Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Producent: Dystrybutor: Dekatlenek tetrafosforu (P2O5)2 pentatlenek difosforu, bezwodnik kwasu fosforowego(v), bezwodnik kwasu ortofosforowego(v)] 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składnik stwarzający zagroŝenie: Symbol Zwroty % wag. Nr CAS Nr WE Nazwa chemiczna ostrzegawczy zagroŝenia (R)* dekatlenek tetrafosforu 100 1314-56-3 215-236-1 C 35 Objaśnienie: T + = bardzo toksyczny, T= toksyczny, C= Ŝrący, Xn= szkodliwy, Xi= draŝniący, E= wybuchowy, O= utleniający, F + = skrajnie łatwo palny, F= wysoce łatwo palny, N= niebezpieczny dla środowiska *Pełne znaczenie zwrotów zagroŝenia R z punktu 2 ujęto w punkcie 16 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. ZagroŜenie poŝarowe: ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC C Substancja stała, nie palna. Nie stwarza zagroŝenia poŝarowego. Dekatlenek tetrafosforu jest substancją Ŝrącą. DraŜni błony śluzowe dróg oddechowych i oczu. W kontakcie z wilgocią powstają niebezpieczne, Ŝrące produkty reakcji. Powoduje powaŝne oparzenia. Substancja działa szkodliwie na organizmy Ŝywe, w szczególności glebowe i wodne. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego pyłem dekatlenku tetrafosforu środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Skontaktować się z lekarzem. Następstwa wdychania: 1. Wyprowadzić poszkodowana osobę na świeŝe powietrze. 2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby wykonać sztuczne oddychanie lub w razie potrzeby podać tlen najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. Zapewnić pomoc lekarską. Uwaga: groźba obrzęku płuc. Kontakt z oczami: 1. Przemywać skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15 20 minut, przy wywiniętych powiekach. Przykryć oczy jałowym opatrunkiem. 2. W razie potrzeby zapewnić pomoc okulisty. Następstwa połknięcia: 1. Przy zatruciu doustnym osobie przytomnej naleŝy natychmiast podać do wypicia duŝe ilości wody i mechanicznie prowokować wymioty. Czynność tę powtarzać kilkakrotnie. Osoby niefachowe nie powinny wszczynać postępowania leczniczego, jeŝeli poszkodowany jest nieprzytomny. Skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, miejsce leŝące i ciepło. Kontakt ze skórą: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę. Oparzoną skórę naleŝy zmywać 2% roztworem wodorowęglanu sodu.
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/7 2. Skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU ZagroŜenia poŝarowe: W przypadku poŝaru sąsiednich obiektów stosować w kolejności: Sprzęt ochronny straŝaków: Dekatlenek tetrafosforu jest substancją niepalną. W wyniku działania podwyŝszonej temperatury pojemniki mogą ulec gwałtownemu rozszczelnieniu z wydzieleniem szkodliwych pyłów i gazów. Odpowiednie do gaszenia poŝaru obiektu lub substancji znajdujących się w sąsiedztwie dekatlenku tetrafosforu. Zalecany ditlenek węgla (CO2), gaśnice proszkowe z proszkiem ABC oraz woda. Aparaty izolujące drogi oddechowe. Kombinezony przeciwchemiczne. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: W przypadku wydostania się większej ilości dekatlenku tetrafosforu do środowiska skaŝony teren naleŝy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skaŝania środowiska. Chronić przede wszystkim drogi oddechowe maskami ochronnymi. W razie potrzeby wezwać ekipę ratowniczą. Unikać kontaktu z uwalniającym się pyłem. Stosować ubrania ochronne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P3). Rozsypaną substancję dokładnie zbierać do pojemników z pokrywami. Stosować metody mechaniczne oraz urządzenia zasysające (odkurzacze przemysłowe). Starać się nie wzbijać pyłu. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. Na drodze reakcji chemicznej uzyskanie kwasu fosforowego lub jego soli; zgodnie wymogami z rozporządzeniem Ministra Gospodarki sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom / wybuchom: Magazynowanie: Podczas stosowania nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z dekatlenkiem tetrafosforu, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci. Substancja praktycznie niepalna. Dekatlenek tetrafosforu przechowywać w pojemnikach, w suchych i szczelnych pomieszczeniach zamkniętych o drewnianych podłogach zabezpieczonych przed przenikaniem wilgoci z gruntu, w temperaturze do 20ºC i wilgotności 60-80%. Dekatlenek tetrafosforu pakowany jest do szczelnie zamkniętych beczek i bębnów metalowych, puszek pakowanych razem w skrzynie drewniane lub kartony, słoikach szklanych obłoŝonych obojętnym materiałem amortyzującym. Przechowywać z dala od Ŝywności. Okres przechowywania nie moŝe przekraczać 12 miesięcy. Magazyn musi być wyposaŝony w instalację wentylacyjną.
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/7 Metody postępowania z odpadami: Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. Za odpad moŝna uznać dekatlek tetrafosforu, który nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy dekatatlenek tetrafosforu odstawiany jest do miejsca wskazanego przez słuŝbę ochrony środowiska, celem utylizacji na drodze wykorzystania hutniczego. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania dekatatlenku tetrafosforu. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Drogi oddechowe: Maski ochronne z pochłaniaczami pyłów P3. Ręce: Rękawice ochronne. Oczy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie. Skóra i ciało: Ubrania ochronne. Ogólne środki ochrony: Higiena pracy: Metody oceny naraŝenia: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z pyłem dekatatlenku tetrafosforu. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać rozsypy bez wzbijania pyłu. Metody oceny naraŝenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości pyłów w powietrzu miejsca pracy. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz. 1769) Składnik NDS (mg/m3) NDSCh (mg/m3) dekatlenek tetrafosforu 1 2 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 141,94 g/mol Postać fizyczna, barwa, zapach: Dekatlenek tetrafosforu, w warunkach normalnych jest substancją stałą, występującą w kilku odmianach polimorficznych, zwykle białego proszku podobnego do śniegu. Substancja higroskopijna. Temperatura topnienia: W zaleŝności od odmiany wynosi 422/569ºC, Temperatura sublimacji: 347ºC (trwały nawet do temperatury 1000oC) Gęstość: w temperaturze 20ºC 2,30/2,70 g/cm3. Gęstość usypowa: ok. 700 kg/m3 Rozpuszczalność w wodzie: Nierozpuszczalny PręŜność par: < 0,1 mbar/20ºc Inne: Dekatlenek tetrafosforu otrzymywany jest przez spalanie białego fosforu w obecności nadmiaru suchego powietrza. Stosowany jest jako substancja susząca, do odciągania wody w reakcjach chemicznych, do otrzymywania tlenków niemetali. 10. REAKTYWNOŚĆ I STABILNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Produkt w warunkach normalnych stabilny. Dekatlenek tetrafosforu jest substancją higroskopijną, tworzący z wodą kolejno kwas
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/7 Właściwości korozyjne: tetrametafosforowy, kwas difosforowy a następnie kwas ortofosforowy. Niszczy materiały organiczne przez odwodnienie. Wchodzi w gwałtowna reakcję z wieloma substancjami, np. z amoniakiem, sodem, sodą, ługiem sodowym, fluorowodorem.. Brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie pyłów i par, spoŝycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Informacja ogólna: Dekatlenek tetrafosforu jest substancją Ŝrącą. DraŜni błony śluzowe dróg oddechowych i oczu. W kontakcie z wilgocią powstają niebezpieczne, Ŝrące produkty reakcji. Dane toksykologiczne: LD50 (doustnie, szczur) = 1530 mg/kg, LD50 (skóra, królik) = 2740 mg/kg, Działanie miejscowe: Wdychanie pyłów i par: Pyły i pary powodują ostre podraŝnienie nosa i gardła. Powstaje kaszel, ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. MoŜe pojawić się bezdech z pieniącą się śliną (obrzęk płuc), ostry nieŝyt oskrzeli, zapalenie płuc. MoŜe nastąpić uszkodzenie płuc. Następstwem mogą być objawy takie jak w zespole Parkinsona. Pracownicy stykający się zawodowo z dekatlenkiem tetrafosforu powinni być poddawani okresowym badaniom lekarskim. SpoŜycie: Wystąpią nudności i wymioty. Śluzówki ust mogą być obrzęknięte. Pojawiają się trudności w oddychaniu. Mogą wystąpić problemy z krąŝeniem. Jako późne powikłanie występuje niedomoga wątroby i nerek. Kontakt ze skórą: Wystąpi silne podraŝnienie, a takŝe oparzenie chemiczne. Kontakt z oczami: Wystąpi zaczerwienienie, podraŝnienie, swędzenie i łzawienie. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności wobec ssaków: 3.1 Stopień zagroŝenia wód: mały 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju 06 09 99 inne, nie wymienione odpady Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła. Sposób likwidacji (D10) termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Numer UN(ONZ) : 1807 Klasa RID/ADR/IMO: 8 Grupa pakowania: II
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/7 Numer rozpoznawczy zagroŝenia: 80 Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 8: 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych R 35 S 1/2 S 22 S 26 S 45 Kartę wykonano zgodnie z: Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia Powoduje powaŝne oparzenia. C Produkt Ŝrący Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi Nie wdychać pyłu. Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. W przypadku awarii lub jeŝeli źle się poczujesz niezwłocznie zasięgnij porady lekarza jeŝeli to moŝliwe, pokaŝ etykietę. Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001 r. (Dz.U.11 poz. 84; z późniejszymi zmianami) Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004 r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2) Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz. 1769) Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206), Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/7 Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: C R 35 Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 PN-EN 344:1996 PN-EN 166:2002 (U) PN-EN 374-3:2004 (U) PN-EN 466:1998 Dekatlenek tetrafosforu Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Produkt Ŝrący. Powoduje powaŝne oparzenia. Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 7/7