Wykaz tematów do matury ustnej z języka polskiego w roku szkolnym 2008/2009. LITERATURA 1. Konflikt pokoleń zapisany w literaturze XIX wieku. Określ jego charakter na wybranych przykładach 2. Doświadczenie poczucia bezsensu i absurdalności istnienia związane z końcem wieku. Omów problem na wybranych przykładach z literatury młodopolskiej i współczesnej. 3. Literackie portrety sierot. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 4. Niewiasta kresowa w wybranych utworach literatury polskiej od XVIII do XX wieku. Omów sposoby jej przedstawienia, analizując wybrane utwory literackie. 5. Prometejskie postawy bohaterów Omów problem na wybranych przykładach 6. Groteska jako metoda kreowania rzeczywistości. Przedstaw przywołaną kategorię estetyczną odwołując się do wybranych utworów literackich różnych epok. 7. Funkcjonowanie mitu arkadyjskiego w literaturze. Omów problem w oparciu o wybrane utwory należące do literatury polskiej. 8. Różne sposoby kreowania opisów przyrody w utworach Scharakteryzuj je na wybranych przykładach 9. Przedstaw funkcje motywu żałoby w wybranych utworach literatury polskiej. 10. Odczytaj twórczość Adama Mickiewicza w kontekście jego biografii. Odwołaj się do wybranych utworów pisarza. 11. Omów różne ujęcia motywu podróży w wybranych utworach 12. Motyw exegi monumentum - omów jego rodowód na przykładzie wybranych utworów oraz kontynuację w literaturze późniejszych epok. 13. Litewska przyroda we wspomnieniach o utraconej ojczyźnie. Zaprezentuj różne sposoby kreowania obrazu natury w literaturze 14. Na przykładzie analizy wybranych utworów porównaj bohaterów tragicznych w literaturze różnych epok. 15. Na podstawie wybranych tekstów literackich przedstaw i omów obrazy miasta jako przestrzeni życiowej bohaterów.
16. Wizerunki Rosjan w dziejach literatury polskiej. Omów, analizując wybrane teksty literackie. 17. Mitologia jako źródło tematów Omów w oparciu o wybrane przykłady dzieł literackich z różnych epok. 18. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów, analizując wybrane utwory literackie. 19. Wpływ historii na literaturę polską drugiej połowy XX w. Omów, analizując wybrane przykłady literackie. 20. Analizując celowo dobrane dzieła literackie, omów koncepcję roli artysty i sztuki we współczesnym świecie. 21. Drzewa, lasy, puszcze w literaturze różnych epok. Porównaj sposoby mówienia o nich i określ ich funkcje, w wybranych dziełach 22. Różne ujęcia motywu utopii w wybranych utworach Omów, analizując wybrane przykłady literackie. 23. Kreacje kochanków w literaturze różnych epok. Analizując celowo dobrane utwory, omów sposoby ukazywania postaci 24. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Omów sposoby kreowania portretów i ich funkcje w wybranych dziełach 25. Państwo jako najwyższa wartość narodowa w widzeniu bohaterów literackich różnych epok. Omów, analizując postawy wybranych bohaterów. 26. 23. Kreacje małych ojczyzn w literaturze polskiej. Omów, analizując teksty literackie. 27. Izba i zagroda jako przestrzeń życia chłopa. Omów, analizując teksty literackie. 28. Bohater literacki jako jednostka determinowana przez zbiorowość. Omów, analizując wybrane utwory różnych epok. 29. Literackie rozrachunki ze współczesnością i historią. Omów, analizując wybrane utwory. 30. Rozmowy z Bogiem w literackich przekazach z różnych epok. Omów, analizując wybrane utwory. 31. Motyw Pana i sługi", jako punkt wyjścia do prezentacji postaw moralnych w literaturze. Omów, analizując wybrane utwory. 32. Zagadnienie autentyczności prozy dokumentarnej. Omów wybrane utwory w kontekście biografii ich twórców. 33. Motywy franciszkańskie w poezji polskiej. Omów na podstawie wybranych utworów
34. Życie ludzkie jest mieszanką szaleństwa i rozsądku. Omów, w jakim stopniu wpływały one na postępowanie wybranych bohaterów 35. Niepogodzeni ze światem - literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym. Omów na wybranych przykładach literackich różnych epok. 36. Od Mickiewicza do Miłosza. Różne oblicza poezji emigracyjnej. Dokonaj analizy wybranych utworów 37. Matki, żony i kochanki - obraz i rola kobiety w literaturze. Przedstaw i porównaj w wybranych przykładach 38. Literackie relacje Polaków z podróży po świecie. Omów, analizując wybrane dzieła literackie. 39. Literatura wobec problemu zła. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów 40. Wygrali czy przegrali życie? Porównaj postawy moralne bohaterów różnych epok 41. Czy inny znaczy gorszy?' Problem tolerancji w literaturze różnych epok. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów 42. Miej serce i patrzaj w serce. Jak literatura prezentuje wewnętrzny portret człowieka? Przeanalizuj wybrane utwory literackie. 43. Pokrzepienie serc", rozdrapywanie ran" - literatura wobec życia narodu XIX i XX wieku. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów 44. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Omów na wybranych przykładach 45. Przedstaw różne sposoby wykorzystania kategorii czasu w wybranych utworach epickich lub/i dramatycznych różnych epok. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki. 1. Symbolika opisów przyrody w literaturze Młodej Polski. Zanalizuj i zinterpretuj wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki. 2. Wizerunek Madonny w literaturze i sztuce. Omów sposoby kreacji, odwołując się do wybranych dzieł literatury i innych dziedzin sztuki. 3. Batalistyka. Porównaj zagadnienie na wybranych przykładach z literatury i sztuki różnych epok.
4. Połączenie miłości i śmierci w malarstwie i literaturze. Porównaj różne ujęcia motywu w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 5. Obrazy piekła w literaturze, filmie i/lub malarstwie. Przedstaw zagadnienie na podstawie dzieł z różnych epok. 6. Autoportret w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby kreacji własnego ja w dziełach różnych epok. 7. Motyw gór w sztuce. Zanalizuj wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki. 8. Gotycyzm w literaturze i sztukach plastycznych. Omów różne sposoby i funkcje posługiwania się motywami gotyckimi w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 9. Różne sposoby kreowania postaci tajnego agenta i szpiega w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na wybranych 10. Obrazy żywiołów i ich funkcje w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zanalizuj problem na wybranych 11. Cechy impresjonistycznego postrzegania świata. Określ je na podstawie analizy wybranych dzieł literackich i malarskich przełomu XIX i XX wieku. 12. Wieś i folklor jako inspiracja pisarzy i malarzy w różnych epokach. Omów temat na wybranych przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki. 13. Malarstwo, rzeźba i architektura jako inspiracje dla literatury. Omów odwołując się do wybranych przykładów dzieł 14. Narodowi bohaterowie w literaturze i malarstwie. Przedstaw i przeanalizuj różne spojrzenia na znane postacie z historii Polski. 15. Obraz wojny i różnych postaw wobec niej w literaturze i filmie. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych dzieł. 16. Porównaj motyw tańca i jego funkcje w literaturze różnych epok i w filmie. 17.Motyw faustowski w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Rozwiń temat na wybranych 18. Motywy mitologiczne w literaturze, muzyce i plastyce różnych epok. Przedstaw problem posługując się odpowiednio dobranymi przykładami. 19. Brzydota jako kategoria estetyczna w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie na wybranych 20.Różnorodne wizerunki dziecka w literaturze i malarstwie XIX wieku. Omów na wybranych
21. Przedstaw na wybranych przykładach motyw walki narodowowyzwoleńczej w literaturze i malarstwie. 22.Dramat szekspirowski w adaptacjach filmowych i teatralnych. Porównaj wybrane teksty z filmami i sztukami teatralnymi. 23. Motyw rycerza i żołnierza w kulturze polskiej. Zaprezentuj temat, wykorzystując przykłady literatury i innych dziedzin sztuki. 24.Ideał urody kobiecej w literaturze i malarstwie. Omów problem na wybranych 25.Topos Nike w poezji i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 26.Motyw biesiady w literaturze, piosence i filmie. Porównaj sposoby funkcjonowania tego motywu na wybranych 27.System totalitarny w literaturze i filmie. Przedstaw problem na wybranych 28.Różne ujęcia anioła w literaturze i malarstwie. Omów funkcjonowanie tego motywu na wybranych 29.Różne ujęcia pejzażu w dziełach poetyckich i plastycznych. Przedstaw zagadnienie na wybranych 30.Obraz pielgrzyma i tułacza w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie na wybranych 31.Film jako dopełnienie dzieła literackiego. Omów te adaptacje, które stanowią oryginalną interpretację reżyserską. 32.Różnorodne wizerunki ojca w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 33.Chłop w literaturze i malarstwie polskim różnych epok. Omów problem na wybranych 34.Topos Ikara w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 35. Polska wieś w literaturze i malarstwie Młodej Polski. Omów problem ilustrując go wybranymi utworami literackimi i dziełami polskich impresjonistów.
36.Symbolizm w literaturze i malarstwie Młodej Polski. Porównaj metody twórcze, wykorzystując wybrane przykłady. 37.Malarska i literacka panorama dawnej Warszawy. Rozwiń temat w oparciu o wybrane przykłady. 38.Różnorodne ujęcia motywu prowincji i małej ojczyzny w literaturze i kinematografii współczesnej. Zinterpretuj zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 39.Motywy biblijne w literaturze i malarstwie różnych epok. Przedstaw i zinterpretuj je na wybranych 40.Wskaż i porównaj różnorodne sposoby interpretacji historii w literaturze i malarstwie XIX i XX wieku. 41. Holocaust w literaturze i filmie. Omów na wybranych 42.. Motyw śmierci w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych przykładów. JĘZYK 1. Związki frazeologiczne we współczesnym języku polskim. Omów ich rodzaje, analizując wybrane przykłady. 2. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język Zagłoby, Starościny, Czepca i/lub innych postaci literackich uwzględnij zwłaszcza cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 3. Scharakteryzuj język prasy młodzieżowej. Dokonaj oceny odwołując się do kryteriów poprawności językowej. 4. Co to jest nowomowa? Omów cechy tego zjawiska na przykładach wybranych tekstów literackich i publicystycznych. 5. Stylizacja językowa. Scharakteryzuj służące jej środki językowe i funkcje w wybranych utworach literatury polskiej. 6. Reklama jako środek perswazji. Omów funkcje języka reklamy, wykorzystując do tego celu zgromadzony materiał językowy (przykłady z prasy, radia i telewizji). 7. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych.
8. Innowacje w języku potocznym i w poezji współczesnej. Dokonaj analizy na podstawie przykładów języka mówionego i wybranych dzieł poetów. 9. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. Omów, analizując celowo dobrany materiał. 10. Dokonaj analizy języka różnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują. 11. Omów wpływ cenzury na język literacki wybranych epok. 12.Językowy savoir-vivre. Rozważ zjawisko w odniesieniu do różnych sytuacji komunikacyjnych. 13. Omów funkcje neologizmów w wybranych tekstach 14.Język prasy. Dokonaj analizy języka, kształtującego wypowiedź prasową, wykorzystaj wybrane przykłady. 15. Rola tytułu jako znaku literackiego, służącego do interpretacji dzieła.omów zagadnienie na wybranych 16.Język bohaterów telenowel. Dokonaj analizy problemu na wybranych 17. Język w domu, w szkole, w pracy czy to ten sam język? Zanalizuj przykłady odmian współczesnej polszczyzny. 18.Dawna i współczesna sztuka epistolarna. Dokonaj analizy porównawczej listów z różnych epok. 19.Poprawność tekstów w Internecie. Omów i oceń zgromadzony materiał w kontekście obowiązujących kryteriów poprawności językowej. 20. Omów wpływ języków obcych na polszczyznę na przestrzeni wieków. 21. Eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku. Wyjaśnij zagadnienie na wybranych przykładach 22. Życie wyrazów. Omów zmiany znaczeń wyrazów na wybranych Opracowały: A.Bargiel- Bienias, E. Limanowska- Golda, A. Zimoch.