Lublin, dnia 29 listopada 2016 r.

Załącznik do Uchwały nr CXLIII/2958./2016 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 29 listopada 2016 r. Zarząd Województwa Lubelskiego - Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego REGULARMIN KONKURSU nr RPLU.05.03.00-IZ.00-06-001/16 Oś priorytetowa 5 Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna Działanie 5.3 Efektywność energetyczna sektora mieszkaniowego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Lublin, dnia 29 listopada 2016 r.

Spis treści I. WYKAZ SKRÓTÓW I POJĘĆ SPECJALISTYCZNYCH... 4 II. INFORMACJE OGÓLNE... 4 2.1.Podstawy prawne i dokumenty programowe konkursu:... 4 2.2.Informacje na temat zmiany Regulaminu... 6 III. INFORMACJE O KONKURSIE... 6 3.1. Podstawowe informacje o konkursie... 6 3.2. Instytucja odpowiedzialna za konkurs... 7 3.3. Cel konkursu... 7 3.4. Źródła finansowania i kwota środków przeznaczona na konkurs... 8 3.5. Termin, forma i miejsce składania wniosków o dofinansowanie... 8 3.6. Terminy i doręczenia... 9 3.7. Forma składania uzupełnień/poprawek/wyjaśnień do wniosku... 9 3.8. Wycofanie wniosku... 10 IV. WYMAGANIA KONKURSU... 10 4.1. Podmioty uprawnione do ubiegania się o dofinansowanie... 10 4.2. Typy projektów... 11 4.3. Wymagania w zakresie wskaźników projektu... 11 V. ZASADY FINANSOWANIA PROJEKTU... 12 5.1 Dofinansowanie, wkład własny, projekty generujące dochód, luka finansowa... 12 5.2. Kwalifikowalność... 13 5.3. Projekty objęte pomocą publiczną... 16 5.4.Cross-financing... 21 VI. PROCEDURA OCENY I WYBORU PROJEKTU... 21 6.1. Zasady ogólne... 21 6.1.1.Weryfikacja wymogów formalnych oraz oczywistych omyłek... 21 2/32

6.1.2.Ocena formalna... 22 6.1.3. Ocena merytoryczna... 24 6.2. Zakończenie oceny i rozstrzygnięcie konkursu... 26 Wybór projektów nie wynikający z rozstrzygnięcia konkursu... 27 6.3. Umowa o dofinansowanie... 28 VII. PROCEDURA ODWOŁAWCZA... 30 VIII. ANULOWANIE KONKURSU... 3231 IX. ZAŁĄCZNIKI... 32 3/32

I. WYKAZ SKRÓTÓW I POJĘĆ SPECJALISTYCZNYCH CT cel tematyczny, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. DW EFRR - Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego epuap - elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej EFRR - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego BP Budżet Państwa IOK Instytucja Organizująca Konkurs IZ RPO Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 LSI2014 Lokalny System Informatyczny do obsługi Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020, udostępniany za pośrednictwem serwisu internetowego dostępnego pod adresem https://lsi2014.lubelskie.pl KOP Komisja Oceny Projektów KM RPO Komitet Monitorujący Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 KPA ustawa z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2016 r., poz. 23 z późn. zm.) OOP Oddział Oceny Projektów w Departamencie Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego RPO WL Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 ZWL Zarząd Województwa Lubelskiego KWALIFIKOWANY PODPIS ELEKTRONICZNY kwalifikowany podpis elektroniczny w rozumieniu ustawy z dnia 5 września 2016r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2016r., poz. 1579) KONTRAKT TERYTORIALNY umowa o której mowa w art. 5 pkt 4c ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2016 r., poz. 383 z późn. zm.) II. INFORMACJE OGÓLNE 2.1.Podstawy prawne i dokumenty programowe konkursu: Konkurs jest organizowany w szczególności w oparciu o następujące podstawy prawne: 4/32

Akty prawne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 320, z późn. zm.), zwane dalej Rozporządzeniem ogólnym 1303/2013, Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu, zwane dalej Rozporządzeniem 651/2014, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 sierpnia 2015 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje wspierające efektywność energetyczną w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014 2020, zwane dalej Rozporządzeniem na inwestycje wspierające efektywność energetyczną. Rozporządzenie to stanowi program pomocowy o numerze referencyjnym SA.43254, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 3 września 2015 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji oraz na propagowania energii ze źródeł odnawialnych w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 (Dz.U. z 2015 r., poz. 1420 z późn. zm.). Rozporządzenie to stanowi program pomocowy o numerze referencyjnym SA.43229, Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 1, z późn. zm.), zwane dalej Rozporządzeniem 1407/2013, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014 2020 (Dz.U. z 2015 r.,poz. 488 z późn. zm), Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2016 r., poz. 217 z późn. zm.) zwana dalej ustawą wdrożeniową, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz. Urz. L 315 z 14.11.2012 r.)- zwana dalej Dyrektywą 2012/27/UE, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. Urz. L 153/13 z 18.6.2010 r.)- zwana dalej Dyrektywą 2010/31/EU,Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (Dz.U. L 285/10 z 31.10.2009 r.)- zwana dalej Dyrektywą 2009/125/WE, 5/32

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/EC z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.U. L 152 z 11.6.2008)- zwana dalej Dyrektywą 2008/50/EC ; Dyrektywa 2006/32/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dz. U. L 114/64 z 27.4.2006 r.)- zwana dalej Dyrektywą 2006/32/EC. Dokumenty i wytyczne - Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020, przyjęty decyzją KE C(2015)887 z dnia 12 lutego 2015 r. - Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020. - Wytyczne programowe dotyczące systemu wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Tom I. 2.2.Informacje na temat zmiany Regulaminu 1. Regulamin konkursu może ulegać zmianom w trakcie trwania konkursu. Do czasu rozstrzygnięcia konkursu Regulamin nie może być jednak zmieniany w sposób skutkujący nierównym traktowaniem wnioskodawców chyba, że konieczność jego zmiany wynika z przepisów prawa powszechnie obowiązującego. 2. W przypadku zmiany Regulaminu, IOK zamieszcza na swojej stronie internetowej www.rpo.lubelskie.pl oraz na portalu www.funduszeeuropejskie.pl informację o zmianie Regulaminu, aktualną treść Regulaminu, uzasadnienie oraz termin, od którego zmiana obowiązuje. III. INFORMACJE O KONKURSIE 3.1. Podstawowe informacje o konkursie 1. Niniejszy Regulamin zawiera informacje dotyczące zasad naboru, oceny i wyboru projektów do dofinansowania oraz warunków, na jakich odbywa się konkurs na realizację projektów do dofinansowania z EFRR w ramach Osi priorytetowej 5 Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna, Działanie 5.3 Efektywność energetyczna sektora mieszkaniowego RPO WL. 2. Konkurs jest konkursem zamkniętym, tj. takim, w którym możliwość składania wniosków jest ograniczona datą końcową. 3. Konkurs jest organizowany na obszarze województwa lubelskiego i jest przeznaczony dla podmiotów wymienionych w Rozdziale IV Podrozdziale 4.1 Regulaminu. 4. Z wyłączeniem przypadków wskazanych w Regulaminie wszystkie czynności w ramach konkursu po stronie wnioskodawcy dokonywane są wyłącznie za pośrednictwem LSI2014. IOK dokonuje w formie pisemnej wszystkich czynności, których adresatem jest wnioskodawca - dotyczy to w 6/32

szczególności wezwań, informacji o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia, informacji o wynikach oceny oraz rozstrzygnięć protestów. 5. Konkurs przeprowadzany jest jawnie z zapewnieniem publicznego dostępu do informacji o zasadach jego przeprowadzania oraz do list projektów ocenionych w poszczególnych etapach oceny i listy projektów wybranych do dofinansowania. Wyjaśnień w kwestiach dotyczących konkursu udziela IOK poprzez: Konsultacje elektroniczne (drogą elektroniczną na adres: defrr@lubelskie.pl). Konsultacje telefoniczne (pod numerem tel. (81) 44-16-575, (81) 44-16-746). Odpowiedzi pisemne na zapytania kierowane przez wnioskodawców przesyłane pocztą tradycyjną (na adres: Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego, ul. Stefczyka 3b, 20-151 Lublin). 6. Wyjaśnienia w kwestiach dotyczących konkursu dotyczą zasad naboru, oceny i wyboru projektów do dofinansowania. Pytania zadawane podczas konsultacji nie mogą dotyczyć wstępnej oceny wniosku. Należy jednocześnie pamiętać, że odpowiedź udzielona przez IOK nie dotyczy oceny poszczególnych projektów. 7. Odpowiedzi na pytania dotyczące konkursu będą zamieszczane na stronie internetowej www.rpo.lubelskie.pl. Jednocześnie, w przypadku gdy liczba pytań będzie znacząca, IOK zastrzega sobie prawo do ograniczenia publikowania odpowiedzi do kluczowych lub powtarzających się pytań. Odpowiedzi udzielane na pytania związane z procedurą wyboru projektów są wiążące do momentu zmiany odpowiedzi. Jeśli zmiana odpowiedzi nie wynika z przepisów powszechnie obowiązującego prawa, wnioskodawcy którzy zastosowali się do danej odpowiedzi i złożyli wniosek o dofinansowanie w oparciu o wskazówki w niej zawarte, nie będą ponosić negatywnych konsekwencji związanych ze zmianą odpowiedzi. 8. IZ RPO informuje o możliwości przeprowadzenia kontroli uprzedniej w toku procedury naboru i oceny wniosków oraz przed podpisaniem umowy o dofinansowanie, stosownie do postanowień art. 22 i 23 ustawy wdrożeniowej. Złożenie wniosku o dofinansowanie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na poddanie się kontroli. 9. Ilekroć w niniejszym Regulaminie mówi się o dniu roboczym lub dniach roboczych, rozumie się przez to dni od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. 3.2. Instytucja odpowiedzialna za konkurs Instytucją Organizującą Konkurs jest Zarząd Województwa Lubelskiego jako Instytucja Zarządzająca RPO WL. Czynności związane z przeprowadzeniem konkursu podejmuje Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego, ul. Stefczyka 3b, 20-151 Lublin. 3.3. Cel konkursu Celem konkursu jest wyłonienie projektów do dofinansowania w ramach Osi priorytetowej 5 Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna Działanie 5.3 Efektywność energetyczna sektora mieszkaniowego RPO WL. 7/32

3.4. Źródła finansowania i kwota środków przeznaczona na konkurs 1. Kwota środków z EFRR przeznaczonych na dofinansowanie projektów w konkursie (alokacja) wynosi 56 069 053,21 PLN 1 w tym EFRR 55 096 759,09 PLN i BP 972 294,11 PLN Kwota ta obejmuje rezerwę finansową w wysokości 5 606 905,32 PLN. 2. Kwota alokacji określona w ust. 1 stanowi równowartość 12 946 880,00 EUR i została przeliczona na podstawie kursu EUR określonego w załączniku nr 4a do Kontraktu Terytorialnego, obowiązującego w miesiącu, w którym opublikowano ogłoszenie o konkursie. Niezależnie od zmian kursu EUR po ogłoszeniu konkursu, kwota dostępnej alokacji w PLN nie może przekroczyć kwoty alokacji określonej w pkt 1. 3. Zarząd Województwa Lubelskiego dokona wyboru projektów do dofinansowania w granicach środków dostępnych po ponownym przeliczeniu alokacji wg kursu EUR określonego w załączniku nr 4a do Kontraktu Terytorialnego, obwiązującego w miesiącu, w którym dokonywany będzie wybór projektów. 4. Kwota dostępnej alokacji podlega też przeliczeniu przed podpisaniem każdej umowy o dofinansowanie (wg kursu określonego w załączniku nr 4a do Kontraktu Terytorialnego, obwiązującego w miesiącu zawarcia umowy). Ze względu na ryzyko wystąpienia różnic kursowych kwota dostępnej alokacji po kolejnych przeliczeniach może okazać się niewystarczająca dla dofinansowania wszystkich projektów wybranych do dofinansowania. 5. W przypadku wyczerpania alokacji przed podpisaniem wszystkich umów o dofinansowanie, IOK wstrzymuje zawarcie umów z wnioskodawcami, dla których zabraknie środków z alokacji dostępnej po przeliczeniu, do czasu pojawienia się wolnych środków. Wnioskodawca przystępując do konkursu akceptuje powyższe warunki. 3.5. Termin, forma i miejsce składania wniosków o dofinansowanie 1. Nabór wniosków o dofinansowanie projektu prowadzony jest w LSI2014, udostępnianym pod adresem https://lsi2014.lubelskie.pl. Wniosek składany jest wyłącznie w formie elektronicznej. 2. Wzór wniosku o dofinansowanie projektu stanowi załącznik nr 1 do Regulaminu. Instrukcja wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu określona została w załączniku nr 2 do Regulaminu. 3. Do wniosku o dofinansowanie projektu dołączane są dokumenty, których wykaz stanowi załącznik nr 3 do Regulaminu. Dokumenty te powinny zostać przygotowane zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji wypełniania załączników, stanowiącej załącznik nr 4 do Regulaminu. 4. Wnioski o dofinansowanie projektu należy przesyłać za pośrednictwem LSI2014 w terminie od dnia 30 grudnia 2016r. do 31stycznia 2017r. 5. Wnioskodawcy planujący złożenie wniosku o dofinansowanie projektu w ramach ogłoszonego konkursu zobowiązani są założyć konto w LSI2014. 6. Wnioskodawcy wypełniają formularz wniosku o dofinansowanie przy użyciu Generatora Wniosków udostępnianego w LSI2014. Wnioskodawca samodzielnie dokonuje wyboru formularza wniosku przypisanego do danego konkursu. Za pośrednictwem LSI2014 wnioskodawca przygotowuje również załącznik studium wykonalności. Pozostałe załączniki 1 Kwota przeliczona wg kursu 1EUR 4,3307 PLN 8/32

określone w Regulaminie konkursu wgrywane są do LSI2014 w formie plików pdf oraz arkuszy kalkulacyjnych (xls, xlsx, ods). 7. Kompletny wniosek o dofinansowanie (wypełniony formularz wniosku, zgodny z wzorem, o którym mowa w pkt 2, wraz z załącznikami, o których mowa w pkt 3), jako pakiet dokumentów, zostaje uwierzytelniony (podpisany) przez osoby upoważnione do reprezentowania wnioskodawcy poprzez wykorzystanie profilu zaufanego epuap lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Przesłany do IOK pakiet dokumentów stanowi wniosek o dofinansowanie wyłącznie wówczas, gdy zawiera właściwy (zgodny z wzorem, o którym mowa w pkt 2) formularz wniosku, któremu nadano sumę kontrolną. Pakiet dokumentów nie zawierający właściwego formularza wniosku, albo zawierający właściwy formularz wniosku, któremu nie nadano sumy kontrolnej, nie stanowi wniosku o dofinansowanie. W przypadku przesłania pakietu dokumentów, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, uznaje się, że wniosek o dofinansowanie nie został złożony; pakiet taki nie podlega uzupełnieniu wymogów formalnych, ani ocenie. 8. W przypadku, gdy z powodów technicznych wykorzystanie profilu zaufanego epuap nie jest możliwe, wnioskodawca może złożyć wniosek bez wymaganego uwierzytelnienia. W tej sytuacji IOK na piśmie wezwie wnioskodawcę do usunięcia braku formalnego w terminie 10 dni kalendarzowych od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia, zgodnie z postanowieniami Rozdziału 6.1.1 Regulaminu. 9. Po przesłaniu pakietu dokumentów, o którym mowa w pkt 7, do IOK, LSI2014 poprzez epuap wygeneruje Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO) w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. 2014 r., poz. 1114 z późn. zm.). 10. Za moment złożenia wniosku o dofinansowanie w ogłoszonym konkursie uznawana jest data widniejąca na Urzędowym Poświadczeniu Odbioru. 11. Każdy wniosek o dofinansowanie z chwilą wpływu do IOK podlega automatycznej rejestracji w LSI2014 i otrzymuje identyfikator projektu zgodnie z zasadą jednolitej identyfikacji dokumentów określoną w Wytycznych w zakresie warunków gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej. 12. Orientacyjny termin rozstrzygnięcia konkursu przewidywany jest na listopad 2017 roku. 3.6. Terminy i doręczenia Zgodnie z art. 50 oraz art. 67 ustawy wdrożeniowej do postępowania w zakresie ubiegania się o dofinansowanie oraz udzielania dofinansowania na podstawie ustawy wdrożeniowej, jak również w odniesieniu do procedury odwoławczej nie stosuje się przepisów KPA, z wyjątkiem przepisów dotyczących wyłączenia pracowników organu, doręczeń oraz sposobu obliczania terminów. IOK dokonuje doręczeń na rzecz wnioskodawcy w trybie określonym w art. 39 KPA. 3.7. Forma składania uzupełnień/poprawek/wyjaśnień do wniosku 1. Składanie przez wnioskodawcę wniosku o dofinansowanie, załączników, oświadczeń oraz wszelkiej korespondencji odbywa się za pośrednictwem LSI2014, o ile Regulamin nie stanowi inaczej. 9/32

2. Kompletny wniosek o dofinansowanie (formularz wniosku wraz załącznikami) oraz dokumenty składane na poszczególnych etapach oceny lub przed podpisaniem umowy w odpowiedzi na wezwanie IOK składane są każdorazowo jako pakiet dokumentów w LSI2014. 3. Każdy pakiet dokumentów zostaje uwierzytelniony (podpisany) przez osoby upoważnione do reprezentowania wnioskodawcy poprzez wykorzystanie profilu zaufanego epuap lub bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. 4. W przypadku, gdy z powodów technicznych wykorzystanie profilu zaufanego epuap nie jest możliwe wnioskodawca może złożyć pakiet dokumentów bez wymaganego uwierzytelnienia. W tej sytuacji IOK wezwie wnioskodawcę na piśmie do uzupełnienia podpisu w terminie 5 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pominięcia złożonego pakietu dokumentów i uznania go za niezłożony. Wnioskodawca może uzupełnić podpis jedynie poprzez utworzenie nowego pakietu dokumentów i jego uwierzytelnienie. Pakiet dokumentów powinien zawierać dokumenty w wersjach pierwotnie przesłanych do IOK. Procedurę stosuje się na każdym etapie w odniesieniu do którego Regulamin przewiduje wzywanie wnioskodawcy do złożenia uzupełnień/poprawek/ wyjaśnień do wniosku lub załączników. 3.8. Wycofanie wniosku 1. Zarówno w trakcie trwania naboru, jak i w trakcie oceny wniosku, wnioskodawcy przysługuje prawo do wycofania wniosku o dofinansowanie projektu. 2. Wycofanie wniosku odbywa się za pośrednictwem LSI2014, i może zostać dokonane wyłącznie przez osoby uprawnione do reprezentowania wnioskodawcy. 3. Informacja musi zostać przekazana w formie oświadczenia uwierzytelnionego przez osoby uprawnione do reprezentowania wnioskodawcy, poprzez wykorzystanie profilu zaufanego epuap lub bezpiecznego podpisu elektronicznego. 4. Wycofanie wniosku o dofinansowanie projektu po zakończeniu oceny danego wniosku oznacza rezygnację z ubiegania się o dofinansowanie. IV. WYMAGANIA KONKURSU 4.1. Podmioty uprawnione do ubiegania się o dofinansowanie Do konkursu w ramach Osi priorytetowej 5 Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna, Działanie 5.3 Efektywność energetyczna sektora mieszkaniowego RPO WL mogą przystąpić: Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, Jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną, Jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, Spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe (z wyłączeniem zlokalizowanych na obszarze ZIT LOF) Towarzystwa Budownictwa Społecznego. 10/32

4.2. Typy projektów W ramach konkursu wsparcie mogą uzyskać następujące typy projektów: 1. Głęboka termomodernizacja 2 wielorodzinnych budynków mieszkalnych. 3 2. Zmiana wyposażania ww. obiektów w urządzenia o najwyższej, uzasadnionej ekonomicznie, klasie efektywności energetycznej (np. ocieplenie obiektów, wymiana drzwi i okien, modernizacja systemów grzewczych wraz z wymianą źródła ciepła na zasilane OZE 4 (z wyłączeniem indywidualnych źródeł ciepła), modernizacja systemów wentylacji, klimatyzacji) 5, włącznie z systemami zarządzania energią. 3. Generacja rozproszona, poprawiająca sprawność wytwarzania ciepła przez zmianę źródeł ciepła m.in. na jednostki wysokosprawnej kogeneracji 6 (w ramach kompleksowej głębokiej termomodernizacji budynków). 4.3. Wymagania w zakresie wskaźników projektu Wnioskodawca zobowiązany jest do wyboru wszystkich adekwatnych do zakresu rzeczowego projektu wskaźników produktu i rezultatu, które zostały określone w załączniku nr 5 do Regulaminu konkursu. 2 Głęboka kompleksowa modernizacja energetyczna budynku, rozumiana jako kompleksowa termomodernizacja, zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U z 2014 r., poz. 712 z późn. zm.), oznacza przedsięwzięcie wpływające na poprawę efektywności energetycznej budynku, którego przedmiotem jest: a) ulepszenie w wyniku, którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową dostarczaną do budynku na potrzeby ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej, b) ulepszenie w wyniku, którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej, określone w przepisach techniczno-budowlanych, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków, c) wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynku, d) całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji. W przypadku ulepszenia polegającego na poprawie izolacyjności cieplnej przegród, powinny być spełnione minimalne wymagania dotyczące oszczędności energii i izolacyjności cieplnej określone w przepisach techniczno-budowlanych. Przez przepisy technicznobudowlane rozumie się rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U z 2015r. poz. 1422). W przypadku tzw. głębokiej kompleksowej modernizacji energetycznej budynku przedsiębiorstwa obligatoryjnym elementem projektu jest założenie licznika ciepła, chłodu, ciepłej wody użytkowej. Stanowi to koszt kwalifikowalny, a także termostatów i zaworów podpionowych, które również stanowią koszt kwalifikowalny 3 Przez budynek mieszkalny należy rozumieć budynek przeznaczony na cele mieszkalne zajęty przez lokale mieszkalne. 4 Inwestycje w muszą przyczyniać się do zmniejszenia emisji CO2 i innych zanieczyszczeń powietrza oraz do znacznego zwiększenia oszczędności energii. Inwestycje dotyczące innych małych obiektów i urządzeń energetycznego spalania mogą zostać wsparte jedynie w przypadku, gdy podłączenie do sieci ciepłowniczej na danym obszarze nie jest uzasadnione ekonomicznie. 5 Wsparcie projektów inwestycyjnych dotyczących głębokiej kompleksowej modernizacji budynków obejmuje takie elementy jak: ocieplenie obiektu, wymiana okien, drzwi zewnętrznych; energooszczędne oświetlenia; przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą i przyłączeniem źródła ciepła na bardziej efektywne energetycznie i ekologiczne); instalacja systemów chłodzących, w tym również z zastosowaniem OZE; przebudowa systemów wentylacji i klimatyzacji, zastosowanie automatyki pogodowej; zastosowanie systemów zarządzania budynkiem; budowa lub przebudowa wewnętrznych instalacji odbiorczych oraz likwidacją dotychczasowych źródeł ciepła; instalacja mikrokogeneracji lub mikrotrigeneracji na potrzeby własne; instalacja OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, lub jeśli to wynika z przeprowadzonego audytu energetycznego, w budynkach spełniających normy określone rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie (Dz. U z 2015r. poz. 1422); opracowanie projektów modernizacji energetycznej stanowiących element projektu inwestycyjnego; instalacja indywidualnych liczników ciepła, chłodu oraz ciepłej wody użytkowej; instalacja zaworów podpionowych i termostatów, tworzenie zielonych dachów i żyjących, zielonych ścian. 6 Wsparcie otrzyma budowa, uzasadnionych pod względem ekonomicznym, nowych instalacji wysokosprawnej kogeneracji opartej na OZE o jak najmniejszej z możliwych emisji CO2 oraz innych zanieczyszczeń powietrza. W przypadku nowych instalacji powinno zostać osiągnięte co najmniej 10% uzysku efektywności energetycznej w porównaniu do rozdzielonej produkcji energii cieplnej i elektrycznej przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technologii. Ponadto wszelka przebudowa istniejących instalacji na wysokosprawną kogenerację musi skutkować redukcją CO2 o co najmniej 30% w porównaniu do istniejących instalacji. Dopuszczona jest pomoc inwestycyjna dla wysokosprawnych instalacji spalających paliwa kopalne pod warunkiem, że instalacje te nie zastępują urządzeń o niskiej emisji CO2, a inne alternatywne rozwiązania byłyby mniej efektywne i bardziej emisyjne. 11/32

V. ZASADY FINANSOWANIA PROJEKTU 5.1 Dofinansowanie, wkład własny, projekty generujące dochód, luka finansowa 1. Maksymalny poziom dofinansowania projektu z EFRR: - projekty nieobjęte pomocą publiczną (projekty niespełniające przesłanek występowania pomocy publicznej) i niegenerujące dochodu: 85% wydatków kwalifikowalnych, - projekty nieobjęte pomocą publiczną i generujące dochód: 85% (zgodnie z luką finansową tam gdzie dotyczy 7 ), - projekty objęte pomocą publiczną/pomocą de minimis, zgodnie ze schematem pomocowym, o którym mowa w rozdziale V pkt. 5.3 ppkt. 4 niniejszego Regulaminu (z zastrzeżeniem, że maksymalny udział środków UE (EFRR) nie może przekroczyć 85%). 2. Maksymalny poziom dofinansowania całkowitych wydatków kwalifikowalnych na poziomie projektu (środki EFRR + ewentualne współfinansowanie z budżetu państwa 8 lub z innych źródeł przyznawane beneficjentowi przez odrębną instytucję): - projekty nieobjęte pomocą publiczną i niegenerujące dochodu: 95% 9, - projekty nieobjęte pomocą publiczną i generujące dochód: 85% (zgodnie z luką finansową tam gdzie dotyczy 10 ) - projekty objęte pomocą publiczną/pomocą de minimis: zgodnie ze schematem pomocowym, o którym mowa w rozdziale V pkt. 5.3 ppkt. 4 niniejszego Regulaminu (z zastrzeżeniem, że maksymalny udział środków UE (EFRR) nie może przekroczyć 85%). 3. Minimalny wkład własny beneficjenta jako % wydatków kwalifikowalnych: - projekty nieobjęte pomocą publiczną i niegenerujące dochodu: 5% 11, - projekty nieobjęte pomocą publiczną i generujące dochód: 15% (zgodnie z luka finansową 12 ), - projekty objęte pomocą publiczną/pomocą de minimis: minimalny wkład własny beneficjenta wynika z zasad określonych w rozporządzeniach dotyczących udzielania pomocy publicznej/ pomocy de minimis, o których mowa w rozdziale 5.3 Regulaminu. 7 Nie dotyczy projektów,, o których mowa w art. 61 ust. 7 lit. b Rozporządzenia ogólnego 1303/2013. 8 Środki przyznawane przez IZ RPO w ramach RPO WL projektom, które spełniły kryteria oceny projektów dotyczące wpływu projektu na rewitalizację danego obszaru. Środki z budżetu państwa w ramach RPO WL nie mogą zostać przyznane projektom generującym dochód lub podlegającym regułom pomocy publicznej. Wnioskodawca składa oświadczenie, że projekt jest realizowany na obszarze rewitalizowanym lub zostanie objęty przygotowywanym Lokalnym Programem Rewitalizacji. 9 W tym 10% z budżetu państwa przyznawane przez IZ RPO w ramach RPO WL projektom, które spełniły kryteria oceny projektów dotyczące wpływu projektu na rewitalizację danego obszaru. Wkład budżetu państwa przyznawany jest takim projektom jedynie wówczas gdy nie podlegają one pomocy publicznej i/lub nie generują dochodu. 10 Nie dotyczy projektów,, o których mowa w art. 61 ust. 7 lit. b Rozporządzenia ogólnego 1303/2013. 11 Wkład własny wnioskodawcy wynosi 5 % o ile projekt spełni kryteria oceny projektów dotyczące wpływu projektu na rewitalizację danego obszaru. Wówczas IZ RPO przyzna wnioskodawcy dofinansowanie w wysokości 95%, z czego 85% pochodzić będzie z EFRR a 10% z budżetu państwa. Wkład budżetu państwa przyznawany jest takim projektom jedynie wówczas, gdy nie podlegają one pomocy publicznej i/lub nie generują dochodu. 12 Nie dotyczy projektów,, o których mowa w art. 61 ust. 7 lit. b Rozporządzenia ogólnego 1303/2013. 12/32

4. Maksymalna dopuszczalna kwota dofinansowania projektu: brak ograniczeń kwotowych. 5. Minimalna i maksymalna wartość projektu: brak ograniczeń kwotowych. 6. Minimalna i maksymalna wartość wydatków kwalifikowalnych projektu: brak ograniczeń kwotowych. 7. Szczegółowe informacje na temat pomocy publicznej i pomocy de minimis zostały zawarte w rozdziale 5.3 niniejszego Regulaminu. 5.2. Kwalifikowalność 1. Zasady dotyczące kwalifikowalności wydatków zostały określone w Wytycznych programowych dotyczących systemu wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Tom I. 2. Wytyczne, o których mowa powyżej, publikowane są na stronie internetowej www.rpo.lubelskie.pl. 3. Szczegółowe zasady kwalifikowalności: Koszty kwalifikowalne: przygotowanie audytu energetycznego 13 koszty związane z pracami przygotowawczymi, tj. koszty opracowania dokumentacji projektowej czy uzyskania zezwoleń, koszty zarządzania projektem, Koszty wynikające z opracowanego audytu energetycznego m.in.: roboty budowlane dotyczące głębokiej modernizacji energetycznej budynków wielorodzinnych budynków mieszkalnych, wszystkie projekty wspierane w ramach Działania będą musiały wykazać wyraźny pozytywny wpływ na środowisko, przedst. w formie oszczędności energii, obniżonej emisji CO2 i pyłu PM 10 (w zakresie energetycznego wykorzystania biomasy), zgodnie z zapisami Dyrektywy 2008/50/EC, do atmosfery lub wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii z preferencją dla tych źródeł, identyfikacja optymalnego zestawu działań zwiększających efektywność energetyczną w danym budynku dokonywana będzie na podstawie audytu energetycznego lub audytu efektywności energetycznej. Wszystkie projekty uzyskujące wsparcie będą musiały wykazać efektywność energetyczną. Działania będą musiały wynikać z audytów energetycznych oraz być zgodne z zaleceniami KE z Przewodnika technicznego finansowania modernizacji energetycznej budynków finansowanych w ramach Polityki Spójności, 13 Audyt przygotowany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz. U. Nr 43, poz. 346) oraz zawierający elementy opracowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii (Dz.U. 2012 poz. 962) (jeśli dotyczy). 13/32

w przypadku budynków wielorodzinnych należy przyjąć normy w zakresie zastosowanych rozwiązań energooszczędnych obowiązujące od 1 stycznia 2021roku, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowani(z późniejszymi zmianami), dofinansowanie działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej będzie opierało się o założenia wynikające z dokumentu rządowego pt. Wspieranie Inwestycji w modernizację budynków, czyli długoterminowej strategii wspierania inwestycji w renowację krajowych zasobów budynków mieszkaniowych i użytkowych, zarówno publicznych, jak i prywatnych w związku z art. 4 Dyrektywy 2012/27/UE oraz Krajowego Planu Działań mającego na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii, w związku z art. 9 Dyrektywy 2010/31/UE, w przypadku realizacji projektów z zakresu głębokiej termomodernizacji konieczne będzie spełnienie warunków ex-ante z Dyrektywy 2006/32/EC w szczególności odnoszących się do instalacji indywidualnych liczników ciepła w budynkach wielorodzinnych podłączonych do ogrzewania sieciowego i poddawanych renowacji oraz nową Dyrektywą Energy Efficiency 2012/27/EU, w której kontynuowane są wymogi Dyrektywy 2006/32/EC w sprawie indywidualnego pomiaru ciepła, dopuszcza się zastosowanie podzielników kosztów ogrzewania zamontowanych na każdym grzejniku w przypadkach wymienionych w Dyrektywie 2012/27/EU, w połączeniu z wprowadzeniem zaworów termostatycznych w budynkach, w których nie zostały one jeszcze zamontowane. Preferowane będą projekty z zakresu głębokiej kompleksowej modernizacji energetycznej zwiększające efektywność energetyczną powyżej 60%, budowa, uzasadnionych pod względem ekonomicznym, nowych instalacji wysokosprawnej kogeneracji (poniżej 20MW) oraz innych małych obiektów i urządzeń energetycznych spalania (tj. lokalne kotłownie) o jak najmniejszej z możliwych emisji CO2 oraz innych zanieczyszczeń powietrza a w szczególności PM 10. Dodatkowo wszelka przebudowa istniejących instalacji na wysokosprawną kogenerację oraz innych małych obiektów i urządzeń energetycznej spalania musi skutkować redukcją CO2 o co najmniej 30% w porównaniu do istniejących instalacji oraz zwiększeniem efektywności energetycznej, projekty powinny przeciwdziałać ubóstwu energetycznemu, priorytetowo będą wspierane projekty kogeneracyjne wykorzystujące odnawialne źródła energii, natomiast wymiana/modernizacja innych małych obiektów i urządzeń energetycznego spalania będzie ograniczona do wparcia instalacji do spalania paliw OZE, w przypadku wsparcia indywidualnych urządzeń do ogrzewania wspierane urządzenia do ogrzewania powinny od początku okresu programowania charakteryzować obowiązującym od końca 2020r. minimalnym poziomem efektywności energetycznej i normami emisji zanieczyszczeń, które zostały określone w środkach wykonawczych do Dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21 października 2009r. ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią, instalacja OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, lub jeśli to wynika z przeprowadzonego audytu energetycznego, w budynkach spełniających normy określone w nowelizacji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz.690, z późn.zm.). W budynkach mogą być stosowane instalacje OZE (o ile konieczność ich 14/32

zastosowania wynika z uprzednio przygotowanego audytu energetycznego), które będą zapewniały przynajmniej częściowe pokrycie zapotrzebowania na energię w tych budynkach. W ramach realizowanych projektów instalacja OZE budowana na/przy budynkach musi być w pełni dedykowana potrzebom energetycznym obiektu, a jedynie niewykorzystana część energii elektrycznej może być oddawana do sieci dystrybucyjnej, całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji. ocieplenie obiektu, wymiana okien, drzwi zewnętrznych, energooszczędne oświetlenia, instalacja systemów chłodzących, w tym również z zastosowaniem OZE, instalacja mikrokogeneracji lub mikrotrigeneracji na potrzeby własne, instalacja indywidualnych liczników ciepła, chłodu oraz ciepłej wody użytkowej, instalacja zaworów podpionowych i termostatów, tworzenie zielonych dachów i żyjących, zielonych ścian, wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego nastąpi zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynku, przebudowa systemów wentylacji i klimatyzacji, zastosowanie automatyki pogodowej; zastosowanie systemów zarządzania budynkiem; budowa lub przebudowa wewnętrznych instalacji odbiorczych, projekty dotyczące modernizacji energetycznej budynków muszą być zgodne z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie, którego nowelizacja, przewidująca zwiększenie wymagań w zakresie efektywności energetycznej, weszła w życie 1 stycznia 2014 r. oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej, Koszty niekwalifikowalne: projekty zwiększające efektywność energetyczną poniżej 25%, podatek od towarów i usług (VAT), przebudowa istniejących instalacji na wysokosprawną kogenerację z redukcją CO2 poniżej 30% w porównaniu do istniejących instalacji, przebudowa małych obiektów i urządzeń energetycznych spalania (lokalne kotłownie) z redukcją CO2 poniżej 30% w porównaniu do istniejących instalacji, wymiana źródła ciepła, jeżeli budynek jest podłączony do efektywnej sieci ciepłowniczej/chłodniczej w rozumieniu Dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej lub możliwe i racjonalne pod względem ekonomicznym jest jego podłączenie do ww. efektywnej sieci, wymiana indywidualnych źródeł ciepła na zasilane OZE, instalacje OZE, które nie są w pełni dedykowane potrzebom energetycznym obiektu, 15/32

wymiana/modernizacja małych obiektów i urządzeń energetycznego spalania nie pochodzących z OZE, projekty niezgodne z koncepcją uniwersalnego projektowania 14, w tym nierealizujące zasad dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, 4. Wsparcie w ramach Działania nie może być udzielone w zakresie w jakim jest wykluczone w art. 1 ust. 2-5 Rozporządzenia 651/2014 oraz w art. 1 ust. 1 Rozporządzenia 1407/2013 Wsparcie w ramach Działania nie może być udzielone przedsiębiorstwom w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 ust. 18 Rozporządzenia 651/2014. 5. Pomoc nie może zostać udzielona ani wypłacona przedsiębiorcy, na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy publicznej, wynikający z decyzji Komisji Europejskiej uznającej taką pomoc za niezgodną z prawem oraz z rynkiem wewnętrznym. 6. Ocena kwalifikowalności wydatków w toku niniejszego konkursu odbywać się będzie zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym Regulaminie i Wytycznych programowych dotyczących systemu wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Tom I. IOK zastrzega, że zasady kwalifikowalności wydatków mogą ulec zmianie w toku konkursu lub na etapie realizacji projektu, w związku ze zmianą przepisów prawa, zmianą niniejszego Regulaminu, zmianą Wytycznych programowych lub horyzontalnych, w rozumieniu odpowiednio art. 7 oraz art. 5 ustawy wdrożeniowej lub w związku ze zmianą umowy o dofinansowanie. 5.3. Projekty objęte pomocą publiczną 1. W rozumieniu przepisów unijnych każdy kto oferuje towary lub usługi na rynku prowadzi działalność gospodarczą. W takim przypadku, aby stwierdzić czy projekt powinien zostać objęty pomocą publiczną, podlega weryfikacji przesłanek dotyczących pomocy publicznej. 2. Na podstawie art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) można uznać, iż pomocą publiczną jest wsparcie udzielane przedsiębiorstwu 15, o ile jednocześnie spełnione są następujące warunki: a) jest przyznawane przez Państwo lub pochodzi ze środków państwowych, b) udzielane jest na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku, c) ma charakter selektywny (uprzywilejowuje określone przedsiębiorstwo lub przedsiębiorstwa albo produkcję określonych towarów), d) grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi UE. Aby wsparcie stanowiło pomoc publiczną, wymienione powyżej warunki muszą zaistnieć łącznie. W przypadku, gdy którykolwiek z powyższych warunków nie jest spełniony, nie mamy do czynienia z pomocą publiczną. 14 Zgodnie z definicją zawartą w Wytycznych MIiR w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020 z dnia 8 maja 2015 r. koncepcja uniwersalnego projektowania to projektowanie produktów, środowiska, programów i usług w taki sposób, by były użyteczne dla wszystkich, w możliwie największym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznego projektowania. Uniwersalne projektowanie nie wyklucza możliwości zapewniania dodatkowych udogodnień dla szczególnych grup osób z niepełnosprawnościami, jeżeli jest to potrzebne. 15 Za przedsiębiorstwo uznaje się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną (zgodnie z załącznikiem nr I do Rozporządzenia 651/2014. 16/32

W przypadku systemów fotowoltaicznych dofinansowanie ze środków EFRR udzielane ze środków RPO WL traktowane będzie jako pomoc publiczna, gdy istnieje techniczna możliwość sprzedaży energii elektrycznej (tzn. budynek jest podłączony do dystrybucyjnej sieci energetycznej), niezależnie czy jest to budynek, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza (z wyłączeniem działalności rolniczej), czy też jest to budynek mieszkalny, w którym taka działalność nie jest prowadzona. Ponadto zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r. poz. 1059, z poźn. zm. ), wytwarzanie energii elektrycznej celem dokonania jej sprzedaży stanowi działalność gospodarczą i wymaga uzyskania koncesji URE, za wyjątkiem wytwarzania przez osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcą lub przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U z 2016 poz. 1829). Zgodnie, bowiem z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2015 poz. 478), osoba fizyczna lub przedsiębiorca może uzyskać przyłączenie mikroinstalacji do sieci na podstawie zgłoszenia, bez konieczności uzyskiwania koncesji i sprzedawać energię do sieci zgodnie z warunkami opisanymi w Rozdziale 4 ustawy. 3. W przypadku projektów spełniających przesłanki pomocy publicznej, wsparcie będzie udzielane przede wszystkim na podstawie: Rozporządzenia 651/2014 (art. 38 Pomoc inwestycyjna na środki wspierające efektywność energetyczną oraz art. 41 Pomoc inwestycyjna na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych), Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 sierpnia 2015 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje wspierające efektywność energetyczną w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014 2020 16 z wyłączeniem elementów projektu związanych z OZE. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 3 września 2015 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji oraz na propagowania energii ze źródeł odnawialnych w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 17 projekty dotyczące instalacji OZE lub elementy projektów obejmujące instalacje OZE. Jako alternatywę dopuszcza się możliwość zastosowania przepisów o pomocy de minimis (wybór schematu należy do wnioskodawcy) z zastrzeżeniem, że wartość pomocy de minimis przyznanej jednemu przedsiębiorstwu 18 nie może przekroczyć 200 000 EUR w okresie trzech lat. W przypadku pomocy de minimis zastosowanie będą miały wówczas niżej wymienione akty prawne: 16 Rozporządzenie to stanowi program pomocowy o numerze referencyjnym SA.43254. 17 Rozporządzenie to stanowi program pomocowy o numerze referencyjnym SA 43229. 18 Jedno przedsiębiorstwo - wnioskodawca oraz wszystkie jednostki gospodarcze powiązane z wnioskodawcą jednym ze stosunków określonych w art. 2 ust. 2 Rozporządzenia 1407/2013 tj.: a) jedna jednostka gospodarcza posiada w drugiej jednostce gospodarczej większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków; b) jedna jednostka gospodarcza ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innej jednostki gospodarczej; c) jedna jednostka gospodarcza ma prawo wywierać dominujący wpływ na inną jednostkę gospodarczą zgodnie z umową zawartą z tą jednostką lub postanowieniami w jej akcie założycielskim lub umowie spółki; d) jedna jednostka gospodarcza, która jest akcjonariuszem lub wspólnikiem w innej jednostce gospodarczej lub jej członkiem, samodzielnie kontroluje, zgodnie z porozumieniem z innymi akcjonariuszami, wspólnikami lub członkami tej jednostki, większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków tej jednostki. Jednostki gospodarcze pozostające w 17/32

- Rozporządzenie 1407/2013, - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014 2020. W przypadku kosztów związanych z pracami przygotowawczymi, tj. koszty opracowania dokumentacji projektowej, audytu energetycznego 19 czy uzyskania zezwoleń oraz kosztów związanych z zarządzaniem projektem, może zostać udzielona pomoc o charakterze pomocy de minimis. 4. Dodatkowe ograniczenia dotyczące kwalifikowalności wydatków w ramach projektów objętych pomocą publiczną/ pomocą de minimis oraz intensywność pomocy: A. W przypadku pomocy inwestycyjnej na środki wspierające efektywność energetyczną - zgodnie z art. 38 ust. 3 lit. a i b Rozporządzenia 651/2014 za koszty kwalifikowalne uznaje się dodatkowe koszty inwestycji niezbędne do osiągnięcia wyższego poziomu efektywności energetycznej. Ustala się je w następujący sposób: a) jeżeli koszty inwestycji w efektywność energetyczną można wyodrębnić z całkowitych kosztów inwestycji jako oddzielną inwestycję, za koszty kwalifikowalne uznaje się koszty związane z efektywnością energetyczną; b) w innych przypadkach koszty inwestycji w efektywność energetyczną określa się poprzez odniesienie do podobnej, mniej efektywnej energetycznie inwestycji, która prawdopodobnie zostałaby przeprowadzona w przypadku braku pomocy. Różnica między kosztami obu inwestycji określa koszt związany z efektywnością energetyczną i stanowi koszty kwalifikowalne. Kosztów, które nie są związane z osiągnięciem wyższego poziomu efektywności energetycznej, nie uznaje się za kwalifikowalne. Pomoc nie jest przyznawana, w przypadku gdy usprawnienia są realizowane w celu zapewnienia przestrzegania przez przedsiębiorstwa już przyjętych norm unijnych, nawet jeżeli te normy jeszcze nie obowiązują. Intensywność pomocy nie przekracza: 45% kosztów kwalifikowalnych - duże przedsiębiorstwa, 55% kosztów kwalifikowalnych średnie przedsiębiorstwa, 65% kosztów kwalifikowalnych- mikro i małe przedsiębiorstwa. jakimkolwiek ze stosunków, o których mowa powyżej, za pośrednictwem jednej innej jednostki gospodarczej lub kilku innych jednostek gospodarczych również są uznawane za jedno przedsiębiorstwo. 19 Audyt przygotowany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (z późniejszymi zmianami) oraz zawierający elementy opracowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii (Dz.U. z 2012 r., poz. 962). 18/32

B. W przypadku pomocy inwestycyjnej na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych - zgodnie z art. 41 ust. 6 lit. a, b i c Rozporządzenia 651/2014 za koszty kwalifikowalne uznaje się dodatkowe koszty inwestycji niezbędne do propagowania wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Ustala się je w następujący sposób: a) w przypadku gdy koszty inwestycji w produkcję energii ze źródeł odnawialnych można wyodrębnić z całkowitych kosztów inwestycji jako oddzielną inwestycję, na przykład jako łatwy do wyodrębnienia dodatkowy element w już istniejącym obiekcie, taki koszt związany z energią ze źródeł odnawialnych stanowi koszty kwalifikowalne; b) w przypadku gdy koszty inwestycji w wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych można określić poprzez odniesienie do podobnej, mniej przyjaznej dla środowiska inwestycji, która prawdopodobnie zostałaby przeprowadzona w przypadku braku pomocy, taka różnica między kosztami obu inwestycji określa koszt związany z energią ze źródeł odnawialnych i stanowi koszty kwalifikowalne; c) w przypadku niektórych małych instalacji, gdzie nie można określić mniej przyjaznej dla środowiska inwestycji, gdyż nie istnieją zakłady o ograniczonej wielkości, koszty kwalifikowalne stanowią całkowite koszty inwestycji w celu osiągnięcia wyższego poziomu ochrony środowiska. Kosztów, które nie są bezpośrednio związane z osiągnięciem wyższego poziomu ochrony środowiska, nie uznaje się za kwalifikowalne. Intensywność pomocy nie przekracza: - jeśli koszty te oblicza się zgodnie z kryteriami określonymi w lit. a) lub b): 60% kosztów kwalifikowalnych - duże przedsiębiorstwa, 70% kosztów kwalifikowalnych średnie przedsiębiorstwa, 80% kosztów kwalifikowalnych- mikro i małe przedsiębiorstwa. - jeśli koszty te oblicza się zgodnie z kryteriami określonymi w lit. c): 45% kosztów kwalifikowalnych - duże przedsiębiorstwa, 55% kosztów kwalifikowalnych średnie przedsiębiorstwa, 65% kosztów kwalifikowalnych- mikro i małe przedsiębiorstwa. C. W przypadku pomocy de minimis -wartość uzyskanej przez wnioskodawcę pomocy de minimis nie może przekroczyć maksymalnych pułapów określonych w Rozporządzeniu 1407/2013. 19/32