Autor: Marek Kaszczyk STRZELBA POWTARZALNA WINCHESTER (mod.1300 defender) kal.12. 1. Przeznaczenie Ogólne strzelba służy do samoobrony, obezwładniania, walki na krótkich odległościach (do 50m) oraz do niszczenia osłon technicznych. W Służbie Więziennej strzelba wykorzystywana jest przede wszystkim do miotania pocisków niepenetracyjnych podczas takich czynności jak: służba na posterunkach w ZK typu półotwartego, konwojowanie, pościg, wykonywanie innych obowiązków służbowych, wymagających występowania z bronią długą (strzelania programowe, szkolenia, uroczystości). 2. Krótka charakterystyka Strzelba jest bronią nieautomatyczną, powtarzalną. Oznacza to, że wszystkie czynności związane z oddaniem kolejnego strzału, muszą być wykonywane przez strzelającego, a strzelać można ogniem pojedynczym. W strzelbie wykorzystano pompkowy system przeładowania (pump action) uruchamiany siłą mięśni strzelającego. edu.cossw.pl strona 1
3. Podstawowe dane taktyczno-techniczne Kaliber 12 (wagomiara * ). Amunicja stosowana w SW nb.12/70 z poc. gum. Chrabąszcz 50. Prędkość początkowa pocisku ok. 300m/s. Pojemność magazynka 6szt. ** Szybkostrzelność 6strz./10 15s. Ustawienie przyrządów celowniczych 35m. Zabezpieczenie przed strzałem przypadkowym bezpiecznik. Ciężar 3,1kg. * Wagomiara - angielski system określania kalibru stosowany do broni z lufą gładkościenną. Określa on liczbę jednakowych pocisków kulistych o średnicy przewodu lufy, jaką można odlać z jednego funta (0,4536kg) ołowiu. ** Pojemność magazynka zależy od długości łuski naboju. Druga liczba podawana po kalibrze broni (np.:12/70) oznacza długość łuski w milimetrach po strzale. Najczęściej spotykane długości łusek to 12/65, 12/70, 12/76. edu.cossw.pl strona 2
4. Ogólna budowa 1. Kolba. 2. Komora zamkowa. 3. Magazynek. (części od 1 do 3 tworzą szkielet broni) 4. Lufa. 5. Chwyt przedni. 6. Suwadło z zamkiem. 7. Płytka suwadła. 8. Iglica. 9. Sprężyna iglicy. (części od 5 do 9 tworzą w broni zespół przesuwny) 10. Mechanizm spust owo uderzeniowy. 11. Kołek łączący. 12. Nakrętka magazynka. 13 Pierścień łączący. 14. Okno wyrzutnicy. 1. Bezpiecznik. 2. Kabłąk. 3. Język spustowy. 4. Kołek łączący. 5. Zatrzask suwadła. 1. Okno wyrzutowe. 2. Wyrzutnik. 4.1. Podstawowe wyposażenie Przybory do obsługi bieżącej. Ładownica na dodatkowe naboje. edu.cossw.pl strona 3
5. Posługiwanie się strzelbą w różnych sytuacjach 5.1. Przechowywanie w magazynie uzbrojenia Strzelbę powtarzalną przechowuje się w głównym i podręcznym magazynie uzbrojenia w następujący sposób: rozładowaną, kurek zwolniony, bezpiecznik w położeniu odbezpieczony. Strzelbę przechowuje się w stojakach, w pozycji stojącej, ustawioną lufą do wewnątrz stojaka i chwytem przednim w skrajnym przednim położeniu. 5.2. Przenoszenie W czasie pełnienia służby strzelbę przenosimy: załadowaną, zabezpieczoną, bez wprowadzonego naboju do komory nabojowej, jeżeli jest dołączony pas nośny to w położeniu "na pas". Jeżeli nie ma pasa nośnego, przenosimy strzelbę trzymając ją w rękach nie kierując lufy w stronę ludzi, w trakcie wchodzenia na posterunek, wsiadania i wysiadania z samochodu, w wąskich przejściach i korytarzach, podczas biegu należy trzymać strzelbę w rękach przed sobą. Należy pamiętać, aby podczas przenoszenia broni w ręku nie trzymać palca na języku spustowym. Poza pełnieniem służby strzelbę przenosimy zabezpieczoną, nie załadowaną. edu.cossw.pl strona 4
5.3. Podstawowe czynności przy posługiwaniu się strzelbą 5.3.1. Odbezpieczanie i zabezpieczanie Odbezpieczenie strzelby następuje po przesunięciu bezpiecznika z prawej na lewą stronę. Po odbezpieczeniu na bezpieczniku widoczny jest czerwony pasek informujący o odbezpieczeniu strzelby. Strzelba jest zabezpieczona przed strzałem przypadkowym, gdy przesuniemy bezpiecznik ze strony lewej na prawą. Prawidłowe położenie bezpiecznika i jego zadziałanie możliwe jest tylko wtedy, gdy jest napięty kurek (strzelba jest przeładowana ). Po zabezpieczeniu zostaje zablokowany spust i kurek, czerwony pasek na bezpieczniku jest schowany. Sprawdzenie skuteczności działania zabezpieczenia wykonuje się w następujący sposób: nacisnąć na spust powinien być twardy, nie daje się go przesunąć; odciągnąć chwyt przedni do tyłu powinien być zablokowany i nie dać się przesunąć. edu.cossw.pl strona 5
5.3.2. Rozkładanie częściowe i składanie Podczas wykonywania częściowego rozkładania strzelba powinna być zabezpieczona. W celu dokonania częściowego rozłożenia strzelby należy wykonać w kolejności następujące czynności: 1. Sprawdzić komorę nabojową, magazynek i podajnik czy nie ma naboju. Wcisnąć zatrzask suwadła, odciągnąć zespół przesuwny w tylne położenie i sprawdzić czy w komorze nabojowej, magazynku i na podajniku nie ma naboju, po sprawdzeniu zespół przesuwny przesunąć w przednie położenie. 2. Odkręcić nakrętkę magazynka. edu.cossw.pl strona 6
3. Odłączyć lufę. Wysunąć lufę z komory zamkowej, a jej pierścień lufy z magazynka. 4. Odłączyć mechanizm spustowo uderzeniowy. Za pomocą wybijaka ze strony lewej na prawą wybić kołek łączący, wyjąć mechanizm spustowo uderzeniowy z komory zamkowej. edu.cossw.pl strona 7
5. Odłączyć zespół przesuwny. Przesunąć zespół przesuwny do przodu, wyprowadzić z komory zamkowej suwadło z zamkiem i odłączyć je. Następnie chwyt przedni przesunąć dalej do przodu i odłączyć 6. Odłączyć od suwadła z zamkiem płytkę suwadła oraz iglicę ze sprężyną. Ścisnąć iglicę ze sprężyną, odłączyć płytkę suwadła, a następnie wyjąć iglicę i jej sprężynę. edu.cossw.pl strona 8
7. Nakręcić nakrętkę magazynka. Należy zabezpieczyć sprężynę i krążek rozporowy magazynka przed wypchnięciem go przez sprężynę magazynka, szczególnie, gdy broń pozostanie w stanie rozłożonym przez dłuższy czas, np. podczas obsługi bieżącej. Składanie strzelby polega na wykonaniu powyższych czynności w odwrotnej kolejności. 1. Odkręcić nakrętkę magazynka. 2. Nałożyć sprężynę iglicy na iglicę i wprowadzić do zamka. Ścisnąć iglicę, tak aby w otworze suwadła widoczne było najszersze wyżłobienie końcowej części iglicy. Dołączyć płytkę suwadła, tak aby jej występ został wprowadzony przez otwór suwadła do najszerszego wyżłobienia iglicy, a następnie zwolnić nacisk na iglicę. edu.cossw.pl strona 9
3. Dołączyć zespół przesuwny. W tym celu dołączyć chwyt przedni, tak aby końce listw prowadzących zostały zablokowane w wycięciach komory zamkowej. Następnie osadzić suwadło z zamkiem w wycięciach na listwach prowadzących i wsunąć zespół przesuwny do komory zamkowej, do środkowego położenia. 4. Dołączyć mechanizm spustowo uderzeniowy wprowadzając go pod kątem i zaczynając od strony magazynka. Należy zwrócić uwagę, aby po dołączeniu mechanizmu listwy ustalacza i rozdzielacza naboi były ustawione równo (bez odchyleń) wzdłuż ścian komory zamkowej. Następnie zablokować położenie mechanizmu poprzez wprowadzenie kołka łączącego od strony przeciwnej niż podczas wybijania. edu.cossw.pl strona 10
5. Dołączyć lufę. Podczas dołączania zwracać uwagę, aby lufa była ustawiona równolegle do magazynka. Powinna swobodnie wejść w komorę zamkową. Dołączając lufę należy jedną ręką trzymać ją przy pierścieniu łączącym, a drugą przy komorze nabojowej. 6. Nakręcić nakrętkę magazynka. Po złożeniu strzelby należy sprawdzić współdziałanie części i mechanizmów. W tym celu należy wykonać przeładowanie, odbezpieczyć i zwolnić kurek. Następnie należy przeładować broń, zabezpieczyć i sprawdzić skuteczność działania zabezpieczenia. edu.cossw.pl strona 11
5.3.3. Załadowanie i rozładowanie magazynka W celu załadowania magazynka nabojami należy obrócić strzelbę podajnikiem do góry. Następnie trzymając nabój za kryzę wcisnąć nim podajnik nabojów, a nabój wsunąć do magazynka, do momentu usłyszenia kliknięcia, co świadczy o zatrzymaniu naboju na ustalaczu. Rozładowanie magazynka zgodnie z pismem Dyrektora Generalnego SW z dn.16.10.1997r. L.dz.NO 850/97 powinno być realizowane w następujący sposób: zabezpieczyć broń, wylot lufy należy skierować w bezpieczne miejsce, obrócić strzelbę o 90 o tak, aby podajnik naboju znajdował się z boku, po prawej stronie rozładowującego, wcisnąć zatrzask suwadła i przesunąć zespół przesuwny do tyłu tak, aby przednia krawędź suwadła zrównała się za tylną krawędzią okna wyrzutnicy (w oknie wyrzutnicy widać tylko zamek), edu.cossw.pl strona 12
wcisnąć podajnik naboju do komory zamkowej, naciskając na występ listwy ustalacza naboju, uwalniać pojedynczo naboje z magazynka. Strzelbę rozładować można także poprzez wykonywanie przeładowania broni. Należy pamiętać, aby broń była zabezpieczona, a lufa broni skierowana w miejsce bezpieczne. Naciskając zatrzask suwadła wykonujemy przeładowanie broni do momentu, aż wszystkie naboje zostaną usunięte, co sprawdzamy, kontrolując komorę nabojową i magazynek. Należy pamiętać, aby wykorzystując ten sposób rozładowania broni, usuwane naboje nie spadały z wysoka na twarde podłoże. Należy skierować okno wyrzutowe nad stół lub np. nad jakiś pojemnik. edu.cossw.pl strona 13
5.3.4. Rozładowanie strzelby w sytuacji, gdy w komorze nabojowej jest nabój W przypadku, gdy strzelbę rozładowujemy, a ma wprowadzony nabój do komory nabojowej należy wykonać następujące czynności: zabezpieczyć strzelbę, wcisnąć zatrzask suwadła i przesuwać powoli zespół przesuwny do tyłu, do położenia, w którym nabój wyciągany z komory nabojowej przednią częścią wychyli się z okna wyrzutnicy. Czynność tę należy wykonać ostrożnie, aby poprzez zbyt mocne przesunięcie zespołu przesuwnego nie doprowadzić do uwolnienia z magazynka kolejnego naboju, wyciągnąć ręką nabój wychylony z komory zamkowej (można podczas tej czynności obrócić strzelbę oknem wyrzutnicy do dołu aby ułatwić wyjęcie naboju), upewnić się, że następny nabój nie został uwolniony z magazynka na podajnik, w zależności od dalej wykonywanych zadań należy albo: zespół przesuwny przesunąć do przodu, a usunięty nabój doładować do magazynka, rozładować magazynek według wcześniejszego opisu. edu.cossw.pl strona 14
5.4. Załadowanie na służbę i rozładowanie strzelby po służbie Funkcjonariusz czynności załadowania i rozładowania broni przeprowadza: w miejscu do tego wyznaczonym, pod bezpośrednim nadzorem, na komendy dowódcy zmiany lub jego zastępcy. LP. KOMENDY I CZYNNOŚCI DOWÓDCY ZMIANY CZYNNOŚCI STRAŻNIKA 1. DO PRZEJRZENIA BROŃ! Sprawdza czy w komorze nabojowej, magazynku i na podajniku nie znajduje się nabój. 2, PRZEJRZAŁEM! Potwierdza sprawdzenie broni. 3. ŁADUJ! Nadzoruje wykonanie komendy. Wykonuje lewą nogą wykrok w przód i opiera strzelbę kolbą o udo prawej nogi, lufę kierując w stronę tablicy TU KIERUJ BROŃ. Wciska zatrzask suwadła i przesuwa zespół przesuwny w tylne położenie, unosi do góry podajnik naboi i okazuje do przejrzenia komorę nabojową, podajnik naboi i magazynek. Przesuwa zespół przesuwny w przednie położenie i sprawdza skuteczność działania zabezpieczenia. Obraca strzelbę o 180 o podajnikiem do góry i ładuje naboje do magazynka. Po załadowaniu broni dowódca zmiany lub jego zastępca rozprowadza funkcjonariuszy do wyznaczonych zadań. Po wykonaniu zadań funkcjonariusze pod nadzorem dowódcy zmiany lub jego zastępcy udają się w miejsce przeznaczone do ładowania i rozładowania broni. LP. KOMENDY I CZYNNOŚCI DOWÓDCY ZMIANY CZYNNOŚCI STRAŻNIKA 1. ROZŁADUJ! Wykonuje lewą nogą wykrok w przód i opiera strzelbę kolbą o udo lewej nogi, lufę kierując w stronę tablicy TU KIERUJ Nadzoruje wykonanie komendy. BROŃ, sprawdza wzrokowo czy strzelba jest zabezpieczona, 2. DO PRZEJRZENIA BRONI! Sprawdza czy w komorze nabojowej, magazynku i na podajniku nie znajduje się nabój. 3. PRZEJRZAŁEM! Potwierdza sprawdzenie komory nabojowej. rozładowuje naboje z magazynka. Przesuwa zespół przesuwny w skrajne, tylne położenie, okazuje do przejrzenia komorę nabojową, podajnik naboi i magazynek rurowy. Przesuwa zespół przesuwny w przednie położenie, sprawdza skuteczność zabezpieczenia. edu.cossw.pl strona 15
5.5. Przykładowe użycie podczas służby. LP. SYTUACJA POSTĘPOWANIE FUNKCJONARIUSZA 1. Strażnik pełniący służbę na posterunku Wzywa osadzonych do zatrzymania wydając uzbrojonym zauważył dwóch osadzonych komendę "STÓJ". wychodzących z okna celi. 2. 3. Osadzeni po wyjściu rozpoczęli bieg w stronę ogrodzenia wewnętrznego. Osadzeni kontynuują ucieczkę i dobiegają do ogrodzenia wewnętrznego. 4. Strażnik trafił jednego z osadzonych, który leży na ziemi i trzyma się za udo, jednak drugi osadzony nie zaniechał ucieczki i wspina się na ogrodzenie wewnętrzne. 5. Osadzony po przedostaniu się na mur zewnętrzny został trawiony i spadł na pas ochronny, siedzi na ziemi i nie wykonuje żadnego ruchu. Ponawia wezwanie do zatrzymania się podając komendę STÓJ BO STRZELAM! oraz odbezpiecza strzelbę i przeładowuje. Ponieważ wezwania do zaniechania ucieczki okazały się bezskuteczne oddaje strzał w kierunku jednego z osadzonych. Oddaje kolejne strzały do osadzonego, który kontynuuje ucieczkę. Wydaje osadzonym polecenia: odrzucić broń lub niebezpieczne narzędzia (jeżeli mają), odsunąć się od nich kilka kroków, leżeć, nie ruszać się z miejsca zatrzymania bo będę strzelać, Następnie: powiadamia d cę zmiany o sytuacji, obserwuje rejon posterunku szczególną uwagę zwracając na zatrzymanych sadzonych. 5.6. Charakterystyczne zacięcia występujące podczas strzelań NAJCZĘŚCIEJ POWSTAJĄCE ZACIĘCIA PODCZAS STRZELAŃ NAZWA I OPIS ZACIĘCIA PRZYCZYNA ZACIĘCIA SPOSÓB USUNIĘCIA NIEWYPAŁ: po przeładowaniu chwyt przedni jest w skrajnym przednim położeniu, nabój w komorze nabojowej, strzelający naciska na spust, kurek zostaje zwolniony jednak strzał nie pada. Niesprawna amunicja. Uszkodzona iglica lub jej sprężyna. Uszkodzony mechanizm spustowo uderzeniowy. Przeładować broń. Przekazać broń do naprawy. edu.cossw.pl strona 16
NIEWPROWADZENIE NABOJU DO KOMORY NABOJOWEJ: po przeładowaniu strzelby, strzelec naciska na spust w celu oddania strzału, odczuwa jednak objaw tzw. miękkiego języka spustowego. Naciskanie na spust nie powoduje strzału. Zespół przesuwny, który nie doszedł do skrajnego przedniego położenia wciska zatrzask suwadła, który rozłącza spust z zaczepem kurka. PRZETRZYMYWANIE LUB NIEWY- RZUCANIE ŁUSKI Z KOMORY ZAM- KOWEJ: Złe przeładowanie. Zabrudzona komora nabojowa. Uszkodzony lub nietypowy nabój. Docisnąć energicznie zespół przesuwny do przedniego położenia. Wyczyścić broń. Wymienić (usunąć) nabój np. przeładowując broń. niewyrzucona łuska z komory zamkowej pozostała w niej między zamkiem, a lufą lub została ponownie wprowadzona do komory nabojowej. Złe przeładowanie po strzale. Uszkodzony wyrzutnik. PONADTO MOŻNA SIĘ SPOTKAĆ Z NASTĘPUJĄCYMI ZACIĘĆIAMI Przeładować broń. W przypadku utknięcia łuski między zamkiem, a lufą podczas przeładowania przechylić strzelbę łuską do dołu. Przekazać broń do naprawy NIEDOSŁANIE NABOJU: po przeładowaniu strzelający naciska na spust, kurek zostaje zwolniony jednak strzał nie pada. Objaw przypomina zacięcie NIEWYPAŁ jednak w tym przypadku nabój nie został uwolniony z magazynka Niesprawność magazynka, silne zabrudzenia, wgniecenia, uszkodzenie sprężyny, Niesprawność mechanizmu spustowo uderzeniowego (działanie ustalacza i rozdzielacza naboi). W pierwszym odruchu strzelający uważa, że ma do czynienia z zacięciem NIEWYPAŁ i wykonuje przeładowanie, jednak nie zostaje wyrzucony nabój z komory nabojowej. W celu usunięcia tego zacięcia należy uderzyć ręką w magazynek (aby uwolnić zablokowane przez zabrudzenia naboje) i przeładować strzelbę lub wyczyścić magazynek. edu.cossw.pl strona 17
NIEWYCIĄGNIĘCIE ŁUSKI Z KOMO- RY NABOJOWEJ: po oddaniu strzału, strzelający nie może wykonać prawidłowego pełnego przeładowania. Zespół przesuwny jest blokowany w ruchu do przodu. Nabój nie może wejść do komory nabojowej gdyż tam znajduje się niewyciągnięta łuska. UWOLNIENIE Z MAGAZYNKA WIĘ- CEJ NIŻ JEDNEGO NABOJU: Zanieczyszczona komora nabojowa. Zanieczyszczony lub uszkodzony wyciąg łuski albo jego sprężyna. Odciągnąć chwyt przedni, usunąć nabój, usunąć łuskę np. przeładowując, kontynuować strzelanie. Wyczyścić lub przekazać strzelbę do warsztatu.. przy pierwszym przeładowaniu lub po oddaniu strzału, strzelający nie może wykonać prawidłowego przeładowania. Zespół przesuwny jest blokowany w ruchu do przodu. Po przesunięciu zespołu do tyłu z magazynka zostały uwolnione dwa naboje. Drugi nabój powoduje zablokowanie podajnika a co za tym idzie zespołu przesuwnego. UTRUDNIONE ZAŁADOWANIE MA- GAZYNKA: podczas wprowadzania naboi do magazynka nie można przesunąć lub przesuwa się z oporami donośnik magazynka. Niesprawność mechanizmu spustowo uderzeniowego (działanie ustalacza i rozdzielacza naboi). Zanieczyszczenie magazynka. Pogięty magazynek. Niesprawna amunicja.. W celu usunięcia tego zacięcia należy odciągnąć zespół przesuwny do tyłu. Wcisnąć nabój do magazynka, unieść podajnik z drugim nabojem do góry. Dokończyć przeładowanie. Należy asekurować do końca przeładowania nabój wsuwany do magazynka przed wypadnięciem. Przecisnąć siłą. donośnik Wyczyścić magazynek, Przekazać broń do naprawy, Dokonać przeglądu amunicji. edu.cossw.pl strona 18
6. Działanie strzelby W celu oddania strzału ze strzelby musimy załadować magazynek nabojami. Następnie strzelbę odbezpieczyć i przeładować tzn. przygotować ją do strzału poprzez wciśnięcie zatrzasku suwadła i odciągnięcie chwytu przedniego w tylne położenie oraz przesunięcie go do przodu. Poruszane poprzez chwyt przedni suwadło z zamkiem w trakcie ruchu do tyłu powoduje odryglowanie komory nabojowej, uwolnienie naboju z magazynka na podajnik, napięcie kurka. Podczas przesuwania chwytu przedniego do przodu suwadło wraz z zamkiem powoduje podniesienie podajnika z nabojem skąd zostanie pobrany oraz wprowadzony i zaryglowany w komorze nabojowej. W końcowej fazie ruchu do przodu, po zaryglowaniu komory zostanie zwolniony zatrzask suwadła. Strzelba jest przygotowana do oddania strzału. Gdy strzelający naciśnie na język spustowy kurek zostaje zwolniony i uderza w iglicę. Następuje strzał. Ciśnie gazów prochowych działa we wszystkie strony z jednakową siłą. Energię swoją oddają działając na pocisk wyrzucając go z lufy. W wyniku powstałych sił bezwładności działających na strzelbę następuje niewielki ruch suwadła do tyłu co powoduje odryglowanie komory nabojowej. Jednak aby oddać kolejny strzał strzelający musi ponownie przesunąć chwyt przedni do tyłu i do przodu. W trakcie ruchu do tyłu suwadło z zamkiem wyciągnie łuskę i doprowadzi ją do wyrzutnika, łuska zostaje wyrzucona na zewnątrz broni, uwolni kolejny nabój z magazynka na podajnik, napnie kurek. Powracając w przednie położenie, suwadło z zamkiem wykonuje znowu wcześniej wymienione czynności. edu.cossw.pl strona 19
edu.cossw.pl strona 20