Zestawienie wszystkich możliwych źródeł pozyskania zewnętrznych środków finansowych na projekty przewidziane w Planie gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Lublin 2014 2020, wraz z warunkami ich pozyskania oraz wybór najkorzystniejszych wariantów dofinansowania. Zakres działań do ekspertyzy: "Projekty zwiększające efektywność energetyczną firm w latach 2015-2020". Niniejsza ekspertyza została wykonana w ramach projektu "Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Lublin, współfinansowanego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 ze środków Unii Europejskiej. Mirosław Kimla Kielce, luty 2015r. Strona1
Podstawą do sporządzenia ekspertyzy polegającej na wskazaniu wszystkich możliwych źródeł pozyskania zewnętrznych środków finansowych na projekty przewidziane w Planie gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Lublin 2014-2020 wraz z warunkami ich pozyskania oraz wyboru najkorzystniejszych wariantów dofinansowania, była analiza działań ujętych w wykazie "Projektów zwiększających efektywność energetyczną firm w latach 2015-2020". Wykaz stanowi załącznik nr 1. Działania ujęte w wykazie polegają na modernizacjach, których celem jest poprawa efektywności energetycznej oraz kompleksowa, głęboka termomodernizacja już istniejących obiektów. W grupie wyżej wymienionych działań znajdują się m. in.: bodowa bloków energetycznych, budowa farmy fotowoltaicznej o mocy 0,997 MW; termomodernizacja obiektów. W latach 2015-2020 przewidzianych do realizacji jest 27 działań energooszczędnych, w 11 podmiotach o szacowanym łącznym koszcie inwestycji 790 258 351,82 zł. W okresie od 2018 do 2021 r. Polska Grupa Energetyczna Spółka Akcyjna Oddział Elektrociepłownia Lublin Wrotków planuje budowę bloku energetycznego zasilanego biomasą o mocy elektrycznej 30 MW i mocy cieplnej 40 MW. Firma Megatem EC Lublin Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością zamierza wybudować blok energetyczny zasilany paliwami alternatywnymi - biomasą. Budowa bloków energetycznego będzie możliwa do dofinansowania z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 2020 w ramach Osi Priorytetowej I: Zmniejszenie emisyjności gospodarki, Priorytet Inwestycyjny 4.I.(POiŚ OPI PI4.I) Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych 1. W Priorytecie Inwestycyjnym 4.I przewidziano wparcie na budowę i przebudowę: - lądowych farm wiatrowych; - instalacji na biomasę; 1 Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 Wersja 1.0, 16 grudnia 2014 r., s. 28. Dokument pobrany ze strony internetowej https://www.pois.gov.pl/strony/o-programie/dokumenty/program-operacyjny-infrastruktura-i-srodowisko- 2014-2020/ - 19.01.2015 r. Wersja 1.0 Programu została zaakceptowana przez Komisję Europejską decyzją z 16 grudnia 2014 r., obowiązuje od 19 grudnia 2014 r. Strona2
- instalacji na biogaz; - w ograniczonym zakresie jednostek wytwarzania energii wykorzystującej wodę i słońce oraz ciepła przy wykorzystaniu energii geotermalnej; - sieci elektroenergetycznych umożliwiających przyłączenia jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do KSE. Wsparcie przewidziane jest dla przedsiębiorców. 2 Biorąc pod uwagę fakt, iż bloki energetyczne będą wytwarzać energię elektryczną oraz ciepło z biomasy w procesie wysokosprawnej kogeneracji działania te będą możliwe do dofinansowania również z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 2020 w ramach Osi Priorytetowej I: Zmniejszenie emisyjności gospodarki, Priorytet Inwestycyjny 4.VI.(POiŚ OPI PI4.VI) Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe 3. W ramach POiŚ OPI PI4.VI następujące typy działań mogą zostać dofinansowane: - budowa, przebudowa instalacji wysokosprawnej kogeneracji oraz przebudowa istniejących instalacji na wysokosprawną kogenerację wykorzystujących technologie w jak największym możliwym stopniu neutralne pod względem emisji CO2 i innych zanieczyszczeń powietrza oraz uzasadnione pod względem ekonomicznym; - w przypadku instalacji wysokosprawnej kogeneracji poniżej 20 MWt wsparcie otrzyma budowa, uzasadnionych pod względem ekonomicznym, nowych instalacji wysokosprawnej kogeneracji o jak najmniejszej z możliwych emisji CO2 oraz innych zanieczyszczeń powietrza. W przypadku nowych instalacji powinno zostać osiągnięte co najmniej 10% uzysku efektywności energetycznej w porównaniu do rozdzielonej produkcji energii cieplnej i elektrycznej przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technologii. Ponadto wszelka przebudowa istniejących instalacji na wysokosprawną kogenerację musi skutkować redukcją CO2 o co najmniej 30% w porównaniu do istniejących instalacji. Dopuszczona jest pomoc inwestycyjna dla wysokosprawnych instalacji spalających paliwa kopalne pod warunkiem, że te instalacje nie zastępują urządzeń o niskiej emisji, a inne alternatywne rozwiązania byłyby mniej efektywne i bardziej emisyjne; 2 Tamże. s. 29. 3 Tamże. s. 46. Strona3
- budowa przyłączeń do sieci ciepłowniczych do wykorzystania ciepła użytkowego wyprodukowanego w jednostkach wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w układach wysokosprawnej kogeneracji wraz z budową przyłączy wyprowadzających energię do krajowego systemu przesyłowego; - wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach projektów rozbudowy/budowy sieci ciepłowniczych; - budowa sieci cieplnych lub sieci chłodu umożliwiająca wykorzystanie energii cieplnej wytworzonej w warunkach wysokosprawnej kogeneracji, energii odpadowej, instalacji z wykorzystaniem OZE, a także powodującej zwiększenie wykorzystania energii wyprodukowanej w takich instalacjach. 4 Wsparciem zostaną objęci beneficjenci: - jednostki samorządu terytorialnego; - działające w ich imieniu jednostki organizacyjne; - przedsiębiorcy; - podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego; - podmiotów będących dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE 5 W Priorytetach Inwestycyjnych 4.I oraz 4.VI projekty przeznaczone do dofinansowania będą wyłaniane w trybie konkursowym i pozakonkursowym. Kolejnym działaniem Spółki Megatem EC Lublin jest budowa farmy fotowoltaicznej o mocy 0,997 MW. Przedsięwzięcie to jest możliwe do dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014 2020 w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 4A (RPO WL PI4A)- Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych 6. 4 Tamże. s. 47. 5 Tamże. s. 47. 6 Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie, Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Projekt [wer. 9], Lublin, 19 grudnia 2014 r. s. 65. Dokument pobrany ze strony internetowej http://www.npf.rpo.lubelskie.pl/front/page/get/658/ - 19.01.2015 r. Strona4
W Priorytecie Inwestycyjnym 4A przewidziane do wparcia zostały działania polegające m. in. na: budowie i przebudowie infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, budowie instalacji do produkcji biokomponentów i biopaliw 2 i 3 generacji, inwestycje w zakresie budowy lub modernizacji jednostek wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej, wykorzystujące w pierwszej kolejności energię słoneczną i biomasę, ale także biogaz, energię wiatru oraz wody, inwestycji związanych z budową i modernizacją sieci elektroenergetycznych w pełni dedykowanych przyłączeniu nowych jednostek wytwórczych energii z OZE, kogeneracja rozproszona oparta na zidentyfikowanych lokalnych zasobach, tj. budowa lokalnych, małych źródeł energii produkujących zarówno energię elektryczną, jak i ciepło na potrzeby lokalne, niewymagająca przesyłania jej na duże odległości oraz poprawa sprawności wytwarzania ciepła poprzez zmianę źródeł ciepła na jednostki wysokosprawnej kogeneracji z OZE, przyłącza jednostek wytwarzania do najbliższej istniejącej sieci (w ramach budowy i modernizacji sieci). 7 Do głównych grup beneficjentów należą: jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną, spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, MŚP, jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych. 8 7 Tamże. s. 66. 8 Tamże. s. 67. Strona5
Przewidywaną formą wsparcia w ramach RPO WL PI 4A jest wsparcie bezzwrotne. Rozważane jest również zastosowanie instrumentów finansowych. Głównym trybem wyboru projektów do dofinansowania w ramach priorytetu będzie tryb konkursowy. Alternatywnym źródłem dofinansowania wyżej wymienionej inwestycji jest wsparcie ze środków krajowych w ramach programu priorytetowego "Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii Część 1) BOCIAN Rozproszone, odnawialne źródła energii". 9 Program realizowany jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Celem programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji CO 2 poprzez zwiększenie produkcji energii z instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii. W ramach Programu można uzyskać dofinansowanie na budowę systemu fotowoltaicznego o mocy do 1 MWp. Beneficjentami są "Przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, podejmujący realizację przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii na terenie Rzeczypospolitej Polskiej". 10 Wsparcie ma charakter pożyczki na preferencyjnych warunkach. Poziom dofinansowania wynosi do 85% kosztów kwalifikowanych. Kwota pożyczki wynosi do 40 mln zł jest udzielana na okres nie dłuższy niż 15 lat. W okresie od 2015 do 2020 roku 7 firm przewiduje przeprowadzenie 18 działań polegających m. in. na: termomodernizacji obiektów, odzysku ciepła ze sprężarek celem ogrzewania budynku biurowego i socjalnego; wymianie sodowych opraw oświetleniowych na LED; instalacji ogniw fotowoltaicznych do zasilania oświetlenia terenu. Działania te będą możliwe do dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014 2020 w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 4B (RPO WL PI4B)- 9 http://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/bocian-rozproszoneodnawialne-zrodla-energii/ 10 Program Priorytetowy Bocian - rozproszone odnawialne źródła energii pobrany ze strony http://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/bocian-rozproszoneodnawialne-zrodla-energii/, s. 4. Strona6
Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach 11. W Priorytecie Inwestycyjnym 4B przewidziane do wparcia zostały działania polegające m. in. na: wsparciu dla głębokiej termomodernizacji obiektów w przedsiębiorstwach, zastosowaniu technologii odzysku energii wraz z systemem wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach przedsiębiorstwa, wprowadzanie systemów zarządzania energią, projekty przedsiębiorstw redukujące ilość strat energii, ciepła, wody, w tym pozwalające na odzysk i ponowne wykorzystanie ciepła odpadowego, zastosowanie energooszczędnych (energia elektryczna, ciepło, chłód, woda) technologii produkcji i użytkowania energii; budowa i przebudowa instalacji OZE (o ile wynika to z przeprowadzonego audytu energetycznego), przebudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie. Do głównych grup beneficjentów należą m.in.: spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, MŚP, podmioty wdrażające instrument finansowy, które spełniają kryteria wymienione w rozporządzaniu delegowanym nr 480/2014. 12 Przewidywaną formą wsparcia w ramach RPO WL PI 4B jest wsparcie bezzwrotne. Rozważane jest również zastosowanie instrumentów finansowych. Głównym trybem wyboru projektów do dofinansowania w ramach priorytetu będzie tryb konkursowy. Przedsięwzięcia polegające na poprawie efektywności energetycznej oraz termomodernizacyjne możliwe są do sfinansowania z kredytów na preferencyjnych warunkach udzielanych przez banki komercyjne. Cztery Banki: Bank Ochrony Środowiska S. A.; BNP Paribas Bank Polska S. A.; IDEA Bank S. A.; Bank Polskiej Spółdzielczości S. A.; oferują 11 Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie, Regionalny Program Operacyjny..., s. 70. 12 Tamże. s. 71. Strona7
Małym i Średnim Przedsiębiorcom kredyty z dotacją NFOŚiGW. Poprzez dotacje na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych, realizowane za pośrednictwem banków na podstawie zawartych umów, NFOŚiGW realizuje Program Priorytetowy "Poprawa efektywności energetycznej Część 3) Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach". 13 Termomodernizacja siedziby Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie będzie możliwa do dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014 2020 w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 4C (RPO WL PI4C)- Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych, i w sektorze mieszkaniowym 14. W Priorytecie Inwestycyjnym 4C przewidziane do wparcia zostały działania polegające m. in. na: głębokiej termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej, w tym będących w zasobie JST (m.in. szpitali, szkół) oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych, zmianie wyposażania ww. obiektów w urządzenia o najwyższej, uzasadnionej ekonomicznie, klasie efektywności energetycznej (np. ocieplenie obiektów, wymiana drzwi i okien, modernizacja systemów grzewczych wraz z wymianą źródła ciepła (z wyłączeniem indywidualnych źródeł ciepła), modernizacja systemów wentylacji, klimatyzacji) 15, generację rozproszoną, poprawiającą sprawność wytwarzania ciepła przez zmianę źródeł ciepła m.in. na jednostki wysokosprawnej kogeneracji (w ramach kompleksowej głębokiej termomodernizacji budynków). Do głównych grup beneficjentów należą m.in.: jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki, samorządu terytorialnego lub ich związki, 13 http://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/inwestycjeenergooszczedne-w-msp/ 14 Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie, Regionalny Program Operacyjny..., s. 74. 15 Tamże. s. 75. Strona8
jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, służby ratownicze i bezpieczeństwa publicznego, Towarzystwa Budownictwa Społecznego. 16 Przewidywaną formą wsparcia w ramach RPO WL PI 4C jest wsparcie bezzwrotne. Rozważane jest również zastosowanie instrumentów finansowych. Głównym trybem wyboru projektów do dofinansowania w ramach priorytetu będzie tryb konkursowy. W latach 2015-2020 dwie spółki mają zamiar przeprowadzić 3 inwestycje polegające na rozbudowie infrastruktury poprzez m. in.: budowę nowej blacharni i lakierni; budowę hali montażowej dodatkowo wydziału elektrycznego. Działania te mogą być dofinansowane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 3.C RPO WL 2014-2020. W ramach PI 3C przewiduje się wsparcie następujących rodzajów projektów: stworzenie i doposażenie infrastruktury przedsiębiorstw z sektora MŚP w celu wprowadzenia nowych lub ulepszonych produktów/usług. 17 Grupą docelową są przedsiębiorstwa MŚP. Wskazanie dokładnych warunków wsparcia projektów w ramach wyżej wymienionych: Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 2020, oraz Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014 2020 w momencie sporządzania ekspertyzy nie jest możliwe. Powodem tego stanu rzeczy jest brak Szczegółowych Opisów Osi Priorytetowych (SzOOP) do w/w programów, przez co nie ma możliwości wskazania m. in.: poziomu oraz wartości wsparcia; minimalnej/maksymalnej wartości projektu. W dniu 30 stycznia 2015 r. minister infrastruktury i rozwoju Maria Wasiak podpisała Wytyczne w zakresie szczegółowego opisu osi priorytetowych krajowych i regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020. Dokument ten stanowi podstawę do opracowania SzOOP-ów. Z informacji pozyskanych od przedstawiciela Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym - Urzędu 16 Tamże. s. 75. 17 Tamże. s. 60. Strona9
Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie, wynika że RPO WL 2014-2020 18 zostanie ostatecznie zatwierdzony pod koniec I kwartału 2015 roku. Wtedy też należy się spodziewać publikacji SzOOP-u, który pozwoli na uszczegółowienie ekspertyzy. Według informacji przedstawiciela, pierwsze konkursy w ramach RPO WL 2014-2020 r., powinny zostać ogłoszone w 2 połowie 2015 r. Po przeanalizowaniu dostępnych informacji najkorzystniejszymi źródłami pozyskania zewnętrznych środków finansowych na działania zwiększające efektywność energetyczną oraz pozostałe działania głębokiej termomodernizacji zawarte w wykazie "Projektów zwiększających efektywność energetyczną firm w latach 2015-2020", są bezzwrotne dofinansowania dostępne w ramach Programu Operacyjnego oraz Regionalnego Programu Operacyjnego. Jeżeli chodzi o projekt polegający na termomodernizacji w przypadku nie uzyskania wsparcia z ww. źródeł korzystną alternatywą jest y na preferencyjnych warunkach. 18 w momencie sporządzania ekspertyzy miał status "gotowy do przyjęcia" przyznany przez Komisję Europejską. Strona10
Załącznik nr 1. Nazwa firmy Działanie Czas realizacji Koszt (PLN) Źródło finansowania PGE GiEK S.A. Oddział Elektrociepłowni a Lublin Wrotków Budowa układu akumulacji ciepła o pojemności 20 tys. m³ w Elektrociepłowni Lublin Wrotków Budowa bloku energetycznego zasilanego biomasą o mocy elektrycznej 30MW i mocy cieplnej 40 MW w Elektrociepłowni Lublin Wrotków 2015 2018 30 000 000 2018-2021 250 000 000 komercyjny POIiŚ OPI PI 4.I lub POIiŚ OPI PI 4.VI Kuźnia Matrycowa Sp.z.o.o. Termomodernizacja budynku biurowego Termomodernizacja budynku socjalnego Odzysk ciepła ze sprężarek celem ogrzewania budynku biurowego i socjalnego 2015 150 000 2016 120 000 2016 250 000 KWP Lublin ul. Narutowicza 73, 20-019 Lublin Elektromontaż Lublin Sp.z.o.o. Zakup samochodów osobowych o niskiej emisji spalin Termomodernizacja siedziby KWP w Lublinie przy ul. Narutowicza 73, 20-019 Lublin Suwnica półbramowa Q=32 T + estakada + torowisko Hala montażu + wydział elektryczny 3564 m² 2015 2017 10 000 000 komercyjny 2015 2017 12 000 000 RPO WL PI 4C 2015 1 296 800 RPO WL PI 3C 2015 2016 8 998 000 RPO WL PI 3C CRH Żagiel Auto Sp.z.o.o. Sipma S.A. Budowa nowej blacharni i lakierni 2015 2016 4 000 000 RPO WL PI 3C Modernizacja i termomodernizacja stacji kontroli pojazdów przy ul. Wojciechowskiej 40 2016 1 000 000 Termomodernizacja budynku 30 2015 120 000 Termomodernizacja obiektu 24/39 2015 55 000 Termomodernizacja elewacji płd. hali 3, 3A 2015 160 000 Termomodernizacja obiektu 22 2016 70 000 Termomodernizacja obiektu 2 2016 110 000
Załącznik nr 1. Megatem EC Lublin Sp.z.o.o. KZA Przedsiębiorstwo Automatyki i Telekomunikacji S.A. Towarzytswo Inwestycyjne Elektrownia Wschód S.A. MW Lublin Sp.z.o.o. LLS Społem Lublin Budowa farmy fotowoltaicznej o mocy 0,997 MW Budowa bloku energetycznego zasilanego paliwami alternatywnymi w Lublinie Instalacja solarnego podgrzewania c.w.u. Wymiana sodowych opraw oświtleniowych na LED Instalacja ogniw fotowoltaicznych do zasilania oświtlenia terenu termomodernizacja budynku administracyjnego TIEW S.A. Realizacja działania uzalezniona jest od uzyskania wsparcia. Ewentualny planowany termin realizacji przewidziany jest na grudzień 2015 roku. Rozpoczęcie realizacji uzależnione jest od uzyskania wsparcia. Czas potrzebny na realizacje wynosi ok.. 50 miesięcy 7 098 551,82 ok.. 460 mln 2015 20 000 2015 15 000 2015 25 000 2015 2016 400 000 Termomodernizacja 2015 2018 2 000 000 Wymiana oświetlenia na energooszczędne LED Ograniczenie strat ciepła montaż kurtyn powietrznych Redukcja zużycia sprężonego powietrza Wykonanie przyłącza gazowego do nowej kotłowni grzewczej (likwidacja kotłowni węglowej). Wymiana wewnętrznych instalacji c.o., kompleksowa termomodernizacja budynku. Budynek usługowohandlowy Społem LLS ul. 2016 2019 2 000 000 2014 2015 70 000 2014 2016 100 000 2014 2020 200 000 RPO WL PI 4A lub Program Bocian POIiŚ OPI PI 4.I lub POIiŚ OPI PI 4.VI Strona 12
Załącznik nr 1. Sierpińskiego 2 w Lublinie Strona 13