XLIV Rajd Górski WP Sudety 2014

Oddział Wojskowy PTTK przy Klubie 4. Regionalnej Bazy Logistycznej Klub Przewodników Turystycznych im. gen. Mariusza Zaruskiego XLIV Rajd Górski WP Sudety 2014 REGULAMIN PROGRAM KARPACZ 28.09 4.10.2014 1

REGULAMIN XLIV RAJDU GÓRSKIEGO WOJSKA POLSKIEGO SUDETY 2014 CELE popularyzacja idei krajoznawstwa oraz upowszechnianie ruchu turystycznego w środowisku wojskowym; zapoznanie uczestników z walorami turystyczno-krajoznawczymi Karkonoszy Wschodnich, Rudaw Janowickich, Pogórza i Przedgórza Karkonoszy; krzewienie kultury fizycznej poprzez aktywny wypoczynek, zawody i konkursy sprawnościowe; popularyzowanie i doskonalenie zasad umiejętności poruszania się w górach oraz orientacji w terenie. ORGANIZATORZY Departament Wychowania i Promocji Obronności MON Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych 4. Regionalna Baza Logistyczna Klub 4. Regionalnej Bazy Logistycznej Komisja ZG PTTK ds. Współpracy z Wojskiem Polskim Oddział Wojskowy PTTK przy Klubie 4. RBLog. POD PATRONATEM Starosty Starostwa Powiatowego w Jeleniej Górze PRZY WSPARCIU I POMOCY Urzędu Miasta Jelenia Góra Urzędu Miasta Karpacz Urzędu Miasta Kowary Dyrekcji Karkonoskiego Parku Narodowego Wojskowego Stowarzyszenia Sport Turystyka Obronność KIEROWNICTWO RAJDU Komandor Zastępca Komandora Przewodnicy Zespół organizacyjny PAWEŁ WASILEWSKI RAJMUND GOLUCH TADEUSZ ALEKSANDRZAK WALDEMAR OLECH ZBIGNIEW PERDAK KAZIMIERZ RUSZCZAK JOWITA MICHALAK BOŻENA JAROSZ DONATA GOLUCH EWA STAWIARSKA ZBIGNIEW ADAMSKI DARIUSZ BIŁYK WOJCIECH OSYPIUK JACEK GDULA 2

TERMIN I BAZA IMPREZY 28.09 4.10.2014 r. Ośrodek Konferencyjno-Wypoczynkowy Krucze Skały 58-540 Karpacz, ul. Wilcza 1 tel. +48 75 76 97 300; www.krucze-skaly.pl; recepcja@krucze-skaly.pl Przyjęcie i zakwaterowanie i uczestników Rajdu oraz weryfikacja zgłoszeń na trasy turystyczne 28.09.2014 r. od godz. 15 3o. POSTANOWIENIA REGULAMINOWE 1. XLIV Rajd Górski Wojska Polskiego "SUDETY 2014" jest ogólnopolską górską imprezą turystyczną o średnim stopniu trudności, organizowaną przez Oddział Wojskowy PTTK przy Klubie 4. Regionalnej Bazy Logistycznej. Rajd odbędzie się bez względu na panujące warunki atmosferyczne. 2. W Rajdzie mogą uczestniczyć turyści indywidualni, którzy w określonym terminie dokonają zgłoszenia oraz wpłaty w sposób ustalony przez organizatora. 3. Zgłoszenia do udziału w Rajdzie można dokonać: osobiście w biurze OW PTTK, pocztą, faksem lub e-mailem (wpisanie imienia i nazwiska na karcie zgłoszenia i przesłanie e-mailem traktowane będzie jako podpis). 4. Osoby niepełnoletnie mogą uczestniczyć w Rajdzie wyłącznie pod opieką rodziców lub upoważnionych przez nich pełnoletnich opiekunów. 5. Od uczestników Rajdu wymagany jest dobry stan zdrowia oraz kondycja fizyczna umożliwiająca uprawianie turystyki górskiej pieszej. Osoby uczestniczą w imprezie na własną odpowiedzialność. 6. Uczestnicy Rajdu nie należący do PTTK i członkowie PTTK z nieopłaconą aktualną składką członkowską, mają obowiązek samodzielnego ubezpieczenia się na okres trwania imprezy od następstw nieszczęśliwych wypadków i okazania w biurze Rajdu polisy ubezpieczeniowej. 7. Uczestnicy Rajdu członkowie PTTK mają obowiązek okazać, w biurze Rajdu, legitymację członkowską PTTK z opłaconą składką za 2014/2015 r. 8. W związku z przebiegiem tras Rajdu w strefie nadgranicznej, uczestników obowiązuje posiadanie przy sobie, przez cały okres trwania imprezy, dokumentów tożsamości. 9. Uczestnicy Rajdu powinni posiadać ubiór i wyposażenie stosowne do uprawiania turystyki górskiej oraz apteczkę turystyczną. 10. W programie Rajdu, obok wędrówek turystycznych, organizatorzy przewidują przeprowadzenie zabaw, gier i konkursów. 11. Wszystkich uczestników Rajdu obowiązuje przestrzeganie regulaminu Karkonoskiego Parku Narodowego "Karty Turysty", "Dekalogu Turysty Górskiego", regulaminu hotelu, postanowień "Regulaminu Rajdu" oraz poleceń kierownictwa. 12. W przypadku niewłaściwego zachowania się uczestników na trasach turystycznych lub w miejscu zakwaterowania, nadużywania alkoholu, nieprzestrzegania zasad ochrony przyrody i zabytków, przepisów ppoż., rażącego naruszania zasad 3

współżycia społecznego oraz kultury osobistej i turystycznej, kierownictwo Rajdu zastrzega sobie prawo wykluczenia z imprezy. 13. Kierownictwo Rajdu zastrzega sobie prawo niedopuszczenia do udziału w nim, uczestników nieodpowiednio wyposażonych lub bez ubezpieczenia. 14. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo dokonania zmian przebiegu tras oraz modyfikacji programu Rajdu. Trasa rajdowa będzie realizowana przy deklaracji udziału minimum 10 uczestników. 15. Organizatorzy nie ponoszą odpowiedzialności materialnej z tytułu wypadków, urazów oraz szkód w mieniu spowodowanych przez uczestników podczas trwania Rajdu. 16. Opłatę za wycieczki fakultatywne należy uiścić w dniu przyjazdu. 17. Organizatorzy mają prawo odwołania imprezy z przyczyn od siebie niezależnych. 18. Impreza nie ma charakteru komercyjnego; jest przygotowywana i przeprowadzana na zasadzie samoorganizacji. Uczestnicy dokonują wpłat na pokrycie kosztów organizacji Rajdu. 19. Ostateczna interpretacja postanowień niniejszego regulaminu należy do kierownictwa Rajdu. KOSZTY UDZIAŁU, ZASADY WNOSZENIA WPŁAT ZGŁOSZENIA 1. Zgłoszenie udziału w Rajdzie następuje w drodze pisemnej na załączonej do regulaminu KARCIE ZGŁOSZENIA. Czytelnie wypełnione zgłoszenie należy przesłać pocztą, e-mailem lub faksem na adres organizatora Wpisanie imienia i nazwiska na zgłoszeniu przesłanym e-mailem traktowane będzie jak podpis! 2. W zgłoszeniu należy podać: nazwisko i imię, miejsce urodzenia, PESEL, adres zamieszkania, telefon kontaktowy (domowy, komórka) i e-mail, serię i numer dowodu osobistego, numer legitymacji PTTK, pełną nazwę jednostki organizacyjnej PTTK (koło, oddział). WPŁATY WPISOWE członkowie PTTK* pozostałe osoby 150 zł 180 zł + POBYT (noclegi i pełne wyżywienie) osoba w pokoju 1-os. 700 zł osoba w pokoju 2-os. 590 zł osoba w pokoju 3-os. i 4-os. 500 zł * z opłaconą składką za 2014 r. Przed wysłaniem zgłoszenia i dokonaniem wpłaty należy koniecznie uzgodnić wariant noclegu z Ewą Stawiarską tel. 509494946. 4

WPŁATY można dokonać jednorazowo do 30.06.2014 r. lub w dwóch ratach w terminach do 30.06.2014 r. i do 15.09.2014 r. na konto: ODDZIAŁ PTTK WOJSKOWY przy Klubie 4. RBLog. ul. Pretficza 24, 50-984 Wrocław konto nr 07 1500 1793 1217 9004 9629 0000 KOLEJNOŚĆ WPŁAT I ZGŁOSZEŃ decydować będzie o kolejności zapisów na wycieczki. 3. REZYGNACJA Z IMPREZY rezygnacja z udziału w Rajdzie przyjmowana jest wyłącznie w formie pisemnego oświadczenia; w przypadku nie przybycia na Rajd organizatorzy nie zwracają wniesionych opłat; w przypadku rezygnacji z imprezy w jakimkolwiek czasie kwota organizacyjna w wysokości 100 zł nie podlega zwrotowi; zwroty wpłat za noclegi i wyżywienie rozpatrywane będą tylko w indywidualnych przypadkach i w sytuacjach wyjątkowych. W RAMACH WPISOWEGO UCZESTNICY OTRZYMUJĄ: W ramach wniesionych przez uczestników opłat i dofinansowania imprezy przez sponsorów organizatorzy zapewniają: noclegi, pełne wyżywienie (śniadanie, obiad, suchy prowiant za kolację) opiekę przewodnicką na trasach rajdowych bilety wstępu do obiektów turystycznych w Polsce materiały krajoznawcze i okolicznościowe potwierdzenie punktów do GOT (podczas Rajdu będzie działał Referat Weryfikacyjny GOT) atrakcyjne nagrody w konkursach ARTYSTYCZNĄ BIESIADĘ TURYSTYCZNĄ i Ty możesz być artystą w tę jedną biesiadną noc malarzem, rzeźbiarzem, tancerzem, śpiewakiem... lub Muzą no i oczywiście, jak zwykle, miłą atmosferę i moc wrażeń!!! INFORMACJE DODATKOWE Organizatorzy przewidują wyjazd autokaru z Wrocławia w dniu 28.09.2014 r. o godz. 15 oo sprzed Klubu 4. RBLog., ul. Pretficza 24 oraz o 15 3o z ul. Dawida (obok dworców PKP i PKS). Zgłoszenia na przejazd należy dokonać telefonicznie do dnia 22.09.2014 r. pod numerami CA MON 653739 lub CM 71 7653739; kom. 500035134 (ilość miejsc ograniczona). OKW Krucze Skały zapewnia w pokoju: 2 ręczniki na osobę, suszarkę, czajnik, lodówkę. 5

K O N K U R S F O T O G R A F I C Z N Y XLIV Rajdu Górskiego WP Sudety 2014 o Puchar Starosty Starostwa Powiatowego w Jeleniej Górze REGULAMIN 1. W programie XLIV Rajdu Górskiego Wojska Polskiego Sudety 2014 planowane jest przeprowadzenie wśród uczestników konkursu fotograficznego p.n. Spotkane po drodze 2. Konkurs p.n. Spotkane po drodze obejmuje pięć etapów (dni dostarczania prac). W każdym etapie istnieje możliwość przekazania do oceny jury jednej pracy fotograficznej zrealizowanej w danym dniu na trasie, tj. maksymalnie 5 zdjęć w ciągu trwania konkursu. 3. Konkurs ma charakter otwarty, a udział w nim jest dobrowolny. 4. Prace fotograficzne będą przyjmowane w czasie trwania Rajdu, tj. od 29 września do 3 października. Prace należy przekazywać w dniu realizacji trasy turystycznej, której dotyczą. 5. Prace do konkursu należy dostarczać na nośniku elektronicznym (karty elektroniczne aparatów lub inne nośniki) w dniach 29, 30 września i 1 października w godz. 19 oo 20 oo oraz w dniach 2 i 3 października w godz. 16 oo 17 oo koledze Rajmundowi Goluchowi. 6. Przekazanie prac do Konkursu jest równoznaczne z oświadczeniem autora o posiadaniu praw autorskich do zdjęć oraz zgody fotografowanych osób na publikację ich wizerunku, jak również akceptacją postanowień niniejszego Regulaminu. 7. Ocenie będą podlegały wyłącznie prace wykonane podczas trwania XLIV Rajdu Górskiego WP Sudety 2014, będące oryginalnymi realizacjami autora. 6

8. Realizacje przekazane do oceny nie mogą nosić cech przetwarzania elektronicznego w programach edycyjnych oraz nie mogą być fotomontażem. 9. Każda praca przekazana na Konkurs musi zawierać opis: tytuł pracy, nr trasy, na której ją wykonano oraz dane autora. Powyższe dane należy przekazać przyjmującemu prace. 10. Wszystkie prace przekazane na Konkurs będą podlegały ocenie. 11. Oceny prac dokona Komisja Konkursowa powołana przez kierownictwo Rajdu, która przy ocenie uwzględni w szczególności: trafność ujęcia tematyki, sposób i techniczne walory realizacji oraz walory artystyczne i poznawcze. 12. Dla autorów najlepszych prac przewidziane są nagrody, nagrody specjalne oraz wyróżnienia. 13. Ogłoszenie wyników Konkursu oraz wręczenie nagród i wyróżnień nastąpi w dniu 3 października (piątek) po zakończeniu prezentacji multimedialnej Wizje natury. 14. Organizator Konkursu, Oddział Wojskowy PTTK przy Klubie 4. RBLog., zastrzega sobie prawo do bezpłatnego wykorzystania prac nadesłanych na konkurs do celów promocyjnych oraz wydawniczych. 15. Komisja Konkursowa, jako jedyna, ma prawo do interpretacji postanowień niniejszego Regulaminu oraz określenia zasad oceny i rozdziału nagród oraz wyróżnień. Werdykt Komisji Konkursowej jest ostateczny i niepodważalny. 7

TRASY TURYSTYCZNE XLIV RAJDU GÓRSKIEGO WOJSKA POLSKIEGO SUDETY 2014 Trasa nr 1: WOKÓŁ MAŁEGO I DUŻEGO STAWU (piesza górska) dojazd autokarem do Łomnickiego Rozdroża (795 m) Droga Bronka Czecha Polana Kozi Mostek Domek Myśliwski Mały Staw (schr. Samotnia) schr. Strzecha Akademicka (1254 m) Spalona Strażnica (1394 m) Słonecznik Pielgrzymy Polana Rówienka Świątynia Wang Karpacz Górny powrót autokarem do OW Krucze Skały czas przejścia: ok. 5 godz.; czas wycieczki: ok. 7 godz. Trasa nr 2: ŚNIEŻKA I CZARNY GRZBIET (piesza górska) OW Krucze Skały Karpacz Wilcza Poręba (620 m) Dolina Łomniczki schr. Nad Łomniczką (1003 m ) Symboliczny Cmentarzyk Ofiar Gór schr. Śląski Dom (1394 m) Śnieżka (1602 m) Czarny Grzbiet Czarna Kopa (1407 m) schr. Jelenka Sowia Przełęcz (1164 m) Sowia Dolina Szeroki Most (718 m) OW Krucze Skały czas przejścia: ok. 5 godz.; czas wycieczki: ok. 7 godz. Trasa nr 3: KOWARSKI GRZBIET (piesza górska) OW Krucze Skały Szeroki Most (718 m) Budniki Tabaczana Ścieżka Przełęcz Okraj (1046 m) schr. Na Przełęczy Okraj Czoło (1266 m) Skalny Stół (1281 m) Sowia Przełęcz (1164 m) Sowia Dolina Szeroki Most OW Krucze Skały czas przejścia: ok. 5 godz.; czas wycieczki: ok. 6 godz. Trasa nr 4: KARKONOSZE CZESKIE OBRŽI DŮL (piesza górska dla ambitnych) dojazd autokarem do Łomnickiego Rozdroża (795 m) wjazd wyciągiem na Kopę (1377 m) Przełęcz pod Śnieżką (1394 m) Kavinova cesta Obrži Důl Růžovy důl Dĕčinská bouda Růžová hora (1390 m) Travers (1602 m) schr. Jelenka Sowia Przełęcz (1164 m) Sowia Dolina Szeroki Most OW Krucze Skały Uwaga! możliwe skrócenie wycieczki o ok. 1,5 godz.: dojście do Kopy, zjazd wyciągiem, powrót autokarem do OW Krucze Skały czas przejścia: ok. 8 godz.; czas wycieczki: ok. 9 godz. Trasa nr 5: RUDAWY JANOWICKIE GÓRY SOKOLE (piesza górska) dojazd autokarem do Janowic Wielkich Janowice Wielkie (pałac) Zamek Bolczów Skalne Bramy Skalny Most Piec Starościńskie Skały Rozdroże pod Jańską Górą Karpnicka Przełęcz (475 m) schr. Szwajcarka Krzyżna Góra (654 m) Sokolik (623 m) Wojanów (Pałac Bobrów) powrót autokarem do OW Krucze Skały czas przejścia: ok. 5 godz.; czas wycieczki: ok. 7 godz. 8

Trasa nr 6: RUDAWY JANOWICKIE KOLOROWE JEZIORKA (piesza górska) dojazd autokarem do Wojkowa Przeł. Pod Średnicą (505 m) Mała Ostra (935 m) Czarnów Rędziny Wielka Kopa (871 m) Zielony Stawek Błękitne Jeziorko Purpurowe Jeziorko Wieściszowice powrót autokarem do OW Krucze Skały czas przejścia: ok. 5 godz.; czas wycieczki: ok. 7 godz. Trasa nr 7: DOLINĄ PAŁACÓW I OGRODÓW (autokarowa) Karpacz OW Krucze Skały Mysłakowice (pałac Küsterów i Dom Wdowy, park w stylu angielskim, domy tyrolskie, klasycystyczny kościół z kolumnami z Pompeji) Łomnica (barokowy pałac) Wojanów (pałac w stylu neogotyku angielskiego) Karpniki (neogotycki pałac, spacer do schr. Szwajcarka tyrolskiej bacówki) Bukowiec (dwór, pałac Redenów z romantycznym parkiem) Mysłakowice Karpacz OW Krucze Skały czas wycieczki: ok. 7-8 godz. Trasa nr 8: SPACERKIEM PO KARPACZU (piesza) Muzeum Sportu i Turystyki (historia turystyki, dzieje sportów zimowych i środowisko przyrodnicze Karkonoszy) Muzeum Zabawek i Lalek (kolekcja lalek i zabawek z całego świata, podstawą był zbiór H. Tomaszewskiego) Wodospad Łomnicy Kościółek Wang (dzieło sztuki romańskiej i ludowej nordyckiej, przeniesiony z Norwegii) Dziki Wodospad Centrum Informacyjne KPN (ekspozycja geologiczno-geomorfologiczna, Ogród ziół i krzewów karkonoskich i Domek Laboranta) czas wycieczki: ok. 7-8 godz. Trasa nr 9: SPACERKIEM PO KOWARACH (autokarowa) Park Miniatur Zabytków Dolnego Śląska (prezentacja najważniejszych i najpiękniejszych zabytków Dolnego Śląska, modele w skali 1:25) Podziemna Trasa Turystyczno-Edukacyjna Kopalnia Liczyrzepa (geologia Sudetów, górnicze techniki wydobycia, tajna historia wydobycia uranu) Dom Kata Pałac Nowy Dwór czas wycieczki: ok. 7-8 godz. 9

POMIĘDZY NIEBEM A ZIEMIĄ... Z inicjatywy Koła PTTK "Czarne Koty" działającego przy Oficerskiej Szkole Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu w 1970 roku miłośnicy gór wyznaczyli sobie spotkanie w Górach Stołowych, które przekształciło się w cykliczną imprezę turystyczną środowiska wojskowego. W ciągu już 44. lat zmieniała się formuła Sudeckiego Rajdu, miejsca i pasma górskie ale nie zmieniła się jego atmosfera towarzysząca poznawaniu złotojesiennych krajobrazów górskich szlaków, wspólnej zabawie w gronie przyjaciół i pasjonatów. Dzisiaj my kontynuujemy dobre tradycje naszych poprzedników, zapisując kolejne karty historii Rajdu "Sudety" jednej z najstarszych imprez turystycznych Wojska Polskiego. KALENDARIUM RAJDU "SUDETY" I 1970 GÓRY STOŁOWE KARŁÓW II 1971 KARKONOSZE PRZESIEKA III 1972 KOTLINA KŁODZKA LĄDEK ZDRÓJ II 1973 KOTLINA JELENIOGÓRSKA KARPNIKI V 1974 GÓRY SOWIE I WAŁBRZYSKIE WALIM VI 1975 KOTLINA KŁODZKA KOZIA HALA 1976 IMPREZA NIE ODBYŁA SIĘ VII 1977 KOTLINA KŁODZKA KOZIA HALA VIII 1978 GÓRY STOŁOWE OSTRA GÓRA IX 1979 GÓRY STOŁOWE OSTRA GÓRA X 1980 GÓRY STOŁOWE OSTRA GÓRA XI 1981 IMPREZA NIE ODBYŁA SIĘ XII 1982 GÓRY STOŁOWE OSTRA GÓRA XIII 1983 GÓRY STOŁOWE OSTRA GÓRA XIV 1984 GÓRY STOŁOWE OSTRA GÓRA XV 1985 GÓRY STOŁOWE OSTRA GÓRA XVI 1986 GÓRY SOWIE WALIM 10

XVII 1987 GÓRY SOWIE WALIM XVIII 1988 GÓRY SOWIE WALIM XIX 1989 KOTLINA KŁODZKA KŁODZKO XX 1990 KOTLINA KŁODZKA KŁODZKO XXI 1991 KARKONOSZE JAGNIĄTKÓW XXII 1992 KARKONOSZE JAGNIĄTKÓW XXIII 1993 KARKONOSZE JAGNIĄTKÓW XXIV 1994 KOTLINA KŁODZKA KOZIA HALA XXV 1995 KOTLINA KŁODZKA KOZIA HALA XXVI 1996 GÓRY STOŁOWE DUSZNIKI ZDRÓJ XXVII 1997 MASYW ŚNIEŻNIKA MIĘDZYGÓRZE XXVIII 1998 GÓRY OPAWSKIE JARNOŁTÓWEK XXIX 1999 GÓRY IZERSKIE ŚWIERADÓW ZDRÓJ XXX 2000 KOTLINA KAMIENNOGÓRSKA LUBAWKA XXXI 2001 KARKONOSZE SZKLARSKA PORĘBA XXXII 2002 MASYW ŚNIEŻNIKA, GÓRY BIALSKIE I ZŁOTE TRZEBIESZOWICE XXXIII 2003 GÓRY WAŁBRZYSKIE, KAMIENNE I SOWIE SZCZAWNO ZDRÓJ XXXIV 2004 GÓRY STOŁOWE, ORLICKIE I BYSTRZYCKIE ŁĘŻYCE XXXV 2005 GÓRY OPAWSKIE I JESIONIKI JARNOŁTÓWEK XXXVI 2006 KARKONOSZE I KOTLINA JELENIOGÓRSKA BOROWICE XXXVII 2007 GÓRY IZERSKIE, KARKONOSZE POLSKIE (CZĘŚĆ ZACHODNIA) I CZESKIE, POGÓRZE KACZAWSKIE PIECHOWICE XXXVIII 2008 MASYW ŚNIEŻNIKA, GÓRY BIALSKIE I ZŁOTE SIENNA XXXIX 2009 GÓRY STOŁOWE ŁĘŻYCE XL 2010 GÓRY I POGÓRZE IZERSKIE, ŁUŻYCE GÓRNE ŚWIERADÓW ZDRÓJ XLI 2011 GÓRY SOWIE, MASYW ŚLĘŻY LASOCIN XLII 2012 GÓRY OPAWSKIE, ZIEMIA NYSKA, WYSOKI JESIONIK JARNOŁTÓWEK XLIII 2013 GÓRY BYSTRZYCKIE, GÓRY ORLICKIE, ORLICKÉ HORY ZIELENIEC XLIV 2014 KARKONOSZE WSCHODNIE, RUDAWY JANOWICKIE KARPACZ 11

RAJDOWY TOAST Lat już wiele rajd nasz ma, Trochę więcej Ty i ja. On przyciągał nas, jak swat do tych schronisk, do tych chat. tekst Donata Goluch muzyka Stanisław Śliwiński Dzięki niemu, z jego cnót nas turystów słynie ród, co na naszego rajdu cześć dzisiaj toast pragną wznieść. Jeszcze sto, jeszcze sto, jeszcze sto długich lat rajdzie trwaj. Jeszcze sto, jeszcze sto, jeszcze sto nowych turystów braci nam daj. SUDECKI RAJD Lat już minęło niemało I wiele się też zmieniło Mamy niemłode już ciało I sercu latek przybyło Przyjeżdżam więc dzisiaj w góry By poznać Sudecki szlak By życie obejrzeć z góry By móc zaśpiewać tak Rajd, rajd, Sudecki Rajd Rajd życzliwych nam ludzi Rajd, rajd, Sudecki Rajd Co nowe nadzieje w nas budzi I chociaż droga niełatwa Żem ceper, to sił mi brakuje Lecz z boku mam przyjaciela Gdym słaby, to mnie podtrzymuje A widok, co oko zachwyca W kolorze stubarwnej jesieni W pamięci zostaje Szrenica Co blaskiem złotawym się mieni Rajd, rajd Sudecki Rajd... tekst i muzyka Mirosław Wysoczański, Andrzej Młodzianko i uczestnicy Rajdów 12

KARTA TURYSTY 1. Turystyka odradza Twe siły, pomaga każdemu, szczególnie młodzieży, poznawać swoją ojczyznę. 2. Przyroda i dorobek kultury są własnością całego narodu i Ty jesteś za nie odpowiedzialny. 3. Turysta Twój przyjaciel służ mu radą i pomocą. 4. Zwiedź to, o czym czytałeś przeczytaj o tym, co masz zwiedzić. 5. Dopuść naturę do głosu nie hałasuj. 6. Zostaw miejsce pobytu w takim stanie, w jakim chciałbyś je zastać. 7. Ogień i szkło źródłem niebezpieczeństw uważaj. 8. Alkohol wrogiem turystyki unikaj go na wycieczce. 9. Zachowaj ostrożność Twoja lekkomyślność zagraża Tobie i innym. 10. Turysta wszędzie gościem pozostawiaj po sobie dobre wspomnienie. 11. Nie bądź obojętny wobec niewłaściwego zachowania innych. 12. Dobry humor pomaga turyście w każdej sytuacji uśmiechnij się. 13

DEKALOG TURYSTY GÓRSKIEGO I Zanim wyruszysz w góry zastanów się, czy posiadasz dostateczne doświadczenie. Przed wyjściem poddaj ocenie stan zdrowia i siły, swoje i towarzyszy, a w szczególności dzieci. II Przygotuj wcześniej dokładny plan wycieczki, najlepiej udają się improwizacje... dobrze przygotowane. Poczytaj przewodniki, mapy, skorzystaj z usług informacji turystycznej, wskazówek przewodników górskich, gospodarzy schronisk, miejscowej ludności. III W górach szybko i często zmieniają się warunki atmosferyczne, niezbędna jest odzież chroniąca przed złą pogodą i zimnem oraz mocne, wysokie buty na profilowanej podeszwie. IV Wychodząc na wycieczkę pozostaw w domu, w schronisku czy u znajomych wiadomość o celu i trasie wycieczki oraz godzinie powrotu. W ten prosty sposób zapewnisz sobie szybką pomoc w razie wypadku. V Szybkość poruszania się dostosuj do możliwości najmniej sprawnego uczestnika wycieczki. Pożeranie kilometrów prowadzi niechybnie do wyczerpania, a poza tym ogranicza możliwość podziwiania uroków górskiego krajobrazu. VI Uważaj na każdy krok upadki zdarzają się także w łatwym terenie. Szczególnej zwłaszcza ostrożności wymagają trudniejsze partie trasy: strome, mokre i zaśnieżone stoki, płaty starego śniegu. Nie zbaczaj ze znakowanego szlaku jest on zwykle poprowadzony optymalnie zarówno pod względem bezpieczeństwa, jak i wysiłku na pokonanie trasy. VII Nie strącaj kamieni, gdyż narażasz innych turystów na poważne niebezpieczeństwo. Miejsce zagrożone przez spadające kamienie przechodź szybko i uważnie. VIII Decyzja zawrócenia z drogi to nie hańba, lecz głos rozsądku. Nie wstydź się zawrócenia, gdy załamie się pogoda, nadejdzie mgła lub trasa okaże się zbyt trudna. IX Szanuj przyrodę, nie hałasuj, jest to niebezpieczne. Dbaj o czystość i porządek w górach. Usuwając śmieci dajesz dowód swej kultury. X Jeżeli mimo ostrożności zdarzy się wypadek przede wszystkim zachowaj spokój. Poszkodowanego ułóż w bezpiecznej pozycji, w widocznym miejscu i pod opieką. Przyjętymi w górach sygnałami wezwij na pomoc GOPR. Komisja Turystyki Górskiej Zarządu Głównego PTTK 14

ODDZIAŁ WOJSKOWY PTTK przy Klubie 4. Regionalnej Bazy Logistycznej ul. Pretficza 24, 50-984 Wrocław tel. CA MON 653739; CM 71 7653739; kom. 500035134 owpttksow@wp.pl; www.owpttksow.pl 15