TEST REPORT 该 独 家 报 道 由 技 术 专 家 所 作 Odbiornik Linuksowy HDTV Inpax X-9100 PVR na Linuksie tej małej skrzynki nie można nie polubić bardzo krótki czas startu dzięki lżejszej wersji Linuksa bardzo stabilna praca nie daje się go zawiesić zaimplementowany duży ekranowy miernik sygnału satelitarnego wyrafinowany wykrywacz transponderów (blindscan) TELE-satellite Magazine Business Voucher www.tele-satellite.info/11/07/inpax Direct Contact to Sales Manager 16 TELE-satellite Global Digital TV Magazine 06-07/2011 www.tele-satellite.com www.tele-satellite.com 06-07/2011 TELE-satellite Global Digital TV Magazine 17
TEST REPORT Odbiornik Linuksowy HDTV Turecka rozkosz Linuksowy PVR wysokiej rozdzielczości z wieloma ciekawymi funkcjami, ale w malutkiej obudowie. Czy to możliwe? Powitajmy zaskakujący odbiornik z Istambułu w Turcji, X-9100 PVR firmy INPAX. To małe czarne pudełko ma zaledwie 26 cm szerokości, 19 cm głębokości 4 cm wysokości, a wykonane jest w stylowym czarnym połyskującym kolorze. Jego design jest subtelnie minimalistyczny. Na płycie czołowej są tylko trzy guziki: oczekiwanie, kanał następny i kanał 0.52 poprzedni. Wyświetlacz LCD pokazuje numer kanału, albo godzinę w stanie oczekiwania. Klapka po prawej stronie ukrywa port USB i pojedynczy czytnik kart kodowych, który wydaje się czytać karty wszelkiego rodzaju. Dał sobie radę nawet z moją kartą Sky Digital. Byłem w stanie oglądać wszystkie kanały z wyjątkiem tych parowanych z poszczególnymi odbiornikami. Była to niemała niespodzianka. Czytnik karty kodowej to jedyna możliwość odbioru kanałów kodowanych. Modułu CAM nie da się zainstalować w tym odbiorniku. Patrząc od tyłu, mamy tu pojedyncze zapętlone wejście głowicy satelitarnej, HDMI, SCART, wizję zespoloną, fonię stereo i S/PDIF. Do połączenia ze światem zewnętrznym możemy wykorzystać port Ethernetowy LAN i interfejs RS-232. Zimny start odbiornika nie trwa tak długo, jak można by oczekiwać po odbiorniku z systemem Linux jest to 45 sekund od naciśnięcia guzika do pojawienia się wizji na ekranie. To jedna z niespodzianek X-9100, wykorzystującego lżejszą wersję systemu Linux niż inne, bardziej skomplikowane odbiorniki testowane wcześniej. Ci, których przeraża perspektywa konfigurowania systemu Linux, nie powinni się martwić. System menu i opcje do ustawienia nie różnią się od tych znanych z typowych odbiorników. Wspierany jest system USALS, pozwalający w prosty sposób ustawić obrotnicę DiSEqC, a dodatkowym ułatwieniem są zapisane fabrycznie w pamięci odbiornika lokalizacje większych miast. Odbiornik ma wiele gotowych ustawień dla różnego typu konwerterów, a ponieważ pochodzi z Turcji, ma specjalne ułatwienia dla odbioru satelity DIGITURK. Jeśli wśród podpowiadanych wartości nie ma takich, jakie są nam potrzebne, możemy ręcznie wpisać wartości częstotliwości oscylatora konwertera (LOF). Wspierany jest DiSEqC od 1.0 do 1.3 więc odbiornik nadaje się praktycznie do każdego systemu antenowego. W małej obudowie nie ma miejsca na twardy dysk. Nagrań trzeba dokonywać na urządzeniu USB podłączonym do portu na panelu przednim. Nagrania startujemy albo guzikiem pilota, albo poprzez zaprogramowanie programatora nagrań ręcznie lub automatycznie z okna EPG (elektronicznego przewodnika po programach). EPG w X-9100 jest całkiem użyteczne, może pracować w trybie jednowolnie uzupełniać i zmieniać. Dodanie nowego satelity wymaga tylko wpisania jego pozycji orbitalnej. Jeśli sami ustawiamy nasze anteny, z przyjemnością odnotujemy fakt, że odbiornik wyposażony jest w pełnoekranowy miernik sygnału, który wspomoże nasze wysiłki. Wyszukiwanie kanałów w porównaniu z innymi odbiornikami linuksowymi jest szybkie. Dla widzów Canal Digitaal, TV Vlaanderen i UPC Direct z satelity ASTRA 1 dostępna jest specjalna funkcja błyskawicznego wyszukiwania. Dal całej reszty użytkowników mamy funkcję wyszukiwania automatycznego, przepatrująca całe widmo satelity w niezłym czasie. Przeszukanie 90 zapisanych w pamięci transponderów satelity ASTRA 2 zajęło cztery minuty. Bardzo pożądanym dodatkiem jest opcja wyszukiwania transponderów (blindscan). Dzięki niej odkryjemy również i te transpondery, których nie ujęto w fabrycznej liście częstotliwości. Funkcja działa nieco inaczej niż znane nam wcześniej. Najpierw skanowane jest całe pasmo częstotliwości i każda nowa znaleziona częstotliwość dodawana jest do listy transponderów satelity. Następnie rozpoczyna się zwykłe wyszukiwanie kanałów uwzględniające zarówno częstotliwości wcześniej zapisane w pamięci, jak i te znalezione przed chwilą. To trochę wydłuża cały proces. Na wyszukanie dodatkowych ośmiu transponderów potrzebne było 2,5 minuty, a wyszukanie kanałów na wszystkich transponderach zajęło kolejne 4 minuty i 15 sekund. Funkcja blindscan niezbyt się nadaje dla łowców przekazów, gdyż nie możemy zawęzić pasma przeszukiwanych częstotliwości. Wstępnie zaprogramowanych jest 71 satelitów z położeń wokół całej planety, ale można je doprawo wykorzystuje się do przełączania listy między opcjami: tylko kanały niekodowane, HD i kodowane. Oczywiście możemy też wyświetlić wszystkie kanały na wspólnej liście. Czerwonym guzikiem można listę skracać ograniczając kanały do wybranych satelitów. Dostępna jest też funkcja A-Z filtrująca kanały według ich pierwszego znaku, ale nie uwzględniająca następnych znaków. Dlatego kanał Azerbaijan TV może pokazywać się nam przed kanałem Aastha TV jeśli w takiej kolejności występowały na liście nie posortowanej. Takie działanie było dla mnie trochę zaskakujące. Osobne guziki przewijania strony przyśpieszają poruszanie się po liście i w innych pozycjach menu. Pilot zdalnego sterowania jest typowym modelem, któremu okazjonalnie zdarza się zadziałać podwójnie. Kolejnym budzącym lekkie zdziwienie faktem jest inna kolejność kolorowych guzików niż standardowa: czerwony- -zielony-żółty-niebieski. Nie zdawałem sobie sprawy, że kolejność ta wryła mi się w podświadomość po tylu testach różnych odbiorników, dopóki przy sterowaniu tego odbiornika nie okazało się, że kilkukrotnie naciskałem guzik niebieski, kiedy chciałem nacisnąć zielony. Pilot jest nieskomplikowany i nie ma na nich guzików przełączających proporcje obrazu, ani rozdzielczość wizji. Oczywiście zmian tych można dokonać wchodząc do menu ustawień odbiornika. Znajduje tu się większość ważnych ustawień, w tym: przełączanie RGB/CVBS na wyjściu SCART. Aby zmienić RGB na CVBS lub odwrotnie należy wybrać tryb HDMI 576i i nacisnąć guzik zwiększający lub zmniejszający siłę głosu. Musimy pochwalić Inpaxa za specjalną funkcję, którą zaimplementował w swoim odbiorniku. Otóż istnieje opcja pozwalająca zapisać poziom fonii indywidualnie dla każdego kanału. To doskonałe rozwiązanie pozwalające uniknąć sytuacji, kiedy to przechodząc z nadmiernie cichego kanału na kanał o wyjątkowo dużej głośności wywołujemy u naszych sąsiadów natychmiastową chęć walenia w ścianę. Oczywiście gdyby ustandaryzować poziomy audio, z jakimi nadawane są kanały, taka funkcja nie byłaby potrzebna, ale szanse na osiągnięcie tego stanu są praktycznie zerowe. Zatem dziękujemy Inpaxowi za rozwiązanie tego problemu. Edycja kanałów jest ograniczona do kasowania, przesuwania i przemianowywania. Brakuje na przykład możliwość edycji PID-ów. Mamy osiem list ulubionych sygnałów. Mają one dziwne nazwy, jakby brakowało im kilku początkowych liter. Łatwo jest jednak to skorygować. Dodajemy po prostu nowe listy ulubionych o nazwach, jakie tylko chcemy. Żółty guzik powoduje stworzenie nowej listy, jeżeli znajdujemy się w menu FAV. 06-07/2011 Inpax X-9100 Linux PVR Solidny, dobrze się prezentujący odbiornik z pełna gamą funkcji Dostęp do kanałów mamy z listy kanałów podobnej do tych znanych z innych odbiorników. Guziki lewo i 18 TELE-satellite Global Digital TV Magazine 06-07/2011 www.tele-satellite.com www.tele-satellite.com 06-07/2011 TELE-satellite Global Digital TV Magazine 19
1 6 2 7 3 8 4 5 dniowym lub siedmiodniowym. Trochę dziwi fakt, że siatka programów zajmuje jedną czwartą ekranu, więc nie jest najłatwiej zobaczyć, co będzie w programie za jedną czy dwie godziny. Programator czasowy jest standardowy z pewnymi opcjami powtarzania, w tym: poniedziałek-piątek i tylko weekendy. Odbiornik może zostać zaprogramowany na nagrywanie wybranego programu, lub tylko na przełączenie się na właściwy 1. Blindscan 2. Lista kanałów 3. EPG 4. Edycja ulubionych 5. Przeglądarka plików 6. Klient FTP 7. Multi PiP 8. Odtwarzanie zapisanych programów kanał, kiedy nadejdzie właściwa pora. Jest też opcja wyłączania odbiornika po wykonaniu nagrania. Podczas trwania nagrywania, lista dostępnych programów ograniczona jest tylko do tych nadawanych z tego samego transpondera. Nie doprowadzimy do przerwania zaprogramowanego nagranie, nieopatrznie zmieniając kanał. Warto tu wspomnieć, że instrukcja obsługi ostrzega, że choć teoretyczny limit dla dysku twardego to cztery partycje mające w sumie 2 terabajty (z zapełnieniem czego nawet ja miałbym problem), nie jest zalecane stosowanie partycji większych niż 120 gigabajtów. Nagrywanie działa bardzo dobrze. Nie odnotowaliśmy 20 TELE-satellite Global Digital TV Magazine 06-07/2011 www.tele-satellite.com
żadnych problemów nawet przy nagrywaniu kanałów HD na patyku USB. W przeszłości miałem mieszane doświadczenia z odbiornikami linuksowymi. Dobrze pamiętam, ważne dla mnie nagrania, które nawet się nie rozpoczęły, gdyż odbiornik się zawiesił kilka godzin wcześniej i wyświetlał ekwiwalent windowsowej klepsydry i stop klatkę ostatnio odbieranego kanału. Mimo dołożenia wszelkich starań nie udało mi się zakłócić pracy tego niewielkiego pudełka, w tym także podczas wykonywania nagrania. 9 10 Ponieważ nagrania wykonywane są na zewnętrznej pamięci USB, łatwo jest przenieść je do PC. I tu kolejna pochwała typu dobra robota dla Inpaxa. Menu daje nam możliwość wyboru czy nagrania mają być wykonane w formacie MPG czy TS. To bardzo miły dodatek dla tych, którzy zamierzają wykonane nagrania archiwizować na DVD, edytować, czy konwertować do innego formatu. Mimo prostego połączenia ze światem zewnętrznym przez Ethernet, nie mamy dostępu do nagrań przez FTP. Odłączenie pamięci USB i przeniesienie jej do miejsca gdzie stoi komputer to jedyna metoda przeniesienia plików. Wprawdzie jest klient FTP, ale działa on tylko w jedną stronę. Pozwala skopiować pliki na USB, aby je odtworzyć. Podobnie można się połączyć z SMB (Samba), ale tylko w jedną stronę. 9. Wbudowany interfejs webowy Linuksa 10. Skanowanie satelity 11. Miernik sygnału 12. Telnet w odbiorniku 11 W odbiorniku zainstalowany jest odtwarzacz radia internetowego. Kiedy nawiąże połączenie działa całkiem dobrze i potrafi utrzymać połączenie z Anglii do Australii przez całą noc. Kilka razy dostałem komunikat o zajętości serwera, ale kiedy już się przedarłem uzyskiwałem audio dobrej jakości, 12 a na niektórych stacjach pojawiały się informacje o artyście i nazwie utworu. Szkoda, że przewijanie listy stacji jest kłopotliwe. Każda ze stron jest ściągana z serwera dopiero wtedy, kiedy jej zażądamy. Liczba odtwarzanych formatów budzi respekt. Większość plików, jakie wypróbowałem, odtwarzana była prawidłowo. Lista formatów zawiera: AVI, MPG, VOB, FLV, MP4, MKB, 3 GP i ASF, co powinno zaspokoić potrzeby większości. Miłym zaskoczeniem jest fakt, że lista kanałów zapisanych w formacie SatcoDX (SDX) jest prawidłowo importowana poprzez menu File. Po dłuższym czasie, wciąż byłem na literze A na liście stacji, więc dałem sobie spokój. Dobrze, że pomyślano o stworzeniu tu listy stacji ulubionych. Będzie ona nieoceniona, kiedy zapragniemy szybko wrócić do stacji kiedyś słuchanej, gdzieś między 247 Polka Heaven ( The World s Polka Network ) a amatorskim repeterem W6NUT. Ciekaw jestem, czy krótkofalowcy z Kalifornii zdają sobie sprawę, że są podsłuchiwani na odbiorniku satelitarnym poprzez Internet na drugim końcu świata. I czy kiedykolwiek uda mi się dojść do końca listy i sprawdzić, czy dostępna jest stacja nowojorska Z100? Odrywając się od hipnotycznego rytmu polki, przeszedłem do następnej pozycji w menu odtwarzacza YouTube. Działa on również bardzo dobrze, a jeśli jakość teledysku jest wystarczająca, to dobrze prezentuje się on na ekranie telewizora. Zbiór ustawień początkowych daje szybki dostęp do najpopularniejszych klipów wideo, a także kawałków humorystycznych, muzycz- 22 TELE-satellite Global Digital TV Magazine 06-07/2011 www.tele-satellite.com
nych, informacyjnych sportowych i tak dalej. Mamy też funkcję wyszukiwania, co otwiera przed nami cały dziwny i dziki świat YouTube. To milutki dodatek, a odtwarzane kawałki wideo działają lepiej niż na moim starym i przeładowanym PC. Ostatnia pozycja menu w aplikacjach internetowych opisana jest jako Extra Movies i nie jest opisana w instrukcji obsługi. Jestem pewien, że większość z nas mogłaby na taką propozycję odpowiedzieć: Tak, poproszę, ale to menu zablokowane jest hasłem. Wyjaśnimy jak się do niego dostać. Wejdźmy do menu ustawień IP, naciśnijmy zielony guzik, co wyłączy DHCP i da możliwość wpisania DNS1. Wpiszmy 208.67.222.222 i zapiszmy naciskając guzik czerwony. Pojawi się pytanie o DNS2. Wpisujemy ten sam adres IP: 208.67.222.222 i zapisujemy czerwonym guzikiem. Teraz restartujemy odbiornik odłączając i załączając zasilanie. Wejdźmy do menu Extra Movies podając PIN 9-8-7-6. I voila, wszystko działa. przeglądarkę internetową dostajemy dostęp do wbudowanego systemu operacyjnego Linux z mnóstwem informacji debugowej. To też nie daje jakiś użytkowych funkcji, ale entuzjaści Linuksa mogą tu znaleźć interesujące dla nich informacje. Nie jest jasne czy w ten sposób można dodać dodatkowe oprogramowanie do oprogramowania pokładowego. Instrukcja obsługi nie daje odpowiedzi na to pytanie. X-9100 jest innym odbiornikiem niż testowane wcześniej odbiorniki z systemem Linux. Dla niektórych może to być rozczarowaniem, ponieważ działa bardziej jak konwencjonalny odbiornik, niż jak produkt wyposażony w większe dystrybucje Linuksa, takie jak Enigma2. To jednak czyni go bardziej atrakcyjnym dla tych, którzy chcą w bezproblemowy sposób oglądać telewizję bez obawy, że coś nie zadziała. Podłączenie do Internetu sprowadza się do włożenia kabla do złącza Ethernet, jeśli tylko korzystamy z routera DHCP. Dodatkowym bonusem jest YouTube i radio internetowe. Gdyby tylko usprawnić trochę interfejs odtwarzacza radiowego, stałby się on idealny. Zyskalibyśmy wygodniejszy dostęp do tysięcy dobrej jakości stacji nadających w Internecie. Największa przyjemność sprawiła nam jednak niezwykła niezawodność odbiornika. Mój strach utraty wykonanych nagrań pochodzący z testów poprzednich linuksowych odbiorników niemal zniknął. Podczas testowania tego odbiornika nie wydarzyło się absolutnie nic złego, a tego właśnie chce i potrzebuje większość użytkowników. Odbiornik, który działa tak, jak powinien działać i nigdy nie zawodzi w najkrytyczniejszym momencie. Parę uwag i krytyk, które tu zamieściłem może stać się bezprzedmiotowymi w kolejnej, lekko poprawionej wersji oprogramowania. Trudno nie polubić tego malutkiego pudełka i całego + Indywidualne ustawianie siły głosu dla różnych kanałów Obsługa dysków USB o dużej pojemności Ekstremalnie stabilne oprogramowanie PVR zapisuje w formacie TS Imponująca liczba formatów plików odtwarzacza - Andy Middleton TELE-satellite Test Center UK Alfabetyczne sortowanie kanałów obsługuje tylko pierwszą literę Nietypowe rozmieszczenie kolorowych guzików pilota wachlarza funkcji jakie w sobie posiada. Jest to generalnie solidna, dobrze się prezentująca mała maszynka, świetnie wykonująca swoje zadanie. Zdaniem eksperta Teraz wybaczcie, czas zakończyć ten raport, bo musze pooglądać sobie śmieszne zwierzaki na YouTube, posłuchać jeszcze trochę polek i, czemu nie, może nawet oderwać się na chwilę od tych nowinek i wrócić do starej dobrej telewizji HD. Wszystko z mojego malutkiego pudelka. Distributor TECHNICAL DATA İNPA ELEKTRONİK SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ. Kemeraltı Str. Şefkat Business No: 1-3 Floor:4 Karaköy, Istanbul, Turkey Tel. +90 212 293 63 12 +90 212 293 63 13 Fax +90 212 293 63 18 Website Email Model Function SCPC compatible USALS http://www.inpax.com info@inpax.com.tr / inpax@inpax.com.tr X-9100 Linux HD PVR HDTV Satellite Receiver with PVR DiSEqC 1.0/1.1/1.2/1.3 Scart connectors 1 Symbol rates QPSK 2000 to 45000 QPSK 2000 to 45000 8PSK 2000 to 45000 MPEG modes Audio outputs Video outputs Resolutions UHF output MPEG-1, MPEG-2, MPEG-4, H.264, MP@ML 2 (left & right) Composite, HDMI 480p, 480i, 576p, 576i. 720p, 1080i at 50Hz, 720p &1080i at 60Hz, 1080p at 30Hz No 0/12 volt output No Digital audio output EPG C/Ku-band compatible Power supply Common interface Card slots S/PDIF 100-240V AC, 50/60Hz 2 None 1 universal ENERGY DIAGRAM Do odbiornika można dostać się przy pomocy Telnetu, pojawia się wtedy znak zachęty do wpisania komendy od systemu BusyBox, wykorzystywanego przez Amazon Kindle i wiele innych urządzeń. BusyBox daje dostęp do niektórych podstawowych komend linuksowych, które same z siebie są prawdopodobnie mało przydatne lub w ogóle nieprzydatne dla zwykłego użytkownika. Ale może przynajmniej powęszyć, co jest zapisane w pamięci wewnętrznej. Podobnie podłączając się przez Apparent Power Active Power Mode Apparent Active Factor Active 19 W 10 W 0.52 StandBy 14 W 7 W 0.5 24 TELE-satellite Global Digital TV Magazine 06-07/2011 www.tele-satellite.com www.tele-satellite.com 06-07/2011 TELE-satellite Global Digital TV Magazine 25