Sprawozdanie z realizacji Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w mieście Zielona Góra w 2011 roku Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (art. 10 ust. 1) nakłada na gminę obowiązek realizowania jako zadania własnego gminy następujących przedsięwzięć: 1) zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i zagrożonych uzależnieniem; 2) udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej; 3) prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych; 4) wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii; 5) pomoc społeczna osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. Zadania te zostały zawarte i opisane w Miejskim Programie Przeciwdziałania Narkomanii w Zielonej Górze na lata 2010 2015. Zgodnie z uchwałą Nr LXIV/802/10 Rady Miasta Zielona Góra z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2010 2015 wykonanie zadań zawartych w nim powierzono Pełnomocnikowi ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zakres kompetencji Pełnomocnika określa Zarządzenie nr 460/04 Prezydenta Miasta Zielona Góra z dnia 07.06.2004 r.
Na realizację zadań zawartych w Miejskim Programie Przeciwdziałania Narkomanii przez Biuro pełnomocnika ds. rozwiązywania Problemów Alkoholowych w budżecie miasta zaplanowano na rok 2011 środki w wysokości 150 000,00 zł. Wykonano 149 998,87 zł. 1. Realizacja zadania: zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i zagrożonych uzależnieniem W ramach zadania współpracowano z Polskim Towarzystwem Zapobiegania Narkomanii, które prowadziło następujące przedsięwzięcia: indywidualne zajęcia psychoprofilaktyczne z osobami eksperymentującymi z narkotykami, we wstępnej fazie uzależnienia i uzależnionymi Psychoprofilaktyka indywidualna osób uzależnionych i współuzależnionych obejmowała profesjonalną interdyscyplinarną pomoc medyczną, terapeutyczną i psychologiczną w warunkach ambulatoryjnych. Z terapii indywidualnej mogły skorzystać osoby potencjalnie zagrożone uzależnieniem, osoby eksperymentujące ze środkami psychoaktywnymi we wstępnej fazie uzależnienia, osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych oraz osoby współuzależnione. grupowe zajęcia edukacyjno informacyjne dla osób eksperymentujących z narkotykami we wstępnej fazie uzależnienia oraz uzależnionych Na spotkaniach poruszane były tematy dotyczące szkodliwości substancji psychoaktywnych, uzależnienia i współuzależnienia a także możliwości podjęcia terapii. Efektami zajęć były m.in.: wzbogacenie wiedzy na temat swojej choroby, poznanie sposobów radzenia sobie ze stresem. warsztaty umiejętności psychospołecznych Osoby pracujące nad trzeźwością, mogły uczestniczyć w zajęciach uczących radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi związanymi z narkotykami, m.in.: warsztatach zapobiegającym nawrotom choroby oraz treningu asertywnych zachowań abstynenckich. 2
działania na rzecz osób uzależnionych opuszczających zakłady karne, a zwłaszcza oddziały terapeutyczne dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych: - TAZA Trening Asertywnych Zachowań Abstynenckich. Podczas zajęć ćwiczono, m.in. umiejętności asertywne wspierające abstynencję, formułowanie własnych opinii, odmawianie, informowanie o własnym uzależnieniu, leczeniu, abstynencji, - grupa psychoedukacyjna zapobiegania nawrotom, na której uczono, jak radzić sobie z nawrotami choroby, omawiano czynniki wyzwalające nawroty oraz tworzono plan ich zapobiegania, - pomoc prawna konsultacje z prawnikiem. Wskaźniki zadania: 1) ilość środków finansowych przeznaczonych na realizację zadania 55 000 zł, 2) liczba odbiorców zadania 124 osoby, 3) liczba godzin zajęć, terapii 1548. 2. Realizacja zadania: udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej W ramach zadania podjęto współpracę z Polskim Towarzystwem Zapobiegania Narkomanii, które prowadziło: grupę psychoedukacyjną Działanie miało na celu wprowadzenie zmian w indywidualnym postępowaniu członków rodzin zagrożonych uzależnieniem, używających i uzależnionych od narkotyków, ich postawie i zachowaniu. Na spotkania grupy przychodzili rodzice, żony, partnerki i partnerzy osób uzależnionych. Uczestnicy grupy zdobywali wiedzę i umiejętności w lepszym radzeniu sobie z przeciążeniem związanym z życiem z osobą uzależnioną. 3
pomoc prawną Pomoc w rozwiązywaniu konkretnych problemów w sferze prawnej można było uzyskać podczas bezpłatnych konsultacji prowadzonych przez prawnika. Z pomocy mogły skorzystać osoby z rodzin dotkniętych problemem narkomanii. Wskaźniki zadania: 1) ilość środków finansowych przeznaczonych na realizację zadania 6 000 zł, 2) liczba odbiorców zadania 70 osób, 3) liczba godzin zajęć, dyżurów 200. 3. Realizacja zadania: prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych W ramach realizacji wymienionego zadania: a/ współpracowano ze szkołami Biuro zgłosiło zapotrzebowanie na realizację działań profilaktycznych a placówki oświatowe opracowały projekty. Wydział Oświaty i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zielona Góra zawarł umowy ze szkołami na realizację przedsięwzięć (na kwotę w wysokości 3 399,79 zł). Zespół Szkół Katolickich zadanie pod hasłem Motywatory jasna strona życia ; Zespół Szkół Akademickich zadanie pod hasłem Nałóg to wszystko tylko dla siebie ; Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego zadanie pod hasłem Narkomania? Czy to mnie na pewno nie dotyczy?. 4
b/ zorganizowano szkolenie kadry specjalistów pracujących z osobami uzależnionymi i współuzależnionymi Pełnomocnik ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zorganizowała szkolenie nt: "Nowe trendy w zażywaniu substancji psychoaktywnych, czyli to, co chcielibyście wiedzieć o dopalaczach, a czego nie dowiedzieliście się z mediów" adresowane do nauczycieli, pedagogów i wychowawców zielonogórskich szkół oraz członków Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Barbara Wilamowska Koordynator Ministra Sprawiedliwości ds. Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, prowadząca szkolenie nt. "Nowe trendy w zażywaniu substancji psychoaktywnych, czyli to, co chcielibyście wiedzieć o dopalaczach, a czego nie dowiecie się z mediów". c/ współpracowano z Polskim Towarzystwem Zapobiegania Narkomanii Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii przeprowadziło warsztaty w Gimnazjum nr 1, Gimnazjum nr 2 oraz Gimnazjum nr 7. Celem zajęć było promowanie stylu życia wolnego od uzależnień, kształtowanie postaw sprzyjających podejmowaniu dojrzałych decyzji, redukcja ryzyka związanego z uzależnieniami. W czerwcu zorganizowało festyn propagujący życie wolne od uzależnień wśród dzieci i młodzieży. Impreza odbyła się na terenie Lubuskiego Ośrodka Profilaktyki i Terapii w Zielonej Górze. Podczas festynu, m.in. zaprezentowano sztuki walki, umiejętności tresowanego psa policyjnego, występy grupy tanecznej. 5
W ramach współpracy Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii prowadziło Klub Abstynenta dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem od środków psychoaktywnych oraz warsztaty zachowań konstruktywnych. Celem działań było stworzenie bezpiecznego miejsca pozwalającego spędzić wspólnie czas wolny przy różnego rodzaju zajęciach pozwalających uczyć i rozwijać zainteresowania. W siedzibie Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii zorganizowano także dwa szkolenia dla osób, które profesjonalnie nie zajmują się problematyką uzależnień: kuratorów sądowych oraz pedagogów. Wskaźniki zadania: 1) ilość środków finansowych przeznaczonych na realizację zadania 27 900 zł, 2) liczba odbiorców zadania ok. 2 300 osób, 3) liczba godzin zajęć 276. 4. Realizacja zadania: wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii b/ współpraca z policją W okresie od 1 stycznia do 30 grudnia 2011 roku funkcjonariusze Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Zielonej Górze prowadzili kontrole uczestników ruchu drogowego w ramach programu prewencyjnego STOP NARKOTYKOM za pomocą urządzenia Dräger Drug Test 5000. Urządzenie służy do wykrywania środków odurzających w organizmie człowieka. Analizator został zakupiony w grudniu 2009 roku. W dniu 30.12.2009r. Prezydent Miasta Zielona Góra, Pan Janusz Kubicki, przekazał urządzenie Komendzie Miejskiej Policji w Zielonej Górze. Analizator w dalszym ciągu wykorzystywany jest w pracy funkcjonariuszy Wydziału Ruchu Drogowego. c) współpraca z mediami Biuro Pełnomocnika współpracowało z Regionalną Telewizją Lubuską Sp. z o.o. w Zielonej Górze. Telewizja wyprodukowała i wyemitowała na antenie, m.in. reportaż dotyczący wypadków z udziałem kierowców będących pod wpływem środków psychoaktywnych. Na tematy poruszane w reportażu wypowiadali się Pełnomocnik ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz przedstawiciel Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Zielonej Górze 6
Pełnomocnik ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych posiada płytę DVD z reportażem, który w miarę potrzeb może być udostępniany. Wskaźniki zadania: 1) ilość środków finansowych przeznaczonych na współpracę z mediami 5 000 zł, 2) liczba osób poddanych kontroli przy użyciu Analizatora Dräger Drug Test 5000 130 (w tym liczba osób, u których wykryto substancje psychoaktywne 64) 5. Informacja z pozostałej działalności Biura Pełnomocnika ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Realizując zadania zawarte w Programie przestrzegano m.in. przepisów ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, ustawy o finansach publicznych. Dla skuteczniejszego wypełniania swoich zadań pracownicy Biura podnosili swoje kwalifikacje. Pełnomocnik, pracownicy Biura, brali udział m.in. w następujących przedsięwzięciach: konferencja pn. Narkomania w zmieniającym się świecie ; III Sopockie Sympozjum pt. Nowe wyzwania w profilaktyce i terapii uzależnień. W Biurze zorganizowano spotkanie dla pedagogów szkolnych, na którym otrzymali materiały profilaktyczno edukacyjne tj. program profilaktyczny Smak życia, czyli debata o dopalaczach Krzysztofa Wojcieszka wraz ze scenariuszem spotkania z rodzicami. Smak życia, czyli debata o dopalaczach Program Profilaktyki Uniwersalnej, autor: Krzysztof Wojcieszek. 7
Przy realizacji zadań Pełnomocnik współpracowała także z: Wydziałem Oświaty i Spraw Społecznych, Wydziałem Finansów Urzędu Miasta, Krajowym Biurem Przeciwdziałania Narkomanii oraz placówkami oświatowymi w mieście. Wśród osób objętych zadaniami realizowanymi w ramach Programu są osoby, które brały udział w kilku przedsięwzięciach, np. dzieci i młodzież uczestniczące w zajęciach profilaktycznych, dorośli uczestniczący w grupach terapeutycznych, terapii indywidualnej. Są także osoby, które zetknęły się z zadaniami realizowanymi w ramach Programu jednorazowo, np. uczestniczyły w szkoleniu organizowanym przez Biuro, obejrzały reportaż telewizyjny. W Miejskim Programie Przeciwdziałania Narkomanii zawarte są też zadania w przypadku których trudno jest określić czy oszacować liczbę osób, które były ich beneficjentami, np. osoby oglądające reportaż telewizyjny. Biuro prowadzi własną stronę internetową www.pa.mega.pl, na której zamieszczane są informacje z działalności Biura oraz tematy związane z szeroko rozumianą profilaktyką uzależnień. Najważniejszym dokumentem prawnym, tworzącym podstawy do prowadzenia i finansowania działań związanych z przeciwdziałaniem narkomanii jest ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.). Uwaga: zdjęcia zamieszczone w sprawozdaniu nie mogą być rozpowszechniane, przeznaczone są wyłącznie do użytku służbowego ( art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 9, poz. 631 z późn. zm.). Renata Teodorczyk Pełnomocnik ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Zielona Góra, 19.03.2012 r. 8