Realizacja Resortowego Programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 MALUCH Lech Pawlak główny specjalista Departament Polityki Rodzinnej
Rok 2010 r. wg GUS 1 Dzieci w wieku 0-3 lat: 1.245.685 Miejsc w żłobkach: 32.514 (tj. 2,6 % dzieci) Dzieci uczęszczające do żłobka: 2,7 % liczby dzieci w wieku 0-3 lat Gmin w Polsce: 2.479 Gmin ze żłobkami: 246 tj. 9,9 % gmin z tego gmin: - miejskich... 161 - wiejskich... 85 w 90,1 % gmin nie było ani jednego żłobka Dane obejmują także oddziały żłobkowe przy przedszkolach
Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. 2 o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 Formy opieki nad dziećmi w wieku do lat 3(4): żłobek wiek dziecka: od 20 miesięcy; czas opieki: 10 godz. dziennie; klub dziecięcy - wiek dziecka: od 1 roku.ż.; czas opieki: 5 godz. dziennie; dzienny opiekun - wiek dziecka: od 20 miesięcy; czas opieki: dowolny; max 5(3) dzieci; niania - wiek dziecka: od 20 miesięcy do 3 lat. Prowadzenie żłobków i klubów dziecięcych działalnością regulowaną
Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. 3 o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 Zadania samorządu gminy: organizacja opieki nad dziećmi do lat 3 (zadanie własne gminy), np. poprzez: tworzenie i prowadzenie żłobków oraz klubów dziecięcych, zatrudnianie dziennych opiekunów (umowa zlecenie), uchwalanie dotacji celowej z budżetu gminy do każdego dziecka objętego opieką w żłobku lub klubie dziecięcym, zlecanie organizacji opieki sprawowanej w formie żłobka lub klubu dziecięcego albo przez dziennych opiekunów; nadzór nad żłobkami, klubami dziecięcymi i dziennymi opiekunami (zadanie zlecone ustawą)
Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. 4 o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 Minister ds. rodziny opracowuje resortowe oraz rządowe programy rozwoju instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 oraz finansowo wspiera te programy. Gminy mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na organizację opieki nad dziećmi do lat 3: do 50 % kosztów zadania, do 70% kosztów zadania w przypadku opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi lub wymagającymi szczególnej opieki
Resortowy (MPiPS) program rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 MALUCH edycja 2011 r. 5 Celem Programu jest: - stworzenie warunków dla rozwoju zróżnicowanych instytucji opiekuńczo-edukacyjnych dla małych dzieci, - poprawa standardów funkcjonowania instytucji opieki nad dziećmi do 3 lat (w wyjątkowych przypadkach do 4 lat), - umożliwienie rodzicom i opiekunom dzieci podjęcia aktywności zawodowej, - wspomożenie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu instytucji opiekuńczo - edukacyjnych dla małych dzieci zgodnie z potrzebami lokalnej społeczności. Podjęcie działań na rzecz godzenia pracy zawodowej z opieką nad dziećmi jest spełnieniem zobowiązania Polski do realizacji celów Strategii Lizbońskiej kontynuowanymi w projekcie Strategii Europa 2020, które są kluczowymi dokumentami wyznaczającymi kierunki działania Unii Europejskiej w obszarze rozwoju ekonomicznego. Wzrost aktywności zawodowej uznawany jest za jeden z celów Strategii. Dla jego osiągnięcia UE postuluje m.in. stosowanie różnorodnych rozwiązań ułatwiających osobom aktywnym na rynku pracy godzenie obowiązków rodzinnych z zawodowymi. Jednym z postulatów jest objęcie 33% dzieci w wieku do ukończenia 3 roku życia opieką instytucjonalną.
Resortowy (MPiPS) program rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 MALUCH edycja 2011 r. 6 o Uchwalenie ustawy: 4 lutego 2011 r. o Wejście w życie przepisów ustawy ws. programów: 3 marca 2011 r. o Opublikowanie Programu i ogłoszenie konkursu: 4 marca 2011 r. o Ogłoszenie wyników: 19 maja 2011 r. o Realizacja większości projektów: sierpień grudzień 2011 r. /marzec 2012 r. /grudzień 2012 r. Bariery realizacyjne: Brak wolnych środków w budżetach gmin na rok 2011 - budżety są planowane w okresie wrzesień- grudzień i uchwalane w okresie grudzień styczeń. Brak unormowań niektórych zagadnień np. oddziałów żłobkowych przy przedszkolach. Brak typowych projektów architektonicznych zgodnych z nowymi przepisami. Obawa i niechęć do podejmowania współpracy publiczno-prywatnej. Roczny charakter dofinansowania.
7 Finansowanie: Program MALUCH w roku 2011: 40 mln zł (wg budżetu), ok.20 mln zł (realizacja), w roku 2012: 40 mln zł (wg projektu budżetu), w roku 2013: 40 mln zł (zakłada się kwotę co najmniej równą obecnej, Przedmiotem dofinansowania z programu MALUCH są: wyposażenie oraz prace wykończeniowe w budynkach (lokalach), w których powstaną nowe miejsca dla małych dzieci, adaptacja istniejących budynków (lokali) z przeznaczeniem na organizację i funkcjonowanie nowych miejsc opieki nad małymi dziećmi, budowa lub zakup nowych budynków (lokali) z przeznaczeniem na organizację i funkcjonowanie nowych miejsc opieki nad małymi dziećmi.
Program MALUCH 8 Beneficjenci programu: gminy bezpośrednio, inne podmioty pośrednio: jeśli tworzą miejsca/instytucje opieki nad dziećmi przy współpracy z gminą i gmina złoży ofertę utworzenia tych miejsc/instytucji. Wysokość dofinansowania: do 50 % kosztów zadania lub do 70% kosztów zadania w przypadku instytucji zapewniających opiekę nad dziećmi niepełnosprawnymi lub wymagającymi szczególnej opieki, limity dofinansowania utworzenia 1 miejsca. Zobowiązanie gmin: utrzymać utworzone miejsca przez minimum 5 lat.
Efekty programu MALUCH 2011 r. instytucje 9 Wyszczególnienie 1. Dofinansowanie tworzenia instytucji opieki nad dziećmi do lat 3, w tym*: razem W trakcie realizacji i zakończone żłobki w tym: kluby dziecięce dzienni opiekunowie 156 138 15 3 1.1. budowy lub zakupu 36 27 9 0 1.2. adaptacji 80 74 6 0 1.3. wyposażenia i prac wykończeniowych 135 119 13 3 2. Liczba gmin** 103 94 13 1 * Jedna oferta mogła uzyskać dofinansowanie na każdy z 3 celów: budowę i/lub adaptację i/lub wyposażenie ** W jednej gminie powstawać mogły żłobki, kluby dziecięce i lokale dziennych opiekunów Stan na 30.09.2010 r.
10 Efekty programu MALUCH w 2011r. - miejsca Nowych miejsc razem: 4.560 z tego: - w żłobkach... 4.187 - w klubach dziecięcych... 358 - u dziennych opiekunów... Przyrost miejsc opieki dla dzieci w wieku do lat 3 15 w wyniku pierwszego roku działania programu: o 14 % Stan na 30.09.2010 r.
MALUCH 2012 11 Wstępny harmonogram: Projekt skorygowanego Programu i założeń konkursu do konsultacji: do grudnia 2011 r. Ogłoszenie konkursu: 1 luty 2012 r. Ogłoszenie wyników: 30 marzec 2012r. Realizacja większości projektów: kwiecień grudzień 2012 r./grudzień 2013 r. Projektowane priorytety: niezaspokojone zapotrzebowanie ze strony rodziców na umieszczanie dzieci w instytucji opieki nad małym dzieckiem dochody gminy w przeliczeniu na mieszkańca, wysokość dotacji celowej na nowopowstałe miejsce, kontynuacja projektu zakwalifikowanego do realizacji w 2011. Dofinansowywane zadania: jak w edycji 2011 r. (budowa, adaptacja, wyposażenie), szkolenie dziennych opiekunów.