Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie Technik weterynarii 324002 Centralna Komisja Egzaminacyjna Warszawa 2012
Informator opracowała Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie. Materiały do informatora opracowano w ramach Projektu VI Modernizacja egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, Działanie 3.2. Rozwój systemu egzaminów zewnętrznych, Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty, Program Operacyjny Kapitał Ludzki.
Spis treści SPIS TREŚCI MODUŁ 1. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE... Moduł 1 1. Informacje ogólne o egzaminie zawodowym... 1 2. Wymagania, które należy spełnić, aby przystąpić do egzaminu zawodowego... 2 3. Struktura egzaminu zawodowego... 5 3.1. Część pisemna egzaminu... 5 3.2. Część praktyczna egzaminu... 11 3.3. Podstawa uznania egzaminu za zdany... 11 4. Postępowanie po egzaminie... 12 MODUŁ 2. INFORMACJE O ZAWODZIE... Moduł 2 1. Zadania zawodowe... 1 2. Wyodrębnienie kwalifikacji w zawodzie... 1 3. Możliwości kształcenia w zawodzie... 1 MODUŁ 3. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z PRZYKŁADAMI ZADAŃ... Moduł 3 Kwalifikacja K1. R.9. Prowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt... 1 1. Przykłady zadań do części pisemnej egzaminu... 1 2. Przykład zadania do części praktycznej egzaminu... 5 Kwalifikacja K2. R.10. Wykonywanie czynności pomocniczych z zakresu usług weterynaryjnych... 18 1. Przykłady zadań do części pisemnej egzaminu... 18 2. Przykład zadania do części praktycznej egzaminu... 22 Kwalifikacja K3. R.11. Wykonywanie czynności pomocniczych z zakresu realizacji zadań inspekcji weterynaryjnej...27 1. Przykłady zadań do części pisemnej egzaminu... 27 2. Przykład zadania do części praktycznej egzaminu... 31 ZAŁĄCZNIKI... Załączniki SŁOWNIK POJĘĆ... Słownik
Moduł 1. Informacje wprowadzające MODUŁ 1. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE 1. Informacje ogólne o egzaminie zawodowym Czym jest egzamin zawodowy? Od 1 września 2012 r. weszły w życie przepisy wprowadzające zmiany w szkolnictwie zawodowym. W zawodach przedstawionych w nowej klasyfikacji wyodrębniono kwalifikacje. Przez kwalifikację w zawodzie należy rozumieć wyodrębniony w danym zawodzie zestaw oczekiwanych efektów kształcenia, których osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji. Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie, zwany również egzaminem zawodowym, jest formą oceny poziomu opanowania przez zdającego wiedzy i umiejętności z zakresu danej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Egzamin zawodowy jest egzaminem zewnętrznym. Umożliwia uzyskanie porównywalnej i obiektywnej oceny poziomu osiągnięć zdającego poprzez zastosowanie jednolitych wymagań, kryteriów oceniania i zasad przeprowadzania egzaminu, opracowanych przez instytucje zewnętrzne, funkcjonujące niezależnie od systemu kształcenia. Rolę instytucji zewnętrznych pełnią: Centralna Komisja Egzaminacyjna i osiem okręgowych komisji egzaminacyjnych powołanych przez Ministra Edukacji Narodowej w 1999 roku. Na terenie swojej działalności okręgowe komisje egzaminacyjne przygotowują, organizują i przeprowadzają zewnętrzne egzaminy zawodowe. Egzaminy oceniać będą zewnętrzni egzaminatorzy. Egzamin zawodowy może być przeprowadzany w ciągu całego roku szkolnego w terminie ustalonym przez dyrektora komisji okręgowej, w uzgodnieniu z dyrektorem Komisji Centralnej. Termin egzaminu zawodowego dyrektor komisji okręgowej ogłasza na stronie internetowej komisji okręgowej nie później niż na 5 miesięcy przed terminem egzaminu zawodowego. Egzamin będzie obejmował zakresem tematycznym kwalifikację, czyli liczba egzaminów w danym zawodzie będzie zależna od liczby kwalifikacji wyodrębnionych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. W praktyce będzie to jeden, dwa lub trzy egzaminy w danym zawodzie. Moduł 1 Strona 1
Moduł 1. Informacje wprowadzające Dla kogo przeprowadzany jest egzamin zawodowy? Egzamin zawodowy jest przeprowadzany dla: uczniów zasadniczych szkół zawodowych i techników oraz uczniów (słuchaczy) szkół policealnych, absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, techników i szkół policealnych, osób, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy, osób spełniających warunki określone w przepisach w sprawie egzaminów eksternistycznych. 2. Wymagania, które należy spełnić, aby przystąpić do egzaminu zawodowego Zmiany w formule egzaminu zawodowego i w sposobie jego przeprowadzania zostały ujęte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. Jeśli jesteś uczniem lub słuchaczem, który zamierza przystąpić do egzaminu zawodowego, to powinieneś: 1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego (patrz załącznik); 2) złożyć wypełnioną deklarację dyrektorowi szkoły, nie później niż na 4 miesiące przed terminem egzaminu zawodowego. Jeśli jesteś absolwentem, który zamierza przystąpić do egzaminu zawodowego, to powinieneś: 1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego (patrz załącznik); 2) złożyć wypełnioną deklarację dyrektorowi komisji okręgowej, nie później niż na 4 miesiące przed terminem egzaminu zawodowego; 3) dołączyć świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie z wyodrębnioną kwalifikacją, z zakresu której zamierzasz przystąpić do egzaminu zawodowego. Jeśli uczęszczasz na kwalifikacyjny kurs zawodowy, którego termin zakończenia określono nie później niż na miesiąc przed ogłoszoną przez dyrektora OKE datą rozpoczęcia egzaminu zawodowego i zamierzasz przystąpić do egzaminu zawodowego, to powinieneś: 1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego (patrz załącznik); Moduł 1 Strona 2
Moduł 1. Informacje wprowadzające 2) złożyć wypełnioną deklarację do komisji okręgowej, nie później niż na 4 miesiące przed terminem egzaminu zawodowego; 3) dołączyć oryginał zaświadczenia o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego do komisji okręgowej niezwłocznie po ukończeniu kursu. Jeśli ukończyłeś kwalifikacyjny kurs zawodowy i zamierzasz przystąpić do egzaminu zawodowego, to powinieneś: 1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego (patrz załącznik); 2) złożyć wypełnioną deklarację do komisji okręgowej, nie później niż na 4 miesiące przed terminem egzaminu zawodowego; 3) dołączyć oryginał zaświadczenia o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Jeśli jesteś osobą, która zamierza przystąpić do egzaminu zawodowego w trybie eksternistycznym, to powinieneś: 1) wypełnić wniosek o dopuszczenie do egzaminu eksternistycznego zawodowego (patrz załącznik); 2) złożyć wypełniony wniosek do dnia 31 stycznia jeżeli zamierzasz przystąpić do egzaminu w tym samym roku, w którym składasz wniosek lub do dnia 30 września jeżeli zamierzasz przystąpić do egzaminu w roku następnym; 3) dołączyć świadectwo ukończenia gimnazjum lub ośmioletniej szkoły podstawowej; 4) dołączyć dokumenty potwierdzające co najmniej dwa lata kształcenia lub pracy w zawodzie z wyodrębnioną kwalifikacją, z zakresu której zamierzasz przystąpić do egzaminu, na przykład: świadectwo szkolne, indeksy, świadectwa pracy, zaświadczenia dotyczące kształcenia się lub wykonywania pracy w danym zawodzie. Jeśli jesteś absolwentem posiadającym świadectwa szkolne uzyskane za granicą, uznane za równorzędne ze świadectwami odpowiednich polskich szkół ponadgimnazjalnych lub szkół ponadpodstawowych, który zamierza przystąpić do egzaminu zawodowego, to powinieneś: 1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego (patrz załącznik); 2) złożyć wypełnioną deklarację dyrektorowi komisji okręgowej właściwej ze względu na miejsce zamieszkania, a w przypadku osób posiadających miejsce zamieszkania za granicą dyrektorowi komisji okręgowej właściwej ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie później niż na 4 miesiące przed terminem egzaminu zawodowego; 3) dołączyć zaświadczenie wydane na podstawie przepisów w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą; 4) dołączyć oryginał lub duplikat świadectwa uzyskanego za granicą. Moduł 1 Strona 3
Moduł 1. Informacje wprowadzające Miejsce przystępowania do egzaminu Informacje o terminie i miejscu egzaminu może przekazać Zdającym dyrektor szkoły lub dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej. W zależności od specyfiki zawodu, w którym przeprowadzony będzie egzamin zawodowy, okręgowa komisja egzaminacyjna może wezwać zdającego na szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy związane z wykonywaniem zadania egzaminacyjnego na określonych stanowiskach egzaminacyjnych. Szkolenie powinno być zorganizowane nie wcześniej niż na dwa tygodnie przed terminem egzaminu. Dostosowanie egzaminu do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych Informacja o szczegółach dotyczących dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu zawodowego jest publikowana na stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Szczegółowe informacje o egzaminie zawodowym Szczegółowych informacji o egzaminie zawodowym oraz wyjaśnień w zakresie: powtórnego przystępowania do egzaminu zawodowego przez osoby, które nie zdały egzaminu, udostępnienia informacji na temat wyniku egzaminu, otrzymania dokumentów potwierdzających zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie udziela dyrektor szkoły i okręgowa komisja egzaminacyjna. Moduł 1 Strona 4
Moduł 1. Informacje wprowadzające 3. Struktura egzaminu zawodowego Egzamin zawodowy składa się z części pisemnej i części praktycznej. 3.1. Część pisemna egzaminu Część pisemna jest przeprowadzana w formie testu pisemnego. Część pisemna egzaminu zawodowego może być przeprowadzana: z wykorzystaniem elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego, po uzyskaniu upoważnienia przez placówkę przeprowadzającą egzamin lub z wykorzystaniem arkuszy egzaminacyjnych i kart odpowiedzi. Część pisemna trwa 60 minut i przeprowadzana jest w formie testu składającego się z 40 zadań zamkniętych zawierających cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Organizacja i przebieg części pisemnej egzaminu zawodowego W czasie trwania części pisemnej egzaminu zawodowego każdy Zdający pracuje przy: indywidualnym stanowisku egzaminacyjnym wspomaganym elektronicznie w przypadku gdy część pisemna egzaminu zawodowego jest przeprowadzana z wykorzystaniem elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego, osobnym stoliku w przypadku, gdy część pisemna egzaminu zawodowego jest przeprowadzana z wykorzystaniem arkuszy egzaminacyjnych i kart odpowiedzi, zwanych indywidualnymi stanowiskami egzaminacyjnymi. Odległość między indywidualnymi stanowiskami egzaminacyjnymi powinna zapewniać samodzielną pracę Zdających. Moduł 1 Strona 5
Moduł 1. Informacje wprowadzające Przeprowadzanie części pisemnej egzaminu zawodowego z wykorzystaniem systemu elektronicznego Przed rozpoczęciem egzaminu z wykorzystaniem systemu elektronicznego Zdający otrzymuje od przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego adres strony internetowej oraz dane do logowania: nazwę użytkownika oraz hasło dostępu do systemu (rysunek M1.1). Następnie po zalogowaniu Zdający zatwierdza wybór egzaminu (rysunki M1.2, M1.3 i M1.4). Po zatwierdzeniu przyciskiem Potwierdź wybór egzaminu (rysunek M1.4) rozpoczyna się egzamin. Rysunek M1.1. Okno logowania do systemu egzaminacyjnego Rysunek M1.2. Okno wyboru egzaminu Rysunek M1.3. Informacja dotycząca potwierdzenia wyboru egzaminu Moduł 1 Strona 6
Moduł 1. Informacje wprowadzające Rysunek M1.4. Zatwierdzenie wyboru egzaminu Na kolejnym rysunku przedstawiony jest czas rozpoczęcia i zakończenia egzaminu, liczba zadań, na jakie Zdający udzielił odpowiedzi, oraz pozostały czas do zakończenia egzaminu. Aby zapoznać się z zadaniem i udzielić na nie odpowiedzi, Zdający wybiera numer danego zadania (rysunek M1.5). Rysunek M1.5. Okno z uruchomionym egzaminem rozpoczęcie egzaminu Po wybraniu danego numeru zadania, w kolejnym oknie Zdający zaznacza jedną odpowiedź, a następnie zatwierdza wybór, klikając Prześlij odpowiedź (rysunek M1.6). Rysunek M1.6. Okno z wybranym zadaniem Moduł 1 Strona 7
Moduł 1. Informacje wprowadzające System odnotowuje, na które zadania Zdający udzielił odpowiedzi. Do każdego zadania można powrócić w dowolnym momencie i zmienić już udzieloną odpowiedź (rysunek M1.7). Rysunek M1.7. Okno z uruchomionym egzaminem rejestrowanie udzielonych odpowiedzi Zdający może zakończyć egzamin w dowolnej chwili, klikając Zakończ egzamin i potwierdzając jego zakończenie w kolejnym oknie (rysunki M1.8, M1.9 i M1.10). Uwaga! Zakończenie egzaminu jest czynnością nieodwołalną. Egzamin zostanie również automatycznie zakończony po upływie czasu przeznaczonego na jego zdawanie. Rysunek M1.8. Okno z uruchomionym egzaminem zakończenie egzaminu Moduł 1 Strona 8
Moduł 1. Informacje wprowadzające Rysunek M1.9. Potwierdzenie zakończenia egzaminu Rysunek M1.10. Komunikat dotyczący potwierdzenia zakończenia egzaminu Po zakończeniu egzaminu informacja dotycząca wyników zostanie wyświetlona po wybraniu opcji Kliknij tutaj, aby wyświetlić przeliczone wyniki egzaminu liczba zadań, na które udzielono odpowiedzi oraz liczba poprawnych odpowiedzi (rysunki M1.11 i M1.12). Rysunek M1.11. Informacja dotycząca zakończenia egzaminu Moduł 1 Strona 9
Moduł 1. Informacje wprowadzające Rysunek M1.12. Informacja dotycząca wyników egzaminu Po zakończonym egzaminie należy się wylogować z elektronicznego systemu zdawania egzaminów zawodowych. Zwolnienie z części pisemnej egzaminu zawodowego Laureaci i finaliści turniejów lub olimpiad tematycznych związanych z wybranym obszarem kształcenia zawodowego są zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego na podstawie zaświadczenia stwierdzającego uzyskanie tytułu odpowiednio laureata lub finalisty. Zaświadczenie przedkłada się przewodniczącemu zespołu egzaminacyjnego. Zwolnienie laureata lub finalisty turnieju lub olimpiady tematycznej z części pisemnej egzaminu zawodowego jest równoznaczne z uzyskaniem z części pisemnej egzaminu zawodowego najwyższego wyniku, czyli 100%. Wykaz turniejów i olimpiad tematycznych do publicznej wiadomości podaje dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Moduł 1 Strona 10
Moduł 1. Informacje wprowadzające 3.2. Część praktyczna egzaminu Część praktyczna jest przeprowadzana w formie testu praktycznego. Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu przez zdającego zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym na stanowisku egzaminacyjnym. Stanowisko powinno być przygotowane z uwzględnieniem warunków realizacji kształcenia w danym zawodzie określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach, właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionej w tym zawodzie, w zakresie której odbywa się ten egzamin. Na zapoznanie się z treścią zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym oraz z wyposażeniem stanowiska egzaminacyjnego Zdający ma 10 minut, których nie wlicza się do czasu trwania części praktycznej egzaminu zawodowego. Część praktyczna egzaminu zawodowego trwa nie krócej niż 120 minut i nie dłużej niż 240 minut. Czas trwania części praktycznej egzaminu zawodowego dla konkretnej kwalifikacji określony jest w module 3. informatora. 3.3. Podstawa uznania egzaminu za zdany Zdający zdał egzamin zawodowy, jeżeli uzyskał: 1) z części pisemnej co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania (czyli Zdający rozwiązał poprawnie minimum 20 zadań testu pisemnego), i 2) z części praktycznej co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania. Wynik egzaminu zawodowego ustala i ogłasza komisja okręgowa. Wynik ustalony przez komisję okręgową jest ostateczny. Moduł 1 Strona 11
Moduł 1. Informacje wprowadzające 4. Postępowanie po egzaminie Zastrzeżenia do przebiegu egzaminu Jeżeli Zdający uzna, że w trakcie egzaminu zostały naruszone przepisy dotyczące jego przeprowadzania, może zgłosić pisemnie zastrzeżenie do dyrektora OKE w terminie 2 dni roboczych od daty egzaminu w części pisemnej lub praktycznej. Zastrzeżenie musi zawierać dokładny opis zaistniałej sytuacji będącej naruszeniem przepisów. Dyrektor OKE rozpatruje zastrzeżenie w terminie 7 dni od daty jego otrzymania. W razie stwierdzenia naruszenia przepisów, dyrektor OKE w porozumieniu z dyrektorem Komisji Centralnej może unieważnić dany egzamin w stosunku do wszystkich Zdających albo Zdających w jednej szkole/placówce/ u pracodawcy lub w jednej sali, a także w stosunku do poszczególnych Zdających i zarządzić jego ponowne przeprowadzenie. Rozstrzygnięcie dyrektora OKE jest ostateczne. Nowy termin egzaminu ustala dyrektor OKE w porozumieniu z dyrektorem CKE. Unieważnienie egzaminu Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego lub zespołu nadzorującego część praktyczną egzaminu może unieważnić odpowiednią część egzaminu w przypadku: 1) stwierdzenia niesamodzielnego rozwiązywania zadań egzaminacyjnych przez zdającego, 2) wniesienia przez zdającego do sali egzaminacyjnej urządzenia telekomunikacyjnego lub materiałów i przyborów pomocniczych niewymienionych w wykazie ogłoszonym przez dyrektora CKE albo korzystania przez zdającego podczas egzaminu z urządzenia telekomunikacyjnego lub niedopuszczonych do użytku materiałów i przyborów, 3) zakłócania przez zdającego prawidłowego przebiegu części pisemnej lub części praktycznej egzaminu zawodowego w sposób utrudniający pracę pozostałym Zdającym. Dyrektor OKE w porozumieniu z dyrektorem CKE może unieważnić egzamin zdającego lub Zdających i zarządzić jego ponowne przeprowadzenie w przypadku: 1) niemożności ustalenia wyniku egzaminu na skutek zaginięcia lub zniszczenia kart oceny, kart odpowiedzi lub odpowiedzi Zdających zapisanych i zarchiwizowanych w elektronicznym systemie przeprowadzania egzaminu, 2) stwierdzenia naruszenia przepisów dotyczących przeprowadzania egzaminu, na skutek zastrzeżeń zgłoszonych przez zdającego lub z urzędu, jeżeli to naruszenie mogło wpłynąć na wynik danego egzaminu. Moduł 1 Strona 12
Moduł 1. Informacje wprowadzające Dokumenty potwierdzające zdanie egzaminu W przypadku, gdy Zdający zdał egzamin zawodowy, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która zdała egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie oraz posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu, otrzymuje dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie. Dyplom wydaje okręgowa komisja egzaminacyjna. Ponowne przystąpienie do egzaminu Osoby, które nie zdały jednej lub obu części egzaminu, nie przystąpiły do egzaminu w wyznaczonym terminie, przerwały egzamin mogą ponownie przystąpić do egzaminu lub niezdanej części, z tym że: uczniowie (słuchacze) przystępują do egzaminu w kolejnych terminach w trakcie nauki oraz dwukrotnie po zakończeniu nauki na zasadach określonych dla absolwentów; przystąpienie po raz trzeci lub kolejny po zakończeniu nauki odbywa się na warunkach określonych dla egzaminu eksternistycznego, osoby, które rozpoczęły zdawanie egzaminu zawodowego po zakończeniu nauki (absolwenci) lub po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego oraz osoby, które przystąpiły do egzaminu na podstawie świadectw szkolnych uzyskanych za granicą, po dwukrotnym niezdaniu tego egzaminu lub jego części zdają egzamin zawodowy lub jego część na warunkach określonych dla egzaminu eksternistycznego. Po upływie trzech lat od dnia, w którym Zdający przystąpił do części pisemnej egzaminu i nie zdał egzaminu lub mógł przystąpić po raz pierwszy do części pisemnej egzaminu, przystępuje do egzaminu w pełnym zakresie. Moduł 1 Strona 13
Moduł 2. Informacje o zawodzie MODUŁ 2. INFORMACJE O ZAWODZIE 1. Zadania zawodowe Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik weterynarii powinien byd przygotowany do wykonywania następujących zadao zawodowych: 1) prowadzenia chowu i hodowli zwierząt gospodarskich i towarzyszących oraz wykonywania zabiegów inseminacji wybranych gatunków zwierząt; 2) wykonywania czynności pomocniczych dotyczących diagnozowania, profilaktyki i leczenia chorób zwierząt; 3) wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i zootechnicznych u zwierząt; 4) wykonywania czynności pomocniczych z zakresu zapewniania bezpieczeostwa żywnościowego oraz czynności pomocniczych w zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt; 5) wykonywania czynności pomocniczych w trakcie prowadzenia badao przedubojowych zwierząt oraz w poubojowym badaniu mięsa; 6) prowadzenia i obsługi ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami). 2. Wyodrębnienie kwalifikacji w zawodzie W zawodzie technik weterynarii wyodrębniono 3 kwalifikacje. Numer kwalifikacji (kolejnośd) w zawodzie Symbol kwalifikacji z podstawy programowej Nazwa kwalifikacji K1 R.9. Prowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt K2 R.10. Wykonywanie czynności pomocniczych z zakresu usług weterynaryjnych K3 R.11. Wykonywanie czynności pomocniczych z zakresu realizacji zadao inspekcji weterynaryjnej 3. Możliwości kształcenia w zawodzie Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwośd kształcenia w zawodzie technik weterynarii w 4 letnim technikum oraz 2-letniej szkole policealnej. Moduł 2 Strona 1
MODUŁ 3. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z PRZYKŁADAMI ZADAŃ Kwalifikacja K1 R.9. Prowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt 1. Przykłady zadań do części pisemnej egzaminu dla wybranych umiejętności z kwalifikacji R.9. Prowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt 1.1. Prowadzenie chowu i hodowli zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących Umiejętność 2) rozpoznaje budowę układów w organizmach poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach narządy wchodzące w skład poszczególnych układów organizmów zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach struktury anatomiczne narządów organizmów zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach prawidłową budowę anatomiczną układów i narządów organizmów zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących. Przykładowe zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym krąg strzałka wskazuje wyrostek A. żebrowy. B. kolczysty. C. poprzeczny. D. suteczkowaty. Odpowiedź prawidłowa: B. Atlas anatomii topograficznej zwierząt domowych. Peter Popesko. Umiejętność 1) rozpoznaje gatunki, rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; na przykład: rozpoznaje wymienione gatunki zwierząt (bydło, owce, kozy, konie, świnie, kury, indyki, kaczki, gęsi, króliki, norki, nutrie, szynszyle, lisy, pszczoły, psy, koty) z opisu, na rysunku lub na zdjęciu oraz zwierząt żywych; rozpoznaje rasy zwierząt występujące w Polsce oraz pozostałe, charakterystyczne dla poszczególnych typów użytkowych (bydło, owce, kozy, konie, świnie, kury, indyki, kaczki, gęsi, króliki, pszczoły, psy, koty) z opisu, na rysunku lub zdjęciu oraz żywych zwierząt; Moduł 3 Strona 1
rozpoznaje wszystkie typy użytkowe wymienionych gatunków (bydło, owce, kozy, konie, świnie, kury, indyki, kaczki, gęsi, króliki) żywych zwierząt, z opisu, na rysunku lub na zdjęciu; rozpoznaje na rysunkach, sylwetki bydła i kur we wszystkich typach użytkowych; Przykładowe zadanie 2. Zwierzę przedstawione na zdjęciu to A. norka. B. fretka. C. nutria. D. szynszyla. Odpowiedź prawidłowa: C. Umiejętność 7) rozpoznaje pasze stosowane w żywieniu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących i ocenia ich jakość, na przykład: rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach oraz z opisu pasze stosowane w żywieniu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach oraz z opisu zioła, stosowane w żywieniu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach oraz z opisu rośliny szkodliwe i trujące dla zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach oraz z opisu skład botaniczny zielonek, kiszonek, sianokiszonek i siana; określa kryteria oceny i ocenia na podstawie zdjęcia lub opisu jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących. Przykładowe zadanie 3. Kiszonka z kukurydzy, charakteryzująca się przyjemnym owocowym zapachem, lekko kwaśnym smakiem, barwą zbliżoną do zakiszanych roślin i bardzo dobrze zachowaną strukturą materiału wyjściowego, zostanie oceniona jako A. dobra. B. mierna. C. bardzo dobra. D. zadawalająca. Odpowiedź prawidłowa: C. Moduł 3 Strona 2
1.2. Wykonywanie zabiegów inseminacji u zwierząt Umiejętność 3) dobiera zwierzęta gospodarskie i zwierzęta towarzyszące do kojarzeń i krzyżowań, na przykład: dobiera zwierzęta do kojarzeń uwzględniając wiek, masę ciała i potencjał genetyczny oraz założenia poprawy cech ilościowych i jakościowych; dobiera rasy mateczne i ojcowskie świń oraz bydła do krzyżowania towarowego i wypierającego; posługuje się katalogami buhajów i knurów oraz interpretuje wyniki oceny i indeksy selekcyjne buhajów; przedstawia schematy krzyżowań i kojarzeń zwierząt. Przykładowe zadanie 4. W krzyżowaniu towarowym bydła, w celu polepszenia mięsności w stadzie krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej, należy użyć nasienia buhajów rasy A. jersey. B. angler. C. ayrshire. D. limousine. Odpowiedź prawidłowa: D. Umiejętność 4) przestrzega zasad inseminacji zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: przechowuje nasienie zwierząt zgodnie z obowiązującymi procedurami; przeprowadza wywiad z posiadaczem samicy (krowy, lochy, klaczy, owcy, kozy) przed wykonaniem zabiegu sztucznego unasienniania; stosuje zasady postępowania przed i po zabiegu sztucznego unasienniania samic zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących. Przykładowe zadanie 5. Słomki z nasieniem buhajów przechowywane są w temperaturze A. - 32 o C B. - 96 o C C. - 132 o C D. - 196 o C Odpowiedź prawidłowa: D. Moduł 3 Strona 3
Umiejętność 9) stosuje przepisy prawa dotyczące rozrodu i hodowli zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: rozróżnia źródła przepisów prawa dotyczącego rozrodu i hodowli zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; stosuje przepisy prawa dotyczące rozrodu i hodowli zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących. Przykładowe zadanie 6. W Polsce zabiegi sztucznego unasienniania, w ramach usług, może wykonywać osoba, która: A. jest technikiem weterynarii i potrafi wykonać zabieg sztucznego unasienniania. B. uczestniczyła w szkoleniu z zakresu sztucznego unasienniania danego gatunku zwierząt w Polsce. C. ukończyła szkolenie z zakresu sztucznego unasienniania danego gatunku zwierząt na terytorium innych państw. D. złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin kończący szkolenie z zakresu sztucznego unasienniania danego gatunku zwierząt. Odpowiedź prawidłowa: D. Moduł 3 Strona 4
2. Przykład zadania do części praktycznej egzaminu dla wybranych umiejętności z kwalifikacji R.9. Prowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt Gospodarstwo Tomasza Tomaszewskiego położone w miejscowości Tomaszanki zajmuje się chowem kóz. Właściciel zamierza poprawić mięsność kóz. Zapoznaj się z prezentacją multimedialną i wykonaj następujące polecenia. A. Dobierz odpowiednią rasę, która wpłynie na poprawę mięsności kóz. B. Z przedstawionego zestawu rozpoznaj sprzęt oraz materiały do wykonania sztucznego unasienniania. Dobierz sprzęt i materiały do sztucznego unasiennienia kozy. Wyniki zanotuj w tabeli 1. Sprzęt i materiały do sztucznego unasienniania. C. Wypełnij druk zaświadczenia sztucznego unasiennienia kozy będącej w rui. D. Rozpoznaj przedstawione próbki pasz i wybierz te, które zostaną wykorzystane w żywieniu koźląt do ukończenia wieku trzech miesięcy, w okresie żywienia zimowego. Wyniki dobranych pasz zapisz w tabeli 2. Pasze w żywieniu kóz. Zadanie wykonaj na przygotowanym stanowisku pracy wyposażonym w: komputer z zainstalowanym programem Power Point, prezentację multimedialną zawierającą informacje niezbędne do wykonania zadania, tabelę 1. Sprzęt i materiały do sztucznego unasienniania i tabelę 2. Pasze w żywieniu kóz druk zaświadczenia sztucznego unasienniania owcy/kozy próbki pasz, zestaw narządzi i materiałów do inseminacji Podczas wykonywania zadania przestrzegaj zasad organizacji pracy, bhp i p.poż. oraz ochrony środowiska. Czas na wykonanie zadania wynosi 120 minut. Moduł 3 Strona 5
WYDRUK Z PREZENTACJI PREZENTACJA DO TESTU PRAKTYCZNEGO Symbol/nazwa zawodu: 324002 TECHNIK WETERYNARII Symbol/nazwa kwalifikacji: R.9. / Prowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt INFORMACJE UZYSKANE Z WYWIADU Z ROLNIKIEM Adres gospodarstwa: Tomaszanki 25, 00-111 Tamki. Numer siedziby stada PL234432123013 Stado podstawowe liczy 50 sztuk kóz, rasy przedstawionej na zdjęciu w dalszej części prezentacji. Kozy nie są wpisane do ksiąg hodowlanych ani rejestrów. Moduł 3 Strona 6
INFORMACJE UZYSKANE Z WYWIADU Z ROLNIKIEM Produkcja prowadzona jest w cyklu otwartym. Zakup kóz hodowlanych następuje zgodnie z przyjętym wskaźnikiem remontu stada. W gospodarstwie utrzymuje się kozły. Kozy są kryte naturalnie lub sztucznie unasienniane nasieniem kozłów ras spełniających założenia podnoszenia wydajności mięsnej. Stado podstawowe kóz Rasa? Moduł 3 Strona 7
Opis rasy włosy krótkie małżowiny uszne są długie, szerokie i obwisłe, a nos jest wyrazisty rzymski. większość osobników nie ma rogów, a rogi tych, które je mają "leżą" gładko, płasko nad głową. wydajność mleczna 1040 kg mleka o zawartości tłuszczu 5,04% plenność jest wysoka wysoki % ciąż bliźniaczych, spotykane także czworaczki. Wyniki obserwacji rui w stadzie kóz w dniu 15 września 2013 roku Moduł 3 Strona 8
Koza nr 1 wykazuje niepokój, często pobekuje, merda ogonem, często oddaje mocz, oddaje mniej mleka, ma nastroszone włosy na grzbiecie. Koza nr 2 często pobekuje i merda ogonem, często oddaje mocz, ma nastroszone włosy na grzbiecie, obskakuje inne kozy i daje się obskakiwać, wargi sromowe są obrzmiałe, z pochwy wypływa śluz, pogładzona w okolicach lędźwi odwraca głowę i przykuca. Moduł 3 Strona 9
wykazuje niepokój, Koza nr 3 często pobekuje, często oddaje mocz, oddaje mniej mleka, wargi sromowe są obrzmiałe, z pochwy wypływa śluz. Kolczyk kozy nr 1 Moduł 3 Strona 10
Kolczyk kozy nr 2 Kolczyk kozy nr 3 Moduł 3 Strona 11
INFORMACJE DO WYPŁNIENIA DOKUMENTACJI SZTUCZNEGO UNASIENNIANIA kolejny numer zaświadczenia unasienniania - 100, numer kartoteki 5, koza jest unasienniana po raz pierwszy DOSTĘPNE JEST NASIENIE KOZŁÓW NASTĘPUJACYCH RAS - BURSKA - SAANEŃSKA - FRANCUSKA ALPEJSKA KOZŁY SĄ ROGATE Moduł 3 Strona 12
INFORMACJE DO WYPŁNIENIA DOKUMENTACJI SZTUCZNEGO UNASIENNIANIA numer weterynaryjny producenta nasienia - PL0520001 numer nasienia -12-212 numer identyfikacyjny kozła PL202233445011 Tabela 1. Sprzęt i materiały do sztucznego unasienniania Narzędzia, sprzęt i materiały Nazwa sprzętu lub materiału do sztucznego unasienniania Nr 1. Nazwa wybranego sprzętu lub materiału potrzebnego do sztucznego unasiennienia kozy. (nazwę w tej kolumnie należy powtórzyć na wysokości nr z zestawu) Nr 2. Nr 3. Nr 4. Nr 5. Nr 6. Nr 7. Nr 8. Nr 9. Nr 10. Moduł 3 Strona 13
Tabela 2. Pasze w żywieniu kóz Pasze w żywieniu kóz Nazwa rozpoznanej paszy Nazwa paszy, którą stosuje się w zimowym żywieniu koźląt do ukończenia 3 miesiąca życia (nazwę w tej kolumnie należy powtórzyć na wysokości nr z zestawu) Nr 1. Nr 2. Nr 3. Nr 4. Nr 5. ZAŚWIADCZENIE SZTUCZNEGO UNASIENNIANIA OWCY ALBO KOZY Z OBJAŚNIENIAMI Objaśnienia do wypełniania zaświadczenia sztucznego unasienniania owcy albo kozy 1) Należy wpisać numer kolejnego zaświadczenia unasienniania wydawanego w danym roku przez dany punkt unasienniania zwierząt, który informuje o liczbie samic unasiennionych po raz pierwszy w danym roku. 2) Należy wpisać numer kartoteki obowiązujący do czasu porodu lub poronienia rozpoczynającego laktację, w przypadku gdy zaświadczenie unasienniania wystawiane jest po raz pierwszy w danym roku. 3) Należy wpisać w zaświadczeniu dotychczasowy numer kartoteki z dopisaną literą "a" w przypadku unasienniania samicy w okresie powyżej 60 dni od ostatniego nieskutecznego zabiegu, który nie zakończył się porodem lub poronieniem. Moduł 3 Strona 14
4) Należy wpisać numer kartoteki poprzedniego zabiegu w wystawionym nowym zaświadczeniu unasienniania w przypadku powtórnego zabiegu oraz reinseminacji. 5) Należy wpisać numer siedziby stada nadany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. 6) Należy wpisać numer stada nadany przez podmiot prowadzący ocenę wartości użytkowej, w przypadku gdy zabieg unasienniania wykonywany jest w stadzie poddawanym ocenie wartości użytkowej. 7) Należy wpisać znajdującą się na opakowaniu nasienia sześciocyfrową datę produkcji nasienia składającą się z dwóch cyfr oznaczających rok produkcji nasienia i po "myślniku" trzech cyfr oznaczających kolejny dzień roku kalendarzowego, w którym wyprodukowano wykorzystane do zabiegu nasienie. Ocenie podlegać będzie: przebieg wykonania zadania organizacja pracy i zachowanie zasad bhp i ochrony środowiska; Wypełniona Tabela 1. Sprzęt i materiały do sztucznego unasienniania rezultat 1 ; Wypełniona Tabela 2. Pasze w żywieniu kóz rezultat 2; Wypełnione zaświadczenie sztucznego unasienniania kozy rezultat 3. Kryteria oceniania wykonania zadania praktycznego będą uwzględniać: poprawność rozpoznania narzędzi, sprzętu i materiałów do inseminacji zwierząt; poprawność wyboru sprzętu i materiałów do wykonania zabiegu sztucznego unasienniania u kozy; poprawność rozpoznania próbek pasz; wybór próbek pasz możliwych do zastosowania w żywieniu koźląt; zgodność i poprawność zapisów zamieszczonych w wypełnionym zaświadczeniu sztucznego unasienniania kozy; przestrzeganie przepisów bhp, ppoż i ochrony środowiska. Umiejętności sprawdzane testem praktycznym: 1. Prowadzenie chowu i hodowli zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących 1) rozpoznaje gatunki, rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach oraz żywych okazach gatunki zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach oraz żywych okazach typy użytkowe zwierząt gospodarskich; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach oraz żywych okazach rasy występujące w Polsce oraz pozostałe, charakterystyczne dla poszczególnych typów użytkowych (bydło, owce, kozy, konie, świnie, kury, indyki, kaczki, gęsi, króliki, pszczoły, psy, koty). 7) rozpoznaje pasze stosowane w żywieniu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących i ocenia ich jakość, na przykład: rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach, z opisu oraz próbki pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach, z opisu oraz świeże i suszone rośliny ziół stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach, z opisu oraz świeże i suszone rośliny szkodliwe i trujące dla zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; Moduł 3 Strona 15
rozpoznaje na rysunkach, zdjęciach, z opisu oraz w próbkach skład botaniczny zielonek, kiszonek, sianokiszonek i siana; określa kryteria oceny i ocenia próbki oraz na podstawie zdjęcia lub opisu jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących. 10) przestrzega zasad racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: stosuje zasady higieny żywienia zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; dobiera pasze do żywienia zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących z uwzględnieniem wieku, stanu fizjologicznego, dostępności pasz oraz rachunku ekonomicznego. 14) prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności, czyli prowadzi produkcję zwierzęcą według zasad Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej w zakresie przechowywania pasz, stosowania i przechowywania nawozów naturalnych oraz lokalizacji budynków inwentarskich, ; prowadzi produkcję zwierzęcą według zasad Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej w zakresie gospodarowania na użytkach zielonych; prowadzi produkcję zwierzęcą według Zasad Wzajemnej Zgodności w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt, bezpieczeństwa żywności i pasz, regulacji dotyczących stosowania weterynaryjnych produktów leczniczych oraz zapobiegania chorobom zakaźnym zwierząt. 15) planuje i prowadzi rozród zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: przygotowuje zwierzęta gospodarskie i zwierzęta towarzyszące do okresu rozrodczego (stanówki); rozpoznaje objawy rui u samic zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; wybiera termin optymalnego krycia lub sztucznego unasienniania samic zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; rozpoznaje objawy ciąży oraz opiekuje się ciężarną samicą zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; zapewnia optymalne warunki utrzymania samic zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących w okresie okołoporodowym; rozpoznaje objawy zbliżającego się porodu oraz zapewnia opiekę noworodkom i samicom zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących w okresie okołoporodowym; dobiera i przygotowuje sprzęt i narzędzia wykorzystywane podczas udzielania bezkrwawej pomocy porodowej; rozpoznaje prawidłowe i nieprawidłowe ułożenia, położenia i postawy płodów u samic zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; opracowuje plan pokryć, zasuszenia u bydła, porodów oraz odsadzeń osesków u samic zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących. Moduł 3 Strona 16
2.Wykonywanie zabiegów inseminacji u zwierząt 2) prowadzi dokumentację hodowlaną i inseminacyjną zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: wpisuje i interpretuje dane dotyczące pochodzenia i wartości użytkowej zwierząt w księgach i rejestrach zwierząt gospodarskich; wypełnia i interpretuje druki zaświadczeń sztucznego unasienniania zwierząt gospodarskich. 3) dobiera zwierzęta gospodarskie i zwierzęta towarzyszące do kojarzeń i krzyżowań, na przykład: dobiera zwierzęta do kojarzeń uwzględniając wiek, masę ciała i potencjał genetyczny oraz założenia poprawy cech ilościowych i jakościowych; dobiera rasy mateczne i ojcowskie świń oraz bydła do krzyżowania towarowego i wypierającego; posługuje się katalogami buhajów i knurów oraz interpretuje wyniki oceny i indeksy selekcyjne buhajów; przedstawia schematy krzyżowań i kojarzeń zwierząt. 6) dobiera sprzęt i wykonuje zabiegi unasienniania zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: rozpoznaje sprzęt i materiały do sztucznego unasiennia krowy, klaczy, owcy, kozy, lochy, również na rysunkach i zdjęciach; dobiera sprzęt i materiały do sztucznego unasiennia krowy, klaczy, owcy, kozy, lochy; przygotowuje i posługuje się sprzętem i materiałami do sztucznego unasiennia krowy, klaczy, owcy, kozy, lochy. postępuje ze sprzętem i materiałami użytymi do sztucznego unasienniania zgodnie z obowiązującymi procedurami. 9) stosuje przepisy prawa dotyczące rozrodu i hodowli zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących, na przykład: rozróżnia źródła i wyszukuje przepisy prawa dotyczące rozrodu i hodowli zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; stosuje przepisy prawa dotyczące rozrodu zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; stosuje przepisy prawa dotyczące hodowli zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących. Inne zadania praktyczne z zakresu kwalifikacji R.9. Prowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt mogą dotyczyć: produkcji, konserwowania i przygotowania pasz dla zwierząt; wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych u zwierząt gospodarskich i towarzyszących; dobierania materiału hodowlanego i sprzętu do wykonania inseminacji różnych gatunków zwierząt gospodarskich i towarzyszących; przygotowania zwierząt gospodarskich i towarzyszących do sprzedaży lub wystawy. Moduł 3 Strona 17
Kwalifikacja K2 R.10. Wykonywanie czynności pomocniczych z zakresu usług weterynaryjnych 1. Przykłady zadań do części pisemnej egzaminu dla wybranych umiejętności z kwalifikacji R.10. Wykonywanie czynności pomocniczych z zakresu usług weterynaryjnych 1. Wykonywanie czynności pomocniczych w diagnozowaniu chorób zwierząt Umiejętność 4) rozróżnia sprzęt i aparaturę diagnostyczną, na przykład: rozpoznaje sprzęt służący do wykonywania badań u zwierząt: stetoskop, młoteczek, plezimetr, termometr, otoskop, laryngoskop, waginoskop, oftalmoskop; wyjaśnia zastosowanie sprzętu służącego do wykonywania badań u zwierząt: stetoskopu, młoteczka, plezimetru, termometru, otoskopu, laryngoskopu, waginoskopu, oftalmoskopu; określa procedury mycia i dezynfekcji sprzętu służącego do wykonywania badań u zwierząt: termometru, otoskopu, laryngoskopu, waginoskopu, oftalmoskopu; rozpoznaje aparaty diagnostyczne: RTG, USG, EKG, TK, MR, endoskop. Przykładowe zadanie 1. Rysunek przedstawia A. plezimetr. B. klin szczękowy. C. tarnik do zębów. D. łyżeczkę Volkmanna. http://sklep.sigmed.pl Odpowiedź prawidłowa: A. Umiejętność 5) dobiera metody przeprowadzania badań fizykalnych zwierząt, na przykład: określa sposób przeprowadzenia obserwacji zwierzęcia w przebiegu badania fizykalnego; określa sposób oglądania ważnych klinicznie okolic ciała zwierzęcia; określa technikę badania palpacyjnego dostępnych do omacywania okolic ciała zwierzęcia; określa technikę osłuchiwania i opukiwania narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej zwierząt. Przykładowe zadanie 2. Badaniem fizykalnym jest badanie A. CTO B. RTG C. USG D. EKG Odpowiedź prawidłowa: A. Moduł 3 Strona 18
Umiejętność 11) stosuje techniki wykonywania badań laboratoryjnych, na przykład: rozróżnia kierunki badań laboratoryjnych: parazytologiczne, mykologiczne, bakteriologiczne, serologiczne, biochemiczne; określa procedury wykonania badań: krwi (morfologicznego, rozmazu, oznaczania OB oraz biochemicznego), ogólnego moczu, płynów z jam ciała, badania treści żwacza, badania na obecność pasożytów (we krwi, kale, zeskrobinie skórnej, wymazach, popłuczynach), badania mikrobiologicznego (w tym badania bakteriologicznego, mykologicznego oraz serologicznego krwi, moczu, mleka, wymazów); porównuje otrzymany wynik badania krwi oraz badania ogólnego moczu z wartościami referencyjnymi dla danego gatunku zwierząt. Przykładowe zadanie 3. W celu zdiagnozowania grzybicy skóry pobiera się materiał biologiczny w postaci zeskrobiny i wykonuje badanie A. bakteriologiczne. B. wirusologiczne. C. morfologiczne. D. mykologiczne. Odpowiedź prawidłowa: D. 2. Wykonywanie czynności pomocniczych związanych z profilaktyką i leczeniem chorób zwierząt Umiejętność 2) rozpoznaje czynniki wywołujące choroby u zwierząt, na przykład: posługuje się pojęciami dotyczącymi czynników wywołujących choroby zwierząt; wymienia i grupuje czynniki chorobotwórcze; charakteryzuje czynniki chorobotwórcze. Przykładowe zadanie 4. Przyczynami chorób zajmuje się A. etologia. B. etiologia. C. patologia. D. patomorfologia. Odpowiedź prawidłowa: B. Umiejętność 6) rozpoznaje objawy chorób zwierząt, na przykład: rozpoznaje objawy chorób (powłoki ciała zwierząt, układu oddechowego, układu krążenia i krwi, układu pokarmowego, układu moczowego, układu rozrodczego samców i samic, układu nerwowego zwierząt; rozpoznaje objawy zatruć najczęściej występujących u danego gatunku zwierząt; rozpoznaje objawy niedoborów najczęściej występujących u danego gatunku zwierząt. Moduł 3 Strona 19
Przykładowe zadanie 5. Zaburzenie przemian energetycznych u bydła prowadzące do nagromadzenia się ciał ketonowych we krwi, mleku, moczu oraz wydychanym powietrzu to A. acetonemia. B. hipercalcemia. C. kwasica żwacza. D. zasadowica żwacza. Odpowiedź prawidłowa: A. Umiejętność 7) rozróżnia weterynaryjne produkty lecznicze i przechowuje je zgodnie z obowiązującymi zasadami, na przykład: rozróżnia i grupuje postaci leków stosowane w profilaktyce oraz leczeniu chorób zwierząt; charakteryzuje leki przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, znieczulające, immunopreparaty, preparaty hormonalne stosowane do regulacji cyklu płciowego, płyny infuzyjne; określa sposób przechowywania leków zgodny ze wskazaniami producenta ; rozpoznaje środki stosowane do dezynfekcji oraz określa sposób ich przechowywania zgodny ze wskazaniami producenta. Przykładowe zadanie 6. Gotowe przeciwciała zawiera A. surowica. B. probiotyk. C. antybiotyk. D. szczepionka. Odpowiedź prawidłowa: A. 3. Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i zootechnicznych u zwierząt Umiejętność 6) dobiera materiały oraz sprzęt do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i zootechnicznych u zwierząt, na przykład: rozróżnia materiały oraz sprzęt do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i zootechnicznych u różnych gatunków zwierząt; dobiera materiały oraz sprzęt do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych zootechnicznych u różnych gatunków zwierząt. Przykładowe zadanie 7. Zgrzebło służy do A. czyszczenia skóry. B. czyszczenia szczotki. C. czyszczenia kopystki. D. czyszczenia racic. Odpowiedź prawidłowa: B. Moduł 3 Strona 20
Umiejętność 7) wykonuje zabiegi pielęgnacyjne i zootechniczne u zwierząt, na przykład: posługuje się terminologią dotyczącą zabiegów pielęgnacyjnych i zootechnicznych; rozróżnia zabiegi pielęgnacyjne i zootechniczne; określa przebieg wykonania zabiegów pielęgnacyjnych u zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących (przycięcie pazurków, czyszczenie kopyt, czyszczenie sierści, mycie i inne); określa przebieg wykonania zabiegów zootechnicznych u zwierząt (kolczykowanie, przycinanie kiełków, usuwanie zawiązków rogów i inne). Przykładowe zadanie 8. Zabieg polegający na usunięciu zawiązków rogów to A. korekcja. B. trzebienie. C. trymowanie. D. dekornizacja. Odpowiedź prawidłowa: D. Umiejętność 2) określa potrzebę wykonania zabiegów pielęgnacyjnych, na przykład: określa częstotliwość wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych; na podstawie wyglądu zwierzęcia określa potrzebę wykonania zabiegów pielęgnacyjnych. Przykładowe zadanie 9. Korekcję racic u krów mlecznych należy wykonywać A. przynajmniej raz na 3 miesiące. B. przynajmniej raz na miesiąc. C. przed wyjściem na pastwisko i po zejściu z pastwiska. D. niezależnie od użytkowania pastwiskowego. Odpowiedź prawidłowa: C. Moduł 3 Strona 21
2. Przykład zadania do części praktycznej egzaminu dla wybranych umiejętności z kwalifikacji R.10. Wykonywanie czynności pomocniczych z zakresu usług weterynaryjnych Zbadaj obecny ogólny stan krowy oraz odnotuj wyniki tych badań w Karcie pacjenta. Dobierz materiały opatrunkowe i zademonstruj na krowie wykonanie opatrunku stabilizującego na złamaną kończynę przednią? tak, jakbyś miał do czynienia ze zdiagnozowanym złamaniem zamkniętym kości śródręcza. Odnotuj wykonane czynności w Karcie książki leczenia zwierząt gospodarskich. Zadanie wykonaj na przygotowanym stanowisku pracy mając do dyspozycji krowę, materiały i narzędzia do wykonania badania oraz udzielenia pierwszej pomocy, Kartę pacjenta, Kartę z książki leczenia zwierząt. Podczas wykonywania zadania przestrzegaj zasad organizacji pracy, bhp i p.poż. oraz ochrony środowiska. Czas na wykonanie zadania wynosi 120 minut. KARTA PACJENTA STAN OBECNY PACJENTA... (gatunek, płeć, identyfikacja, oznakowanie, wiek, masa ciała) BADANIE KLINICZNE OGÓLNE Pozycja ciała...... Błony śluzowe........ Temperatura ciała....... Liczba oddechów....... Tętno........ Moduł 3 Strona 22
KARTA Z KSIĄŻKI LECZENIA ZWIERZĄT KSIĄŻKA LECZENIA ZWIERZĄT GOSPODARSKICH ORAZ ZWIERZĄT, Z KTÓRYCH POZYSKANE TKANKI LUB PRODUKTY SĄ PRZEZNACZONE DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI/EWIDENCJA LECZENIA ZWIERZĄT... xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx (nazwa i adres zakładu leczniczego) xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx... (podpis i pieczęć lekarza weterynarii) I. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx...... (nazwa i adres zakładu (imię, nazwisko i adres albo nazwa, zakładu leczniczego dla zwierząt) siedziba i adres posiadacza zwierzęcia) zgłoszenie data... godz.... Nr dokumentu xxxxxxxxxxxxxx wykonanie czynności lekarsko-weterynaryjnych data... godz.... xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.../.../... (nr kolejnej strony/miesiąc/rok) L.p. Opis leczonych zwierząt (gatunek, płeć, identyfikacja, oznakowanie, wiek, masa ciała) Liczba leczonych zwierząt Rozpoznanie lub wstępne rozpoznanie Zastosowane u poszczególnych zwierząt produkty lecznicze lub nabyte przez posiadacza zwierząt produkty lecznicze weterynaryjne Nazwa produktu leczniczego Nr serii Ilość i dawkowanie zastosowanego produktu leczniczego lub nabytego przez posiadacza zwierzęcia produktu leczniczego weterynaryjnego Okres karencji Zabiegi lecznicze lub profilaktyczne, zalecenia lekarskie oraz uwagi Ocenie podlegać będzie: Przebieg wykonania opatrunku stabilizującego - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy; Wyniki badania klinicznego zapisane w Karcie pacjenta rezultat 1; Wykonany opatrunek stabilizujący rezultat 2; Odnotowanie wykonanych czynności w Książce leczenia zwierząt rezultat 3. Moduł 3 Strona 23
Kryteria oceniania wykonania zadania praktycznego będą uwzględniać: poprawność zapisów w Karcie pacjenta; funkcjonalność wykonanego opatrunku stabilizującego; poprawność zapisów w Książce leczenia zwierząt; skuteczność unieruchomienia krowy; zachowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Umiejętności sprawdzane testem praktycznym: 1. Wykonywanie czynności pomocniczych w diagnozowaniu chorób zwierząt Umiejętność 1) dobiera narzędzia do poskramiania zwierząt, na przykład: rozróżnia narzędzia do poskramiania zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących stosowane w celu ich zbadania; ocenia potrzebę zastosowania poskromienia u zwierzęcia w zależności od jego temperamentu oraz planowanego badania; dobiera narzędzia do poskramiania zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; określa sposób użycia narzędzi do poskramiania zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; stosuje narzędzia do poskramiania zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących zgodnie z ich przeznaczeniem i celowością ich użycia. Umiejętność 2) przygotowuje zwierzęta do badań klinicznych, na przykład: opisuje i identyfikuje zwierzęta gospodarskie i zwierzęta towarzyszące; przeprowadza wywiad z właścicielem zwierzęcia; przygotowuje zwierzęta gospodarskie i zwierzęta towarzyszące do wykonania badania fizykalnego ogólnego i szczegółowego (układu oddechowego, krążenia, pokarmowego, wydalniczego, rozrodczego u samców i samic, powłokowego, nerwowego oraz układu ruchu); wyjaśnia posiadaczowi zasady przygotowania zwierzęcia gospodarskiego lub zwierzęcia towarzyszącego do wykonania planowanego badania RTG lub USG. Umiejętność 3) określa znaczenie kliniczne poszczególnych okolic ciała zwierząt, na przykład: wskazuje miejsca dokonywania pomiarów CTO u zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; wskazuje miejsca oceny dostępnych węzłów chłonnych u zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; wskazuje miejsca oceny błon śluzowych u zwierząt gospodarskich i zwierząt towarzyszących; wskazać miejsca wykonywania badań fizykalnych służących ocenie funkcjonowania układów: oddechowego, krążenia, pokarmowego, wydalniczego, rozrodczego u samców i samic, powłokowego, nerwowego oraz układu ruchu. Umiejętność 4) rozróżnia sprzęt i aparaturę diagnostyczną, na przykład: Moduł 3 Strona 24