Dąbrowa Górnicza, 3 kwietnia 2012 LISTA TEMATÓW NA EGZAMIN WEWNĘTRZNY Z JĘZYKA POLSKIEGO 2012/2013 Liczba przygotowanych tematów 125 Lp. LITERATURA UWAGI OKE 1. Wykaż, że Biblia jest źródłem norm moralnych i wzorców postaw etycznych. 2. Człowiek w sytuacji biblijnego Hioba. Zanalizuj, w jaki sposób Biblia wyjaśnia sens cierpienia w życiu człowieka? Święty Aleksy a święty Franciszek. Na podstawie znanych ci tekstów literackich 3. oceń postawy obydwu świętych z punktu widzenia współczesne go czło- wieka. 4. Sztuka umierania jako wyznacznik filozoficzny i artystyczny literatury wieków średnich. Omów na przykładach. 5. Roland - prawzór śmierci uwznioślonej. Podaj i zanalizuj podobne przykłady w literaturze polskiej i obcej, określając funkcję takiej śmierci. 6. Zaprezentuj portret renesansowego humanisty, wykorzystując twórczość wybranego twórcy. "Exegi monumentum" - Horacy i Jan Kochanowski o sławie poetyckiej. Zanalizuj 7. problem samoświadomości artystycznej na podstawie wybranych utwo- rów. 8. Wykaż, że pieśni i fraszki Jana Kochanowskiego są wyrazem radości i akceptacji życia. Omów temat na wybranych przykładach. 9. Horacjańskie inspiracje w twórczość Jana Kochanowskiego. Odnajdź, sfunkcjonalizuj i zanalizuj temat w oparciu o wybrane utwory. 10. Przeznaczenie i jego rola w życiu bohaterów antycznych. Zanalizuj temat w oparciu o wybrane mity oraz dzieła innych twórców starożytnych. 11. Zaprezentuj spojrzenia na człowieka i jego miejsce w świecie w wybranych utworach renesansowych i barokowych. 12. Wykaż, że lektura Makbeta (lub innego dramatu W. Szekspira) mogłaby być lekcją dla sprawujących władzę. 13. Sofokles i Szekspir zanalizuj ponadczasowość dylematów władzy ukazanych w wybranych dziełach dramatycznych. 14. Motyw "vanitas" w poezji M.Sępa-Szarzyńskiego i Daniela Naborowskiego. Porównaj obecność motywu w twórczości poetów. 1
15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. Młody kawaler, żona modna, zacofany Sarmata i światły obywatel- główne modele postaw Polaków w literaturze II poł. XVIII w. Sc harakteryzuj je, odwołując się do wybranych utworów literackich tej epoki. Odwołując się do wybranych utworów literackich, udowodnij, że autorzy oświeceniowi ośmieszyli postawy kosmopolityczne i bezmyślne naśladownictwo obcej mody. Udowodnij aktualność problematyki komedii Moliera, odwołując się do treści dwóch wybranych sztuk tego autora. Świat fantastyczny w dramacie romantycznym i jego funkcje. Zanalizuj temat na podstawie wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. Przedstaw romantyczną koncepcję poezji i poety. Odwołaj się do wybranych przez siebie utworów literackich. Szachy jako motyw literacki. Dokonaj analizy tematu w odniesieniu do wybranych utworów z literatury polskiej i obcej. Na przykładzie wybranych utworów omów stosunek Adama Asnyka do epoki romantycznej i przemian, jakie niósł pozytywizm. Problematyka nowel pozytywistycznych aktualna czy anachroniczna dla współczesnego czytelnika. W realizacji tematu odwołaj się do wybranych utworów. Która z formuł określających Lalkę B. Prusa wydaje Ci się bardziej trafna: powieść o miłości, powieść o narodzinach kapitalizmu czy powieść panorama społeczna? Uzasadnij swój sąd. Przedstaw nastroje przełomów wieku XIX/XX i XX/XXI. Odwołaj się do liryków wybranych poetów tych epok. Nowelistyka II poł. XIX wieku jako realizacja programu pozytywistów. Analizuj temat na wybranych przykładach. Motyw sokoła i jego funkcja w poznanych nowelach pozytywistycznych. Zanalizuj temat na wybranych utworach polskich i obcych. Dulszczyzna problemem wygasłym czy aktualnym. Zanalizuj temat w oparciu o Moralność pani Dulskiej G. Zapolskiej oraz wybrane pozycje z polskiej literatury najnowszej. Symbolizm w poezji zachodnioeuropejskiej i polskiej. Omów wybrane wiersze (np. L.Staffa, J.Kasprowicza, Ch.Baudelaire'a, A.Rimbaud lub też M.Maeterlincka). Chcemy być poetami dnia dzisiejszego Uzasadnij, że hasło to stało się przesłaniem Skamandrytów. Skonfrontuj mit o szklanych domach z rzeczywistością Polski międzywojennej na podstawie wybranych utworów z tamtej epoki. Karierowicze w literaturze polskiej i obcej. Dokonaj analizy tematu w oparciu o wybrane utwory z różnych epok. Wskaż na czym polega polemika ze schematami zachowań i tradycją literacką w prozie W. Gombrowicza. Zanalizuj temat w oparciu o wybrane utwory. Liryka pejzażowa w twórczości poetów Młodej Polski. Dokonaj analizy zagadnienia odnosząc się do wybranych utworów. Wykaż, że twórczość K. K Baczyńskiego odzwierciedla dramat pokolenia Kolumbów. Odwołując się do wybranych wierszy T. Różewicza, przedstaw dramat ocalonych. 2
36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. Przedstaw wpływ warunków obozowych na psychikę więźniów. Wykorzystaj wybrane utwory z literatury lagrowej i łagrowej. Obraz "kamiennego świata" i "innego świata" w poznanej przez Ciebie literaturze obozowej. Zaprezentuj na podstawie wybranych utworów z wojennej prozy wspomnieniowej desperackie próby ratowania godności ludzkiej w ekstremalnych warunkach. Od idei do tyranii. Przedstaw swoje refleksje na temat narodzin totalitaryzmu w oparciu o Folwark zwierzęcy Georga Orwella i inny utwór literacki. Rozważ, jak funkcjonuje tradycja i współczesność w poezji Zbigniewa Herberta. Odwołaj się do wybranych utworów. Wykaż, że twórczość ks. Jana Twardowskiego jest wyrazem miłości do Boga, człowieka i przyrody. Analizę oprzyj na wybranych utworach. Określ dążenia i niepokoje współczesnego człowieka, odwołując się do wybranych wierszy dwóch poetów współczesnych. Dekalog moralny człowieka w wybranych przykładach poezji Zbigniewa Herberta. Literacka wizja PRL u. Zanalizuj zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich i prasowych. Rożne sposoby funkcjonowania tradycji rycerskiej. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów z literatury polskiej i obcej. Poetyka turpizmu na wybranych utworach poetyckich po 1956roku. Zanalizuj temat określając źródło zainteresowania tą techniką obrazowania. Deformacja rzeczywistości w polskim dramacie współczesnym. Zanalizuj specyfikę i źródło problemu w wybranych dramatach. Obowiązki poety i poezji we współczesnym świecie rozumiane przez Czesława Miłosza i Tadeusza Różewicza. Zanalizuj temat na podstawie wybranych utworów. Dobro i zło muszą istnieć obok siebie. Dokonaj analizy tematu opierając się na przykładach literatury polskiej i obcej. Bohater romantyczny jako postać tragiczna. Omów temat w oparciu o literaturę polską i obcą. Asy przestworzy postaciami wybitnymi czy tragicznymi? Omów temat analizując literaturę polską i obcą. Omów funkcje i wpływ rodziny na poszczególnych jej członków, analizując wybrane teksty literatury polskiej i obcej. Feministki w literaturze polskiej. Zanalizuj temat, charakteryzując kobiety o silnym charakterze. Duchy i zjawy w wybranych utworach literackich różnych epok. Dokonaj analizy tematu, wskazując podobieństwa i różnice w funkcjonowaniu świata fantastycznego. Rola wielkich indywidualistów w życiu społecznym. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok literackich. Ewolucja bohatera romantycznego w utworach Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Różne oblicza wsi w literaturze polskiej. Dokonaj porównania zagadnienia w opraciu o literaturę róźnych epok literackich. 3
58. Na podstawie wybranych utworów z literatury polskiej i obcej przedstaw wizerunek uwodzicielki. 59. Bohaterowie wygrani i przegrani w literaturze różnych epok literackich. 60. Słynne pary kochanków w literaturze różnych epok literackich. Omów temat, wskazując konsekwencje wielkiego uczucia. 61. Oblicza przyjaźni w wybranych utworach literackich. Dokonaj analizy tematu na podstawie literatury polskiej i obcej. 62 Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze różnych epok. Omów temat na wybranych przykładach. Bunt i pokora dwie postawy polskich bohaterów epok romantycznych. Dokonaj 63. charakterystyki bohaterów, wskazując powody przyjmowania takich postaw. 64. Bohater tragiczny w literaturze antycznej i romantycznej. Zanalizuj temat, odwołując się do przykładów z literatury powszechnej i rodzimej. 65. Rola diabła w wybranych utworach literackich. Omów temat charakteryzujac i wskazując funkcje motywu w utworze i epoce. 66. Rola krajobrazu tatrzańskiego w literaturze polskiej. Omawiając temat odwołaj się do poezji i prozy. 67. Romantyczna a pozytywistyczna koncepcja walki o niepodległość. Omów temat w oparciu o wybrane utwory literackie. 68. Mroczna strona natury ludzkiej. Zanalizuj złożoność psychiki wybranych bohaterów literackich. 69. Konflikty pokoleń w literaturze różnych epok. Dokonaj analizy tematu charakteryzując strony konfliktu i ich argumenty. 70. Mezalians w literaturze. Dokonaj analizy tematu na podstawie literatury polskiej i obcej różnych epok literackich. KOREPSPONDENCJA SZTUK 71. Lagry i łagry w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy tematu w oparciu o przykłady z literatury polskiej i obcej, wskaż podobieństwa i różnice. 72. Wpływ ojca na funkcjonowanie rodziny oraz kształtowanie charakterów. Omów temat, wykorzystując polskie oraz obce teksty kultury. 73. Portret szlachty polskiej w literaturze i sztuce różnych epok. 74. Motyw upadku Ikara w literaturze i sztuce rożnych epok. Omów temat odnajdując i funkcjonalizując nawiązania literackie. 75. Rola rycerstwa na przestrzeni wieków. Omów na wybranych tekstach kultury określając fascynację tą postawą w czasach obecnych. 76. Motyw męczeńskiej Syberii w literaturze i sztuce różnych epok. Zanalizuj temat odnosząc się do różnych tektów kultury. 77. Bóg jako Stwórca i kreator w literaturze i sztuce wybranych epok literackich. 78. Motyw miłości tragicznej w literaturze i sztuce wybranych epok i twórców. Dokonaj analizy porównawczej. 79. Motyw szczęścia w literaturze i sztuce polskiej i obcej. Dokonaj analziy porównawczej. 80. Rola tańca w literaturze i sztuce. Analizując temat określ funkcję tańca w kulturze różnych narodów. 81. Na wybranych przykładach utworów z różnych epok udowodnij, że Biblia jest źródłem inspiracji literackich i sztuk plastycznych. 82. Na wybranych przykładach utworów z różnych epok udowodnij, że mitologa 4
83. 84. jest źródłem inspiracji literackich i sztuk plastycznych. Harmonia i niepokój w sztukach renesansu i baroku. Zanalizuj różnorodność ujęć tematów. Średniowiecze jako inspiracja twórcza artystów innych epok. Omów temat na wybranych przykładach. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. Utopie społeczne w sztuce. Zanalizuj temat, odpowiadając na pytanie, czy możliwa jest praktyczna realizacja ideału? Klasycyzm i sentymentalizm jako dwa kierunki artystyczne w literaturze po l- skiego oświecenia. Omów odwołując się do wybranych przykładów. Przedstaw różne spojrzenia na wieś i jej problemy w literaturze i sztukach plastycznych Młodej Polski. Dokonaj analizy wyciągniętych wniosków. Zaprezentuj motyw powstania styczniowego w znanych Ci utworach literackich oraz innych dziełach sztuki. Oceń rangę tego wydarzenia. Funkcja szatana w Biblii i literaturze późniejszych epok. Zanalizuj temat, odwołując się do przykładów z różnych epok. Różne spojrzenia na polski dwór szlachecki w literaturze i malarstwie. Zanalizuj wybrane wizerunki i omów różnice w kreowaniu dóbr rodowych. Artystyczne interpretacje zrywów narodowych. Zanalizuj problem w oparciu o wybrane obrazy twórców. Architektura źródłem wiedzy o epoce. Analizując wybrane budowle różnych epok wskaż charakterystyczne dla nich elementy. Styl barokowy w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach różnych twórców. Analizując teksty kultury z różnych dziedzin wykaż dlaczego Kraków był inspiracją dla twórców. Bardowie dawni i dzisiejsi. W realizacji tematu oprzyj się na bardach średniowiecznych oraz Jacku Kaczmarskim. Artystyczne interpretacje historii. Zanalizuj problem dokonując analizy porównawczej dzieł Henryka Sienkiewicza i Jana Matejki. Różne sposoby tworzenia nastroju w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy tematu, wybierając dzieła literatury polskiej i obcej. Paryż, Warszawa, Petersburg obraz stolicy europejskiej w literaturze sztuce polskiej. Bogowie i bóstwa w literaturze i sztuce. Przedstaw temat na wybranych przykładach z różnych epok, wskazując sposoby ich kreowania przez wiernych. Dokonaj analziy porównawczej Pana Tadeusza Adama Mickiewcza z ekranizacją Andrzeja Wajdy. Karykatura jako forma prezentowania postaci w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. JĘZYK 102. Na czym polega stylizacja biblijna? Omów jej funkcję w wybranych utworach z różnych epok literackich oraz wskaż funkcje takiego zabiegu stylistycznego. 103. Zaprezentuj sposób barokowego obrazowania, odwołując się do wybranych wierszy Jana Andrzeja Morsztyna lub Daniela Naborowskiego. 104. Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska jako przykład stylu i języka barokowego. Wskaż cechy charakterystyczne stylu. 105. Językowy obraz świata sentymentalnego. Dokonaj analizy tematu w oparciu 5
106. 107. 108. o wybrane teksty literatury polskiej obcej. Specyfika powieści poetyckiej. Omów temat, wykorzystując literaturę polską i obcą. Nowatorstwo poetyki Cypriana Kamila Norwida. Zanalizuj temat w oparciu o wybrane utwory artysty. Poezja polska po zrzuceniu płaszcza Konrada. Dokonaj analizy językowej ugrupowań poetyckich XX- lecia międzywojennego, wskazując ich nowatorstwo. 109. Badanie zjawisk językowych charakterystycznych dla XX - lecia międzywojennego i literatury II poł. XX wieku. 110. Odtwórz sposób budowania świata groteskowego na podstawie wybrnych utworów z różnych epok. 111. W świecie opowiadań Brunona Schulza. Zanalizuj specyfikę prozy autora. 112. Psychoanaliza i behawioryzm jako dwie techniki mówienia o bohaterze. Zanalizuj temat na podstawie dwóch wybranych utworów literackich. 113. Na podstawie wybranych utworów Tadeusza Różewicza przedstaw koncepcję ściśniętego gardła. Określ źródła i konsekwencje tego zabiegu. 114. Udowodnij na podstawie wybranych wierszy Mirona Białoszewskiego, że jego poezja jest nobilitacją powszechności. Realizm, realizm magiczny i socrealizm jako metody twórcze. Dokonaj analizy 115. wybranych utworów polskich i obcych, określając cechy charakterystyczne tych technik twórczych. 116. Metafory w języku polityki. Omów problem na podstawie zgromadzonego materiału językowego. 117. Rola zapożyczeń językowych w rozwoju polszczyzny. Omów problem na podstawie zgromadzonego materiału językowego. 118. Moda językowa. Omów zjawisko, odwołując się do języka współczesnej młodzieży. 119. Obraz Polski w tekstach hip-hopowych oraz rockowych. Porównaj kreacje kraju, wskazując dostrzeżone podobieństwa i różnice. 120. Rola neologizmów we współczesnej poezji polskiej. Omów problem odwołując się do wybranych poetów XX i XXI wieku. 121. Językowy obraz Sarmaty. Omów problem na podstawie analizy języka Onufrego Zagłoby. 122. Nowomowa jako język polskich powieści produkcyjnych z lat 50. XX wieku. Zwroty grzecznościowe dawniej i dziś. Dokonaj analizy zagadnienia 123. w oparciu o zgromadzony materiał językowy doby staropolskiej i współczesnej. 124. Jak porozumiewali się ze sobą zakochani? Dokonaj analizy problemu na podstawie lektur z trzech epok literackich. 125. Środki stylistyczne i ich rola w tekstach literackich i mowie potocznej. Zanalizuj wybrane teksty. Opracował Zespół Języka Polskiego 6