Mini Poradnik UPC e-aktywacja: wszystkie pokolenia w Internecie! Zaproś rodziców i dziadków do sieci: naucz Ich korzystania z komputera i Internetu.
00 01 Dojrzałość w cyberprzestrzeni Mini Poradnik to najnowsza publikacja UPC skierowana do wszystkich tych, którzy chcieliby pomóc swoim bliskim, którzy są w wieku dojrzałym w zdobyciu umiejętności niezbędnych do korzystania z Internetu. Idea utworzenia poradnika zrodziła się w wyniku doświadczeń związanych z realizowanym przez UPC od 2006 roku programem społecznym Akademia e-seniora UPC. Zainteresowanie programem i liczba chętnych do wzięcia udziału w szkoleniu przeszła najśmielsze oczekiwania organizatorów, obalając stereotyp niechętnego nowym technologiom pokolenia 50+. Kursy Akademii wyraźnie pokazały, że to nie brak zapału i możliwości dostępu do nowych technologii są największym problemem starszego pokolenia, ale brak umiejętności korzystania ze zdobyczy techniki. Z badań przeprowadzonych na początku 2009 przez UPC Polska wyłonił się bardzo ciekawy profil osoby starszej uczestnika kursów. Dojrzały internauta jest: optymistą, aktywnie spędzającym czas 83% kursantów prowadzi aktywny tryb życia, czyta prasę, chodzi do kina i teatru, ciekawy świata, chłonny wiedzy 95% seniorów chce być na bieżąco i mieć stały dostęp do informacji. Niestety jednak, jak wynika z badań przeprowadzonych przez GUS, jedynie niewielki procent osób w wieku 50+ korzysta z komputera i Internetu, natomiast w grupie wiekowej 16-24 lata odsetek internautów wynosi 96%! Większość młodych osób traktuje komputer, telefon komórkowy i dostęp do Internetu jako podstawę i oczywisty element życia codziennego. Trudno im wyobrazić sobie, że można nie wiedzieć, co to jest myszka, jak korzystać z klawiatury i wysłać e-maila. Powoduje to rosnącą przepaść miedzy pokoleniami i brak wzajemnego zrozumienia wnuków i ich dziadków, którzy większą część życia przeżyli w czasach, gdy komputer i Internet pojawiały się jedynie w opowieściach science fiction. Te doświadczenia i wyniki badań skłoniły UPC do podjęcia kolejnych kroków związanych z włączaniem osób dojrzałych do cyfrowego świata, tym razem mających na celu zachęcenie młodego pokolenia do dzielenia się swoimi umiejętnościami. Dzięki doświadczeniu wyniesionemu z kursów Akademii e-seniora UPC, mógł powstać poradnik, który pozwala na lepsze zrozumienie osoby, która nigdy nie miała kontaktu z nowoczesnymi technologiami. Poradnik jest skierowany do wszystkich, którzy chcieliby nauczyć osobę bliską w dojrzałym wieku, korzystania z Internetu, ale nie wiedzą jak to zrobić. Pokazuje, jak w prosty, przystępny sposób przekazać starszym osobom wiedzę na temat obsługi komputera oraz Internetu i włączyć ich do cyfrowego świata. Jeżeli potrafisz korzystać z komputera i Internetu oraz masz w swoim otoczeniu osobę, z którą chciałbyś podzielić się swoimi umiejętnościami, ten poradnik został stworzony właśnie dla Ciebie!
02 03 Raz,dwa,trzy Nauka podstaw obsługi komputera i korzystania z Internetu to proces, który najlepiej realizować metodą małych kroków. Ważne, aby pamiętać, że każdy cel da się osiągnąć, jeśli tylko podzieli się go na pojedyncze, cząstkowe działania. Poniżej przedstawiamy trzy proste kroki, które pozwolą Tobie i Twojemu uczniowi, z którym zamierzasz pracować, w miły i bezstresowy sposób rozpocząć naukę. Krok 1: Przełam strach Wiele osób, które nigdy nie miały kontaktu z zaawansowanym technologicznie sprzętem, obawia się, że nie poradzą sobie z jego obsługą. Mają wrażenie, że najmniejszy błąd zniszczy sprzęt. Obawa może być tak silna, że nawet proste włączanie i wyłączanie komputera będzie wiązało się ze stresem. Dlatego też, rozpoczynając naukę ze starszą osobą warto uspokoić ją, podkreślając, że: komputer jest tylko narzędziem, powinien służyć użytkownikowi i ułatwiać, a nie utrudniać mu życie, nie tak łatwo jest zepsuć komputer, jest on odporny na różne działania i pomysły, opanowanie obsługi komputera i Internetu nie jest trudne, ta wiedza i umiejętności są dla wszystkich, nie ma głupich pytań, każda wątpliwość jest uzasadniona i zostanie przez Ciebie wyjaśniona, na naukę nigdy nie jest za późno, a dążenie do ciągłego rozwoju jest bardzo cenne. Darek, instruktor Akademii Zdarza się tak, że starsi ludzie myślą, że wszyscy dookoła uważają, że to już nie dla nich, że nowe technologie są dla młodych. Martwią się, czy podołają wyzwaniu, czy to nie zbyt skomplikowane. Dlatego tak ważne jest, żebyśmy pokazali im, że Internet jest dla wszystkich i wspierali ich w nauce. Ważne, aby dowiedzieli się, co mogą osiągnąć dzięki Internetowi i co to zmieni w ich życiu. Wtedy często okazuje się, że już nie mogą bez komputera żyć.
04 05 Krok 3: Pokaż korzyści Krok 2: Zacznij od podstaw Pamiętaj, że pewne informacje dotyczące komputera, które Tobie mogą się wydawać oczywiste, wcale nie są takimi dla Twojego ucznia. Rozpocznij naukę od nazwania poszczególnych elementów urządzenia: myszki, klawiatury, ekranu, komputera. Później pokaż, jak poruszać kursorem na ekranie, jak klikając zaznaczać wybrane elementy itd. Nawet, jeżeli coś wydaje się banalnie proste, pokaż i wytłumacz, jak to zrobić. Opowiedz, co to jest Internet, wyszukiwarka, portal, strona internetowa. Dobrym pomysłem może być zrobienie krótkiego słowniczka z podstawowymi terminami związanymi z Internetem i komputerem. Nie narzucaj zbyt szybkiego tempa starając się przekazać wszystko na raz. Opanowanie włączania i wyłączania sprzętu, posługiwania się myszką i przejrzenie kilku stron internetowych wystarczą na pierwszą lekcję. Monika, instruktorka Akademii Musimy się nastawić na to, że osoby, które nigdy nie miały kontaktu z Internetem, będą mieć pytania czy problemy, które dla nas są oczywiste albo nawet nie wpadlibyśmy na to, że jakaś sytuacja może wydać się problematyczna. Najszybciej i najprzyjemniej uczy się o rzeczach, które nas interesują. Pokaż początkującemu internaucie, że Internet i komputer to nie tylko zabawka dla młodych. Opowiedz o możliwościach, jakie otwierają się wraz z włączeniem do cyfrowego świata. Dobrym przykładem mogą być wirtualne zakupy, dostarczane bezpośrednio do domu, strony dla seniorów, serwisy społecznościowe, na których można odnaleźć dawno nie widzianych znajomych. To, jak zachęcisz do nauki zależy tylko i wyłącznie od Ciebie. Wspólnie zdecydujcie, co Was tak naprawdę ciekawi i czym chcecie się zająć. Pokaż, że wiele osób w wieku dojrzałym jest już w sieci i świetnie sobie radzi, czego przykładem mogą być liczne blogi seniorów, takie jak ten http://starszapani.blog.onet.pl/. Dominika, instruktorka Akademii Jest potrzebna duża wrażliwość i empatia, a także wyczucie potrzeb i umiejętne motywowanie. W tym motywowaniu powinny się znaleźć nie tylko standardowe komunikaty typu: na pewno będzie dobrze, nie jednej osobie się udało, Pani też się uda, ale również bardzo konkretne nakreślenie korzyści, jakie będą płynęły z nabycia nowych umiejętności czyli np. Nauczy się Pani wysyłać maile, to nie będzie musiała Pani stać w kolejce na poczcie po znaczki.
06 07 Czy wiesz, że? Kilka krótkich informacji, które mogą zainteresować starsze pokolenie i uatrakcyjnić Waszą wspólną naukę: 1. surfując w sieci możesz znaleźć wiele informacji na każdy temat? Wyjaśnij, że termin surfowanie w sieci oznacza wyszukiwanie interesujących nas informacji, przeglądanie różnych stron internetowych itp. Opowiedz, że często na stronach można znaleźć linki, czyli odsyłacze do stron o podobnej tematyce. Opowiedz, że link to charakterystyczny element tekstu spotykany najczęściej na stronach www, często wyróżniony graficznie (np. pogrubiony, podkreślony napis). Po kliknięciu na ten łącznik otworzona zostaje inna strona (lub inny fragment tej samej strony), która bezpośrednio wiąże się z danym tekstem. Zatrzymany na odsyłaczu kursor myszy zmienia kształt na rysunek dłoni z wyciągniętym palcem. Pokaż, że w sieci znajdują się informacje na każdy temat od przepisów kucharskich, stron poświeconych szydełkowaniu, poprzez informacje o godzinach otwarcia urzędów, ofercie kulturalnej w najbliższej okolicy, aż do bieżących informacji z całego świata. Monika, instruktorka Akademii Jeżeli między dwoma osobami w różnym wieku, jest jakieś wspólne zainteresowanie, to na pewno łatwiej będzie młodszej osobie przekonać, zachęcić i zmotywować seniora do korzystania z Internetu. Jeżeli istnieje jakaś interakcja pomiędzy osobami starszymi a młodszymi, wówczas zdecydowanie łatwiej przychodzi im wspólna nauka.
08 Darek, instruktor Akademii Bardzo ważne w nauce jest powolne, ale systematyczne wyrabianie odpowiednich nawyków. 09 2. dostęp do Internetu ułatwia kontakt z najbliższymi Pomóż Twojemu uczniowi założyć w sieci własną pocztę elektroniczną. Wyjaśnij, że posiadając konto w takiej poczcie, będzie on mógł wysyłać wiadomości zwane e-mailami. Opowiedz, że nazwa ta pochodzi od electronic mail czyli poczta elektroniczna i jest to nowy rodzaj listu. Dodaj, że oprócz standardowej wiadomości tekstowej można w ten sposób również przesyłać załączniki czyli pliki w postaci obrazów, zdjęć, a także video oraz dźwięków. 3. spotykasz się na czacie Wielu świeżo upieczonym internautom na pewno spodoba się fakt, że w sieci można prowadzić wirtualne pogawędki na żywo (w przeciwieństwie np. do poczty elektronicznej, gdzie odpowiedź na list otrzymuje się po kilku minutach, a czasem nawet kilku dniach). Wyjaśnij, jak działa przykładowy czat, jak można z niego korzystać. Jeżeli masz do dyspozycji drugi komputer, możecie od razu przeprowadzić próbną rozmowę. 4. w sieci również można złapać wirusa Bardzo ważną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę początkującemu użytkownikowi Internetu, jest bezpieczeństwo w sieci. Uważaj, aby przesadnie nie nastraszyć niebezpieczeństwami czyhającymi na niego w sieci, ale pamiętaj, aby uświadomić mu jak ważne jest np. zabezpieczanie dostępu hasłem i utrzymywanie tego hasła w tajemnicy. Ostrzeż również przed wchodzeniem na niebezpieczne strony internetowe lub otwieraniem poczty od nieznanych adresatów. 5. emotikony to symbole wyrażające uczucia i emocje Wyobraź sobie, jak niezrozumiałe dla kogoś, kto nie korzystał nigdy wcześniej z Internetu lub komputera może być zestawienie znaków :) lub :(. Wyjaśnij, co oznaczają poszczególne znaki. Możesz również pokazać swojemu uczniowi klika bardziej skomplikowanych emotikonów i poprosić go, aby spróbował zgadnąć, co one oznaczają. Sławek, instruktor Akademii Jeżeli ktoś ma chęć się czegoś nauczyć, to już jest połowa sukcesu. Wtedy sam będzie nas pytał o rzeczy, które go interesują, których potrzebuje lub z których chciałby skorzystać. W przypadku osób starszych, częstą motywacją do rozpoczęcia nauki obsługi komputera i Internetu jest chęć korzystania z komunikatorów internetowych. Wielu seniorów ma dzieci, rodzinę lub znajomych, którzy mieszkają za granicą. W takim przypadku, komunikator internetowy to dla nich jeden z najtańszych sposobów kontaktu z bliskimi. Wiedzą, czego konkretnie chcą się nauczyć, więc wystarczy jedynie odpowiadać na ich potrzeby i pytania. A pytań mają bardzo wiele. Henia, instruktorka Akademii Ktoś, kto wykorzystuje swoje zainteresowania, czuje potrzebę, żeby komputer pomagał mu w życiu, bardzo szybko nauczy się podstaw jego obsługi. Gdy dana osoba czuje, że ma potrzebę korzystania z komputera w jednym konkretnym celu, wtedy jest nam łatwiej nawiązać z nią nić porozumienia i wiemy czego ta osoba od nas oczekuje i czego mamy ją nauczyć. Więcej opisów lekcji i tematów związanych z nauką obsługi komputera i Internetu znajdziesz na stronie Akademii e-seniora UPC www.akademiaeseniora.pl Dominika, instruktorka Akademii Senior, który rozpoczyna przygodę z Internetem i komputerem, może nie znać tej naszej terminologii technicznej, żargonu typu wygoogluj sobie. Na początku nie używajmy więc takich określeń, a jeśli już ich używamy, to wprowadzajmy je bardzo powoli. Starajmy się zamieniać je na synonimy, które funkcjonują w języku albo szukajmy analogii do sytuacji z życia codziennego, jeśli mamy wyjaśnić działanie jakiś narzędzi.
10 11 Pamiętaj! Bądź cierpliwy Zdobywanie nowych umiejętności wymaga czasu, niezależnie od wieku. Jednym przychodzi to szybciej, innym trochę wolniej. Bardzo ważna jest przy tym cierpliwość i życzliwość nauczyciela. Wyrozumiałość i spokój pozwolą na zachowanie przyjemnej atmosfery i pomogą uczynić z nauki wspólną zabawę. Pamiętaj, że wykonywanie pewnych trudnych czynności, szczególnie jeśli nie zakończy się od razu sukcesem, może być frustrujące. Warto wtedy wesprzeć swojego ucznia i zmotywować go do dalszych prób. Użyj wyobraźni Wyjaśniając jakiś problem warto stosować porównania i przykłady. Im atrakcyjniej i zabawniej przedstawisz temat, tym lepiej. Użyj wyobraźni i postaraj się opowiedzieć o Internecie w sposób zrozumiały dla kogoś, kto nigdy z niego nie korzystał. Henia, instruktorka Akademii Młody człowiek nie powinien oczekiwać, że nauczy kogoś wszystkiego na raz. Skupmy się na jednej rzeczy, która dla danej osoby jest ważna. Wtedy będziemy mieli poczucie, że dobrze spełniliśmy swoje zadanie, nauczyliśmy tą osobę tego, czego chciała, i że jest ona zadowolona z naszych usług. To jest najważniejsze. Wszystkiego naraz nie da się nauczyć. Dominika, instruktorka Akademii Czasami starszej osobie ciężko sobie wyobrazić chociażby tak prostą czynność, jak skopiowanie pliku. W związku z tym trzeba to porównać do działań, które wykonujemy w rzeczywistości. Tworzenie dokumentu jest jak tworzenie jakiegoś pisma, więc żeby go nie zgubić chowamy go do teczkifolderu i wkładamy do szuflady.
12 13 Sławek, instruktor Akademii Bardzo ważna jest cierpliwość. Należy powtarzać parę razy to, co jest potrzebne, o co pytają. Nawet jeśli jest się czasem zmęczonym Pokazuj Pokaż jak wykonać każdą, nawet najprostszą czynność. Zrób to powoli, upewniając się, że osoba, której próbujesz przekazać daną wiedzę, nadąża za tym co robisz i rozumie co się dzieje na ekranie. Pamiętaj przy tym, aby nie traktować osoby dojrzałej z wyższością i w sposób protekcjonalny. Takie podejście bardzo łatwo może zniechęcić do nauki. powtarzaniem, należy pamiętać, że po zakończonym kursie jest ogromna satysfakcja i niesamowita radość tych ludzi, którzy się czegoś nauczyli. Powtarzaj Dominika, instruktorka Akademii Jeżeli młodzi ludzie nagle stają się przewodnikiem starszego pokolenia, to jest to zamiana ról. Dojrzali ludzie, z pozycji autorytatywnej, jaką do tej pory mieli z racji swojego doświadczenia, schodzą do pozycji niższej. To może działać na nich bardzo deprymująco. Gwarancją przyswojenia nowych umiejętności i nabycia w nich wprawy jest robienie częstych powtórek. Przy każdej nadarzającej się okazji, poświęćcie chwilę na powtórzenie tego, czego już zdążyliście się nauczyć. Wystarczy szybkie zalogowanie się do poczty elektronicznej i sprawdzenie maili lub próba znalezienia jakichś informacji w wyszukiwarce. To naprawdę pomaga! Pozwól spróbować Nie wykonuj nawet części zadania za swojego ucznia. Jeśli to zrobisz, straci poczucie, że udało mu się coś osiągnąć samodzielnie i nie poczuje się pewnie w świecie nowych technologii. Jeżeli początkujący internauta natrafi na jakąś wyjątkowo trudną przeszkodę, pokaż kolejne kroki, ale potem wróć do momentu początkowego i pozwól, aby zrobił to sam. Darek, instruktor Akademii Rada dla dojrzałych internautów: poproście o opis skomplikowanych czynności krok po kroku, powoli. Zanotujcie to sobie. Komputer jest metodyczny, jak na coś jest metoda, to na pewno uda Wam się to zrobić.