PIELĘGNIARSTWO I ZDROWIE PUBLICZNE KWARTALNIK 2012, vol. 2, nr 1 (styczeń marzec) Wydawca Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Redaktor Naczelny Dominik Krzyżanowski Zastępca Redaktora Naczelnego Monika Wójta-Kempa Sekretarz Mirosław Chybicki, Arkadiusz Drukier Przewodniczący Rady Naukowej Andrzej M. Fal Rada Naukowa Zbigniew Bartuzi (Bydgoszcz), Dariusz Białas (Wrocław), Józef Binnebesel (Łódź), Alicja Chybicka (Wrocław), Grażyna Dębska (Kraków), Anna Felińczak (Wrocław), Irene Higginson (Londyn, Wielka Brytania), Hanna Ignatowicz (Augusta, USA), Ewa Jassem (Gdańsk), Helena Kadučáková (Ružomberok, Słowacja), Mirosław Kalinowski (Lublin), Krzysztof Kassolik (Wrocław), Edyta Kędra (Legnica), Stanisław Kowalik (Poznań), Elżbieta Krajewska-Kułak (Białystok), Piotr Krakowiak (Gdańsk), Sylwia Krzemińska (Wrocław), Ewa Kuriata (Wrocław), Krystyna Misiak (Wrocław), Małgorzata Pasek (Kraków), Malcolm Payne (Londyn, Wielka Brytania), Zbigniew Rudkowski (Wrocław), Mariola Seń (Wrocław), Lucyna Sochocka (Opole), Izabella Uchmanowicz (Wrocław), Marcin Wiśniewski (Bydgoszcz), Zbigniew Żylicz (Hull, Wielka Brytania) Redaktorzy tematyczni Józef Binnebesel pedagogika, tanatopedagogika; Alicja Chybicka onkologia dziecięca, pediatria; Sylwia Krzemińska pielęgniarstwo anestezjologiczne i w intensywnej opiece; Ewa Kuriata zarządzanie w pielęgniarstwie, organizacja pracy w pielęgniarstwie; Dariusz Białas promocja zdrowia; Lucyna Sochocka pielęgniarstwo pediatryczne; Monika Wójta-Kempa socjologia medycyny; Andrzej Fal zdrowie publiczne; Grażyna Dębska pielęgniarstwo środowiska nauczania i wychowania; Piotr Krakowiak pomoc społeczna; Elżbieta Krajewska-Kułak dermatologia; Helena Kadučáková pielęgniarstwo rodzinne; Izabella Uchmanowicz pielęgniarstwo kardiologiczne Redaktor statystyczny Anna Felińczak
Redakcja językowa i techniczna Anna Gemza, Ewa Śnieżyk-Milczyńska Native-speaker Sherrill Howard Pociecha Adres Redakcji Zakład Medycznych Nauk Społecznych Katedra Zdrowia Publicznego Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu ul. K. Bartla 5 51-618 Wrocław tel.: +48 71 784 18 17, 608 585 295 e-mail: redakcja.pizp@gmail.com Adres Wydawcy ul. T. Chałubińskiego 6a 50-368 Wrocław tel.: +48 71 784 15 86 faks: +48 71 784 00 32 e-mail: anna.gemza@am.wroc.pl Warunki prenumeraty Zamówienia na prenumeratę należy składać pod adresem: Zofia Gacek ul. T. Chałubińskiego 6a 50-368 Wrocław tel.: +48 71 784 11 35 e-mail: zofia.gacek@am.wroc.pl numer konta: 35 1500 1793 1217 9000 9997 0000 cena zeszytu: 21 PLN, roczna prenumerata: 84 PLN Copyright by Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław 2012 Wersja papierowa jest wersją pierwotną Redakcja nie odpowiada za treść reklam Opracowanie typograficzne i projekt okładki: Maciej Szłapka Skład i łamanie: Pracownia Składu Komputerowego TYPO-GRAF Druk i oprawa: Wrocławska Drukarnia Naukowa PAN im. S. Kulczyńskiego Sp. z o.o. Nakład: 180 egz.
Spis treści Od redaktora... 5 prace oryginalne Jan Juzwiszyn, Walentyna Mazurek, Barbara Wojewoda, Dariusz Janczak, Tomasz Grzebieniak: Wybrane aspekty jakości życia chorych na niedokrwienną chorobę serca poddanych planowej przezskórnej plastyce naczyń wieńcowych... 7 Marcin Szelest, Robert Dymarek, Kuba Ptaszkowski, Lucyna Słupska, Anna Felińczak: Porównanie poziomu wiedzy na temat zespołu bolesnego barku wśród studentów fizjoterapii Akademii Medycznej i Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu... 15 Elżbieta Pałczak, Izabella Uchmanowicz: Analiza czynników wpływających na jakość życia po zawale mięśnia sercowego... 29 prace poglądowe Malcolm Payne: Komunikacja w zespole opieki paliatywnej... 39 Kinga Chomont, Jolanta Grzebieluch: Analiza procesów kształtowania cen leków na rynku farmaceutycznym w Polsce. Część 2... 49 Grażyna Dębska, Grażyna Rogala-Pawelczyk, Elżbieta Zięba: Projekt edukacji chorego z zespołem stopy cukrzycowej oparty na teorii Dorothy Orem... 57 Elżbieta Uchmanowicz: Potrzeby duchowe i wsparcie psychologiczne ludzi będących u kresu życia w kontekście opieki hospicyjnej... 67 Maria Wojaczek: Kształtowanie się zmian i percepcja poczętego dziecka w poszczególnych etapach ciąży... 73 TOWARZYSTWA naukowe Anna Dudek: Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek i Pielęgniarzy Psychiatrycznych... 79 Anna Felińczak: Oddział Dolnośląski Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego... 81 Krajowi konsultanci w dziedzinie pielęgniarstwa... 83 Nowości wydawnicze... 85
Contents From Editor... 5 original papers Jan Juzwiszyn, Walentyna Mazurek, Barbara Wojewoda, Dariusz Janczak, Tomasz Grzebieniak: Evaluation of the Quality of Life in Patients with Coronary Heart Disease, with Primary Percutaneous Coronary Intervention... 7 Marcin Szelest, Robert Dymarek, Kuba Ptaszkowski, Lucyna Słupska, Anna Felińczak: Comparison of Knowledge on the Painful Shoulder Syndrome Among Physiotherapy Students of the Wroclaw Medical University and the University School of Physical Education in Wroclaw... 15 Elżbieta Pałczak, Izabella Uchmanowicz: Analysis of Factors Affecting Quality of Life Following Myocardial Infarction... 29 reviews Malcolm Payne: Communication in the Palliative Care Team... 39 Kinga Chomont, Jolanta Grzebieluch: The Analysis of the Medicine Price Formation Processes on the Pharmaceutical Market in Poland. Part 2... 49 Grażyna Dębska, Grażyna Rogala-Pawelczyk, Elżbieta Zięba: A Project how to Educate a Patient with a Diabetic Foot Based on Dorothy Orem s Theory... 57 Elżbieta Uchmanowicz: Spiritual Needs and Psychological Support for People who Approach the End of Life in the Context of a Hospice Care... 67 Maria Wojaczek: Formation of Changes and Perceptions of a Conceived Child During Certain Stages of Pregnancy... 73 Scientific Societies Anna Dudek: Polish Society of Nurses and Psychiatric Hospital Attendants... 79 Anna Felińczak: Polish Society of Social Medicine and Public Health. Wrocław Division... 81 National Consultans in the Field of Nursing... 83 new books... 85
Od Redaktora Drodzy Państwo, Do rąk Państwa oddajemy pierwszy w tym roku, a piąty z kolei numer Pielęgniarstwa i Zdrowia Publicznego. Pragniemy, by nasze czasopismo było platformą wymiany myśli, poglądów i wiedzy specjalistów zdrowia publicznego i pielęgniarstwa. Zależy nam na międzynarodowym zasięgu współpracy, dlatego zapraszamy Autorów ze wszystkich kręgów kulturowych. Z przyjemnością informujemy również, że rozpoczynamy prezentację biogramów krajowych konsultantów w dziedzinie pielęgniarstwa w tym numerze przedstawiamy sylwetkę dr n. med. Anny Koper oraz mgr Izabelli Kaptacz. Przeglądając zeszyt Pielęgniarstwa i Zdrowia Publicznego, możecie Państwo zapoznać się z poglądami prof. Malcolma Payne a z St Christopher s Hospice w Londynie na temat komunikowania się w zespole medycznym, który sprawuje opiekę paliatywną, a także z zasadami udzielania wsparcia pacjentom terminalnie chorym opisanymi przez mgr Elżbietę Uchmanowicz. W artykułach dr Izabelli Uchmanowicz oraz dra Jana Juzwiszyna i współpracowników znajdziecie Państwo informacje o wynikach badań nad jakością życia, która stanowi ważny element nie tylko w procesie leczenia chorób układu krążenia. Zachęcam również do przejrzenia artykułów studentów studiów medycznych, którzy nierzadko poczynili ogromny wysiłek, by sprostać wygórowanym standardom publikacji w czasopiśmie naukowym. Warto dostrzec nie tylko ich zaangażowanie w wybór tematów, ale też właściwe podejście metodologiczne będące podstawą do badań empirycznych. Życząc wielu inspiracji naukowych, zapraszam do lektury. Redaktor Naczelny Dominik Krzyżanowski From Editor Dear Readers, You are holding in your hands the fifth issue of Nursing and Public Health. We want our magazine to be a platform for exchanging ideas, views and knowledge of public health and nursing professionals. We are committed to international scope of cooperation, so we invite all the authors from all cultural backgrounds. Also we are pleased to announce that we begin the presentation of national biographies of consultants in the field of nursing in this issue, we present portraits in words of the following scientists: M.D. Ph.D. Anna Koper and M.A. Izabela Kaptacz. Reviewing the latest issue of Nursing and Public Health, you can obtain the views of Professor Malcolm Payne from the St Christopher s Hospice in London on communications in the medical team holding palliative care, and the rules for support of terminally ill patients described by M.A. Elżbieta Uchmanowicz. In the papers by Ph.D. Izabela Uchmanowicz, Ph.D. John Juzwiszyn and colleagues, in turn, you will find information on the results of research on quality of life, which is an important element in the treatment of cardiovascular diseases, and more. I also would like to invite you to browse articles of medical students, who often have made a huge effort to meet excessively high standards of publication in a scientific journal. It is important to appreciate not only their involvement in the selection of topics, but also the appropriate methodological approach as a basis for empirical research. Wishing you many scientific inspirations I invite you to read this issue. Editor in Chief Dominik Krzyżanowski
Członkowie Rady Naukowej Dr n. med. Małgorzata Pasek magister pielęgniarstwa, specjalista pielęgniarstwa onkologicznego. Absolwentka Wydziału Pielęgniarskiego Akademii Medycznej w Lublinie oraz studiów podyplomowych z zakresu psychoterapii integralnej i noologoterapii, zdrowia publicznego, bioetyki. Pracuje w Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Krakowie i jest nauczycielem akademickim w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie. Od 2010 r. pełni funkcję konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego w Małopolsce. Jest współredaktorem dwóch monografii i autorką ponad 50 publikacji naukowych. Uczestniczy w realizacji kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych. Członek Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego, Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Onkologicznych, Polskiego Towarzystwa Psychoonkologicznego.