Lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego w Zespole Szkół Mechaniczno Elektrycznych w Rybniku w roku szkolnym 2011/2012 I. L I T E R A T U R A 1. Obecność motywów mitologicznych w literaturze późniejszych epok. Omów na wybranych 2. Obecność motywów biblijnych w literaturze późniejszych epok. Omów na wybranych 3. Motywy apokaliptyczne w literaturze. Omów żywotność tych motywów na wybranych 4. Mit o Prometeuszu i jego literackie przetworzenia. Omów problem, odwołując się do wybranych 5. Przedstaw różne oblicza Boga w wybranych tekstach 6. Motyw diabła w literaturze. Omów na wybranych 7. Świat jako teatr. Omów funkcjonowanie tego motywu, odwołując się do wybranych utworów 8. Rola przeznaczenia w życiu człowieka. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów 9. Tragizm jednostki w literaturze. Omów różne koncepcje tragizmu w wybranych utworach 10. Konflikty i różne sposoby ich rozwiązywania w literaturze. Omów na wybranych 11. Topos heroicznej śmierci w literaturze. Omów popularność tego motywu w różnych epokach 12. Dokonaj analizy różnorodnego ujęcia motywu miłości w wybranych utworach 13. Portrety matek w utworach Omów na wybranych 14. Literackie obrazy rodziny. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów 15. Dziecko jako bohater literacki. Omów różne sposoby kreacji bohatera dziecięcego w wybranych utworach. 16. Bohater zbuntowany. Porównaj wybrane postacie literackie. 17. Samotność człowieka w otaczającym go świecie. Omów temat na podstawie wybranych utworów różnych epok 18. Bohaterowie samotni z wyboru i z konieczności. Rozważ problem na podstawie wybranych utworów 19. Konflikty międzypokoleniowe w literaturze. Omów motyw, odwołując się do wybranych 20. Refleksje na temat młodości na kartach literatury. Omów temat, odwołując się do wybranych 1
21. Żartem i serio o wadach Polaków w wybranych utworach literackich różnych epok. 22. Omów funkcjonowanie motywu szaleństwa w wybranych utworach 23. Zjawy, upiory, wampiry w literaturze polskiej i obcej. Uwzględnij przykłady i rozważ problem. 24. Topos Arkadii w wybranych utworach 25. Natura i jej funkcje w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 26. Obrazy biesiad i uczt utrwalone w dziełach literackich różnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych 27. Motyw tańca w literaturze. Przedstaw i omów funkcje tego motywu w wybranych utworach 28. Rola poety i poezji w różnych epokach Omów na wybranych 29. Bohaterowie z kainowym piętnem. Omów wpływ popełnionej zbrodni na późniejsze życie wybranych postaci 30. Pieniądze źródło sukcesu czy przyczyna klęski bohaterów? Przedstaw problem, odwołując się do wybranych 31. Praca jako miernik wartości człowieka. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do utworów literackich różnych epok. 32. Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest (J. Conrad). Przedstaw swoje refleksje na temat złożoności ludzkiej natury na podstawie dowolnie wybranych 33. Wierność ideałom jako próba ocalenia ludzkiej godności i honoru. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów 34. Miasto przestrzeń, która ukształtowała bohatera i jego losy. Dokonaj analizy problemu, odwołując się do wybranych utworów 35. Nikt z nas nie jest bez winy (K. K. Baczyński). Przedstaw motyw kata i ofiary w literaturze podejmującej problematykę wojny i okupacji. 36. Katastrofizm generacyjny w utworach poetów apokalipsy spełnionej. 37. Wolna i zniewolona, w marzeniach i w rzeczywistości, ale zawsze Polska. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach 38. Świat odwróconego dekalogu w literaturze XX wieku. Dokonaj analizy problemu na wybranych 39. Literacki obraz holocaustu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 40. Literacki obraz obozów koncentracyjnych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 41. Różne spojrzenie na wieś w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 42. Mity i legendy jako inspiracja literatury fantasy. Omów zagadnienie, odwołując się 43. Problem władzy w literaturze. Omów temat na wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej. 44. Przedstaw różne oblicza totalitaryzmu w literaturze, odwołując się do wybranych 45. Ukaż różnorodne portrety kobiet w literaturze wybranych epok. 46. Zaprezentuj motyw wędrówki w literaturze polskiej i obcej. 47. Ukaż sposób funkcjonowania motywów fantastycznych w wybranych utworach 2
48. Straceńcy, marzyciele, społecznicy jako bohaterowie literaccy różnych epok. 49. Zaprezentuj różne sposoby funkcjonowania winy i kary w literaturze. 50. Outsider jako bohater literacki. Zaprezentuj przykłady i dokonaj interpretacji problemu. 51. Lekarz jako bohater literacki. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich różnych epok. 52. Sylwetka Żyda w literaturze. Omów motyw na wybranych 53. Literatura jako podręcznik savoir vivre u. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych 54. Różne sposoby ujęcia starości w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Wciąż o Ikarach głoszą (E. Bryll). Mit o Ikarze i jego żywotność w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 2. Portret ojca w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł kulturowych. 3. Motyw tańca w literaturze i sztuce. Przedstaw i omów różne ujęcia tego motywu. 4. Motyw gór w literaturze i malarstwie. Omów funkcjonowanie tego motywu na wybranych 5. Literackie i filmowe sceny pożegnań. Porównaj wybrane przykłady. 6. Motyw anioła w literaturze i malarstwie. Omów funkcjonowanie tego motywu na wybranych 7. Motyw wody w literaturze i sztuce. Omów funkcjonowanie tego motywu na wybranych 8. Kreacje władców w literaturze i filmie. Omów na wybranych 9. Gotyk jako źródło inspiracji dzieł literackich i innych dziedzin sztuki. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów różnych epok. 10. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów. 11. Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów zagadnienie, powołując się na adekwatne przykłady. 12. Motyw drogi w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby funkcjonowania tego motywu w wybranych dziełach. 13. Inspiracje antyczne w kulturze późniejszych epok. Omów zagadnienie na wybranych 14. Inspiracje biblijne w kulturze późniejszych epok. Omów zagadnienie na wybranych 15. Motyw vanitas w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych 3
16. Femme fatale w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw sposób ukazania wizerunku kobiety fatalnej na wybranych 17. Kobiety grzeszne i grzeczne. Przedstaw różne wizerunki kobiet w literaturze i sztuce wybranych epok. 18. Jak zmieniał się ideał kobiecego piękna na przestrzeni dziejów? omów na wybranych utworach literackich i plastycznych. 19. Motyw maryjny w literaturze i malarstwie. Przedstaw na wybranych 20. Postać karierowicza w literaturze i filmie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów. 21. Motyw wsi w literaturze i malarstwie. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu na wybranych 22. Piękna brzydota jako prowokacja artystyczna w literaturze i malarstwie. Rozważ problem, odwołując się 23. Literatura i sztuka w służbie tolerancji. Rozważ problem odwołując, się do wybranych tekstów kultury. 24. Najsłynniejsze pary miłosne w literaturze i filmie. Omów ich kreacje na wybranych 25. Literackie źródła filmowego horroru. Omów problem, porównując wybrane przykłady z literatury i filmu. 26. Impresjonizm w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 27. Różne wizerunki matki w literaturze i sztukach plastycznych. 28. Porównaj różne ujęcia motywu domu w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 29. Dzieło literackie a jego adaptacja filmowa. Omów zagadnienie na wybranych 30. Przeanalizuj motyw śmierci w literaturze i sztukach plastycznych. 31. Rozważ rolę motywów historycznych w literaturze i sztukach plastycznych. 32. Bóg w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj analizy problemu na wybranych 33. Motyw cierpienia w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat, odwołując się 34. Jaka jest rola inspiracji mitologicznych w literaturze, filmie i w multimedialnych grach komputerowych? Odpowiedz na pytanie, analizując wybrane przykłady. 35. Motyw wędrówki w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie na wybranych 36. Tradycje rodzinne i świąteczne w wybranych utworach literackich i w filmie. Dobierz właściwe przykłady i omów temat. 37. Literackie i pozaliterackie obrazy zniszczenia człowieczeństwa w systemach totalitarnych. Dokonaj interpretacji wymienionego problemu na wybranych 38. Przedstaw motyw walki narodowowyzwoleńczej w literaturze i malarstwie. 39. Przedstaw motyw ogrodu w malarstwie i wybranych utworach 40. Stanisław Wyspiański malarz, dramaturg, poeta. Zaprezentuj sylwetkę twórczą artysty, odwołując się do konkretnych przykładów. 41. Literatura romantyczna a malarstwo romantyczne ukaż wspólną płaszczyznę ujęcia rzeczywistości. 4
42. Kreacja gangstera w literaturze i filmie XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się 43. Kreacja bohatera wyobcowanego w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, odwołując się 44. Portrety ludzi szczęśliwych. Przedstaw na przykładzie różnych tekstów kultury. III. J Ę Z Y K 1. Wykorzystanie języka literackiego w świecie reklamy. Zanalizuj konkretne przykłady. 2. Język przemówień współczesnych polityków. Podaj przykłady oraz zanalizuj temat. 3. Omów cechy języka, jakim posługują się Twoi rówieśnicy. Zanalizuj zebrane przykłady. 4. Onomastyka w Twoim otoczeniu. Na wybranych przykładach przedstaw związek historii miejscowości z ich nazwami. 5. Sposoby funkcjonowania różnych odmian języka w dziele literackim. Zagadnienie opracuj na podstawie analizy wybranych tekstów. 6. Napisy nagrobne różnorodność treści, formy i przeznaczenia. Zbadaj i oceń podany problem. 7. Frazeologizmy we współczesnej polszczyźnie. Jaka jest ich geneza, znaczenie i rodzaje? Podaj przykłady. 8. Perswazyjna funkcja języka. Rozważ zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich i publicystycznych. 9. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego na konkretnych 10. Przedstaw różne cele stylizacji językowej w literaturze epoki pozytywizmu i Młodej Polski. 11. Zbadaj, jakie są przyczyny zapożyczeń językowych i oceń ich przydatność w języku współczesnym. 12. Na podstawie przeprowadzonego wywiadu zaprezentuj cechy gwary śląskiej. 13. Odwołując się do wybranych przykładów tekstów pisanych i znajomości języka mówionego, przedstaw pokoleniowe zróżnicowanie gwary śląskiej. 14. Pastisz i parodia jako gra językowa. Przedstaw problem na wybranych przykładach z literatury, kabaretu i twórczości uczniowskiej. 15. Dokonaj analizy językowej i kulturowej wybranych przysłów polskich. 16. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały z kampanii wyborczej (np. ulotki reklamowe, reklamy telewizyjne, hasła wyborcze itd.). 17. Scharakteryzuj język Internetu na wybranych przykładach tekstów. 18. Specyfika języka sprawozdawcy sportowego. Omów zagadnienie analizując wybrane relacje sportowe w prasie, radiu i telewizji. 19. Na podstawie analizy wybranych przykładów omów specyfikę języka tytułów i nagłówków prasowych. 20. Analiza językoznawcza nazw sklepów, firm czy restauracji w Twoim mieście. Określ pochodzenie tych nazw, budowę słowotwórczą i oceń ich trafność. 5