Prognoza zmian na siedleckim rynku pracy skutki dla szkolnictwa zawodowego Lidia Kuczewska IBRKK
Zatrudnienie w badanych firmach wg grup zawodów, % wskazań N=182 zawody ekonomiczne zawody handlowe 45,6 45,6 zawody gastronomiczne 12,1 zawody elektrotechniczne zawody budowlane 18,1 17,1 zawody mechaniczne i samochodowe 31,9 zawody odzieŝowe zawody związane z turystyką i hotelarstwem 1,1 2,7 pracownicy usług osobistych 7,7 rolnicy/ogrodnicy 1,6 Źródło: wyniki badania siedleckich pracodawców przeprowadzonego w III kwartale 2010 r.
Kształtowanie się zapotrzebowania na pracowników w róŝnych grupach zawodów w perspektywie 2015 roku, w % ekonom iczne handlowe 39,8 58,8 1,2 7,1 59 34,1 gas tronom iczne 65,4 11,5 23,1 elektrotechniczne budowlane 69,8 69,4 9,3 5,6 20,9 25 m echaniczne i s am ochodowe 55,4 12,3 32,3 odzieŝowe 22,2 22,2 55,6 związane z turys tyką i hotelars twem 50 50 pracownicy us ług osobistych 29,4 23,5 47,1 rolnicze/ogrodnicze 14,3 85,7 inne zawody 33,3 66,7 wzrośnie zmniejszy się nie zmieni się Źródło: wyniki badania siedleckich pracodawców przeprowadzonego w III kwartale 2010 r.
Zawody, na które będzie największe zapotrzebowanie na siedleckim rynku pracy w perspektywie 2015 r., w % wypowiedzi handlowiec elektromechanik mechanik samochodowy sprzedawca kucharz elektronik hydraulik murarz blacharz spawacz pracownik budowlany fryzjer ekonomista kierowca 6 5,3 5,3 5,3 4,5 4,5 4,5 4,5 9 8,3 7,5 6,8 12 16,5 Źródło: wyniki badania siedleckich pracodawców w III kwartale 2010 r.
Zawód przyszłości to taki zawód, dla którego: istnieje niezaspokojony popyt ; absolwenci szkół zawodowych bez trudu znajdują pracę; dokonane (i planowane) zmiany w zatrudnieniu wiąŝą się (lub będą się wiązały) z przewagą przyjęć do pracy nad zwolnieniami; przewaŝają opinie pracodawców o wzroście zatrudnienia nad opiniami o spadku zatrudnienia w tych zawodach w perspektywie krótko i długookresowej.
Wskaźniki, które wykorzystano w celu opracowania listy zawodów przyszłości w Siedlcach i w powiecie siedleckim (2009 r.) M1 liczba ofert pracy przypadająca na jednego bezrobotnego absolwenta; M2 udział bezrobotnych absolwentów pozostających bez pracy rok lub dłuŝej w ogólnej liczbie bezrobotnych absolwentów; M3, M4 udział opinii pracodawców o spadku (wzroście) zatrudnienia w danym zawodzie w ciągu najbliŝszych dwóch lat; M5, M6 udział opinii pracodawców o spadku (wzroście) zatrudnienia w danym zawodzie w perspektywie 2015 roku; M7, M8 udział opinii pracodawców na temat wysokiej (niskiej) jakości zatrudnienia; M9, M10 udział opinii pracodawców o niewystarczającym (wystarczającym) zapotrzebowaniu na pracowników w danym zawodzie; M11 udział opinii pracodawców o odpływie absolwentów siedleckich szkół zawodowych na inne rynki pracy w perspektywie 2015 roku.
Wskaźnik zbiorczy (WZ) WZ = M1 M2 M3 + M6 + M7 + M9 + M11
Zawody przyszłości w Siedlcach, według zbiorczego wskaźnika WZ technik mechatronik stolarz 4,60 4,53 murarz posadzkarz techn.robót w ykończ.w budow n monter elektronik technik budow nictw a technik logistyk ślusarz sprzedaw ca elektromonter/elektryk zakładow y technik dróg i mostów kolejow ych technik elektronik elektromechanik technik elektryk 3,37 2,93 2,87 2,75 2,75 2,53 2,26 2,15 2,00 1,96 1,88 1,53 1,33 operator maszyn do obróbki skraw aniem lakiernik samochodow y technik handlow iec 0,18 0,62 0,49
Zawody, na które moŝe wystąpić zmniejszenie zapotrzebowania w Siedlcach, wg zbiorczego wskaźnika WZ -0,27 moter inst.i urządzeń sanit. -0,30 mechanik pojazdów samochod. -0,57 mechanik maszyn i urządzeń -0,71 technik mechanik -0,90 blacharz samochodowy -1,56 kucharz małej gastronomii -2,03 cukiernik -2,50 technik ekonomista -2,75 technik hotelarstwa -2,97 piekarz -3,34 fryzjer -4,23 technik ogrodnik -5,36 technik Ŝywienia i gosp.domowego -6,35 tapicer -6,87 rzeźnik-wędliniarz
Zawody przyszłości w powiecie siedleckim, według zbiorczego wskaźnika WZ malarz-tapieciarz technik mechatronik stolarz techn.robót w ykończ.w budow n posadzkarz technik budow nictw a ślusarz murarz technik dróg i mostów kolejow ych monter elektronik technik elektronik technik elektryk elektromonter/elektryk zakładow y elektromechanik operator maszyn do obróbki skraw aniem technik architektury krajobrazu monter instalacji i urządzeń sanitarnych 0,27 0,17 1,6 1,47 1,46 1,3 1,03 3,19 3,14 3,05 2,95 2,82 2,39 2,32 4,08 4,62 4,48
Zawody, na które moŝe wystąpić zmniejszenie zapotrzebowania w powiecie siedleckim, wg zbiorczego wskaźnika WZ -0,12-0,25-0,33 rzeźnik-wędliniarz technik mechanik technik logistyk -0,59-0,61-0,66-0,74-0,92-1,05-1,42 mechanik pojazdów samochod. mechanik maszyn i urządzeń blacharz samochodowy lakiernik samochodowy sprzedawca technik handlowiec kucharz małej gastronomii -1,71 cukiernik -2,04 technik ekonomista -2,55-2,58 technik hotelarstwa piekarz -3,27 technik ogrodnik -4,55-4,71 fryzjer technik Ŝywienia i gosp.domowego -6,05-5,83 tapicer introligator
Wyzwania dla siedleckich szkół zawodowych dylemat szerokości profilu kształcenia - inny punkt widzenia szkół i pracodawców rozszerzenie zakresu współpracy z pracodawcami (dualny system nauczania?) wprowadzenie korekty w ofercie edukacyjnej siedleckich szkół zawodowych śledzenie losów absolwentów
Proponowane działania zorganizowanie właściwego przepływu informacji między rynkiem pracy a systemem edukacji kompleksowe działania zwiększające prestiŝ zasadniczego szkolnictwa zawodowego, a takŝe indywidualne działania promocyjne poszczególnych szkół zwiększenie zainteresowanie władz miasta szkołami, szczególnie tymi zapóźnionymi technologicznie pogłębianie współpracy szkoły - pracodawcy fachowe wsparcie młodzieŝy w racjonalnym kształtowaniu przyszłości zawodowej (poradnictwo zawodowe)
Czynniki utrudniające dostosowanie systemu kształcenia do potrzeb lokalnego rynku pracy duŝa zmienność otoczenia czas jaki musi upłynąć między wzmoŝonym popytem pracodawców na określony zawód a wypuszczeniem przez szkoły pierwszych absolwentów trudności z dostarczeniem praktycznej wiedzy noszącej znamiona nowoczesności konieczność zapewnienia zaplecza dydaktycznego właściwego do nauczania nowych zawodów nie zawsze racjonalne upodobania młodzieŝy rozbieŝności w stosowanych systemach klasyfikacji zawodów
Bardzo dziękuję za uwagę.