KERN & Sohn GmbH Ziegelei 1 D-72336 Balingen E-Mail: info@kern-sohn.com Tel: +49-[0]7433-9933-0 Fax: +49-[0]7433-9933-149 Internet: www.kern-sohn.com Instrukcja obsługi Wilgotnościomierz KERN MRS 120-3 Wersja 1.2 11/2011 PL
PL KERN MRS120-3 Wersja 1.2 11/2011 Instrukcja obsługi Wilgotnościomierz Spis treści 1. Wprowadzenie... 5 1.1 Wartość poznawcza instrukcji obsługi... 5 1.2 Deklaracja zgodności... 7 2 Bezpieczeństwo... 8 2.1 Sposób prezentacji i symbole... 8 2.2 Wskazówki bezpieczeństwa... 8 3 Uruchomienie... 10 3.1 Rozpakowanie... 10 3.2 Transport, składowanie... 11 3.2.1 Transport i wysyłka... 11 3.2.2 Składowanie... 11 3.3 Zakres dostawy i montaż... 12 3.4 Wybór odpowiedniego miejsca ustawienia... 13 3.5 Utworzenie przyłącza sieciowego... 14 3.6 Środki ochrony... 15 3.7 Poziomowanie... 15 3.8 Kalibracja masy... 16 3.9 Pierwszy pomiar... 17 4 Obsługa... 20 4.1 Przegląd klawiatury... 20 4.2 Zasada obsługi menu... 21 4.3 Ustawianie i zapamiętywanie konfiguracji... 23 2
4.4 Konfiguracja urządzenia... 23 4.4.1 Aktywacja menu konfiguracyjnego... 24 4.4.2 Funkcja języka... 25 4.4.3 Konfiguracja protokołu wydruku... 25 4.4.4 Konfiguracja menu zastosowań... 28 4.4.5 Kalibracja wagi... 28 4.4.6 Kalibracja temperatury... 28 4.4.7 Funkcje interfejsu... 29 4.4.8 Data i godzina... 29 4.4.9 Zabezpieczenie za pomocą hasła... 30 4.4.10 Zabezpieczenie antykradzieżowe... 32 4.4.11 Dźwięk przycisków... 33 4.4.12 Kontrast... 33 4.5 Obsługa menu zastosowań... 34 4.5.1 Aktywacja menu zastosowań... 35 4.5.2 Metody... 35 4.5.2.1 Zapisywanie metody... 36 4.5.2.2 Wczytywanie metody... 37 4.5.2.3 Usuwanie metody...37 4.5.2.4 Opis metody... 38 4.5.3 Pojedyncze ważenie... 38 4.5.4 Jednostki... 38 4.5.5 Wydruk cząstkowy... 40 4.5.6 Temperatura gotowości... 40 4.5.7 Autostart... 40 4.6 Przyciski specjalne... 41 4.6.1 Przycisk TARE... 41 4.6.2 Przycisk Print... 42 4.6.3 Przycisk zmiany... 45 4.6.4 Przycisk Start/Stop... 45 5 Oznaczanie wilgotności... 46 5.1 Informacje podstawowe... 46 5.1.1 Dostosowanie do istniejących metod pomiarowych. 47 5.2 Przygotowanie próbki... 47 5.2.1 Unikanie osadzania nagaru na próbce... 48 5.3 Ustawienie parametrów suszenia... 50 5.3.1 Program grzania... 50 5.3.2 Temperatura... 53 5.3.3 Czas zatrzymania... 53 5.3.4 Kryteria wyłączenia... 54 5.4 Tabela zastosowań (zalecenia)... 55 3
6 Transmisja danych... 57 6.1 Schemat połączeń... 58 6.2 Polecenia zdalnego sterowania... 59 6.2.1 Przykłady zdalnego sterowania urządzeniem... 60 7 Serwis... 61 7.1 Konserwacja i pielęgnacja... 61 7.2 Wymiana bezpiecznika sieciowego... 62 7.3 Kalibracja... 63 7.3.1 Kalibracja wagi... 63 7.3.2 Kalibracja temperatury... 65 7.4 Aktualizacja oprogramowania przez Internet... 69 7.5 Komunikaty błędów... 69 7.5.1 Wskazówki dotyczące usuwania zakłóceń... 69 8 Przegląd... 71 8.1 Dane techniczne... 71 8.2 Struktura menu konfiguracyjnego... 73 8.2.1 Struktura menu zastosowań... 75 8.2.2 Menu przycisków... 77 8.2.3 Ustawianie parametrów suszenia... 78 8.2.4 Ustawianie i zapamiętywanie konfiguracji... 79 4
1. Wprowadzenie Wilgotnościomierz MRS 120-3 jest łatwy w obsłudze i funkcjonalny. Służy on do szybkiego i wiarygodnego określania wilgotności materiału w substancjach ciekłych, porowatych i stałych na zasadzie analizy termograwimetrycznej. Wilgotnościomierz MRS 120-3 przekonuje dzięki: szczytowej technologii ważenia zgodnej z najwyższym standardem międzynarodowym, optymalnej rozdzielczości, dobrze czytelnemu próżniowemu wyświetlaczowi fluorescencyjnemu, dużemu wziernikowi umożliwiającemu perfekcyjną kontrolę próbki, pamięci na 20 metod, ze wszystkimi ustawieniami suszenia, automatycznemu rozpoznawaniu końca pomiaru za pomocą funkcji ADAPTSTOP, zabezpieczeniu konfiguracji urządzenia i parametrów suszenia przed nieuprawnioną zmianą, za pomocą hasła antykradzieżowego, wydrukowi zgodnemu z wytycznymi Dobrej praktyki laboratoryjnej (Gute Laborpraxis - GLP), aktualizacji oprogramowania przez Internet (7.4 Aktualizacja oprogramowania przez Internet). 1.1 Wartość poznawcza instrukcji obsługi Aby w swojej codziennej działalności optymalnie wykorzystać cały potencjał oraz wszechstronne możliwości wilgotnościomierza MRS 120-3, należy w całości i starannie przeczytać niniejszą instrukcję obsługi. Niniejsza instrukcja obsługi zawiera środki pomocnicze w postaci piktogramów i rysunków przycisków, umożliwiające orientację i łatwiejsze znalezienie szukanych informacji. Opisy przycisków przedstawiono w cudzysłowach i zaakcentowano pogrubioną czcionką: «ON/OFF» lub. Przy wyjaśnianiu kroków obsługi, w celu zapoznania się z nimi, po lewej stronie obok listy kroków obsługi graficznie przedstawione są wskazania odpowiadające każdemu z kroków. 5
Prezentacja wskazania Lista kroków obsługi Język niemiecki albo Język francuski albo Język angielski Wielokrotnie nacisnąć przycisk, na wyświetlaczu zostanie wyświetlony JĘZYK NIEMIECKI, JĘZYK ANGIELSKI lub JĘZYK FRANCUSKI. Oznakowanie zagrożeń i wskazówek znajduje się w rozdziale 2 Bezpieczeństwo. 6
1.2 Deklaracja zgodności KERN & Sohn GmbH Ziegelei 1 D 72336 Balingen E-Mail: info@kern-sohn.com Konformitätserklärung Tel: 0049-[0]7433-9933-0 Fax: 0049-[0]7433-9933-149 Internet: www.kern-sohn.com EC-Konformitätserklärung EC- Déclaration de conformité EC-Dichiarazione di conformità EC- Declaração de conformidade EC-Deklaracja zgodności EC-Declaration of -Conformity EC-Declaración de Conformidad EC-Conformiteitverklaring EC- Prohlášení o shode EC-Заявление о соответствии D GB CZ E F I NL P PL RUS Konformitätserklärung Declaration of conformity Prohlášení o shode Declaración de conformidad Déclaration de conformité Dichiarazione di conformitá Conformiteitverklaring Declaração de conformidade Deklaracja zgodności Заявление о соответствии Moisture Balance: KERN MRS 120-3 EU Directive 2004/108/EC EMC 2006/95/EC Low voltage Wir erklären hiermit, dass das Produkt, auf das sich diese Erklärung bezieht, mit den nachstehenden Normen übereinstimmt. We hereby declare that the product to which this declaration refers conforms with the following standards. Tímto prohlašujeme, že výrobek, kterého se toto prohlášení týká, je v souladu s níže uvedenými normami. Manifestamos en la presente que el producto al que se refiere esta declaración está de acuerdo con las normas siguientes Nous déclarons avec cela responsabilité que le produit, auquel se rapporte la présente déclaration, est conforme aux normes citées ci-après. Dichiariamo con ciò che il prodotto al quale la presente dichiarazione si riferisce è conforme alle norme di seguito citate. Wij verklaren hiermede dat het product, waarop deze verklaring betrekking heeft, met de hierna vermelde normen overeenstemt. Declaramos por meio da presente que o produto no qual se refere esta declaração, corresponde às normas seguintes. Niniejszym oświadczamy, że produkt, którego niniejsze oświadczenie dotyczy, jest zgodny z poniższymi normami. Мы заявляем, что продукт, к которому относится данная декларация, соответствует перечисленным ниже нормам. Standards EN 61326-1: 2006 EN 61010-1: 2010 Date: 06.12.2011 Signature: KERN & Sohn GmbH Management KERN & Sohn GmbH, Ziegelei 1, D-72336 Balingen, Tel. +49-[0]7433/9933-0,Fax +49-[0]7433/9933-149 7
2 Bezpieczeństwo 2.1 Sposób prezentacji i symbole Ważne instrukcje dotyczące bezpieczeństwa są optycznie uwypuklone przy każdym opisie czynności. ZAGROŻENIE Ostrzeżenie przed możliwym zagrożeniem, które może spowodować śmierć lub ciężkie obrażenia ciała. OSTROŻNIE Ostrzeżenie przed możliwie niebezpieczną sytuacją, która może spowodować lekkie obrażenia ciała lub szkody rzeczowe. WSKAZÓWKA Wskazówki i ważne zasady dotyczące prawidłowej pracy z wilgotnościomierzem MRS 120-3. 2.2 Wskazówki bezpieczeństwa Podczas używania urządzenia w otoczeniu o zwiększonych wymaganiach dotyczących bezpieczeństwa należy przestrzegać odpowiednich przepisów. Używać tylko kabli przedłużających z przewodem ochronnym. W przypadku uszkodzenia kabla sieciowego, urządzenie należy bezzwłocznie odłączyć od sieci i wymienić kabel sieciowy. Jeżeli z jakichkolwiek powodów stwierdzono, że bezpieczna eksploatacja wilgotnościomierza MRS 120-3 nie jest możliwa, urządzenie należy bezzwłocznie odłączyć od sieci i zabezpieczyć przed niezamierzoną eksploatacją. W trakcie przeprowadzania prac konserwacyjnych bezwzględnie należy przestrzegać wskazówek wymienionych w rozdziale 7.1 Konserwacja i pielęgnacja. Instrukcję obsługi musi przeczytać każdy z obsługujących urządzenie, musi być ona w każdej chwili dostępna przy stanowisku pracy. 8
ZAGROŻENIE Żadnych materiałów palnych nie kłaść na urządzeniu, pod nim lub obok niego. W celu zapobiegania powstawaniu zatorów cieplnych, dookoła urządzenia należy utrzymywać wystarczającą ilość wolnej przestrzeni. Próbek stwarzających zagrożenie wybuchowe, próbek łatwozapalnych nie można analizować za pomocą wilgotnościomierza MRS 120-3. Wilgotnościomierza MRS 120-3 nie należy eksploatować w obszarach zagrożonych wybuchem. Materiały próbek, z których uwalniane są substancje trujące, należy suszyć pod specjalnym urządzeniem wyciągowym. Należy upewnić się, że nie będą wdychane żadne opary szkodliwe dla zdrowia. Należy zwracać uwagę, aby do wnętrza urządzenia lub do przyłączy na jego tylnej stronie nie przedostały się żadne ciecze. Po rozlaniu cieczy na urządzenie należy niezwłocznie odłączyć je od sieci zasilającej. Wilgotnościomierz może być eksploatowany dalej dopiero po kontroli przeprowadzonej przez kompetentnego dealera firmy KERN. OSTROŻNIE Poszczególne części, np. element grzejny i okienko wziernika w czasie eksploatacji mogą ulegać silnemu nagrzaniu. Urządzenia należy dotykać tylko za przewidziane do tego celu uchwyty. Zachować ostrożność przy wyjmowaniu próbek. Sama próbka, jednostka grzejna i użyta szalka na próbkę mogą być jeszcze bardzo gorące. Wilgotnościomierz MRS 120-3 w zasadzie powinien być używany do suszenia substancji zawierających wodę. Materiały próbek, z których powstają agresywne opary (np. kwasy), mogą doprowadzić do korozji części urządzenia. W przypadku uszkodzeń odpowiedzialność spoczywa na użytkowniku. 9
3 Uruchomienie 3.1 Rozpakowanie Wilgotnościomierz MRS 120-3 dostarczany jest w ekologicznym, specjalnie dla tego urządzenia opracowanym opakowaniu, które zapewnia jego optymalną ochronę w czasie transportu. WSKAZÓWKA Oryginalne opakowanie należy zachować, aby uniknąć szkód transportowych wilgotnościomierza MRS 120-3 przy jego wysyłce lub w transporcie oraz w celu umożliwienia jego optymalnego składowania podczas dłuższego wyłączenia z eksploatacji. Chcąc uniknąć uszkodzeń, przy rozpakowaniu wilgotnościomierza MRS 120-3 należy zwracać uwagę na następujące punkty: Urządzenie należy rozpakować ze spokojem i starannością. Mówimy tu o instrumencie precyzyjnym. W przypadku bardzo niskich temperatur zewnętrznych urządzenie należy najpierw złożyć w otwartym opakowaniu transportowym w suchym pomieszczeniu o normalnej temperaturze, dzięki czemu przy rozpakowaniu na urządzeniu nie będzie się osadzała wilgoć kondensacyjna. Natychmiast po rozpakowaniu wilgotnościomierz należy sprawdzić pod kątem widocznych zewnętrznie uszkodzeń. W przypadku stwierdzenia uszkodzeń transportowych należy bezzwłocznie poinformować przedstawiciela serwisu firmy KERN. Jeżeli wilgotnościomierz MRS 120-3 nie będzie przekazany do eksploatacji bezpośrednio po zakupie, lecz dopiero w późniejszym okresie czasu, należy go składować w suchym miejscu o możliwie małych wahaniach temperatury (patrz rozdz. 3.2.2 Składowanie ). Przed rozpoczęciem pracy należy przeczytać niniejszą instrukcję obsługi oraz przestrzegać wskazówek bezpieczeństwa, nawet wtedy, gdy macie już Państwo doświadczenie z urządzeniami firmy KERN (patrz rozdz. 2 Wskazówki bezpieczeństwa ). 10
3.2 Transport, składowanie 3.2.1 Transport i wysyłka Wilgotnościomierz MRS 120-3 jest urządzeniem precyzyjnym. Należy obchodzić się z nim ostrożnie. W trakcie transportu należy unikać wstrząsów, silnych uderzeń lub wibracji. Należy zwracać uwagę na to, aby w trakcie transportu nie występowały silne wahania temperatury i nie dochodziło do zawilgocenia urządzenia (woda kondensacyjna). WSKAZÓWKA Aby uniknąć szkód transportowych wilgotnościomierz MRS 120-3 należy wysyłać i transportować tylko w opakowaniu oryginalnym. 3.2.2 Składowanie Jeżeli urządzenie ma być wyłączone z eksploatacji przez dłuższy czas, należy odłączyć je od zasilania sieciowego, dokładnie oczyścić (patrz rozdz. 7 Serwis ) i złożyć w miejscu, które spełnia następujące warunki: brak silnych wstrząsów, brak wibracji; brak dużych wahań temperatury; brak bezpośredniego promieniowania słonecznego; brak wilgoci. WSKAZÓWKA Wilgotnościomierz MRS 120-3 należy składować w oryginalnym opakowaniu, ponieważ zapewnia ono optymalną ochronę urządzenia. 11
3.3 Zakres dostawy i montaż Wilgotnościomierz dostarczany jest w stanie rozłożonym. Natychmiast po rozpakowaniu należy sprawdzić, czy dostawa jest kompletna, a poszczególne elementy konstrukcyjne należy zamontować w niżej podanej kolejności. Części składowe dostawy Części składowe dostawy Wilgotnościomierz MRS 120-3 Pokrywa robocza wskaźnika Kabel sieciowy 30 szalek na próbki (4) Osłona przeciwwiatrowa (1) Instrukcja obsługi Wspornik szalki (2) Deklaracja zgodności Uchwyt próbki (3) 12
Zamontować osłonę wyświetlacza Otworzyć osłonę i włożyć osłonę przeciwwiatrową (1), należy przy tym uważać, aby przylegała płasko. Włożyć wspornik szalki (2) i obrócić go, aby zadziałała blokada przed skręcaniem. Założyć uchwyt próbki (3), w pokazany sposób. Następnie na wsporniku szalki można położyć szalkę aluminiową (4). WSKAZÓWKA Wszystkie części należy złożyć razem bez użycia siły. Nie używać siły. W razie problemów zwrócić się do kompetentnego dealera firmy KERN. 3.4 Wybór odpowiedniego miejsca ustawienia Aby zapewnić bezproblemowe funkcjonowanie wilgotnościomierza, miejsce jego ustawienia należy wybrać w taki sposób, aby spełniało ono następujące warunki wstępne: dopuszczalne warunki otoczenia; temperatura: 5 C... 40 C; względna wilgotność powietrza: 25%... 85%, bez kondensacji; urządzenie należy ustawić na stałym, poziomym podłożu, bez wstrząsów i w miarę możliwości bez wibracji; urządzenie należy chronić przed wstrząsami i upadkami; brak bezpośredniego promieniowania słonecznego; brak przeciągu i nadmiernych wahań temperatury; wystarczająca ilość wolnej przestrzeni dookoła urządzenia w celu zapobiegania powstawaniu zatorów cieplnych. Urządzenia nie należy wystawiać na długotrwałe działanie silnej wilgoci. Należy unikać wilgotności powietrza powodującej kondensację na urządzeniu. Bardzo zimne, odłączone od sieci urządzenie należy najpierw aklimatyzować przy temperaturze otoczenia (ok. 20 C) W przypadku urządzenia podłączonego do sieci obroszenie praktycznie jest wykluczone. 13
3.5 Utworzenie przyłącza sieciowego W trakcie podłączania urządzenia do sieci zasilającej bezwzględnie należy przestrzegać następujących wskazówek bezpieczeństwa: ZAGROŻENIE Urządzenie może być eksploatowane tylko z dostarczonym oryginalnym kablem sieciowym. W przypadku niewystarczającej długości dostarczonego kabla zasilającego należy wyłącznie używać kabla przedłużającego z przewodem ochronnym. Kabel sieciowy należy podłączyć do zainstalowanego zgodnie z przepisami gniazda z kołkiem przewodu ochronnego (PE). Ze względów technicznych jednostka grzejna fabrycznie wykonana jest na napięcie 230 V lub 115 V i dopasowana do zamówienia. Należy sprawdzić, czy ustawienie jest zgodne z lokalnym napięciem zasilającym. 14
3.6 Środki ochrony Wilgotnościomierz MRS 120-3 o klasie ochrony 1 można podłączać tylko do zainstalowanego zgodnie z przepisami gniazda z kołkiem przewodu ochronnego (PE). Działanie ochronne nie może być naruszone poprzez zastosowanie kabla przedłużającego bez przewodu ochronnego. W przypadku zasilania z sieci bez kołka przewodu ochronnego, odpowiedni fachowiec musi stworzyć równoważną ochronę zgodną z obowiązującymi przepisami dotyczącymi instalacji. 3.7 Poziomowanie W celu prawidłowego działania wilgotnościomierz MRS 120-3 należy ustawić dokładnie poziomo. Urządzenie wyposażone jest w libelkę (poziomnicę) do kontroli poziomu oraz dwie obrotowe stopki ustawcze, za pomocą których można wyrównać niewielkie różnice wysokości lub nierówności powierzchni ustawienia urządzenia. Obie stopki ustawcze należy ustawić w taki sposób, aby pęcherzyk powietrza w libelce znajdował się dokładnie w środku oznakowania wziernika. WSKAZÓWKA Aby uzyskiwać dokładne wartości pomiarowe, po każdej zmianie miejsca ustawienia urządzenie należy ponownie starannie wypoziomować. 15
3.8 Kalibracja masy Ponieważ wartość przyśpieszenia ziemskiego jest inna w każdym miejscu na Ziemi, każde urządzenie należy dopasować - zgodnie z zasadą ważenia wynikającą z podstaw fizyki - do przyśpieszenia ziemskiego panującego w miejscu jego ustawienia. Taki proces justowania, zwany kalibracją, należy wykonać przy pierwszym uruchomieniu i po każdej zmianie jego lokalizacji. Aby uzyskiwać dokładne wartości pomiarowe, dodatkowo zalecane jest cykliczne kalibrowanie wilgotnościomierza MRS 120-3. WSKAZÓWKA Wilgotnościomierz należy skalibrować przy pierwszym uruchomieniu i po każdej zmianie lokalizacji. Jeżeli praca odbywa się zgodnie z wytycznymi Gute Laborpraxis GLP (DPL - Dobra praktyka laboratoryjna), należy przestrzegać interwałów kalibracji (justowania). Ustawienie kalibracji odbywa się w menu konfiguracyjnym (patrz rozdz. 4.4.5 Kalibracja wagi ). Za pomocą funkcji ICM ( Intelligent Calibration Mode ) możliwe jest samodzielne określenie wielkości masy kalibracyjnej przez urządzenie, co umożliwia dokładną kalibrację z różnymi wielkościami masy (w krokach co 10 g) (patrz rozdz. 7.3.1 Kalibracja wagi ). 16
3.9 Pierwszy pomiar Po zakończonym powodzeniem uruchomieniu wilgotnościomierza MRS 120-3 pierwszy pomiar przeprowadzany jest w celu zapoznania się z nowym urządzeniem oraz przetestowania go pod kątem ewentualnego błędnego funkcjonowania. Włączyć urządzenie za pomocą przycisku «ON/OFF». W celu sprawdzenia najważniejszych funkcji zostanie przeprowadzona samodiagnoza urządzenia. Po zakończeniu procesu rozruchu (trwa około 10 sekund) na wyświetlaczu zostaje wyświetlona wartość zero ; tzn. urządzenie jest już gotowe do pracy. W trakcie pierwszego pomiaru urządzenie pracuje z fabrycznie ustawionymi parametrami suszenia. Otworzyć osłonę urządzenia. Położyć uchwyt próbki z pustą szalką na próbki na uchwycie szalki na próbki. Należy zwrócić uwagę, aby szalka na próbki leżała płasko na uchwycie szalki. Należy zawsze pracować z uchwytem próbek, umożliwia on bezpieczną pracę i zapobiega poparzeniom. Nacisnąć przycisk «TARE». Urządzenie jest gotowe do pojedynczego ważenia próbki. Wlać ok. 1,0 g wody na szalkę na próbki. 17
Zamknąć osłonę. Urządzenie jest przygotowane do pierwszego pomiaru. Uruchomić pomiar, naciskając przycisk «START/STOP». Element grzejny nagrzewa próbkę do temperatury ok. 105 C, a wentylator rozpoczyna jej schładzanie. Wskazanie suszarki podzielone jest na: + 100.00 % wskazanie wartości pomiarowej i STD --- C 0.1MIN wiersz informacyjny + 93.27 % STD 105 C 2.3MIN Na wskaźniku wartości pomiarowej wynik wyświetlany jest w ustawionej jednostce. W wierszu informacyjnym wyświetlany jest stosowany tryb grzania (STD - standardowy), aktualna temperatura (105 C) i aktualny czas trwania pomiaru (2,3 min). Jeżeli temperatura spada poniżej 40 C, wyświetlane są trzy kreski --- C. 18
Po zakończeniu suszenia rozbrzmiewa sygnał akustyczny i grzanie zostaje wyłączone. Wentylator pracuje dalej, aż temperatura w komorze próbek spadnie poniżej 40 C. + XX.xx % CZAS TRWANIA XX.X MIN Na wskaźniku wartości pomiarowej wynik wyświetlany jest w ustawionej jednostce. Naciśnięcie przycisku powoduje wyświetlenie wyniku pomiaru w innych jednostkach. W wierszu informacyjnym wyświetlany jest czas trwania pomiaru. Otworzyć osłonę. Ostrożnie wyjąć szalkę na próbki, trzymając uchwyt próbek tylko za rękojeść. Zachować ostrożność, wszystkie części komory próbek są gorące. Przed dalszą obróbką należy pozostawić szalkę na próbki i uchwyt w celu ostygnięcia. Włożyć do urządzenia nową szalkę na próbki. Nacisnąć przycisk «TARE», urządzenie jest przygotowane do nowego pomiaru. OSTROŻNIE Szalka na próbki i uchwyt próbki są gorące! 19
4 Obsługa Wilgotnościomierz MRS 120-3 wyposażony jest w dwa menu główne: menu konfiguracyjne i menu zastosowań. W menu konfiguracyjnym definiowane są parametry specyficzne dla urządzenia oraz projekt protokołu suszenia. Można przy tym pracować albo z konfiguracją podstawową zaprogramowaną w zakładzie, albo zdefiniować i zapamiętać konfigurację użytkownika dostosowaną do swoich specyficznych wymagań. W menu zastosowań można ustawić specyficzne parametry suszarki. Ponadto w menu tym aktywowane jest i definiowane pojedyncze ważenie pomocnicze. 4.1 Przegląd klawiatury 20
4.2 Zasada obsługi menu Menu konfiguracyjne i menu zastosowań składają się z jednej ścieżki głównej i maksymalnie dwóch ścieżek pomocniczych, w których definiowane są parametry dla różnych funkcji urządzenia. Poruszanie w obrębie ścieżki odbywa się za pomocą przycisków strzałek,, i. WSKAZÓWKA Geometria wyświetlanego schematu struktury menu odpowiada obłożeniu ścieżek obu menu głównych. 21
W trybie programu obowiązują symbole przycisków wyświetlone na panelu sterowania. Przycisk Oznaczenie Funkcja w trybie ważenia Zmiana głównej ścieżki menu na ścieżkę pomocniczą i odwrotnie. Ruch w górę/dół w obrębie ścieżki głównej lub pomocniczej. Zmiana wybranych parametrów. Wybór parametrów. Zapamiętanie zmienionych parametrów. «esc» Przerwanie wprowadzania. Opuszczenie menu. «ins» Wstawienie znaku kursora (przy wprowadzaniu tekstu). «clr» Kasowanie wpisu (przy wprowadzaniu tekstu). «PRINT» Wprowadzenie kropki (przy wprowadzaniu tekstu). Urządzenie może być również obsługiwane zdalnie. Odpowiednie polecenia zdalnego sterowania, patrz rozdz. 6.2 Polecenia zdalnego sterowania. 22
4.3 Ustawianie i zapamiętywanie konfiguracji W celu włączenia urządzenia nacisnąć przycisk «ON/OFF». W czasie procesu rozruchu trzymać stale wciśnięte przyciski «TARE» i «MENU», aż na wyświetlaczu zostanie wyświetlona żądana konfiguracja, następnie zwolnić przyciski: KONFIGURACJA FABRYCZNA : Wczytanie konfiguracji fabrycznej. KONFIGURACJA UŻYTKOWNIKA : Wczytanie konfiguracji użytkownika. ZAPISZ KONFIGURACJĘ : Zapisanie aktualnej konfiguracji jako konfiguracji użytkownika. 4.4 Konfiguracja urządzenia W rozdziale tym objaśniono strukturę menu konfiguracyjnego i jego funkcje. Ścieżka główna USTAW DANE WYDRUKU USTAW MENU ZASTOSOWAŃ USTAW KALIBRACJĘ WAGI KALIBRACJA TEMPERATURY USTAW INTERFEJS USTAW DATĘ I CZAS HASŁO KOD ANTYKRADZIEŻOW Y DŹWIĘK PRZYCISKÓW KONTRAST Definiowane funkcje Format wydruku; rodzaj drukowanych wartości Definicja menu zastosowań Metoda kalibracji wagi Aktywacja kalibracji temperatury Szybkość transmisji, parzystość, funkcje Handshake interfejsu urządzenia peryferyjnego Data i godzina (format standardowy lub format amerykański PM i AM) Zabezpieczenie definicji menu za pomocą hasła Aktywacja/dezaktywacja i zmiana kodu antykradzieżowego Aktywacja dźwięku przycisków Nieudokumentowane JĘZYK Język (E, D, F) 23
Sposób przedstawiania: Zaprogramowane fabrycznie ustawienia wydrukowane są pogrubioną czcionką. W celu lepszego przeglądu, przy każdym opisie funkcji wyświetlana jest tylko ta część struktury menu, która odpowiada danej funkcji. Objaśnienia dotyczące funkcji menu wydrukowane są czcionką pochyłą. 4.4.1 Aktywacja menu konfiguracyjnego W celu włączenia wilgotnościomierza MRS 120-3 nacisnąć przycisk «ON/OFF». W czasie procesu uruchamiania przytrzymać (około 10 sekund) stale wciśnięty przycisk «MENU», aż zostanie wyświetlone wskazanie USTAW DANE WYDRUKU. Teraz można zmieniać menu konfiguracyjne. 24
4.4.2 Funkcja języka JĘZYK JĘZYK NIEMIECKI JĘZYK ANGIELSKI JĘZYK FRANCUSKI Wybór języka W celu zmiany języka, należy wykonać następujące czynności: Aktywować menu konfiguracyjne. JĘZYK NIEMIECKI albo JĘZYK FRANCUSKI albo Nacisnąć przycisk, zostanie wyświetlony aktualnie aktywny język. Nacisnąć przycisk. JĘZYK ANGIELSKI JĘZYK ANGIELSKI Teraz język miga. Wielokrotnie nacisnąć przycisk, aż zostanie wyświetlony żądany język. JĘZYK NIEMIECKI W celu potwierdzenia nacisnąć przycisk. W celu opuszczenia menu nacisnąć przycisk «esc». 4.4.3 Konfiguracja protokołu wydruku Protokół suszenia można skonfigurować w punkcie menu USTAW DANE WYDRUKU. Punkty oznaczone jako ON zostaną zawarte w protokole i wydrukowane. Funkcja TRYB PC umożliwia wydawanie wartości pomiarowej w formacie odpowiednim dla komputera PC. Format ten ma wpływ tylko na drukowanie wydruków cząstkowych i służy do graficznej analizy procesu suszenia za pomocą programów komputerowych (np. Excel). Poszczególne wartości pomiarowe rozdzielone są tabulatorem i w prosty sposób możne je zaimportować do tabeli. 25
USTAW DANE WYDRUKU USTAW FORMAT WYDRUKU DATA I CZAS ON/OFF ID WAGI ON/OFF ID METODY ON/OFF LICZNIK ON/OFF USTAWIENIA SUSZARKI ON/OFF WYDRUK CZĄSTKOWY ON/OFF ID OPERATORA ON/OFF WYDRUK CZĄSTKOWY OPERATOR 1.0 MIN TRYB DRUKARKA Wydruk w formacie tekstowym (40 znaków) ttt... TRYB PC Drukowanie wydruków cząstkowych w formacie obsługiwanym przez komputer PC. Poszczególne wartości pomiarowe rozdzielone są tabulatorem. Elementy ustawione (ON) w menu USTAW FORMAT WYDRUKU zostaną wydrukowane. Za pomocą parametru WYDRUK CZĄSTKOWY ustawiany jest odstęp czasu pomiędzy wydrukami wyników pośrednich. Interwał wydruku ustawiany jest krokowo w zakresie 0,1... 10,0 min, z krokiem co 0,1 min. Po włączeniu opcji OPERATOR ttt... nazwę operatora można wprowadzać za pomocą znaków alfanumerycznych. 26
Po podłączeniu urządzenia peryferyjnego (np. drukarki) interfejs urządzenia należy skonfigurować w podmenu USTAW INTERFEJS (patrz rozdz. 4.4.7 Funkcje interfejsu ). Przykład protokołu suszenia ze wszystkimi wybieranymi opcjami. ********* KERN MRS 120-3 ************ --------------------------------------------------- Data 07.10.2002 Czas 11:06:01 Nazwa : MRS 120-3 Oprogramowanie : N50-0040.A15 Nr seryjny : xxxxxx Tytuł protokołu, drukowany tylko w trybie drukarki. Data i czas, jeżeli opcja jest włączona ID wagi, jeżeli opcja jest włączona Metoda : Boost/100C ID metody, jeżeli opcja jest włączona Numer : 1 Licznik pomiarów, jeżeli opcja jest włączona Tryb grzania Temperatura: 100 C Czas zatrzymania AutoStop : 2/20 D/s : Boost : 10.0 Min Ustawienia suszarki, jeżeli opcja jest włączona Temperatura gotowości : 40 C Ważenie pojedyncze : + 2.186 g Masa początkowa, drukowana jest zawsze Tryb Temperatura Czas 100-0% B 105 C 1.0 Min + 86.81 % B 140 C 2.0 Min + 68.08 % B 140 C 3.0 Min + 51.97 % 102 C 4.0 Min + 44.05 % 98 C 5.0 Min + 37.70 % 100 C 6.0 Min + 29.84 % 100 C 7.0 Min + 44.05 % 100 C 8.0 Min + 22.64 % KONIEC 100 C 8.2 Min + 22.60 % 100-0% : + 22.60 % Reszta : + 0.494 g Wydruk wartości pomiarowych w jednostce ustawionej dla suszenia, tylko gdy włączona jest opcja wydruków cząstkowych. Przy włączonej opcji TRYB PC poszczególne wartości rozdzielone są tabulatorami. Wyniki suszenia, drukowane są zawsze Stop : AutoStop Czas trwania : 8.2 Min Operator : MUSTER ID operatora, jeżeli opcja jest włączona 27
4.4.4 Konfiguracja menu zastosowań USTAW MENU ZASTO SOWAŃ EDYCJA METODY ID METODY ON/OFF ON/OFF POJEDYNCZE WAŻENIE ON/OFF JEDNOSTKA ON/OFF WYDRUK CZĄSTKOWY ON/OFF TEMPERATURA GOTOWOŚCI ON/OFF AUTOSTART ON/OFF Punkty aktywowane w menu USTAW MENU ZASTOSOWAŃ zostają udostępnione w menu zastosowań i mogą być w nim zmieniane oraz ustawiane (patrz rozdz. 4.4 Konfiguracja menu zastosowań ). 4.4.5 Kalibracja wagi USTAW KALIBRACJĘ WAGI TRYB TRYB OFF zablokowany ZEWNĘTRZNY zewnętrzny TRYB DEFINIOWANY zewnętrzny z dowolnie ZEWNĘTRZNIE definiowaną masą (DEF. n.nnn g) DEFINICJA 0.0000 g Masa kalibracyjna dla trybu DEFINIOWANEGO ZEWNĘTRZNIE W celu kalibracji wagi, patrz rozdz. 3.8 Kalibracja masy i rozdz. 7.3.1 Kalibracja wagi. 4.4.6 Kalibracja temperatury KALIBRACJA TEMPERATURY KALIBRACJA TEMPERATURY Aktywacja kalibracji temperatury ON/OFF 28
W celu kalibracji temperatury, patrz rozdział 7.3.2 Kalibracja temperatury. 4.4.7 Funkcje interfejsu USTAW INTERFEJS SZYBKOŚĆ TRANSMISJI 300 Wybór szybkości SZYBKOŚĆ TRANSMISJI 600 transmisji SZYBKOŚĆ TRANSMISJI 1200 SZYBKOŚĆ TRANSMISJI 2400 SZYBKOŚĆ TRANSMISJI 4800 SZYBKOŚĆ TRANSMISJI 9600 SZYBKOŚĆ TRANSMISJI19200 PARZYSTOŚĆ 7-EVEN-1STOP PARZYSTOŚĆ 7-ODD-1STOP PARZYSTOŚĆ 7-NO-2STOP PARZYSTOŚĆ 8-NO-1STOP Wybór parzystości HANDSHAKE HANDSHAKE HANDSHAKE NO XON-XOFF SPRZĘTOWY Wybór funkcji Handshake Za pomocą funkcji interfejsu można zsynchronizować interfejs RS232/V24 urządzenia z interfejsem urządzenia peryferyjnego (patrz rozdz. 6 Transmisja danych ). 4.4.8 Data i godzina USTAW DATĘ I CZAS DATA CZAS FORMAT [DD.MM.YY] [HH.MM.SS] STANDARD/US Ustawianie daty i czasu WSKAZÓWKA W przypadku zaniku prądu czas biegnie dalej. Jeżeli tak nie jest, bateria buforowa urządzenia została wyczerpana i musi być wymieniona przez kompetentnego dealera firmy KERN. 29
4.4.9 Zabezpieczenie za pomocą hasła Oba menu główne oraz parametry suszenia wyświetlacza MRS 120-3 można zabezpieczyć przed niepożądanymi zmianami za pomocą dowolnego, czteroznakowego hasła. Przy dezaktywowanym zabezpieczeniu hasłem każdy użytkownik może dowolnie konfigurować urządzenie. Przy aktywowanym zabezpieczeniu hasłem na poziomie Średni przed niepożądanymi zmianami chronione jest menu konfiguracyjne. Przy aktywowanym zabezpieczeniu hasłem na poziomie Wysoki chronione są menu konfiguracyjne, menu zastosowań i parametry suszenia. Dopiero po dezaktywacji zabezpieczenia hasłem, poprzez wprowadzenie prawidłowego hasła, można ponownie konfigurować zablokowane punkty menu i parametry. WSKAZÓWKA Fabrycznie zabezpieczenie hasłem jest dezaktywowane. Fabryczne, wstępnie zaprogramowane hasło brzmi: 7 9 1 4 Hasło to jest takie samo dla wszystkich urządzeń firmy KERN i jest ciągle obowiązujące, równolegle z samodzielnie wybranym hasłem. Swoje osobiste hasło należy zapisać. HASŁO HASŁO OCHRONA DANYCH OFF OCHRONA DANYCH ŚREDNIA OCHRONA DANYCH WYSOKA Brak ochrony Chronione jest menu konfiguracyjne Chronione są menu konfiguracyjne, menu zastosowań i parametry suszenia HASŁO NOWE Wprowadzanie nowego hasła 30
W celu aktywacji zabezpieczenia za pomocą hasła, należy wykonać następujące czynności: Aktywować menu konfiguracyjne. HASŁO Wielokrotnie nacisnąć przycisk, aż zostanie wyświetlony tekst HASŁO---- HASŁO 0 0 0 0 Nacisnąć przycisk. Pierwsza pozycja hasła - - - - miga Naciskać wielokrotnie przycisk, aż zostanie wyświetlona pierwsza prawidłowa cyfra hasła HASŁO 6 0 0 0 Nacisnąć przycisk. Teraz miga druga pozycja wskazania hasła HASŁO 6 1 0 0 Naciskać wielokrotnie przycisk, aż zostanie wyświetlona druga prawidłowa cyfra hasła Analogicznie wprowadzić dwie pozostałe cyfry. Po wprowadzeniu wszystkich czterech cyfr nacisnąć przycisk Nacisnąć przycisk. OCHRONA DANYCH WYŁĄCZONA OCHRONA DANYCH WYŁĄCZONA Teraz wyświetlany jest aktualny status ochrony danych OCHRONA DANYCH WYŁĄCZONA lub OCHRONA DANYCH ŚREDNIA lub OCHRONA DANYCH WYSOKA. Nacisnąć przycisk. Wskaźnik miga. W celu zmiany statusu hasła, wielokrotnie nacisnąć przycisk. OCHRONA DANYCH ŚREDNIA W celu zapamiętania wprowadzonych danych, nacisnąć przycisk 31
Chcąc zmienić hasło, należy wykonać następujące czynności: Wprowadzić hasło i nacisnąć przycisk. OCHRONA DANYCH ŚREDNIA Wyświetlany jest aktualny status ochrony danych. Nacisnąć przycisk. HASŁO NOWE 6 1 0 0 Wprowadzić nowe hasło (np. 6123, sposób postępowania opisano powyżej) HASŁO NOWE 6 1 2 3 W celu zapamiętania wprowadzonych danych, nacisnąć przycisk 4.4.10 Zabezpieczenie antykradzieżowe Urządzenie można zabezpieczyć przed kradzieżą za pomocą dowolnego, czteropozycyjnego kodu liczbowego: Po zaniku napięcia przy dezaktywowanym zabezpieczeniu antykradzieżowym urządzenie może być ponownie włączone i eksploatowane bez wprowadzania kodu. Po każdym zaniku napięcia przy aktywowanym zabezpieczeniu antykradzieżowym wymagane jest wprowadzenie kodu. Wprowadzenie błędnego kodu powoduje zablokowanie urządzenia. Po zablokowaniu urządzenia należy je najpierw odłączyć od sieci, a następnie ponownie podłączyć i odblokować, wprowadzając prawidłowy kod. Po siedmiu kolejnych błędnych wprowadzeniach na wskaźniku urządzenia zostanie wyświetlony komunikat MRS 120-3 ZABLOKOWANY, WEZWIJ SERWIS. W takim przypadku urządzenie może ponownie odblokować jedynie przeszkolony przez firmę KERN, kompetentny dealer lub technik serwisowy. 32
WSKAZÓWKA Fabrycznie zabezpieczenie antykradzieżowe jest dezaktywowane. Fabryczny, wstępnie zaprogramowany kod brzmi: 8 9 3 7. Kod ten jest taki sam dla wszystkich urządzeń firmy KERN. Dlatego też, ze względów bezpieczeństwa zawsze należy wprowadzić samodzielnie wybrany kod. Swój osobisty kod należy przechowywać w bezpiecznym miejscu. KOD ANTYKRADZIEŻO WY KOD ZABEZPIECZENIE ANTYKRADZIEŻOW ANTYKRADZIEŻOWE Y NOWY KOD Kodowanie ON/OFF włączone/wyłączone Wprowadzanie nowego kodu Aby aktywować zabezpieczenie antykradzieżowe, należy postępować analogicznie do sposobu opisanego dla zabezpieczenia za pomocą hasła. 4.4.11 Dźwięk przycisków DŹWIĘK PRZYCISKÓW DŹWIĘK PRZYCISKÓW Włączenie i wyłączenie dźwięku przycisków ON/OFF Jeżeli dźwięk przycisków jest włączony, przy każdym naciśnięciu przycisku rozbrzmiewa krótki sygnał dźwiękowy. 4.4.12 Kontrast KONTRAST KONTRAST 6 Ustawienie kontrastu, tylko dla wyświetlaczy LCD Ustawienie kontrastu wyświetlania możliwe jest tylko w urządzeniach z wyświetlaczem LCD, w przypadku urządzeń z próżniowym wyświetlaczem fluorescencyjnym ten punkt menu nie jest dostępny. 33
4.5 Obsługa menu zastosowań W rozdziale tym objaśniono strukturę menu zastosowań i jego funkcje. Struktura menu zastosowań jest dynamiczna i można ją zdefiniować w menu konfiguracyjnym (patrz rozdz. 4.4.4. Konfiguracja menu zastosowań). Jeżeli punkt menu jest wyłączony w menu konfiguracyjnym, wówczas nie jest on ujęty w aktualnym menu zastosowań. - Punktu menu WCZYTAJ METODĘ nie można włączyć/wyłączyć, jest on zawsze ujęty w menu zastosowań. Ścieżka główna WCZYTAJ METODĘ ZAPISZ METODĘ USUŃ METODĘ METODA USTAW POJEDYNCZE WAŻENIE JEDNOSTKA WYDRUK CZĄSTKOWY TEMPERATURA GOTOWOŚCI AUTOSTART Definiowane funkcje Ustawienie jednej z zapisanych metod Zapisywanie metody Kasowanie jednej z zapisanych metod Wprowadzanie opisu metod Definicja pomocniczego pojedynczego ważenia Wybór jednostki suszenia Wprowadzanie odstępu czasu dla wydruków cząstkowych Dostępny tylko wtedy, gdy opcja WYDRUK CZĄSTKOWY ustawiona jest także w formacie wydruku Definicja funkcji temperatury gotowości Definicja funkcji autostartu Sposób przedstawiania: Zaprogramowane fabrycznie ustawienia wydrukowane są pogrubioną czcionką. W celu lepszego przeglądu, przy każdym opisie funkcji wyświetlana jest tylko ta część struktury menu, która odpowiada danej aplikacji. Objaśnienia dotyczące funkcji menu wydrukowane są czcionką pochyłą. 34
4.5.1 Aktywacja menu zastosowań W celu przejścia do menu zastosowań, po zakończeniu procesu uruchomienia nacisnąć przycisk «MENU». 4.5.2 Metody Wilgotnościomierz MRS 120-3 oferuje możliwość zapamiętania 20 różnych metod. Metoda obejmuje ustawienia programu suszenia i wskaźnika pomocniczego. Dla każdej metody zapamiętywane są następujące dane: opis metody, program suszenia z: - metodą suszenia, - temperaturą suszenia, - czasem zatrzymania, - autostopem, - ustawieniem dla autostopu, - temperaturą gotowości, - jednostką wyniku, ważenie pojedyncze z: - masą nominalną, - górną granicą masy (maksimum), - dolną granicą masy (minimum). Jeżeli suszarka znajduje się w trybie ważenia i aktualne ważenie jest mniejsze od minimalnej masy próbki (< 0,2 g), w wierszu informacyjnym zostaje wyświetlony opis aktualnie wczytanej metody. Jeżeli w menu konfiguracyjnym w menu ustawienia zastosowań wyłączono wpis EDYCJA METODY (patrz rozdz. 4.4.4 Konfiguracja menu zastosowań ), wówczas punkty menu ZAPISZ METODĘ oraz USUŃ METODĘ nie są już aktywne. Powoduje to, że zapisane metody zabezpieczone są przed zmianami, z drugiej strony można obrabiać tylko wcześniej zapisane metody. Wszystkie aktualne metody i ich ustawienia można wydrukować, przytrzymując wciśnięty przycisk «PRINT», aż zostanie wyświetlona opcja WYDRUK PROGRAMU UŻYTKOWEGO (patrz rozdz. 4.5.2 Przycisk Print ). 35
4.5.2.1 Zapisywanie metody ZAPISZ METODĘ ZAPISZ METODĘ Zapisywanie metody W celu zapisania metody, należy wykonać następujące czynności: Ustawić parametry suszenia i pojedynczego ważenia dla żądanej metody oraz wprowadzić jej opis. Poprzez krótkie naciśnięcie przycisku «MENU» aktywować menu zastosowań. ZAPISZ METODĘ Wielokrotnie nacisnąć przycisk, aż zostanie wyświetlona opcja ZAPISZ METODĘ. Nacisnąć przycisk. Jeżeli zapisanie metody jest możliwe, następuje automatyczne opuszczenie menu, a suszarka zostaje przełączona z powrotem w tryb ważenia. Zapisanie metody nie jest możliwe, jeżeli opis metody pokrywa się z wcześniej zapamiętaną metodą: Zostaje wyświetlone pytanie ZASTĄPIĆ METODĘ TAK/NIE. Za pomocą przycisku wybrać TAK jeżeli już dostępna metoda ma być zastąpiona; NIE - jeżeli dla nowej metody ma być wprowadzony inny opis. ZASTĄPIĆ metodę tak Albo ZASTĄPIĆ metodę nie Nacisnąć przycisk. Metoda zostanie zapamiętana. Suszarka zostaje przełączona w tryb ważenia. Nacisnąć przycisk. Opis metody musi być zmieniony. 36
TEST metody Za pomocą przycisków,, i wprowadzić nowy opis metody. Nacisnąć przycisk. Metoda zostanie zapamiętana. Suszarka zostaje przełączona w tryb ważenia. Jeżeli zajętych jest wszystkich 5 bloków pamięci, nie można zapisać żadnej nowej metody. Tzn. najpierw należy skasować starą metodę. 4.5.2.2 Wczytywanie metody WCZYTAJ METODĘ WCZYTAJ METODĘ ttt... ttt... ttt... ttt... ttt... Wybór metody Wyświetlane są tylko rzeczywiście dostępne metody! W menu wyświetlane są tylko aktualnie zapisane metody. Jeżeli nie zostały zapisane żadne metody, przejście do menu WCZYTAJ METODĘ jest niemożliwe. Naciśnięcie przycisku powoduje wczytanie wybranej metody i przełączenie suszarki z powrotem w tryb ważenia. 4.5.2.3 Usuwanie metody USUŃ METODĘ USUŃ METODĘ ttt... ttt... ttt... ttt... ttt... Wybór metody Wyświetlane są tylko rzeczywiście dostępne metody! W menu wyświetlane są tylko aktualnie zapisane metody. Jeżeli nie zostały zapisane żadne metody, przejście do menu USUŃ METODĘ jest niemożliwe. Naciśnięcie przycisku powoduje skasowanie wybranej metody i przełączenie suszarki z powrotem w tryb ważenia. WSKAZÓWKA Proces zapisywania można w dowolnej chwili przerwać, naciskając przycisk «esc». 37
4.5.2.4 Opis metody METODA METODA ttt... Wprowadzanie opisu metod 4.5.3 Pojedyncze ważenie USTAW POJEDYNCZE WAŻENIE TEST POJEDYNCZEGO WAŻENIA ON/OFF Włączenie/wyłączenie testu pojedynczego ważenia NOMINALNY MAKSIMUM MINIMUM 5.000 g 6.000 g 4.000 g Masa nominalna Granica górna Granica dolna Opcja «POJEDYNCZE WAŻENIE» umożliwia zważenie masy próbki dokładnie pod kątem zgodności ze zdefiniowaną wartością referencyjną plus/minus dopuszczalne odchyłki. Na wskaźniku aktywne są symbole +, - i. Jeżeli wyświetlany jest symbol, mierzona wartość znajduje się w zakresie zdefiniowanych tolerancji i proces suszenia może być uruchomiony. Jeżeli masa próbki nie mieści się w zakresie tolerancji pojedynczego ważenia, suszenia nie można uruchomić. W takim przypadku zostanie wyświetlony komunikat błędu tolerancji pojedynczego ważenia. 4.5.4 Jednostki JEDNOSTKA JEDNOSTKA 100-0% 0-100% ATRO 100-999% ATRO 0-999% G/KG RESZTA STRATA MASA Punkt menu «JEDNOSTKA» umożliwia wybór jednostki, w której drukowane będą wyniki pomiarów. Zdefiniowana jednostka używana jest również do wydruku wartości pośrednich. Jednostkę wydruku można zmienić tylko przed pomiarem, ale nie w czasie pomiaru. 38
Wybrana jednostka może być również wykorzystana jako jednostka wyświetlania, ale może być zmieniona w czasie pomiaru i po jego zakończeniu. Opis/przeliczanie jednostek Objaśnienie znaków używanych zmiennych FG: masa wilgotna (wartość masy przed rozpoczęciem pomiaru) TG: masa sucha (wartość masy po zakończeniu pomiaru) Jednostka Przeliczanie Masa sucha w procentach: 100-0% = TG ------- 100% FG Masa wilgotna w procentach: 0-100% = FG TG ------------------- 100% FG Masa sucha ATRO: ATRO 100-999% = ------- FG 100% TG FG TG Wilgoć ATRO: ATRO 0-999% = --------------------- 100% TG Masa resztkowa w g/kg [ ]: Masa resztkowa w g: Wilgotność w g: TG g / kg = ------- 1000 FG RESZTA = TG STRATA = FG - TG Aktualna masa wagi w g: MASA = masa netto Objaśnienia jednostek ATRO Jednostka ATRO wymagana jest wyłącznie w przemyśle drzewnym. W praktyce drewno zawiera zawsze określoną zawartość wody, która ciągle może ulegać zmianie. Zawartość wody ma wpływ na warunki spalania drewna i wartość opałową. W trakcie suszenia następuje odparowanie wody. W trakcie składowania na wolnym powietrzu drewno osiąga tak zwany stan wysuszony na powietrzu (lutro) o zawartości wody od 15% do 20%. W wyniku podgrzewania do temperatur powyżej 100 C następuje całkowite usunięcie wilgoci z drewna. Stan ten opisywany jest jako absolutnie suchy (atro). Wilgoć z drewna (ATRO) jest częścią wody zawartej w drewnie, podawana jestjako procent masy drewna wolnego od wilgoci, a obliczana jako różnica masy świeżej (FG) i masy suszonej (TG). 39
4.5.5 Wydruk cząstkowy WYDRUK CZĄSTKOWY WYDRUK CZĄSTKOWY 1.0 MIN Interwał wydruków cząstkowych Za pomocą parametru WYDRUK CZĄSTKOWY ustawiany jest odstęp czasu pomiędzy wydrukami wyników pośrednich. Interwał wydruku ustawiany jest krokowo w zakresie 0,1... 10,0 min, z krokiem co 0,1 min. 4.5.6 Temperatura gotowości TEMPERATURA GOTOWOŚCI TEMPERATURA GOTOWOŚCI TEMPERATURA Włączenie/wyłączenie opcji temperatury ON/OFF gotowości 40 C Wartość temperatury, tylko gdy włączona jest opcja temperatury gotowości Reguluje temperaturę w komorze próbek do ustawionej wartości temperatury, o ile komora próbek jest zamknięta. Do dyspozycji jest zakres temperatur od 30 C... 100 C. Okrąg na wyświetlaczu miga tak długo, aż temperatura gotowości nie zostanie osiągnięta. 4.5.7 Autostart AUTOSTART AUTOSTART ON/OFF Przy włączonym autostarcie uruchomienie pomiaru następuje zaraz po zamknięciu komory próbek. Warunkiem wstępnym jest przygotowanie wilgotnościomierza do nowego pomiaru. 40
4.6 Przyciski specjalne 4.6.1 Przycisk TARE Należy upewnić się, że nie trwa suszenie, tzn. urządzenie znajduje się w trybie ważenia. Uruchomienie tarowania - Nacisnąć krótko przycisk «TARE» - Tarowanie zostanie wykonane. Uruchomienie kalibracji - Przytrzymać wciśnięty przycisk «TARE», aż zostanie wyświetlony napis KALIBRACJA WAGI - Zwolnić przycisk «TARE» - Następuje kalibracja urządzenia zgodnie z ustawieniami w menu konfiguracyjnym i zaprotokołowanie jej w formie wydruku. Uruchomienie testu kalibracji - Przytrzymać wciśnięty przycisk «TARE», aż zostanie wyświetlony napis TEST KALIBRACJI - Zwolnić przycisk «TARE» - Test kalibracji wagi zostanie przeprowadzony Uruchomienie kalibracji temperatury - Przytrzymać wciśnięty przycisk «TARE», aż zostanie wyświetlony napis KALIBRACJA TEMPERATURY - Zwolnić przycisk «TARE» - Kalibracja temperatury wilgotnościomierza MRS 120-3 zostanie wykonana i zaprotokołowana w formie wydruku. Uruchomienie testu kalibracji temperatury - Przytrzymać wciśnięty przycisk «TARE», aż zostanie wyświetlony napis TEST TEMPERATURY - Zwolnić przycisk «TARE» - Wilgotnościomierz MRS 120-3 przeprowadza test temperaturowy. 41
WSKAZÓWKA Funkcje specjalne aktywne są tylko z przyciskiem Tara, o ile zostały one włączone w menu konfiguracyjnym. Kalibrację lub test kalibracji można przerwać, naciskając przycisk «ON/OFF». Obowiązuje to dla kalibracji wagi oraz kalibracji temperatury. 4.6.2 Przycisk Print Należy upewnić się, że nie trwa suszenie, tzn. urządzenie znajduje się w trybie ważenia. Wydruk poszczególnych wartości lub protokołu - Na chwilę nacisnąć przycisk «PRINT» - Protokół suszenia zostanie wydrukowany. Protokół ostatniego pomiaru może być wydrukowany aż do uruchomienia nowego suszenia. Później wydrukowany protokół nie zawiera żadnych wyników pośrednich. Poza tym jest to identyczny protokół suszenia, jaki drukowany jest w trakcie pomiaru. Jeżeli po uruchomieniu urządzenia nie przeprowadzono jeszcze żadnego suszenia, wydrukowana zostanie wartość masy. Reset licznika do wartości 1 - Nacisnąć przycisk «PRINT», aż zostanie wyświetlony tekst RESET LICZNIKA - Zwolnić przycisk «PRINT» - Licznik zostanie zresetowany do wartości 1. Wydruk ustawień urządzenia - Przytrzymać wciśnięty przycisk «PRINT», aż zostanie wyświetlony napis STATUS WYDRUKU - Zwolnić przycisk «PRINT». Ustawienia urządzenia zostaną wydrukowane. 42
Status : -------- Wydruk statusu ustawień Data 07.10.2002 Czas 16:12:39 Nazwa : MRS 120-3 Identyfikacja urządzenia Oprogramowanie : N50-0040.A15 Nr seryjny : 3300-1 Wydruk : Format wydruku : Ustawienia protokołu suszenia Data i czas : on ID wagi : on ID metody : off Licznik : on Ustawienia suszarki : on Wydruk cząstkowy : off ID operatora : off Wydruk cząstkowy : 1.0 Min Operator : MUSTER Tryb : Drukarka Kalibracja : Tryb : zewnętrzny Zdefiniowana masa : 0.0000 g Kalibracja temperatury Interfejs : Szybkość transmisji : 9600 Parzystość : 7-even-1stop Handshake : sprzętowy Ochrona danych : off Zabezpieczenie antykradzieżowe : off Dźwięk przycisków : on Ustawienia kalibracji wagi : off Ustawienia kalibracji temperatury Ustawienia interfejsu Ustawienia zabezpieczeń Ustawienia przycisków Wydruk ustawień programu użytkowego - Przytrzymać wciśnięty przycisk «PRINT», aż zostanie wyświetlony napis WYDRUK PROGRAMU UŻYTKOWEGO, - Zwolnić przycisk «PRINT» - Zostaną wydrukowane ustawienia programu użytkowego i wszystkie ustawienia aktualnie zapamiętanych metod. 43
Programy użytkowe : --------------- Wydruk programów użytkowych ustawień i zapamiętanych metod. Ustawienia suszarki : Tryb grzania : Standard Temperatura : 105 C Czas zatrzymania : off Czas : 10.0 Min AutoStop : 2/20 D/s Dowolny : 1/20 D/s Autostart : off Temperatura gotowości : off Temperatura : 40 C Jednostka : 100-0% Pojedyncze ważenie : Test pojedynczego ważenia : off Nominalny : 5.000 g Maksimum : 6.000 g Minimum : 4.000 g Aktualne ustawienia parametrów suszenia Aktualne ustawienia pojedynczego ważenia Metoda : TEST Soft Ustawienia pierwszej metody Ustawienia suszarki : Tryb grzania : Soft Temperatura : 100 C Czas zatrzymania : on Czas : 25.0 Min AutoStop : off Dowolny : 1/20 D/s Autostart : off Temperatura gotowości : on Temperatura : 40 C Jednostka : 100-0% Pojedyncze ważenie : Test pojedynczego ważenia : on Nominalny : 6.000 g Maksimum : 7.000 g Minimum : 5.500 g 44
Metoda : TEST Boost Ustawienia suszarki : Ustawienia drugiej metody (zostaną wydrukowane wszystkie zapamiętane Tryb grzania : Boost metody) Temperatura : 140 C Czas zatrzymania : off Czas : 10.0 Min AutoStop : AdaptStop Dowolny : 1/20 D/s Autostart : off Temperatura gotowości : off Temperatura : 40 C Jednostka : 100-0% Pojedyncze ważenie : Test pojedynczego ważenia : on Nominalny : 3.500 g Maksimum : 4.000 g Minimum : 3.000 g itd.... Jeżeli dostępne byłyby metody od trzy do pięć także zostałyby wydrukowane 4.6.3 Przycisk zmiany Przełączanie jednostek - Po przeprowadzeniu suszenia lub w trakcie jego trwania można przełączyć wyświetlaną jednostkę za pomocą przycisku zmiany. Po zakończeniu suszenia przycisk zmiany umożliwia wyświetlenie wyniku suszenia we wszystkich dostępnych jednostkach, aż do uruchomienia nowego suszenia. - Zwolnić przycisk, gdy zostanie wyświetlona żądana jednostka. 4.6.4 Przycisk Start/Stop Ręczne uruchomienie suszenia - Należy upewnić się, że nie trwa suszenie, tzn. urządzenie znajduje się w trybie ważenia. - Nacisnąć krótko przycisk «START/STOP» - Pomiar zostanie rozpoczęty. Ręczne zatrzymywanie suszenia - Suszenie trwa. - Nacisnąć krótko przycisk «START/STOP» - Pomiar zostanie zatrzymany. 45
5 Oznaczanie wilgotności Wilgotnościomierz MRS 120-3 służy do szybkiego i wiarygodnego określania wilgotności materiału w substancjach ciekłych, porowatych i stałych na zasadzie analizy termograwimetrycznej. 5.1 Informacje podstawowe Pod pojęciem wilgoci nie jest rozumiana wyłącznie woda, ale wszystkie substancje, które wyparowują w wyniku podgrzewania. Oprócz wody zalicza się do tego także: - smary, - oleje, - alkohole, - rozpuszczalniki - itd.... W celu umożliwienia oznaczenia wilgoci w materiale stosuje się różne metody. W wilgotnościomierzu MRS 120-3 wykorzystywana jest zasada termograwimetrii. W przypadku tej metody, w celu oznaczenia różnicy wilgoci w materiale, próbka ważona jest przed oraz po podgrzaniu. Tradycyjna metoda wykorzystująca suszarkę laboratoryjną przebiega na tej samej zasadzie, z tym, że przy metodzie tej czas pomiaru jest wielokrotnie dłuższy. W celu wyeliminowania wilgoci, w przypadku metody suszarki laboratoryjnej próbka podgrzewana jest od zewnątrz do wewnątrz za pomocą strumienia gorącego powietrza. W przypadku wilgotnościomierza MRS 120-3 promieniowanie halogenowe wnika w próbkę i tam przekształcane jest w energię cieplną, nagrzewanie odbywa się od wewnątrz do zewnątrz. Niewielka część promieniowania halogenowego odbijana jest od próbki, odbicie to przy ciemnych próbkach jest większe niż przy jasnych. Głębokość wnikania promieniowania halogenowego zależy od przepuszczalności próbki. W przypadku próbek o niskiej przepuszczalności promieniowanie halogenowe wnika tylko w górne warstwy próbki, co może prowadzić do niepełnego suszenia, pokrycia nagarem lub spalenia. Z tego względu wyjątkowo ważne jest przygotowanie próbki. 46
5.1.1 Dostosowanie do istniejących metod pomiarowych Często wilgotnościomierz MRS 120-3 zastępuje inny proces suszenia (np. suszarkę laboratoryjną), ponieważ przy prostszej obsłudze umożliwia osiągnięcie krótszych czasów pomiaru. Z tego względu tradycyjna metoda pomiarowa musi być dostosowana do wilgotnościomierza MRS 120-3, aby możliwe było uzyskiwanie porównywalnych wyników. Wykonanie pomiaru równoległego niższe ustawienie temperatury na wilgotnościomierzu MRS 120-3, niż w metodzie suszarki laboratoryjnej Wynik wilgotnościomierza MRS 120-3 nie jest zgodny z wynikiem referencyjnym - powtórzyć pomiar ze zmienionym ustawieniem temperatury - zmienić kryterium wyłączenia Dopasowanie za pomocą krzywej wzorcowej lub współczynników 5.2 Przygotowanie próbki Do pomiaru zawsze przygotowywać tylko jedną próbkę. W ten sposób można uniknąć wymiany wilgoci pomiędzy próbką a otoczeniem. Jeżeli konieczne jest równoczesne przygotowanie większej ilości próbek, należy je złożyć w hermetycznym pojemniku, aby w czasie składowania nie uległy one zmianie. Aby otrzymać powtarzalne wyniki, próbki należy równomiernie i cienko rozkładać na szalce na próbki. W wyniku nierównomiernego nakładania dochodzi do niejednorodnego rozkładu ciepła w suszonej próbce, co w konsekwencji prowadzi do niepełnego suszenia lub wydłużenia czasu pomiaru. W wyniku akumulacji próbki następuje silniejsze nagrzewanie w warstwach górnych, co powoduje spalanie lub osadzanie nagaru. Duża grubość warstwy lub ewentualnie osadzający się nagar uniemożliwiają usunięcie wilgoci z próbki. Ta wilgotność resztkowa powoduje, że uzyskiwane wyniki pomiarów nie są rejestrowalne i powtarzalne. 47