Strona 1 z 6 SPIS TREŚCI 1. Cel procedury 2 2. Przedmiot procedury 2 3. Zakres stosowania.2 4. Sposób postępowania 2 5. Dokumenty związane z procedurą...6 6. Załączniki...6 7. Rozdzielnik.6 Kopia nr: Własność: Żadna część niniejszej procedury nie może być zmieniana bez wiedzy ani kopiowana bez zgody Pełnomocnika Dyrektora ds. Systemu Zarządzania Jakością. STANOWISKO NAZWISKO PODPIS OPRACOWAŁ Pełnomocnik ds. 30.06.2014 M. Płudowska SZJ SPRAWDZIŁ Radca Prawny 07.07.2014 A. Ulatowska- Czerw ZATWIERDZIŁ Dyrektor SP ZOZ 14.07.2014 Z. Strzelczyk
Strona 2 z 6 1.CEL PROCEDURY Zapewnienie bezpieczeństwa, w tym umożliwienie wykonania niezbędnych czynności medycznych, osobom z zaburzeniami psychicznymi poprzez stosowanie przymusu bezpośredniego w sposób gwarantujący poszanowanie godności i intymności tych osób, gdy inne metody okazały się nieskuteczne. 2. PRZEDMIOT PROCEDURY Przedmiotem procedury są zasady zastosowania przymusu bezpośredniego wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, tj. wykazującymi zaburzenia psychotyczne, upośledzonymi umysłowo, wykazującymi inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoby te wymagają świadczeń zdrowotnych. 3. ZAKRES STOSOWANIA Procedura obejmuje wszystkie jednostki SP ZOZ w Kolbuszowej, w których może zajść konieczność zastosowania przymusu bezpośredniego w stosunku do osób z zaburzeniami psychicznymi. 4. SPOSÓB POSTĘPOWANIA 4.1. Przymus wobec osób z zab. psychicznymi można zastosować tylko gdy osoby te: a) dopuszczają się zamachu przeciwko: - życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby - bezpieczeństwu powszechnemu, lub b) w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu, c) zachodzi konieczność przewiezienia do szpitala pacjenta, który z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolny do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i może być poddana badaniu psychiatrycznemu również bez jego zgody.
Strona 3 z 6 4.2. Formy przymusu bezpośredniego: Przytrzymanie - doraźne krótkotrwale unieruchomienie osoby pobudzonej z użyciem siły fizycznej. Przymusowe zastosowanie leków - doraźne lub przewidziane w planie postępowania leczniczego wprowadzenie leków do organizmu osoby bez jej zgody. Unieruchomienie - dłuższe obezwładnienie osoby pobudzonej z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł, kaftana bezpieczeństwa lub innych urządzeń technicznych.. Izolacja - polega na umieszczeniu osoby pojedynczo w zamkniętym odpowiednio przygotowanym pomieszczeniu. 4.3. Podstawowe zasady zastosowania przymusu bezpośredniego a) Przy wyborze rodzaju i metody przymusu bezpośredniego należy wybrać środek najbardziej adekwatny i najmniej uciążliwy dla pacjenta, a przy jego stosowaniu zachować szczególną ostrożność i dbałość o jego dobro. b) Zastosowanie przymusu bezpośredniego może nastąpić z użyciem więcej niż 1 środka z pośród wymienionych i może trwać tylko do czasu ustania przyczyn jego zastosowania. c) Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego należy poinformować osobę wobec której ma być podjęty o zamiarze jego zastosowania. d) Co do zasady o zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje lekarz, który określa rodzaj, czas i nadzoruje jego wykonanie, w wyjątkowych przypadkach o jego zastosowaniu może zdecydować pielęgniarka/położna lub ratownik medyczny niezwłocznie informując o tym lekarza. e) Unieruchomienie pacjenta powinno być stosowane w pomieszczeniu jednoosobowym lub w sposób umożliwiający jego oddzielenie od innych osób przebywających w tym samym pomieszczeniu z zapewnieniem poszanowania godności i intymności (np. parawan). f) Osobie u której zastosowano przymus bezpośredni w formie unieruchomienia lub izolacji należy odebrać przedmioty, które mogą być niebezpieczne dla życia lub zdrowia tej osoby lub innych osób (np. ostre przedmioty, okulary, pas, szelki, sznurowadła, źródła ognia). g) Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego musi zostać odnotowany w dokumentacji medycznej indywidualnej i zbiorczej. h) Jednostki Ratownictwa Medycznego, Policja oraz Państwowa Straż Pożarna są obowiązane do udzielenia lekarzowi, pielęgniarce lub kierującemu akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych pomocy na ich żądanie.
Strona 4 z 6 4.1. Postępowanie w oddziale szpitalnym, Izbie Przyjęć i ZOL a) Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, o zastosowaniu unieruchomienia lub izolacji decyduje i nadzoruje osobiście jego wykonanie pielęgniarka zawiadamiając o tym niezwłocznie lekarza i zakłada Kartę zastosowania unieruchomienia lub izolacji (zał. nr 1). b) Lekarz zleca zastosowanie przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia na czas nie dłuższy niż 4 godziny. c) W razie potrzeby lekarz po osobistym badaniu osoby z zaburzeniami psychicznymi może przedłużyć stosowanie przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia na kolejne 2 okresy 6-godzinne. d) Po dwukrotnym przedłużeniu stosowania przymusu bezpośredniego dalsze przedłużenie na kolejne nie dłuższe niż 6-godzinne okresy jest dopuszczalne po osobistym badaniu i uzyskaniu opinii lekarza psychiatry. e) Po upływie 24 godzin stosowania przymusu bezpośredniego o którym mowa w pkt. e, lekarz powiadamia również ordynatora kierującego oddziałem. f) Stan fizyczny osoby unieruchomionej pielęgniarka kontroluje nie rzadziej niż co 15 minut (również w czasie snu tej osoby) adnotacje zamieszcza na bieżąco w Karcie zastosowania unieruchomienia lub izolacji (zał. nr 1). W czasie w/w kontroli pielęgniarka: - ocenia prawidłowość unieruchomienia, - umożliwia częściowe lub całkowite uwolnienie od unieruchomienia w celu zmiany pozycji lub zaspokojenia potrzeb fizjologicznych i higienicznych nie rzadziej niż co 4 godziny. g) W przypadku wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia osoby z zaburzeniami psychicznymi unieruchomionej pielęgniarka jest obowiązana natychmiast zawiadomić lekarza. h) Informację o zastosowaniu przymusu bezpośredniego umieszcza się w Historii Choroby, w której lekarz odnotowuje: - zastosowany rodzaj śr. przymusu bezpośredniego, - przyczyny zastosowania z uzasadnieniem wyboru środka, - czas stosowania przymusu bezpośredniego i przyczyny jego ewentualnego przedłużenia, - informację o uprzedzeniu osoby wobec której zastosowano środek przymusu bezpośredniego przed jego zastosowaniem.. Do Historii Choroby załącza się Kartę unieruchomienia lub izolacji (zał. nr 1) i) Informację o zastosowaniu przymusu bezpośredniego umieszcza się w Księdze Raportów Pielęgniarskich w której pielęgniarka poza informacjami ujętymi w pkt. h) odnotowuje również: - osobę zlecającą zastosowanie przymusu bezpośredniego, - osoby wykonujące przymus bezpośredni,
Strona 5 z 6 - przebieg stosowania przymusu bezpośredniego i informację o ewentualnych skutkach dla zdrowia osoby wobec której został podjęty. j) O zastosowaniu przymusu bezpośredniego zlecający go lekarz zawiadamia Dyrektora SP ZOZ na druku załączonym do niniejszej procedury (zał. nr 2) wraz z kopią Karty unieruchomienia lub izolacji (zał. nr 1) po zakończeniu jego stosowania lub w przypadku jego przedłużenia nie później niż po upływie 24 godzin. k) Wyznaczony przez Dyrektora SP ZOZ lekarz ocenia zasadność zastosowania przymusu bezpośredniego w terminie 3 dni. 4.2. Postępowanie w zespołach ratownictwa medycznego (ZRM) a) Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia (w zespołach P ) decyzję podejmuje Kierownik ZRM (ratownik medyczny). b) W przypadku zlecenia wyjazdu do osoby z zaburzeniami psychicznymi, ZRM może skorzystać z pomocy Policji lub jednostki Państwowej Straży Pożarnej. c) Niezwłocznie po zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego Kierownik ZRM zobowiązany jest do zawiadomienia dyspozytora medycznego (zał. nr 3). d) Zawiadomienie o zastosowaniu przymusu bezpośredniego (zał. nr 3) wypełniane jest w 2 egzemplarzach jeden jest dołączany do egzemplarza Karty Medycznych Czynności Ratunkowych, drugi (1 strona) jest przekazywany lekarzowi podmiotu leczniczego do którego zostaje przyjęty pacjent. e) W Karcie Medycznych Czynności Ratunkowych należy opisać objawy i okoliczności zaburzonego zachowania, reakcje na działania ZRM oraz informacje o przeszłości medycznej chorego w tym o przyjmowanych lekach. f) Podczas transportu Kierownik ZRM przebywa wraz z pacjentem w przedziale medycznym, prowadzi obserwację, kontroluje ocenę stanu pacjenta oraz prawidłowość unieruchomienia. g) ZRM transportuje pacjenta do najbliższego szpitala lub jednostki wyspecjalizowanej w danym zakresie wskazanego przez dyspozytora medycznego. h) W przypadku konsultacji pacjenta przez lekarza Izby Przyjęć, pacjent przebywa pod opieką ZRM i nie opuszcza on pacjenta do czasu podjęcia decyzji - skierowania na transport medyczny do wyznaczonego ośrodka specjalistycznego bądź przyjęcie pacjenta. i) Czas konsultacji winien nie przekraczać 15-20 minut, w przypadku przedłużającej się konsultacji w Izbie Przyjęć kierownik ZRM konsultuje się z dyspozytorem w celu dalszego postępowania. j) Dyspozytor medyczny w przypadkach uzasadnionych może zlecić pozostawienie pacjenta pod opieką personelu medycznego Izby Przyjęć.
Strona 6 z 6 5. DOKUMENTY ZWIĄZANE Z PROCEDURĄ 1. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z 19.08.1994 r. z późniejszymi zmianami (Dz. U. z 1994 r. nr 111, poz. 535) 2. Rozporządzenie MZ z 28.06.2012 w sprawie sposobu stosowania i dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego oraz dokonywania oceny zasadności jego zastosowania (Dz. U. z 2012 r. poz. 740). 6. ZAŁĄCZNIKI 1. Karta zastosowania unieruchomienia lub izolacji zał. nr 1 2. Zawiadomienie o zastosowaniu przymusu bezpośredniego (dotyczy kierownika podmiotu leczniczego) zał. nr 2 3. Zawiadomienie o zastosowaniu przymusu bezpośredniego (dotyczy ZRM) zał. nr 3 7. ROZDZIELNIK 1. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 2. Oddział Chirurgiczny 3. Oddział Ginekologiczno-Położniczy 4. Oddział Chorób Wewnętrznych 5. Oddział Dziecięcy 6. Izba Przyjęć i Dział Pomocy Doraźnej 7. ZOL 8. Oddział Dializoterapii i Nefrologii