanej z Komendy Powiatowej Policji w Śremie Wykres nr 3 przedstawia liczbę interwencji domowych przeprowadzonych przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Śremie. Liczba interwencji w roku 2010 w stosunku do roku 2009 wzrosła. Natomiast Wykres nr 4 obrazuje liczbę spisanych niebieskich kart, których również w roku 2010 było więcej aniżeli w roku 2009. Dane Komendy Powiatowej Policji w Śremie wskazują, iż liczba przemocy rodzinie z roku na rok wzrasta, dlatego tak ważne jest podjęcie działań mających na celu ograniczenie negatywnego wpływu działania sprawców na ofiary przemocy w rodzinie. Potrzeby i oczekiwania zgłaszane przez profesjonalistów działających w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie stały się podstawą określenia mocnych i słabych stron, a także szans i zagrożeń systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Powiecie Śremskim. Są to następujące kwestie: MOCNE STRONY 1) gotowość instytucji i organizacji do współpracy, 2) znajomość środowiska, 3) znajomość zagrożeń wynikających z patologii, 4) współpraca służb (dobre praktyki), 11
5) opracowanie i realizacja Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2009-2013, uwzględniającej problem przemocy w rodzinie, 6) umiejętność wykorzystania istniejącego potencjału kadrowego w realizacji zadań z zakresu problematyki przemocy, 7) prężnie działający wolontariat. SŁABE STRONY 1) niepełna diagnoza potrzeb w zakresie problemu przemocy domowej, 2) brak wypracowanych procedur postępowania w zakresie przeciwdziałania przemocy oraz procedur współpracy, 3) brak wypracowanych standardów i określonych procedur interweniowania w sytuacji przemocy domowej i monitorowania zjawiska przemocy, 4) niewystarczające zaplecze instytucjonalne, 5) niedostateczna współpraca ze szkołami w obszarze profilaktyki uzależnień i zachowań agresywnych, 6) brak wystarczających środków finansowych na zatrudnienie w pełnym wymiarze specjalistów pracujących z osobami uwikłanymi w przemoc oraz na profilaktykę i podniesienie świadomości społeczeństwa. SZANSE 1) dobrze przygotowana i stale doskonaląca swoje umiejętności kadra instytucji działających na rzecz rodziny, 2) wprowadzenie w życie znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i rozporządzeń wykonawczych. ZAGROŻENIA 1) wzrost natężenia patologii społecznych, 2) poczucie bezradności i bierność rodzin w rozwiązywaniu problemów, 3) negatywne wzorce zachowań społecznych, 4) istniejące w społeczeństwie przekonania i stereotypy dotyczące przemocy. 12
III. CELE I REALIZACJA PROGRAMU W oparciu o przedstawioną diagnozę zjawiska przemocy w rodzinie oraz przedłożone w wyniku konsultacji społecznych propozycje rozwiązań, możliwe było postawienie celów programu. CEL GŁÓWNY: Ograniczenie skali problemu przemocy w rodzinie oraz jej skutków CELE OPERACYJNE: 1. Badanie zjawiska przemocy w rodzinie, w Powiecie Śremskim. 2. Podniesienie społecznej świadomości i wrażliwości na temat zjawiska przemocy w rodzinie. 3. Rozwijanie profilaktyki przemocy w rodzinie adresowanej do różnych grup społecznych. 4. Zapewnienie realnej pomocy osobom doświadczającym przemocy. 5. Wsparcie i terapia ofiar przemocy w rodzinie. 6. Zmiana postaw osób stosujących przemoc w rodzinie poprzez oddziaływania korekcyjno-edukacyjne. 13
Działania Cel operacyjny 1 Badanie zjawiska przemocy w rodzinie, w Powiecie Śremskim 1. Zbieranie informacji na temat rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie przy pomocy opracowanych kwestionariuszy obejmujących: a) skalę zjawiska z podziałem na osoby pokrzywdzone i stosujące przemoc, płeć, wiek, niepełnosprawność, rodzaj uzależnienia, pozycję na rynku pracy, b) potrzeby rodzin z problemem przemocy, c) rodzaj wsparcia instytucjonalnego, d) liczbę osób stosujących przemoc w rodzinach objętych oddziaływaniami korekcyjno-edukacyjnymi, e) liczbę postępowań przygotowawczych dotyczących przemocy w rodzinie oraz osób zatrzymanych stosujących przemoc w rodzinie, f) liczbę interwencji podjętych przez Komendę Powiatową Policji w Śremie, jednostki pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia, placówki oświatowe, w ramach procedury,,niebieskiej Karty, g) rodzaj podjętych działań w przypadku uzyskania informacji o przemocy w rodzinie. Termin realizacji I kwartał 2012 r. i I kwartał 2013 r. Źródła finansowania środki budżetowe 2. Analiza istniejącej infrastruktury instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie. 3. Sprawdzanie skuteczności działań podejmowanych na rzecz osób doświadczających przemocy w rodzinie ze szczególnym uwzględnieniem istniejących przeszkód w zakresie wsparcia ofiar przemocy IV kwartał 2011-2013 IV kwartał 2011-2013 środki budżetowe środki budżetowe Realizatorzy Wskaźniki Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie. Partnerzy z terenu Powiatu Śremskiego: podmioty działające w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Liczba i rodzaj podmiotów, do których skierowano kwestionariusze. Liczba raportów badań. Liczba przeprowadzonych ankiet anonimowych na temat skuteczności pomocy udzielanej w sytuacji przemocy. 14
Działania Cel operacyjny 2 Podniesienie społecznej świadomości i wrażliwości na temat zjawiska przemocy w rodzinie 1. Przeprowadzenie kampanii na temat przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 2. Opracowanie, wydanie i dystrybucja materiałów informacyjnych (plakaty, ulotki, broszury) skierowanych do różnych grup odbiorców zawierających treści edukacyjne o zjawisku przemocy w rodzinie i możliwościach uzyskania specjalistycznej pomocy na terenie Powiatu Śremskiego. Termin realizacji III kwartał 2013 II kwartał 2012-2013 Źródła finansowania środki budżetowe, środki pozyskane w ramach ogłoszonych konkursów środki budżetowe, środki sponsorów 3. Uruchomienie na stronie internetowej Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie Śremie zakładki,,przemoc w rodzinie. I kwartał 2012 środki budżetowe 4. Promowanie nieagresywnych zachowań w mediach lokalnych - prezentacja,,dobrych praktyk. od I kwartału 2012 (cyklicznie) środki budżetowe Realizatorzy Wskaźniki 5. Zamieszczenie w Informatorze,,Pomoc społeczna, rehabilitacja i ochrona zdrowia w Powiecie Śremskim podstawowych danych na temat zjawiska przemocy w rodzinie, IV kwartał 2011 środki budżetowe, możliwościach wsparcia osób dotkniętych przemocą, sprawców i świadków przemocy. środki sponsorów Jednostki organizacyjne Powiatu Śremskiego, w tym Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie oraz Komenda Powiatowa Policji w Śremie. Partnerzy z terenu Powiatu Śremskiego: organizacje pozarządowe, placówki oświatowe, ośrodki pomocy społecznej, kościoły i związki wyznaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe, placówki ochrony zdrowia, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej w Śremie, lokalne media. Liczba i rodzaj materiałów informacyjnych upowszechnionych w ramach kampanii. Liczba grup odbiorców kampanii. Liczba wydanych i rozdysponowanych plakatów, ulotek, broszur. Liczba osób odwiedzających stronę internetową poświęconą tematyce przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Liczba opublikowanych artykułów. Nakład Informatora wydanego w formie książkowej i elektronicznej. 15
Działania Cel operacyjny 3 Rozwijanie profilaktyki przemocy w rodzinie adresowanej do różnych grup społecznych 1. Organizowanie Warsztatów kompetencji wychowawczych, mających na celu: a) naukę skutecznych sposobów komunikowania się i budowania pozytywnych relacji z dzieckiem, b) rozwijanie umiejętności rozpoznawania, akceptowania i wyrażania uczuć oraz aktywnego słuchania, c) poznanie zasad dobrego nagradzania i konstruktywnej pochwały, d) naukę metod rozwiązywania konfliktów i modyfikowania niewłaściwych zachowań bez stosowania przemocy. Termin realizacji II i IV kwartał 2012 i 2013 Źródła finansowania środki budżetowe, środki pozyskane w ramach ogłoszonych konkursów 2. Organizowanie i prowadzenie zajęć profilaktyczno-psychoedukacyjnych dla dzieci i młodzieży dotyczących: a) prawa dziecka w prawie polskim, b) prawa ucznia w szkole, c) prawa dziecka w szpitalu, d) ochrony dziecka. II i IV kwartał 2012 i 2013 środki budżetowe 3. Organizowanie otwartych spotkań informacyjno-edukacyjnych. II i IV kwartał 2012 i 2013 środki budżetowe 4. Wspieranie różnych form spędzania czasu wolnego sprzyjających zachowaniom nieagresywnym. II i IV kwartał 2012 i 2013 środki budżetowe 5. Opracowanie i realizacja innowacyjnych programów szkoleniowych w zakresie profilaktyki i prewencji przemocy. II i IV kwartał 2012 i 2013 środki budżetowe Realizatorzy Wskaźniki Jednostki organizacyjne Powiatu Śremskiego, w tym Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie oraz Komenda Powiatowa Policji w Śremie. Partnerzy z terenu Powiatu Śremskiego: placówki oświatowe, ośrodki pomocy społecznej, kościoły i związki wyznaniowe, placówki ochrony zdrowia, organizacje pozarządowe, lokalne media. Liczba podmiotów realizujących warsztaty. Liczba zorganizowanych warsztatów. Liczba uczestników warsztatów. Liczba podmiotów realizujących zajęcia profilaktyczno-psychoedukacyjne dla dzieci i młodzieży. 16
Działania Liczba zrealizowanych zajęć profilaktyczno-psychoedukacyjnych dla dzieci i młodzieży. Liczba uczestników zajęć profilaktyczno-psychoedukacyjnych dla dzieci i młodzieży. Liczba spotkań informacyjno-edukacyjnych. Rodzaje form spędzania czasu wolnego sprzyjających zachowaniom nieagresywnym. Liczba form spędzania czasu wolnego sprzyjających zachowaniom nieagresywnym. Liczba opracowanych i realizowanych programów w zakresie profilaktyki i prewencji. Cel operacyjny 4 Zapewnienie realnej pomocy osobom doświadczającym przemocy 1. Udzielanie informacji, porad i konsultacji ofiarom przemocy w rodzinie. Termin realizacji Źródła finansowania 2. Wdrażanie procedury,,niebieskiej Karty. 3. Organizacja wsparcia umożliwiającego reintegrację rodziny (wolontariat, asystent rodzinny). 4. Uruchomienie Punktów Konsultacyjnych na terenie gmin Powiatu Śremskiego. 5. Redukowanie bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia poprzez zapewnienie ofiarom przemocy wsparcia instytucjonalnego. II i IV kwartał 2012 i 2013 środki budżetowe, środki pozyskane w ramach ogłoszonych konkursów Realizatorzy Wskaźniki 6. Koordynacja działań instytucji, służb, III sektora zajmujących się problemem przemocy w rodzinie z uwzględnieniem powierzania zadań organizacjom pozarządowym poprzez: a) współpracę z zespołami interdyscyplinarnymi z terenu Powiatu Śremskiego, b) określenie kompetencji instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy, w tym zawieranie porozumień, c) podwyższanie umiejętności kadry podmiotów lokalnych. raz w roku Jednostki organizacyjne Powiatu Śremskiego, w tym Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie oraz Komenda Powiatowa Policji w Śremie. Partnerzy z terenu Powiatu Śremskiego: ośrodki pomocy społecznej, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej w Śremie, wolontariusze, kościoły i związki wyznaniowe, placówki ochrony zdrowia, organizacje pozarządowe, lokalne media. Liczba udzielonych informacji, porad i konsultacji Liczba założonych,,niebieskich Kart 17
Działania Liczba i rodzaj podmiotów działających na rzecz reintegracji rodziny Liczba punktów konsultacyjno-informacyjnych dla osób uwikłanych w przemoc Liczba i rodzaj podmiotów prowadzących wsparcie instytucjonalne dla ofiar przemocy Liczba osób, którym udzielono wsparcia instytucjonalnego Częstotliwość udziału partnerów w spotkaniach gminnych zespołów interdyscyplinarnych Liczba spotkań partnerów i zawartych porozumień Liczba zorganizowanych szkoleń, kursów Liczba osób podnoszących kwalifikacje z podziałem na grupy zawodowe Cel operacyjny 5 Wsparcie i terapia ofiar przemocy w rodzinie 1. Zorganizowanie grupy wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. 2. Prowadzenie pracy socjalnej z indywidualnym przypadkiem. 3. Zwiększenie dostępu ofiar przemocy do specjalistycznego wsparcia prawnego, psychologicznego, socjalnego, pedagogicznego, doradztwa zawodowego w ramach opracowanych projektów i konkursów. Termin realizacji III kwartał 2012 Źródła finansowania środki budżetowe, środki pozyskane w ramach ogłoszonych konkursów 4. Prowadzenie mediacji rodzinnych. środki własne, wolontariat Realizatorzy Wskaźniki Jednostki organizacyjne Powiatu Śremskiego, w tym Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Śremie Partnerzy: organizacje pozarządowe, ośrodki pomocy społecznej, specjaliści świadczący wsparcie w ramach wolontariatu. Liczba uczestników grupy wsparcia. Częstotliwość spotkań grupy wsparcia. Liczba prowadzonych kontraktów socjalnych. Liczba osób, którym udzielono porad. Liczba udzielonych porad. Liczba przeprowadzonych mediacji. Liczba osób (ofiar, sprawców i świadków przemocy w rodzinie) uczestniczących w mediacjach rodzinnych. 18
Działania Cel operacyjny 6 Zmiana postaw osób stosujących przemoc w rodzinie poprzez oddziaływania korekcyjno edukacyjne Realizatorzy Wskaźniki 1. Prowadzenie edukacji sprawców przemocy poprzez poradnictwo psychologiczne, mediacje. 2. Opracowanie i realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy. 3. Monitorowanie sytuacji rodzinnej sprawców-uczestników programu korekcyjnoedukacyjnego Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie Partnerzy: Komenda Powiatowa Policji w Śremie, Prokuratura Rejonowa w Śremie, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej w Śremie, ośrodki pomocy społecznej. Liczba osób, którym udzielono poradnictwa psychologicznego. Liczba prowadzonych mediacji. Liczba opracowanych programów korekcyjno-edukacyjnych. Liczba spotkań w ramach realizacji programu z uwzględnieniem spotkań indywidualnych i grupowych. Liczba sprawców przemocy objętych programem korekcyjno-edukacyjnym. Liczba osób kończących program korekcyjno-edukacyjny. Termin realizacji raz w roku I kwartał 2012 i 2013 Źródła finansowania środki budżetowe, środki pozyskane w ramach ogłoszonych konkursów 19
IV. MONITORING, EWALUACJA I SPRAWOZDAWCZOŚĆ Monitorowanie Programu będzie prowadzone przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie - podmiot odpowiedzialny za koordynację wyznaczonych działań. W ramach monitoringu będą zebrane informacje ilościowe i jakościowe, przekazywane przez jednostki i organizacje uczestniczące w jego realizacji. W oparciu o zebrane dane, corocznie dokonywana będzie ewaluacja Programu. Ewaluacja Programu ma dostarczyć informacji, czy cele operacyjne są właściwie realizowane, jaka jest trafność przyjętych działań, jaka skuteczność i efektywność Programu oraz wskazać potrzebne zmiany na przyszłość. Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie będzie co roku przedkładał sprawozdanie merytoryczne z realizacji Programu, łącznie ze sprawozdaniem Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie. 21
IV. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Realizacja działań ujętych w celach operacyjnych Programu w znacznej części będzie uzależniona od wielkości środków finansowych zaplanowanych w corocznych budżetach samorządu. Istnieje również możliwość pozyskania dodatkowych środków zewnętrznych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej na niektóre działania określone w programie, ponadto z dotacji z budżetu państwa oraz uzyskanych grantów z innych źródeł. 22