1. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi

H a r m o n o g r a m profilaktycznych zadań zdrowotnych na lata 2006 2008 Załącznik do Zarządzenia Wójta Gminy Pawłowice Nr 134/2005 z dnia 19.10.2005 PREAMBUŁA W Gminie Pawłowice zakłady służby zdrowia są zakładami niepublicznymi i nie podlegają samorządowi gminnemu, dlatego też realizacja ustawowego obowiązku wynikającego z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.U. Nr 142 poz. 1591 z 2001 r. tekst jednolity z późn.zm.) a określającego, że do zadań własnych gminy należy ochrona zdrowia, możliwa jest poprzez działania o charakterze profilaktycznym oraz dbałość o dostosowanie do potrzeb społecznych budynków ochrony zdrowia. Głównym celem działań zdrowotnych Gminy jest poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności w Gminie Pawłowice. Powyższy cel Gmina chce osiągnąć poprzez działania na rzecz profilaktyki zdrowotnej i wczesnego wykrywania niebezpiecznych chorób z ukierunkowaniem na grupy ludzi o podwyższonym ryzyku zachorowania. Budżet Gminy na realizację profilaktycznych programów zdrowotnych na lata 2006-2008 nie przekroczy kwoty 60.000,00 zł. rocznie. Niniejszy harmonogram został opracowany na podstawie Gminnej strategii integracji i polityki społecznej na lata 2004-2010 przyjętej Uchwałą Nr XV/218/2004 Rady Gminy Pawłowice dnia 12 marca 2004 r. I. Planuje się, że realizowane będą następujące zdrowotne zadania profilaktyczne: 1. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi w publicznych placówkach przedszkolnych 2. Profilaktyka zdrowotna dla dzieci 3. Profilaktyka raka piersi i chorób nowotworowych narządu rodnego 4. Profilaktyka nowotworu szyjki macicy 5. Profilaktyka chorób gruczołu krokowego 6. Profilaktyka chorób układu krążenia 1. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi - w publicznych placówkach przedszkolnych 1.1 Uzasadnienie Opiekę zdrowotną nad uczniami począwszy od 6-latków (grupa 0 ) finansuje Śląski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia w Katowicach. Dzieci z przedszkolnych oddziałów młodszych, do 6 lat, nie są objęte taką opieką. 1.2 Statystyka Gmina zapewnia opiekę pielęgniarską w publicznych placówkach oświatowych dzieciom nie objętym dofinansowaniem NFZ przez 10 miesięcy w roku. tj. od stycznia do czerwca i od września do grudnia 2001 r. 377 dzieci średnio miesięcznie wszystkie dzieci w publicznych przedszkolach 2002 r. 256 dzieci średnio miesięcznie od stycznia do czerwca wszystkie dzieci w publicznych przedszkolach, od września do grudnia tylko dzieci do 6 lat 2003 r. 162 dzieci średnio miesięcznie dzieci do 6 lat 1

2004 r. 200 dzieci średnio miesięcznie dzieci do 6 lat 2005 r. 210 dzieci średnio miesięcznie /planowane/ - dzieci do 6 lat Dzieci mają prowadzoną dokumentację zdrowotną w postaci wkładek do kart zdrowia, które następnie zostają dołączone do kart zdrowia ucznia. Założone są także listy klasowe, w których wpisywane są wszystkie czynności pielęgniarskie wykonywane u poszczególnych dzieci. Dzieciom wykonuje się pomiary antropometryczne, na podstawie których określany jest rozwój fizyczny dzieci. Przeprowadzana jest kontrola czystości osobistej dzieci. Sprawowany jest nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi w placówkach. Szerzona jest oświata zdrowotna pod kątem stwierdzonych zaburzeń zdrowotnych i higienicznych. Przeprowadzane są rozmowy indywidualne i pogadanki na temat higieny osobistej dzieci, higieny jamy ustnej, prawidłowego odżywiania, zapobiegania wadom postawy. Wdrażane są podstawowe nawyki higieniczne. Podczas badań przesiewowych stwierdzono wiele odchyleń od norm zdrowotnych. Dzieci z zaburzeniami zdrowotnymi zostały zaliczone do grup dyspanseryjnych i objęte szczególną opieką zdrowotną, np. logopedyczną, okulistyczną, lekarską i pielęgniarską. Do najliczniejszych grup dyspanseryjnych wśród dzieci młodszych należą: wady wymowy, zaburzenia w rozwoju somatycznym, wady i choroby wzroku, inne choroby przwlekłe-w tym alergie. 1.3 Planowana profilaktyka W latach 2006 2008 planuje się kontynuować w publicznych przedszkolach i zespołach szkolno-przedszkolnych prowadzenie higieny przedszkolnej w zakresie opieki zdrowotnej nad dziećmi do 6 lat w przypadku, gdy opieka ta nie będzie finansowana przez NFZ. Przewiduje się zapewnienie opieki ok. 210 dzieciom miesięcznie w okresie od stycznia do czerwca i od września do grudnia 2005 r. Przewidywany koszt: 5.000,00 zł. rocznie 1.4 Planowany efekt Realizacja zadania pozwala m.in. na: kształtowanie i utrwalanie u dzieci nawyków prozdrowotnych realizację edukacji zdrowotnej w środowisku przedszkolnym, prowadzenie zajęć praktycznych w celu wyrobienia nawyków higienicznych, zapobieganie wadom postawy u dzieci, wykrycie zaburzeń zdrowotnych dzieci i wczesne rozpoczęcie leczenia współpracę na rzecz zdrowia dzieci z lekarzem rodzinnym, rodzicami dyrekcją i personelem placówki oświatowej 1.5 Monitorowanie Skuteczność udziału w programie: - liczba dzieci młodszych 3-5 lat ogółem na terenie gminy - liczba dzieci uczestniczących w programie Efekty realizacji programu: - liczba dzieci objętych profilaktyką, - liczba dzieci z zaburzeniami zdrowotnymi 2

1.6 Szczegółowy opis procedur przewidzianych w programie usługi świadczone przez podmiot zarejestrowany w rejestrze zakładów opieki zdrowotnej lub w okręgowej izbie pielęgniarek i położnych jako grupowa praktyka pielęgniarska profilaktyczna opieka zdrowotna będzie obejmowała w szczególności zadania ujęte w wykazie, który będzie stanowił załącznik do umowy usługi będą świadczone zgodnie z harmonogramem zawierającym dni i godziny wykonywania świadczeń oraz dane osoby wykonującej świadczenia dla potrzeb rozliczenia umowy wykonawca będzie zobowiązany do przedstawienia informacji o liczbie dzieci objętych opieką poświadczoną przez dyrektorów placówek oświatowych złożenie pisemnego podsumowania prowadzonej opieki zdrowotnej efekty realizacji programu 2. Profilaktyka zdrowotna dla dzieci 2.1 Uzasadnienie Liczna grupa dzieci i młodzieży obciążona jest różnego rodzaju zaburzeniami zdrowotnymi, takimi jak: wady postawy (skolioza), wady wymowy, słuchu, wzroku, choroby uzębienia. Przykładowo: ilość dzieci ze skrzywieniami kręgosłupa w szkołach podstawowych według danych zebranych przez pielęgniarki szkolne - przedstawia się następująco : Klasa SP Warszowice SP Krzyżowice SP Nr 2 Pawłowice SP Nr 1 Pawłowice SP Golasowice SP Pielgrzymowice Łącznie wg klas I 8 6 4 11 12 18 59 II 24 9 8 37 17 18 113 III 10 6 2 26 16 30 90 IV 10 2 5 24 6 14 61 V 14 5 4 20 11 12 66 VI 9 5 6 41 17 23 101 Razem 75 33 29 159 79 115 490 2.2 Planowana profilaktyka W latach 2006-2008 planuje się realizację : a) badań fizykalnych w kierunku wad postawy, b) dodatkowej gimnastyki korekcyjnej na sali lub pływalni, c) badań wzroku, d) badań słuchu e) badań uzębienia, fluoryzacja zębów dla dzieci nie objętych dofinansowaniem z NFZ ( 6-latki, gimnazjum) Koszt realizacji zadania: 2006-10.000,- zł 2007 10.000,- zł 2008 10.000,- zł 3

3. Profilaktyka raka piersi i chorób nowotworowych narządu rodnego 3.1 Uzasadnienie Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi ok. 20 wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe u Polek. Najważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju. Badanie ultrasonograficzne jest badaniem nieinwazyjnym. Pozwala wykryć zmiany o charakterze nowotworowym, bez potrzeby zbyt częstego napromieniowania promieniami X w trakcie kolejnych badań mammograficznych. 3.2 Statystyka na podstawie realizowanych dotychczas badań 3.2.1 Statystyka lata 2001-2003 W latach 2001 2003 z budżetu gminy finansowane były badania profilaktyczne raka piersi (mammografia) dla grupy kobiet urodzonych w latach 1953 1963 : - 2001 r. 1953-1961 - 163-2002 r. 1953-1961 - 192-2003 r. 1954-1963 - 218 Razem: 573 kobiety Na 573 przebadane kobiety stwierdzono 223 zmiany chorobowe co stanowi 39 w przeliczeniu na ilość ogółem przebadanych kobiet. 2001 2003 Badania mammograficzne - dla kobiet urodzonych w latach 1953-1963 Liczba przebadanych kobiet 573 WYKRYWALNOŚĆ Liczba wykrytych zmian chorobowych 223 39 Liczba kobiet u których nie wykryto zmian chorobowych 350 61 Razem 573 100 223 (39) 350 (61) Liczba wykrytych zmian chorobowych Liczba kobiet u których nie wykryto zmian chorobowych 4

Liczba wykrytych zmian chorobowych Wykryte zmiany chorobowe w zróżnicowanym stadium zaawansowania 4 2 nowotwory złośliwe 121 55 skierowanie na USG piersi 30 13 wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej 68 30 łagodne zmiany wymagające dalszego monitorowania w Poradni Chorób Sutka 223 100 68 ( 30) 4 (2) 30 (13) 121 (55) nowotwory złośliwe skierowanie na USG piersi wykonanie biopsji łagodne zmiany wymagające dalszego monitorowania w Poradni Chorób Sutka 3.2.2 Statystyka 2004 rok W 2004 r realizowano badania USG piersi oraz USG narządu rodnego sondą przezpochwową. Badania adresowane były do grupy wiekowej kobiet powyżej 40 lat (urodzone do roku 1964). Łącznie na 640 przebadanych kobiet u 263 wykryto zmiany chorobowe co stanowi 35 ogółem przebadanych kobiet. Największą zachorowalność odnotowano w przedziale wiekowym 40-45lat. 5

2004r. Badanie USG piersi oraz USG narządu rodnego kobiet urodzonych do roku 1964 Liczba przebadanych kobiet 640 WYKRYWALNOŚĆ Liczba wykrytych zmian chorobowych 263 41 Liczba kobiet u których nie wykryto zmian chorobowych 377 59 Razem 640 100 263 (41 ) 377 (59 ) Liczba wykrytych zmian chorobowych Liczba kobiet u których nie wykryto zmian chorobowych 2004r. Liczba zmian chorobowych Wykryte zmiany chorobowe w zróżnicowanym stadium zaawansowania 15 6 duże mięśniaki macicy skierowanie na zabieg operacyjny 63 24 małe zmiany mięśniakowate macicy zalecenie ścisłej kontroli ginekologicznej i ultrasonograficznej 76 29 różne zmiany w przydatkach (cystyczne, lite) zalecono leczenie zachowawcze (we własnych poradniach dla kobiet) i okresowe badanie ultrasonograficzne lub skierowano na oddział ginekologiczny lub leczenie operacyjne 2 1 rak piersi potwierdzony badaniem cytologicznym skierowano do leczenia operacyjnego w Instytucie Onkologii w Gliwicach 107 40 różnorodne zmiany w piersiach (cystyczne, lite, inne) 2 osoby skierowano bezpośrednio na oddział chirurgiczny, pozostałym zalecono dalsze badania diagnostyczne i okresową kontrolę Razem 263 100 6

107 (40) 15 (6) 63 (24) 2 (1) 76 (29) duże mięśniaki macicy małe zmiany mięśniakowate macicy różne zmiany w przydatkach (cystyczne, lite) rak piersi potwierdzony badaniem cytologicznym różnorodne zmiany w piersiach (cystyczne, lite, inne) 3.2.3 Statystyka 2005 rok W 2005 roku kontynuowano badania USG piersi oraz USG narządu rodnego sondą przezpochwową. Badania te cieszyły się wśród mieszkanek Gminy dużą popularnością. Tym razem programem objęto grupę kobiet urodzonych w latach 1960 1970 (35-45 lat). Przedział wiekowy ustalony został w oparciu o : - propozycje głównych kierunków działań profilaktycznych, zgłoszone przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej działające na terenie gminy (wszystkie zakłady prowadzące poradnie podstawowej opieki zdrowotnej i poradnia dla kobiet zgłosiły potrzebę wczesnego wykrywania u kobiet nowotworu sutka i nowotworu narządów rodnych) - konsultacje z lekarzami, którzy podkreślili, że wykonywanie badania USG w przedziale wiekowym 35 45 lat daje najlepsze efekty, pozwala na wykrycie zmian chorobowych o małym stopniu zaawansowania, co bardzo istotnie zwiększa szansę wyleczenia - wysoki procent wykrytych zmian chorobowych w przedziale wiekowym 40-45 lat - możliwości finansowe Gminy W pierwszym terminie 2005 r. przebadanych zostało 227 kobiet u 86 kobiet stwierdzono 101 zmian chorobowych, co stanowi 38 ogółu przebadanych kobiet. 7

2005r. Badanie USG piersi oraz USG narządu rodnego kobiet urodzonych w latach 1960 1970 Liczba przebadanych kobiet 227 WYKRYWALNOŚĆ Liczba kobiet u których wykryto zmiany chorobowe 86 38 Liczba kobiet u których nie wykryto zmian chorobowych 141 62 razem 227 100 86 (38) 141 (62) Liczba kobiet u których wykryto zmiany chorobowe Liczba kobiet u których nie wykryto zmian chorobowych 2005r. Liczba zmian chorobowych Wykryte zmiany chorobowe w zróżnicowanym stadium zaawansowania 4 4 zmiany mięśniakowate macicy kwalifikujące się do zabiegu operacyjnego 17 17 zmiany mięśniakowate macicy zalecenie ścisłej kontroli ginekologicznej 18 18 zmiany cystyczne w przydatkach 4 4 guzy lite w przydatkach wymagające weryfikacji histopatologicznej 43 42 cystyczne zmiany w gruczołach piersiowych 15 15 zmiany lite w gruczołach piersiowych Razem 101 100 10 osób skierowano do wykonania biopsji cinkoiglowej 8

15 (15) 4 (4) 17 (17) 18 (18) 43 (42) 4 (4) zmiany mięśniakowate kwalifikujące się do zabiegu operacyjnego zmiany mięśniakowate macicy - zalecenie ścisłej kontroli ginekologicznej zminy cystyczne w przydatkach guzy lite w przydatkach wymagające weryfikacji histopatologicznej cystyczne zmiany w gruczołach piersiowych zmiany lite w gruczołach piersiowych W drugim terminie 2005 r. zostanie wykonanych 278 badań. Łącznie w 2005 r. przebadanych zostanie 505 kobiet, co stanowi 30 populacji objętej programem. Wszystkie panie uczestniczące w badaniach mammograficznych oraz badaniach USG piersi i narządu rodnego otrzymały pisemne wyniki badań, zdjęcia oraz zalecenia, co do dalszego leczenia: skierowanie na oddział szpitalny, skierowanie do odpowiedniej poradni, dalsze badania diagnostyczne, okresową kontrolę. Dane dotyczące zmian chorobowych i dokumentacja zdjęciowa wszystkich osób znajdują się w komputerowym archiwum zakładu wykonującego program i są dostępne w każdej chwili zainteresowanym. Powyższe analizy skutecznie uzasadniają potrzebę i sens kontynuowania tego programu. Jego realizacja przyniosła wymierne efekty. Niektóre kobiety uchroniła przed cierpieniem z powodu postępującej choroby nowotworowej, a przede wszystkim przyczyniła się do osiągnięcia celu profilaktyki. Realizacja programu pozwala na wykrycie zmian chorobowych o małym stopniu zaawansowania, co bardzo istotnie zwiększa szansę wyleczenia. Wiedza o przyczynach raka piersi i narządów rodnych oraz świadome postępowanie może znacznie zwiększyć szansę uniknięcia choroby i ewentualnego jej pokonania, jeżeli się pojawi. Realizacja profilaktyki raka piersi ma też pozytywne aspekty psychologiczne. Sprzyja dowartościowaniu się, nabraniu przekonania, że jest się "nowoczesną kobietą", dbającą o zdrowie. Kobieta upewnia się najczęściej, że nie ma raka, wykryte zostają inne choroby, które można wyleczyć. 9

Kobiety w wieku 50 69, które w ostatnich 2 latach nie wykonywały badania mammograficznego, mogły skorzystać z bezpłatnych badań finansowanych w 2005 roku przez NFZ. Badania wykonywane były najbliżej w NWZOZ Medicus 99 w Jastrzębiu Zdroju ogłoszenia w internecie, na tablicach ogłoszeń. Rejestracja zakończona dnia 8.09.2005 r. ze względu na wyczerpanie środków finansowych. 3.3 Planowana profilaktyka W latach 2006-2008 planuje się, że program będzie realizowany poprzez wykonywanie badań USG piersi i USG narządu rodnego sondą przezpochwową dla kobiet zameldowanych na terenie gminy Pawłowice urodzonych w latach: a) 1956 1970 (35-49 lat) b) 1971 1975 (30-34 lat) Planuje się, że z badań skorzysta ok. 60 osób uprawnionych do uczestnictwa w programie. Ad. a) Ilość kobiet w przedziale wiekowym 1956-1959 : 619 z tego 60 tj. 371 kobiet Ilość kobiet w przedziale wiekowym 1960 1970: 1.674 z tego 60 tj. 1.004 kobiet --------------------------- Razem: 2.293 z tego 60 tj. 1375 kobiet W 2005 r przewiduje się przebadanie w przedziale wiekowym 1960-1970: 505 kobiet Ad. b) Ilość kobiet w przedziale wiekowym 1971-1975 : 547 z tego 64 tj. 350 Planuje się : Rok Ilość kobiet w danym przedziale wiekowym Planowana liczba kobiet uczestniczących w programie Planowana kwota z budżetu 2006 2.293 - ogółem 470 33.000 zł roczniki 1956-1970 1.375 60 2007 470 33.000 zł 505 skorzystało 2008 roczniki 1971-1975 + kobiety, u których wykryto zmiany chorobowe w roku poprzednim 547 ogółem 350 64 390 27.500 zł 3.4 C e l profilaktyki zmniejszenie zachorowalności i umieralności z powodu nowotworu piersi i narządu rodnego populacji kobiet objętych programem podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka piersi i raka narządów rodnych 3.5 M o n i t o r o w a n i e Skuteczność udziału w programie: - liczba kobiet w populacji objętej programem - liczba kobiet, które zgłosiły się na badania 10

Efekty realizacji programu: - liczba osób, u których wykryto zmiany chorobowe w porównaniu do liczby osób przebadanych, 3.6 Szczegółowy opis procedur przewidzianych w programie usługi realizowane przez podmiot zarejestrowany w rejestrze zakładów opieki zdrowotnej wykonywanie usług co najmniej trzy razy w tygodniu, w tym dwa razy tygodniowo w godzinach popołudniowo-wieczornych wykonywanie usług musi odbywać się w gabinecie na terenie Gminy Pawłowice lub oddalonym nie więcej niż 20 km od siedziby Gminy zarejestrowanie kobiety z ustalonej grupy wiekowej rejestracja osobista lub telefoniczna łącznie z ustaleniem godziny przyjęcia, rozpoczęcie rejestracji zgodnie z postanowieniami zawartymi w umowie rejestracja bez skierowania z badania będą mogły skorzystać kobiety zgłaszające się na badanie po raz pierwszy oraz kobiety, które podczas badania w poprzednim roku otrzymały zalecenia badania kontrolnego z powodu wykrycia zmian chorobowych badanie USG piersi i badanie USG narządu rodnego będzie przeprowadzone podczas jednej wizyty wydanie pacjentce opisu i wyników badań oraz ewentualnych zaleceń w dniu badania. złożenie pisemnego podsumowania przeprowadzonego programu profilaktycznego prowadzenie ewidencji wykonanych usług 3.7 Wymagania dotyczące sprzętu ultrasonograf cyfrowy kolorowy Doppler oprogramowanie do archiwizacji obrazów dwu i trójwymiarowych raportów, sekwencji cine (możliwość w każdym momencie odtworzenia obrazów i porównania) sonda do badań gruczołów piersiowych 5-12 MHz z możliwością wykorzystania kolorowego dopplera sonda do badań przezpochwowych 4-9 MHz, kąt skanowania 50-150 z możliwością badań dopplerowskich 4. Profilaktyki raka szyjki macicy 4.1 Uzasadnienie potrzeby profilaktyki Rak szyjki macicy jest drugim co do częstości nowotworem u kobiet w Polsce. W wyniku przeprowadzenia badania cytologicznego można wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym okresie. Rozwój raka inwazyjnego poprzedza stosunkowo długi okres zmian przedinwazyjnych, które obserwuje się już począwszy od ok. 17-20 roku życia. Zmiany przedrakowe są wyleczalne w 100 za pomocą zabiegu. Rak inwazyjny we wczesnym okresie rozwoju, leczony odpowiednio daje wysoki odsetek wyleczeń. Dlatego wykrycie zmian przedrakowych znacznie zmniejsza zapadalność na raka inwazyjnego. 4.2 Statystyka na podstawie realizowanych badań profilaktycznych Badania były już realizowane w latach 2002-2004 i skorzystało z nich 747 kobiet. Cieszyły się ogromnym powodzeniem. Jednym z równie ważnych elementów tej profilaktyki było 11

dotarcie z informacją do jak najszerszej grupy kobiet niejednokrotnie wykonanie badania było pierwszą wizytą u lekarza ginekologa po wielu latach. W 2005 roku kobiety w wieku 30 59 lat mogą korzystać z badań cytologicznych finansowanych przez NFZ Badania wykonywane są najbliżej w NWZOZ Medicus 99 w Jastrzębiu Zdroju ogłoszenia w internecie, na tablicach ogłoszeń. 4.3 Plan profilaktyki Profilaktyka raka szyjki macicy będzie realizowana w latach 2006-2008 poprzez wykonywanie badań cytologicznych połączonych z badaniem manualnym piersi i nauką samobadania dla kobiet powyżej 18 lat zameldowanych na terenie gminy - z wyłączeniem roczników objętych programem finansowanym przez NFZ. Zakłada się, że NZOZ-y obejmujące swoim działaniem teren gminy Pawłowice wystąpią o kontrakt do NFZ o realizację programu. Poszerzenie zakresu profilaktyki o badanie manualne piersi i naukę samobadania planowane jest, ponieważ samobadanie piersi jest podstawowym, niezwykle ważnym elementem w procesie wczesnego wykrywania raka piersi, czyli wykrywania choroby wtedy, kiedy jej stan zaawansowania stwarza duże szanse wyleczenia. Samobadanie piersi powinno być prowadzone przez kobiety bez względu na wiek. Planowane środki finansowe: 2006 r. - 2.000,- 2007 r. - 2.000,- 2008 r. - 4.000,- 4.4 C e l profilaktyki zmniejszenie zachorowalności i umieralności kobiet na raka szyjki macicy podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy poznanie techniki badania piersi włączenie samobadania piersi w nawyki pielęgnacyjne 4.5 M o n i t o r o w a n i e Skuteczność udziału w programie: - liczba kobiet w populacji objętej programem - liczba kobiet, które zgłosiły się na badania Efekty realizacji programu: - liczba osób, u których wykryto zmiany chorobowe w porównaniu do liczby osób przebadanych, 4.6 Szczegółowy opis procedur przewidzianych w programie zarejestrowanie kobiety z ustalonej grupy wiekowej rejestracja osobista lub telefoniczna łącznie z ustaleniem godziny przyjęcia, rozpoczęcie rejestracji zgodnie z postanowieniami zawartymi w umowie rejestracja bez skierowania wykonanie badania palpacyjnego piersi edukacja w zakresie samobadania piersi pobranie materiału cytologicznego przy użyciu jednorazowego wziernika i jednorazowej szczoteczki oraz jego utrwalenie (cytofix lub alkohol 96) edukacja w zakresie prewencji nowotworu szyjki macicy 12

wysłanie pobranego materiału do pracowni diagnostycznej dokonującej oceny mikroskopowej w systemie Bethesda przez wyszkolonych cytotechników i patamorfologów, wydanie pacjentce wyniku badania oraz zaleceń, co do dalszego postępowania wydanie skierowania do odpowiedniej placówki realizującej świadczenia zdrowotne w ramach umowy z NFZ, jeżeli konieczne jest podjęcie leczenia lub dalszej diagnostyki złożenie pisemnego podsumowania przeprowadzonego programu profilaktycznego prowadzenie ewidencji wykonanych usług 5. Profilaktyka raka prostaty 5.1 Uzasadnienie Tylko nieliczni mężczyźni wiedzą, że po ukończeniu 40 roku życia powinni zgłosić się na profilaktyczne badania gruczołu krokowego. Choroby prostaty należą do jednych z najczęstszych schorzeń dotykających mężczyzn w tym wieku. 5.2 Statystyka na podstawie realizowanych badań profilaktycznych Profilaktyka raka prostaty w gminie Pawłowice realizowana jest od 2001 r. poprzez wykonywanie profilaktycznych badań krwi w zakresie określenia poziomu PSA W latach 2001-2003 z badań mogli korzystać panowie, którzy ukończyli 50 lat. Od 2004 r. obniżono o 10 lat wiek mężczyzn objętych profilaktyką do 40 lat. - 2001 r. wykonano 210 badań - 2002 r. wykonano 202 badania - 2003 r. wykonano 159 badań - 2004 r. wykonano 232 badania - 2005 r. planuje się wykonać 697 badań Łącznie do końca 2005 r. przebadanych byłoby 1.500 mężczyzn. W latach 2001-2004 badania nie były objęte oceną. W 2005 r. na ogólną ilość 182 osób, które skorzystały z badania w pierwszym terminie w 16 przypadkach stwierdzono istotnie podwyższony poziom PSA, kwalifikujący pacjentów do dalszego diagnozowania lekarskiego. 16 osób stanowi 9 ogółu przebadanych. 5.3 Plan profilaktyki Populacja mężczyzn w gminie Pawłowice, którzy ukończyli 40 lat liczy 3.413 osób. Planuje się, że z badań skorzysta ok. 60 mężczyzn w powyższym wieku tj. 2.047 osób. W 2006 roku planuje się objąć profilaktyką 375 osób. Planowane środki finansowe na 2006 r. : 6.000,00 Badania będą realizowane w kolejnych latach 2007 2008 Rok Populacja Ilość badań Planowany budżet 2006 375 6.000,00 2007 mężczyźni, 375 6.000,00 2008 którzy ukończyli 40 lat 500 8.000,00 Mężczyźni poddający się badaniu, w czasie odbierania wyników, zostaną pouczeni o konieczności rozpoczęcia leczenia w przypadku wykrytych zmian chorobowych. 13

5.4 C e l profilaktyki zmniejszenie zachorowalności i umieralności z powodu raka prostaty mężczyzn objętych programem podniesienie świadomości mężczyzn o konieczności profilaktyki chorób gruczołu krokowego 5.5 M o n i t o r o w a n i e Skuteczność udziału w programie: - liczba mężczyzn w populacji objętej programem - liczba mężczyzn, którzy zgłosili się na badania Efekty badań: - liczba osób, u których wykryto zmiany chorobowe w porównaniu do liczby osób przebadanych, 5.6 Szczegółowy opis procedur przewidzianych w programie wykonywanie usług przez podmiot zarejestrowany w rejestrze zakładów opieki zdrowotnej pobranie od mężczyzn z ustalonej grupy wiekowej materiału biologicznego do badania bez skierowania pobrania krwi winny odbywać się na terenie gminy Pawłowice, od poniedziałku do piątku, w kilku punktach umożliwiających dostęp do badań mieszkańcom wszystkich sołectw wydanie pacjentowi wyniku badania oraz poinformowanie go o konieczności rozpoczęcia leczenia w przypadku wykrytych zmian chorobowych złożenie pisemnego podsumowania przeprowadzonego programu profilaktycznego prowadzenie ewidencji wykonanych usług 6. Profilaktyka chorób układu krążenia 6.1 Uzasadnienie Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego powodu w Polsce należy do najwyższych w regionie europejskim. Jednym z istotnych czynników ryzyka w przypadku chorób układu krążenia są zaburzenia gospodarki lipidowej: podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDLcholesterolu, trójglicerydów i niskie stężenie HDL-cholesterolu. Oddziałując na czynniki ryzyka można uzyskać obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia. 6.2 Statystyka Program ten dla grupy wiekowej 1945-1955 liczącej 1.853 osoby jest realizowany już od 2005 roku. Plan zapewniał skorzystanie z badań 1.250 osobom z uprawnionej grupy wiekowej. Jednak wykonanie ze względu na małą frekfencję przewiduje się na ok. 600 osób. Mieszkańcy z tej grupy wiekowej, którzy nie skorzystali z badania w bieżącym roku, będą mogli to uczynić w następnych latach. W pierwszym półroczu 2005 roku na ilość przebadanych 364 osób wykryto 159 zmian chorobowych w postaci hipercholesterolemii, w tym u 20 osób stwierdzono znacznie podwyższony poziom LDL. Ilość wykrytych zmian chorobowych w stosunku do ilości przebadanych osób wynosi 45. 14

6.3 Planowana profilaktyka W latach 2006 2008 kontynuowane będą profilaktyczne badania w zakresie określenia stężenia we krwi cholesterolu całkowitego, frakcji cholesterolu: LDL i HDL oraz trójglicerydów przeznaczone dla mieszkańców zameldowanych na terenie gminy Pawłowice urodzonych: - do roku 1955 (powyżej 50 lat) - w latach 1956 1965 (40-50 lat) Planuje się, że z programu skorzysta ok. 50 osób uprawnionych do badań. Liczba mieszkańców urodzonych w latach: urodzeni do 1934 roku 845 osób 1935 1939 481 osób 1940 1944 534 osoby 1945 1955 1.853 osoby --------------------------- Łącznie do 1955 r. : 3.713 osób z tego 50 tj. 1.856 osób 1956 1965 3.425 osób Rok Populacja Ilość osób ogółem Ilość badań Planowany budżet 2006 urodzeni do 1955 roku 3.713 - ogółem 600 4.000,00 2007 (pow. 50 lat) 1.856 50 600 4.000,00 skorzystało ok. 600 2008 1956 1965 (40-50 lat) 3.425 800 5.500,00 Osoby, których wyniki badań będą wskazywały na stan chorobowy, będą informowane w punkcie wydającym wynik badania o konieczności i możliwości udania się do lekarza POZ celem rozpoczęcia leczenia. W przypadku, gdy tego typu badania będą przedmiotem programu profilaktycznego finansowanego przez NFZ, a zakłady zdrowotne z terenu gminy Pawłowice uzyskają kontrakt na ich wykonywanie, Gmina sfinansuje badania dla osób z roczników nie objętych programem NFZ. 6.4 C e l profilaktyki zmniejszenie zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia populacji objętej programem zwiększenie wykrywalności chorób układu krążenia 6.5 M o n i t o r o w a n i e Skuteczność udziału w programie: - liczba osób w populacji objętej programem - liczba osób, które zgłosiły się na badania Efekty badań: - liczba osób, u których wykryto zmiany chorobowe w porównaniu do liczby osób przebadanych, 15

II. Informacja o realizacji programu Zaproszenie osób z ustalonej grupy wiekowej do uczestnictwa w programie na zasadzie akcji informacyjnej : tablice ogłoszeń Urzędu Gminy strona internetowa Urzędu Gminy samorządowy serwis informacyjny prasa lokalna: Racje Gminne przychodnie niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej tablice ogłoszeń w poszczególnych sołectwach za pośrednictwem sołtysów powiadomienie OPS-u osiedlowa telewizja kablowa III. Wybór realizatora programów profilaktycznych Przeprowadzenie konkursu ofert na podstawie art. 48 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210 poz. 2135 z 2004 r. z późn. zm.) IV. Harmonogram finansowy i terminowy planowanej profilaktyki Rok Programy 2006 2007 2008 Terminarz na 2006 rok Opieka pielęgniarska nad dziećmi Profilaktyka zdrowotna dla dzieci Badanie USG dla kobiet 5.000,- 5.000, 5.000,- styczeń-czerwiec wrzesień-grudzień 10.000,- 10.000,- 10.000,- marzec-październik 33.000,- roczniki 1956-1970 470 badań 33.000,- roczniki 1956-1970 470 badań 27.500,- roczniki 1971-1975 + kobiety, u których wykryto zmiany chorobowe w roku poprzednim 390 badań marzec-październik Cytologia 2.000,- 2.000,- 4.000,- od 18 lat w zależności od programu realizowanego przez NFZ wrzesień Badanie poziomu PSA Badanie stężenia cholesterolu 6.000,- 6.000, 8.000,- 375 badań 375 badań 500 badań mężczyźni, którzy ukończyli 40 lat 4.000,- urodzeni do 1955 4.000,- urodzeni do 1955 5.500,- roczniki 1956-1965 600 badań 600 badań 700 badań Razem : 60.000,- 60.000,- 60.000,- marzec-październik marzec-październik 16

V. WSPÓŁPRACA Z NZOZ-ami w zakresie : 1. Konsultacji nt. zasadności realizacji określonych programów profilaktycznych, weryfikacja tych programów w trakcie realizacji w zależności od realizowanej profilaktyki przez NFZ. 2. Udziału NZOZ-ów w działaniach Gminy w zakresie profilaktyki to jest między innymi: a) udzielanie informacji nt. programów tablice ogłoszeń, b) udostępnianie gabinetów i praca personelu pobieranie krwi cholesterol, PSA c) wydanie skierowań na dalsze leczenie osób u których stwierdzono podwyższone stężenie PSA d) konsultacja lekarska osób u których stwierdzono podwyższony poziom cholesterolu e) konsultacja lekarska dzieci w zakresie wad postawy 3. Realizacji przez NZOZ-y programów profilaktycznych ogłaszanych przez NFZ 4. Organizacji Dni Promocji Zdrowia (własny program: wykład, prelekcja, badanie, instruktaż itp.) VI. Śląski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 1. Informowanie mieszkańców o profilaktycznych programach zdrowotnych realizowanych przez NFZ poprzez: o tablice ogłoszeń Urzędu Gminy o internet o sołtysów 2. Śledzenie na bieżąco o jakie programy profilaktyczne mogą ubiegać się NZOZ-y działające na terenie naszej Gminy VII. Organizacja DNI PROMOCJI ZDROWIA Planuje się, że Dni Promocji Zdrowia zorganizowane zostaną przy współpracy Gminnego Ośrodka Kultury w trzecią niedzielę maja 2006 roku. VIII. Zakończenie Program może być modyfikowany w zależności od realizowanych programów przez NFZ oraz wynikłych w trakcie realizacji programów potrzeb. Urząd będzie czynił starania w zakresie pozyskania środków finansowych w 2006 r. w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego na projekty - w zakresie promocji zdrowia i programów profilaktycznych, - modernizacji i wyposażenia gabinetów profilaktyki zdrowotnej w placówkach oświatowo - wychowawczych 17